امسال نیز بیم آن می‌رود در صورت نبود مشارکت جدی از سوی کشاورزان برای مبارزه با این آفت در کنار مساعد بودن شرایط جوی برای رشد آن، بخش زیادی از این محصول از بین رفته و خسارت زیادی دامنگیر زیتون‌کاران شود.
زیتون در 22 استان کشور کشت و تولید می شود، اما در این میان شهرستان های رودبار و منجیل در استان گیلان، طارم سفلی در قزوین و استان های مازندران، فارس، زنجان و گلستان از جمله تولیدکنندگان عمده آن هستند که سالانه صدها تن زیتون تولید و به بازار داخل و خارج از کشور عرضه می کنند البته طی10 سال گذشته و با ورود آفت مگس زیتون به کشور و جدی نگرفتن این آفت، میزان تولید این محصول بتدریج کاهش یافته است و سال گذشته نیز با طغیان مجدد این آفت، حدود نیمی از باغ های استان گیلان و بخش عمدهای از باغ های طارم سفلی در استان قزوین و همچنین زنجان و گرگان متحمل خسارت سنگینی شد.
این خسارت ها به حدی بود که نادر جلالت، عضو شورای ملی زیتون در گفت وگو با ایسنا هشدار داد که در منطقه ای مانند رودبار که قطب تولید زیتون است، طغیان آفت مگس زیتون حدود 50 درصد زیتون رودبار را از بین برده و اگر سازمان ها و دستگاه های مربوط فکری به حال آن نکنند، شاید سال آینده دیگر اثری از زیتون ایرانی باقی نماند.
اردیبهشت امسال نیز عطاالله حکیمی، نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با مهر یادآور شد: سال گذشته آفت مگس زیتون به 2000 هکتار از باغ های زیتون این شهرستان خسارت زد و در صورت مهار نکردن این آفت، امسال خسارت بیش از 80 درصدی در انتظار کشاورزان خواهد بود.
کشاورزان مشارکت کنند
با این حال مدیرکل حفظ نباتات جهاد کشاورزی استان گیلان با اشاره به این که سال گذشته، سال طغیان آفت مگس و سالی استثنایی در این زمینه بود، به جام جم می گوید: شرایط جوی و طبیعی مساعد برای رشد و تکثیر این آفت از یک سو و مشارکت نکردن باغداران در مبارزه با آفت از دیگر سو موجب شد بیشترین خسارت طی سال های اخیر به باغ های زیتون استان وارد شود و امسال نیز در صورت وجود شرایط جوی مناسب برای این آفت و همکاری نکردن کشاورزان باید منتظر خسارت این آفت باشیم.
محمدابراهیم محمدی با بیان این که آفت مگس زیتون در دمای بالای 30 درجه فعال نیست، اما در دمای پایین 30 درجه بویژه 25 تا 28 درجه بسیار فعال شده و تخم ریزی می کند، می افزاید: سال گذشته در لوشان و رودبار دمای هوا بین 25 تا 30 درجه بود، بنابراین جمعیت این آفت زیاد شد و امسال نیز اگر دمای هوا کمتر از 30 درجه شود، احتمال طغیان این آفت وجود دارد، گرچه مشارکت کشاورزان در مبارزه با این آفت تاثیر زیادی در کنترل آن دارد.به گفته وی، فصل بهار و تابستان بویژه مرداد، بیشترین خسارت از طریق این آفت به باغ های زیتون وارد می شود، زیرا هم دمای هوا کمتر از 30 درجه است و هم میوه ها بزرگ و رسیده است.
محمدی با بیان این که سال گذشته خسارتی بین 5 تا 60 درصد به باغ های زیتون استان وارد شد، خاطرنشان می کند: اراضی بالای سد که از منجیل شروع شده تا لوشان ادامه می یابد همچون باغ خانلر، به دلیل دمای 30 تا 45 درجه ای عمدتا خسارت 5 تا 15 درصدی دید، اما باغ های پایین سد که از هوای لطیف تری برخوردار است، تا 60 درصد خسارت دید.
مدیرکل حفظ نباتات جهاد کشاورزی گیلان با بیان این که علاوه بر شرایط جوی، عمل نکردن باغداران به توصیه های کارشناسان و راهکارهای مبارزه با آفت نیز در تکثیر جمعیت و طغیان این آفت تاثیرگذار بود، خاطرنشان می کند: در حالی که این آفت جزو آفت های خصوصی است که مبارزه با آن به عهده کشاورز و باغدار است و نه دولت، با این حال دولت با آن همچون آفت عمومی برخورد کرده و سال گذشته تمام امکانات و تسهیلات مورد نیاز همچون سم، پروتئین هیدرولیزات و تله را برای مبارزه در اختیار باغداران قرار داد، با این حال باغداران در استفاده از این امکانات و انجام وظایف خود برای مبارزه با آفت، کوتاهی کردند.
به گفته محمدی، امسال نیز اگر اعتبارات پیشنهادی و مورد نیاز به طور کامل تامین شود، جهاد کشاورزی 50 درصد هزینه مبارزه با این آفت را عهده دار می شود. هرچند این اعتبار تاکنون محقق نشده و استاندار از بخش مدیریت بحران استان حدود 250 میلیون تومان در اختیار این سازمان قرار داده که با آن حدود یک سوم وسایل و نهاده های مورد نیاز برای کنترل آفت را تامین کردیم و بقیه هزینه مبارزه با مشارکت خود باغداران باید تامین شود.
وی با بیان این که اعتبار مورد نیاز برای مبارزه با این آفت در استان سه میلیارد و 600 میلیون تومان برآورد شده است، می افزاید: این اعتبار تاکنون تامین نشده است، اما غیر از اعتبار 250 میلیون تومانی استانداری، قول پرداخت 200 میلیون تومان دیگر نیز از بخش مبارزه با آفات عمومی به آفت زیتون داده شده که در صورت اختصاص آن در بخش پایین سد که خسارت بیشتری دیده است، هزینه خواهد شد.
سودجویی، کار دست زیتون کاران داد
این کارشناس مسئول در پاسخ به خواست برخی کشاورزان مبنی بر این که دولت باید با این آفت نیز به دلیل وارداتی بودن آن، همچون آفات عمومی برخورد کرده و تمام هزینه مبارزه با آن را متقبل شود، می گوید: آفات قرنطینه ای یا به عبارتی آفات وارداتی، در سال اول ورود همچون آفات عمومی بوده و وظیفه مبارزه با آن به طور کامل با دولت است، همان طور که سال 82 که این آفت وارد کشور شد، دولت هزینه یک میلیارد تومانی مبارزه با آن را متقبل شد، اما در سال های بعد یک آفت خصوصی به شمار رفته و وظیفه مبارزه با آن نیز به عهده خود باغداران است. این در حالی است که باغداران و فروشندگان زیتون و سودجویی خود آنها موجب ورود این آفت به کشور و گسترش آن شد، زیرا 90 درصد فروشندگان زیتون در رودبار خود باغدار هستند و علاوه بر فروش زیتون خودشان، زیتون استان ها و حتی کشورهای دیگر را وارد و بسته بندی کرده و با برند زیتون رودبار عرضه می کردند تا سود بیشتری ببرند که در این میان برخی زیتون های وارداتی، آفت زده از آب درآمد و موجب ورود این آفت به داخل کشور شد و به عبارتی این خانه را خود باغداران آتش زدند.
محمدی با اشاره به این که اگر باغداران رودباری در مبارزه با این آفت مشارکت می کردند، تاکنون آفت مگس کنترل شده بود، می گوید: متاسفانه با وجود مشارکت دولت و تهیه سم، پروتئین هیدرولیزات و 130 هزار کارت زرد چسبنده برای مبارزه با این آفت، باغداران در این زمینه مشارکت جدی ندارند و تا مشارکت آنها نباشد، کنترل آفت مشکل و حتی غیرممکن است.
آغاز مبارزه همگانی با آفت در طارم سفلی
طارم سفلی در استان قزوین نیز با وجود بیش از 5000 هکتار باغ بارور، از عمده ترین تولیدکنندگان زیتون کشور است که سال گذشته خسارتی بین 20 تا 80 درصد به بیشتر این باغ ها وارد شد.بیش از 44 روستا در طارم سفلی از طریق برداشت محصول زیتون امرار معاش می کنند و درآمد ثابت دیگری ندارند و سالانه و به طور فصلی، 5000 فرصت شغلی نیز در بخش برداشت و فرآوری زیتون در این منطقه ایجاد می شود. این موضوع از یک سو و شیوع آفت مگس در سال گذشته در این منطقه موجب شد تا بخشدار طارم با اشاره به ضرورت عزم همگانی برای مبارزه با این آفت، تاکید کند: اگر این مشکل بسرعت برطرف نشود، با ادامه روند فعلی و گسترش آفت، کشت زیتون در طارم برچیده خواهد شد.
مرتضی کشاورز کلهر می افزاید: متاسفانه در سال گذشته برخی باغداران و دهیاران در این مبارزه همگانی همکاری لازم را نداشتند، اما امسال به دلیل حجم خسارت ها، در مبارزه همگانی همه افراد نقش دارند، به گونه ای که اگر باغداری در این زمینه همکاری نکند، بلافاصله این موضوع گزارش می شود.
به گفته وی، در سال گذشته اعتبارات و کمک های استانداری مناسب نبود، اما امسال اعتبارات خوبی تخصیص یافته است که امیدواریم کمک های استانی و ملی به زیتون داران منطقه داده شود تا خسارت سنگین وارد شده را جبران کنند.
مجید اسماعیلی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان قزوین هم در این زمینه خاطرنشان می کند: با رایزنی های سازمان جهاد کشاورزی استان، زیتون کاران منطقه می توانند به ازای هر هکتار از باغ زیتون 15 میلیون ریال وام از بانک کشاورزی دریافت کنند.
منبع: جام جم آنلاین
|
