پیامدهای کشف گرانیت در مریخ
بتازگی محققان به شواهدی مبنی بر وجود گرانیت روی سیاره مریخ و همچنین تئوری جدیدی درخصوص چگونگی شکل‌گیری این سنگ آذرین دست یافتند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
طی این تحقیق، مقادیر بسیاری از مواد معدنی موجود در گرانیت ـ معروف به فلدسپات ـ در یک آتشفشان قدیمی در سیاره مریخ یافت شده است. البته مواد معدنی موجود در بازالت ها که سرشار از آهن و منیزیم است و در همه جای مریخ یافت می شود در این مکان دیده نشد. مکان کشف فلدسپات می تواند به این سوال که چگونه گرانیت در مریخ تولید می شود، پاسخ دهد. به طور معمول، گرانیت روی زمین در مناطقی یافت می شود که از لحاظ ساختار زمین شناسی فعال باشد. با این که این مساله روی مریخ بعید به نظر می رسد، تیم تحقیقاتی به این نتیجه رسیدند فعالیت گسترده ماگمایی روی مریخ می تواند باعث تولید مقادیر زیادی از این ترکیبات شود. اکنون محققان در حال ارائه شواهد قانع کننده ای درخصوص وجود سنگ های گرانیتی روی مریخ هستند.
سال ها تصور می شد مریخ از لحاظ زمین شناسی ساختاری ساده دارد و برخلاف تنوع در سیاره زمین، این سیاره به طور عمده از یک نوع سنگ تشکیل شده است. سنگ هایی که بخش اعظم سیاره مریخ را پوشانده، سنگ هایی تیره رنگ معروف به بازالت است که در سراسر هاوایی نیز به چشم می خورد، اما اوایل امسال مریخ نورد Curiosity با کشف خاک با ترکیبی مشابه گرانیت و به رنگ روشن مانند سنگ آذرین همه دانشمندان را شگفت زده کرد. هیچ کدام از محققان نمی توانستند از این کشف نتیجه گیری کنند، زیرا فقط محدود به یک نقطه از سیاره مریخ بود. در مطالعه جدید با استفاده از تکنیک سنجش از راه دور توسط طیف سنجی مادون قرمز و بررسی آتشفشانی که میلیاردها سال روی مریخ فعال بوده است، شواهد مبنی بر وجود گرانیت روی سیاره مریخ تقویت شد. برخلاف بیشتر آتشفشان های مریخ که پوشیده از گرد و غبار است در این آتشفشان گرد و غباری نبود و در نتیجه شرایط برای مطالعه روی آن ایده آل به نظر می رسید. تیم تحقیقاتی روی این آتشفشان مقادیر زیادی فلدسپات کشف کرد که باعث تعجب آنها شد.
در واقع با استفاده از تکنیک طیف سنجی مادون قرمز نمی توان مواد معدنی فلدسپات را کشف کرد، مگر آن که مقادیر بسیار زیادی از این ماده معدنی و مقادیر بسیار کمی از مواد معدنی تیره رنگ مانند ترکیبات بازالت وجود داشته باشد. محل فلدسپات و نبود مواد معدنی تیره درون آتشفشان قدیمی به این سوال که چگونه گرانیت در مریخ تولید می شود، پاسخ داد. زمانی که ماگما به آرامی در سطح زیرین سیاره سرد می شود، گدازه با چگالی پایین طی فرآیند تفکیک از کریستال های متراکم جدا می شود. این فرآیند تقطیر سنگ آذرین نامیده شده است که طی آن گدازه بتدریج سرشار از سیلیس می شود و در نتیجه گدازه و سنگ نهایی با چگالی کمتر و خواص فیزیکی گرانیت تولید می شود. این ترکیبات به طور تقریبی شبیه ترکیبات موجود در منطقه یوسیمی و ماگمای فوران کننده کوه سنت هلن است و به طور چشمگیری با بازالت موجود در دیگر نقاط سیاره تفاوت دارد. این روند بارها طی هزار سال تکرار می شود تا این که در نهایت گرانیت شکل می گیرد. طبق شبیه سازی های کامپیوتری، این روند می تواند در آتشفشان هایی که در طول سالیان سال فعال بوده رخ دهد. محققان معتقدند آتشفشان های مریخ از میلیاردها سال پیش فعال بوده است.
تاکنون تصور نمی شد روی مریخ مقادیر بسیاری از آنورتوزیت یا گرانیت باشد، بنابراین این یافته ها باعث تغییر نظر محققان و دیگر افراد درباره ساختار سیاره مریخ شد.
طبق گفته محققان، آنها تاکنون در پی کشف آب در سیاره مریخ بوده اند، اما زمان آن رسیده درخصوص تاریخچه آتشفشانی مریخ و این که چه نوع سنگی طی این سال ها روی این سیاره تولید شده است بررسی هایی صورت گیرد. آنها در برابر یافته هایی قرار گرفته اند که نشان می دهد سیاره مریخ مانند زمین ساختاری پیچیده و متنوع دارد.
ندا ابوطالبی راد
جام جم انلاین
