توفان های شن و نحوه برخورد با آنها
مناطقی که در مجاورت تونلهای باد و شنزارها قرار دارند , دایما توسط توفانهای شن تهدید می شوند مناطقی مانند شهر یزد , تونل باد میبد , شهر زابل و ...
توفانهای شن اغلب در مناطقی از کویر که فاقد پوشش گیاهی هستند و یا بخاطر استفاده بی رویه , زمین پوشش گیاهی خود را از دست داده است روی می دهند . زمین عاری از گیاه و وزش بادهای با سرعت زیاد مهمترین عوامل تشکیل این نوع توفانها هستند . بهره برداري بي رويه بمنظور تامين سوخت وقوع خشکسالي هاي پياپي و نيز کاهش سطح سفره آبهاي زيرزميني منجر به گسترش بيابانها و حرکت ماسه های روان می گردد . کاهش ديد در روزهاي توفاني و بروز تصادفات جاده اي در محورهاي مواصلاتي يکي ديگر از تبعات منفي توفانهاي شني است .در يکي از شاخص ترين اين تصادفات در سال 1379 بيش از 40 دستگاه خودروي سبک وسنگين در محور ترانزيتي بندر عباس - تهران در محدوده اي موسوم به کانال باد ميبد به همديگر برخورد کردند.بروز اين توفانها در بسياري از موارد منجر به لغو ويا تاخير در پرواز هواپيماها می شود . در طي 100 سال گذشته بيش از 3 روستا بطور کامل در حوالي شهر يزد در زير ماسه هاي روان مدفون شده است .
تاریخچه ای از توفانهای شن
يک سياح خارجي به نام استاک (1881 م) درباره توفانهاو هجوم ماسه ها مي نويسد در يک بعداز ظهر اواخر ماه مي (خرداد) به دنبال توفان تيره رنگي لايه اي از خاک تمام حياط خانه محل اقامت من را پوشاند، در موقع عبور از يزد به سمت شمال غرب در فاصله 6 مايل انگليسي (10 کيلومتر) بايد از ميان تپه هاي ماسه اي عبور مي کرديم و به همين دليل دوبار راهمان را گم کرديم . اين همان درياي شني است که پيش بيني مي شود روزي شهر يزد را غرق کند.
در سال 1379 وزش توفان , شهر يزد را در تاريکي مطلق فروبرد وموجب رعب وحشت مردم به ويژه کودکان وسالمندان گرديد.
نحوه برخورد
در مواقعی که شدت وزش باد زیاد است از سفر به مناطق کویری خودداری کنید . مناطقی که در آنها توفان شن گزارش شده است را شناسایی کنید و قبل از انجام سفر , از وضعیت آب و هوای منطقه اطمینان حاصل کنید . در صورتی که در مناطق کویری دچار توفان شن شدید , اگر مسیر بازگشت در جهت وزش باد است , از ادامه مسیر خود داری کنید و باز گردید . به علت کاهش زیاد شعاع دید در زمان توفان با احتیاط کامل برانید. در صورتی که جهت وزش خلاف مسیر بازگشت است , سر خودرو را در جهت وزش باد قرار دهید و سپس خودرو را خاموش کنید . هر از گاهی خودرو را روشن کنید و حدود چند متر به جلو برانید و سپس پارچه ای نمناک به دور سر خود بپیچید به گونه ای که صورت شما را کاملا بپوشاند و سپس از خودرو خارج شوید و ماسه های انباشته شده بر روی خودرو را به کناری بزنید . در صورتی که پیاده سفر کرده اید , مانند روش بالا عمل کنید و در پشت گیاهان و یا صخره ها پناه بگیرید تا توفان تمام شود .
ذرات گرد و غبار يکي از عوامل مهم تشديد کننده بيماريهاي تنفسي ميباشد ومنجر به شيوع انواع بيماريهاي ريوي نظير آسم، برونشيت هاي مزمن و فيبروز دهنده هاي ريه می شود . همچنین این ذرات می توانند صدمات جدی به چشمان شما وارد کند .
