چرا مردان کمتر عمر می کنند؟
دکتر توماس کرک وود زیست‌شناس و نویسندهٔ «چرا زنان بیشتر عمر می‌کنند؟» ...
در مقالهٔ علمی جدیدی که برای مجلهٔ امریکایی «دانشمند» نوشته مدعی شده است که زنان نه‌تنها بیشتر از مردان عمر می‌کنند بلکه به لحاظ فیزیکی از مردان قوی‌تر هستند.او معتقد است اگر هنوز مردانی هستند که فکر می‌کنند زنان جنس ضعیف‌تری هستند باید بدانند مردان شاید در مسابقات ورزشی سریع‌تر از زنان بدوند و وزنهٔ سنگین‌تری را بردارند ولی زنان در مسابقهٔ طول عمر، گوی سبقت را از مردان ربوده‌اند.
دکتر کرِک وود که مدیر انستیتوی سالخوردگی و سلامت دانشگاه نیوکاسل انگلیس نیز هست، دلایل مرسومی را که در اذعان عمومی برای طول عمر کمتر مردان وجود دارد زیر سئوال می‌برد. فشار روحی-روانی که مردان در زندگی تجربه می‌کنند، عدم رعایت بهداشت تغذیه و مصرفِ بیشتر نوشیدنی‌های الکلی و دخانیات، از جمله دلایلی است که برای توجیه طول عمر کمتر مردان مطرح می‌شود.
ولی او با نگاهی به سایر موجودات به این حقیقت اشاره می‌کند که بالا بودن طول عمر در حیوانات نیز به جنس مونث اختصاص یافته است. تشابه و عمومیت داشتن این پدیده نشان‌دهندهٔ این واقعیت است که عوامل و توجیهات اجتماعی که برای طول عمر کوتاه‌تر مردان مطرح می‌شود با وجود تأثیرات کوتاه‌مدت، از پایهٔ علمی زیست‌شناسانه برخوردار نیست.
دکتر کرک وود برای توضیح دلایل تکاملی پدیدهٔ فوق به بررسی‌های دانشمندان دربارهٔ پیری و سالخوردگی اشاره می‌کند. او می‌گوید که نقص تدریجی در ساختمان دی. ان.ای، زوال تدریجی ملکول‌های پروتئینی و به هم خوردن سیستم فعل و انفعالات شیمیایی و هورمونی باعث می‌شود که بدن انسان به آرامی از حالت طبیعی و کامل خود خارج شود.
شرط اصلی سالم و جوان ماندن و به عبارتی طول عمر بیشتر در قدرت برابری است که بدن را قادر می‌سازد با سرعت تمام به بازسازی قابلیت‌های از‌دست‌رفته بپردازد و تعادل بین رشد و رکود در بدن را حفظ کند.
اما افزایش اشتباه‌ها و انباشت نقیصه‌های فیزیکی که به تدریج علائم پیری را در بدن انسان نمودار می‌سازد در ادامه با شتابی بیشتر به اختلالِ کارخانهٔ بدن می‌انجامد. اختلالی که مهم‌ترین دستاورد ناگوار آن، از دست دادن توان بازسازی سلول‌های از‌کار‌افتاده است، فرایندی که در نهایت باعث ایست کامل رشد بدن و غلبهٔ کامل رکود (مرگ) می‌شود.
سئوال اصلی‌ای که به ذهن می‌رسد این است که چرا بدن موجودات بویژه انسان، دقت و توجه بیشتری برای ترمیم و بازسازی ساختمان حیاتی خویش به خرج نداده است؟ دانشمندانی که در پی عملی ساختن تئوری عمر جاودانه هستند بر این باورند که در آیندهٔ نزدیک بشر قادر خواهد شد بر سرعت ترمیم و بازسازی بدن به شکل خارق‌العاده‌ای بیافزاید و تعادل بین رشد و رکود را برای همیشه حفظ کند.
به نظر دکتر کرک وود، انسان اولیه که همیشه در خطر شکار شدن و تهدید مرگبار عوامل زیستی بوده است متابولیسم بدن و نقشهٔ ترتیب داده‌شده برای حفظ حیاتT او را واداشته بود که توجه و انرژی اصلی را بر تولید فرزند معطوف سازد.
برای انسانی که خطرات زندگی بدوی، او را هر لحظه در مخاطره‌ای مرگبار قرار می‌داده، اهمیت دادن به جوان‌ترین حالت فیزیکی مهم واساسی بوده است. به عبارتی، بر اساس ضرورت‌ها و طبق امکانات زیستی و تنازع بقا، تکامل فیزیکی در بشر به این نتیجه رسیده که در ساختمان دی. ان.ای خود ، بهای زیادی به ترمیم، بازسازی و ماندگاری سلول‌های مختل‌شده در سال‌های بعد از جوانی ندهد.
دکتر کرک وود برای اثبات ادعاهای خود دست به تحقیقات آزمایشگاهی و میدانی نیز زده است. او نشان داده است که موجوداتی نظیر لاک‌پشت که عمر طولانی‌تری دارند نسبت به حیواناتی چون موش که عمر کوتاه‌تری دارند، از سیستم ترمیم و تعمیر درونی بهتری برخوردار هستند. حیواناتی که عمر بیشتری دارند معمولاً از توانایی خاصی نظیر بزرگ بودن، باهوش‌تر بودن و یا قدرت تطبیق نیز برخوردار هستند، نظیر خفاش و پرندگان که از عضو تکامل‌یافته‌ای چول بال و پرواز استفاده می‌کنند.
نکتهٔ مهمی که در مشاهدات دکتر کرک وود جلب توجه می‌کند این است که حیوانات با عمر طولانی‌تر، به دلیل توانایی‌ها و برتری‌های مخصوص خود این فرصت را به بدن خود داده‌اند که با اطمینان بیشتری زندگی کنند و همهٔ توجه‌شان به تکرار سراسیمهٔ نسل خودشان معطوف نشود. به تعبیر دیگر، حیواناتی که عمر کوتاه‌تری دارند احساس یکبار‌مصرف‌بودن می‌کنند و سرآسیمه و شتابزده همهٔ انرژی خود را در یک هدف جمع می‌کنند. آن‌ها می‌خواهند هرچه زود‌تر و سریع‌تر یک کپی از خود به جای‌بگذارند چون خطر «مرگ» را به‌خوبی حس می‌کنند.
از نظر دکتر کرک وود، زنان از طول عمر بیشتری برخوردارند چون وظیفهٔ بارداری و نگهداری از فرزند برای سال‌های متمادی، ضرورتاً باعث برتری جسمی زنان شده است تا بتوانند از قدرت ترمیم و بازسازی بهتری برخوردار باشند. مقدمهٔ طولانی مقاله بی‌دلیل نبوده چون نویسندهٔ مقاله ادعای مهمی را مد نظر داشته است. دکتر کرک وود اذعان می‌کند که قرار تکاملی این شد که مرداناً بعد از پیوند زناشویی و تکرار نسل در بهترین سال های جوانی، سلامت حیاتی خود را از دست بدهند.
ادعای بهت‌برانگیز دیگری که این دکتر زیست‌شناس و مدیر انستیتوی سالخوردگی و سلامت دانشگاه نیوکاسل انگلیس ابراز می‌کند این است که مردانی که از هورمون تستسترون بیشتری برخوردار هستند طول عمر کمتری خواهند داشت. او مدعی است که اخته کردن باعث افزایش طول عمر مردان خواهد شد. او برای اثبات نظر خود به تحقیقاتی استناد می‌کند که دربارهٔ «خواجه‌ها» صورت گرفته است.
در کنار باورهای عمومی و تاریخی دربارهٔ طول عمر بیشتری که به خواجه‌ها نسبت داده شده است و همسو با مشاهدات روزمرهٔ افرادی که با حیوانات خانگی نظیر سگ و گربه‌ی اخته شده، که طول عمر بیشتری نسبت به همنوعان طبیعی خود دارند، دکتر کرک‌وود به یک گزارش تحقیقاتی نیز استناد می‌کند که در تیمارستانی در شهر کانزاس تهیه شده است.
در گزارش‌های مربوط به صد‌ها بیمار روانی اخته‌شده در تیمارستان شهر کانزاس مورد مهمی به شکل وسیع مشاهده و ثبت شده است. در گزارش مزبور آمده است که بیماران روانی اخته‌شده به طور متوسط ۱۴ سال بیشتر از دیگران عمر کرده‌اند. دکتر کرک‌وود با این وجود در پایان مقاله با حالتی طنز‌گونه اقرار می‌کند که مردان برای داشتن زندگی طولانی‌تر تن به اخته شدن نخواهند داد.
ترجمه ونداد زمانی - مجله مرد روز
بنمایه:
Thomas Kirkwood, Why Women Live Longer، Scientific America
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
