-
مارهای مریخ نورد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
سطح مریخ یک صحرای بزرگ است. واژه «صحرا» برای ما یادآور محیطی خشک و بی آب و علف و البته جانوری نام آشنا یعنی «مار» است! شاید همین سبب شد که پژوهشگران آژانس فضایی اروپا به فکر بررسی امکان استفاده از ربات های ماری شکل برای کاوش در سطح مریخ بیفتند.
تاکنون مریخ نوردهای گوناگونی در سطح این سیاره سرخ فرود آمده اند و البته اطلاعات ارزشمندی درباره این همسایه زمین برای ما فراهم کرده اند، اما مریخ نوردها همیشه با مشکلی اصلی روبه رو بوده اند و آن هم دشواری در حرکت روی سطح ناهموار این سیاره است.
اگر شما هم با خودرویی روی جاده ای خاکی و پر دست انداز حرکت کرده باشید، شاید بتوانید دشواری های حرکت وسیله ای چرخدار روی سطح ناهموار مریخ را تصور کنید. همین امر سبب شد که مریخ نورد ناسا با نام «اسپریت» در بخشی از ماموریت خود به دام افتاد و حرکت آن با دشواری روبه رو شد.
اما مارها در حرکت در سطح صحراها با مشکل خاصی موجه نیستند. هر مار می تواند براحتی از روی سطوح ناهموار عبور کرده، بدون مشکل زمین های شنی را طی کرده و حتی برای عبور از سطوح باریک خود را جمع کرده و از آن رد شود.
دانشمندان طرح های مختلفی را برای به کارگیری ربات های ماری شکل روی سطح سیارات دیگر مطرح کرده اند. یکی از اصلی ترین این طرح ها، ترکیب مریخ نوردهای کنونی و ربات های ماری شکل است. شاید مریخ نورد چرخ دار معمولی با چند ربات ماری شکل متصل به آن بتواند از پس سطوح ناهموار مریخ برآید.
به همین منظور ممکن است چند ربات ماری شکل به مریخ نورد شبیه به مریخ نورد کیوریسیتی ناسا متصل شود و به این ترتیب ضمن بالا بردن توانایی این مجموعه برای انجام کارهایی همچون نمونه برداری، امکان حرکت بهتر آن در سطح پر دست انداز مریخ فراهم شود.
اما مگر فرستادن ربات ماری شکل مجهز به تجهیزات مختلف به مریخ ایرادی دارد که سبب شده چنین طرحی در دستور کار قرار نگیرد؟ به نظر می رسد که مریخ نوردهایی که تاکنون مورد استفاده قرار گرفته اند از چند نظر برتری هایی دارند که سبب می شود دانشمندان نتوانند از آنها صرف نظر کنند. نخست این که فناوری ساخت این دستگاه ها سابقه ای طولانی داشته و در بسیاری از تجربیات فضایی موفق بوده اند. دوم این که مریخ نوردهایی که تاکنون مورد استفاده بوده اند، توانایی حمل آزمایشگاه هایی سیار و از همه مهم تر سوخت هسته ای مورد نیاز برای ادامه فعالیت را دارا هستند.
البته پیشنهادات ارائه شده برای استفاده از ربات های ماری شکل به همین جا ختم نمی شود. یکی دیگر از پیشنهادات ارائه شده، اتصال این ربات ها به صورت اجزایی جدا شدنی به مریخ نورد است. در این صورت هنگام برخورد با ناحیه ای که امکان حرکت مریخ نورد در آن وجود ندارد، می توان این ربات ها را جدا کرد تا هر یک به صورت مجزا در بخش های مختلف سطح ناهموار حرکت کرده و به جمع آوری اطلاعات بپردازند. البته با اتصال این ربات ها به وسیله سیم به مریخ پیما می توان انرژی مورد نیاز برای حرکت ربات های ماری شکل را تامین و اطلاعات تهیه شده آنها را دریافت کرد.
پژوهشگران آژانس فضایی اروپا در نخستین بخش از مطالعه درباره امکان کاربرد ربات های ماری شکل توانستند نوعی ربات با نام «ویکو» (Weeko) طراحی کنند که دارای ده تکه است و هر تکه می تواند در دو جهت حرکت کند. همچنین این ربات چند چرخ نیز دارد که می تواند به حرکت سریع تر روی زمین های هموارتر کمک کند. با این که این طرح اولیه فاصله زیادی با مدل ایده آل برای کاوش مریخ دارد، اما دانشمندان امیدوارند با بررسی های بیشتر با شیوه های موثرتری برای کاوش روی سطح همسایه قرمز رنگ زمین دست یابند.
