کرمهایی با توانایی رشد سر قطع شده و بازیابی خاطرات (اطلاعات) قدیمی
دانشمندان کرمی را کشف کرده اند که نه تنها می تواند سر خود را به طور مجدد رشد دهد بلکه خاطراتش را هم همراه با رشد سر جدید بازیابی می کند.
محققان دانشگاه توفتس در بوستن خاطرات کرمهای پلاناریا را با اندازه گیری مدت زمان رسیدن آنها به غذا در محیط آزمایشگاه آزمایش کردند.
یکی از خصوصیات کرمهای پلاناریا چشم جامی شکل در پلاناریاها است. کرم پلاناریا از این چشم نه برای دیدن بلکه برای تشخیص جهت نور استفاده می‌کند. برای مثال در یک چشم جامی شکل اگر نور بصورت مایل از سمت چپ بتابد، گیرنده‌های نوری سمت راست هر دو چشم جامی شکل تحریک می‌شوند و پیامی را به مغز پلاناریا ارسال می‌کنند و مغز در جواب پیام‌های عصبی را به عضلات مرتبط ارسال می‌کند.
این کرمهای کوچک زرد رنگ برای نادیده گرفتن نورهای روشن در آزمایشگاه آموزش دیده اند تا بتوانند غذای خود را بدون این که منحرف شوند پیدا کنند. دانشمندان کشف کرده اند که این کرمها حتی پس از آن که سرشان بریده می شود و سر جدیدشان رشد می کند می توانند این آموزشها را به خاطر آورند.
برای انجام این آزمایش یک تیم از زیست شناسان دانشگاه توفتس کرمهای یک سانتیمتری را آموزش دادند تا غذای پنهان در مرکز یک ظرف مخصوص کرم میکروب در آزمایشگاه را پیدا کنند. این غذا با یک شعاع روشن نور درخشان شده بود.
کرمهای پلاناریا دارای دو چشم جامی هستند که می توانند شدت نور را تشخیص دهند. چشمهای این کرم می تواند به عنوان گیرنده نور عمل کند و برای دور شدن از منبع نور کاربر دارد، اما برای دیدن کاربرد ندارد. به این معنا که کرمها باید به نوعی تعلیم داده می شدند که بر ترس خود نسبت به نور غلبه کنند تا به غذا دست یابند. وقتی که کرمها این مهارت را آموختند، سر آنها از بدنشان قطع شد.
دو هفته بعد، وقتی سر دوم کرم ها رشد کرد، این تیم کرمها را بار دیگر به ظرف آزمایشگاهی بازگرداندند.
با استفاده از فناوری ردیابی اجسام درحال حرکت، دانشمندان به این نکته پی بردند که کرمهایی که برای یافتن غذای نورانی آموزش داده شده اند، سریع تر از سایر همتایانشان غذا را پیدا می کنند.
اگرچه آنها غذا را در نخستین تلاش به دست نیاوردند اما پس از یک جلسه تمرین کرمها مهارتهای خود را بازیابی کرده و نور را نادیده گرفتند.
این مهارت در کرمهایی که سرشان بدون آموزشهای قبلی از تنشان جدا شده بود بسیار کندتر صورت گرفت. این درحالی است که محققان هنوز علت این مسئله را پیدا نکرده اند و نمی دانند این فرآیند چرا یا چگونه رخ می دهد.
نتایج این تحقیقات نشان می دهد که خاطرات کرمها جایی غیر از سرشان ذخیره شده است. نظریه دوم محققان این است که مغز قدیمی کرمها سیستمهای عصبی خود را تغییر می دهد تا به نور عادت کند و این تغییرات در سیستم وقتی که مغز جدید رشد می کند در سرشان باقی می ماند.
محققان اظهار داشتند که باید تحقیقات بیشتری صورت گیرد تا مشخص شود به طور دقیق چگونه این کرمها خاطرات قدیمی خود را بازیابی می کند.
از سوی دیگر می توان از این تحقیقات به عنوان یک نقطه آغاز برای بازیابی خاطرات در انسانها و سایر حیوانات استفاده کرد.
نتایج این تحقیق در مجله زیست شناسی تجربی منتشر شده است.
پلاناریا در در تقسیم‌بندی‌های جانورشناسی سرده ای از پلاناریدیائه ترایکلاد است که با استفاده از تکه تکه شدن یا تخم گذاری زاد و ولد می کند.
