██ از بختک چه میدانید؟ ██
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
قدیمیها میگفتند وقتی در خواب نفس آدم بند میآید، بختک به سراغش آمده است؛ اما در دنیای امروز، توقف چند ثانیهای تنفس در خواب را آپنه خواب یا بند آمدن تنفس میگویند که ازقضا بسیار هم شایع است.
تا به حال شده ببینید کسی در خواب دیگر نفس نمیکشد و برای چند لحظه هم که شده، احساس کنید نفسش بند آمده است. البته این افراد ممکن است بیدار نشوند و بعد از چند لحظه به تنفس طبیعی خود ادامه میدهند، اما این حالت گاهی اطرافیان آنها را میترساند.
در واقع این حالت یک اسم و تشخیص مشخص دارد: آپنه در خواب. آپنه یک کلمه یونانی است به معنای بدون تنفس و به حالت خفگی و بند آمدن نفس هم گفته میشود. بر اساس گزارشی که لایوساینس منتشر کرده، آپنه خواب خیلی شایع است و تنها در جامعه آمریکا در حدود 18 میلیون نفر در حین خواب دچار توقف تنفس میشوند. البته افراد مسن و مردها بیشتر به آپنه خواب مبتلا میشوند.
در بین افراد مبتلا به آپنه خواب، فشار خون بالا خیلی رایج است. افت ناگهانی سطح اکسیژن خون در زمانهایی که به اصطلاح توقف خواب نامیده میشوند، باعث بالا رفتن فشار خون و فشار آمدن به سیستم گردش خون میشود و بدین ترتیب، در این افراد خطر مشکلات قلبی و عروقی هم بالا میرود.
توقف تنفس در این افراد گاه تا 30 ثانیه طول میکشد و این توقفها گاهی صدها بار در طول یک خواب شبانه اتفاق میافتند. بعضی وقتها این توقفها میتوانند فرد را بیدار کنند و یا باعث شوند که در مجموع خواب خوب و راحتی نداشته باشد. این بیدار شدنها اغلب خیلی کوتاه هستند و صبح فرد آنها را به خاطر نمیآورد.
10 درصد از افراد مبتلا به آپنه خواب، آپنه مرکزی دارند، یعنی ارتباط ماهیچههای تنفسی و مغز مختل است که البته نادر است.
90 درصد باقیمانده آپنه انسدادی دارند، یعنی دلیل آپنه، انسداد مسیر تنفسی به دلیل رها شدن ماهیچههای پشت حلق است. این ماهیچهها، زبان، لوزهها، کام گوشتی و زبان کوچک را کنترل میکنند. البته بافت چربی زیاد در منطقه گلو هم موثر است.
علایم شایع ابتلا به آپنه خواب عبارتند از:
خواب زیاد در طول روز
خروپف با صدای بلند
دورههای توقف مشهود تنفس در خواب
بیدار شدنهای ناگهانی به دلیل مشکل تنفس
بیدار شدن با گلوی خشک و احساس درد در حلق
سردردهای صبحگاهی
مشکلات مربوط به محرومیت از خواب مانند تغییر خلق و فراموشی
-=-=-=-=-=-=-
بختک از دیدگاهی دیگر
بختک
بختک در افسانهها و باور عامیانه ایرانی نام موجودی تخیلی است که شبها قصد خفه کردن افراد در خواب را دارد.
برخی منابع نیز بختک را با کابوس هممعنی دانسته اند. البته بختک با کابوس هم معنا نیست.
بختک موجودی نامریی است که شب هنگام بر بدن انسان مسلط میشود و تمام بدن را در اختیار گرفته و قفل میکند، درین حالت انسان فقط نظاره گر ناتوانی خود است. ترسی بدون دلیل وجود انسان را در بر میگیرد و انسان توان کوچکترین واکنشی نسبت به این ترس ندارد .
در برخی باورهای قدیمی معتقدند که بختک روی سینه افراد مینشیند و تمام وجود انها را فلج میکند. شاید ترس انسان گرفتار این موجود نیز بدلیل این است که حضور انرا بر روی خود احساس میکند ولی نمیتواند انرا ببیند.
برخی دیگر بر این باورند که بختک در درون انسان نفوذ میکند و بدن را در اختیار میگیرد. اصطلاح " بختک روی زندگیش افتاده " نیز ازین جا وارد ادبیات فارسی شده است .
مشخصات علمی
این پدیده با نام Sleep Paralysis شناخته میشود. در هنگام به خواب رفتن و در مرحله REM، بدن به طور طبیعی دچار فلجی موقت میشود. بختک زمانی رخ میدهد که مغز از وضعیت REM بیرون می آید (بیدار میشود) اما فلج موقت بدن همچنان باقی می ماند.
تفسیر دانشنامهای
حالت اختناق و سنگینی که گاهی در خواب به انسان دست میدهد، رؤیای وحشتناک توأم با احساس خفقان و سنگینی بدن که انسان را از خواب میپراند.
خفتک، خفتو، برفنجک، درفنجک و فرنجک و فدرنجک و برغفج و برخفج و خفج و فرهانج و کرنجو و سکاچه هم گفته شده به عربی کابوس میگویند. «فرهنگ عمید»
بختک موجودی افسانه ئی است که عوام، احساس سنگینی را که گاه اوقات به شخصی که طاقباز خوابیده دست میدهد به وسیله او توجیه میکنند.
بختک یا فرنجک، به عقیده عوام، کنیز اسکندر بود. هنگامی که کلاغ به مشک محتوی آب حیات که اسکندر با خود از ظلمات آورده بود منقار زد و آن را درید و آب حیات بر زمین ریخت، این کنیز بی درنگ مشتی از آن آب را برداشته نوشید و اسکندر که سخت خشمگین شده بود به ضرب شمشیر بینی او را بینداخت، و فرنجک از گِل، و به قولی از خمیر، بینی ئی برای خود ساخت.
فرنجک که به سبب نوشیدن آن آب عمر جاودانه یافته است چون کسی را به پشت خفته ببیند بر سینه او میجهد. اگر در آن حال خفته بیدار شده چنگ در بینی او اندازد فرنجک از بیم آن که بینیش کنده شود گنجی از گنجهای اسکندر را که میشناسد رشوت خواهد داد تا دست از بینیش بردارد. بختــک که به سبب همین افسانه بینی گلی، دماغ گلی و خمیری نیز خوانده می شود به عقیده عوام در تاریکی و بخصوص زیر درختها و در جنگلها و باغها میگردد.
ظاهرأ این اعتقاد از ناآگاهی عوام به گاز کربنیکی که شبها از گیاهان متصاعد میشود و کسی را که در جنـگل یا در زیر درخت خفته باشد به خفقان میافکند ناشی شده است.
برخی افراد معتقدند, در صورتی که بتوان گلو یا دماغ بختک را گرفت, می توان هر آرزویی کرد تا بختک آن را برآورده کند. «کتاب کوچه»
در زبان آلمانی به اين نامها نيز معروف است:
Mahr – Schrätel – Alb – Alf
آلمانیها نیز همانند فارسی زبانان مثلی مترادف دارند:
Es lag mir wie ein Alp auf der Brust
مثل بختک(با سنگینی جثه به روی کسی یا چیزی افتادن)
جستجو در چند فرهنگ و دانشنامه
آقای علی باقری عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در کتاب خود موضوع بختک را چنین بیانن میکند ؛
بختک هم از جمله موجودات نامرئی برای انسان است که توسط خداوند آفریده شده . این موجود میتواند بعضی انسانها را مورد حمله و تهاجم قرارداده و از نفس یا روح او تغذیه کرده و به تدریج اورا تضعیف نماید.
معمولا افرادی که دارای نیرو یا افکار منفی و اخلاق ناپسند و زشت هستند ، یا از تاراحتی شدید خانوادگی رنج میبرند (مانند درگیری زن و شوهر یا اختلاف والدین و فرزند) وکسانی که به هر دلیل دچار اختلال روحی و افسردگی شده اند ، بیشتر گرفتار بختک میشوند.
آنها قادرند اندازه بدن خود را کاملا به اندازه بدن افراد کرده ، تمام جسم او را بپوشانند . سپس با گرفتن مجاری تنفسی و صوتی صدای او را قطع میکنند و اجازه اعتراض یا صدا کردن و فریاد زدن به او نمی دهند آنگاه پس از تحت فشار قرار دادن شدید جسم فرد ، بخشی از انرژی و نیروی او را می گیرند .
معمولا پس از تهاجم بختک به انسان ، او احساس خستگی و کوفتگی شدید در بدن و عضلات خود مینماید ، به طوری که کبودی و ساهی در آن مشاهده میشود. بختک به افراد در سنین مختلف حمله میکند . حتی می تواند جنین انسان را مورد آزار و حمله قرار دهد .
مجموعا بختک با افراد مثبت و با روحیه قوی و شاد کاری ندارد بختک معمولا به تناوب حمله میکند . در مراحل اولیه با فواصل طولانی به سوی فرد می آید . اما به تدریج با افسردگی و ناراحتی هر چه بیشتر او ، تعداد حملات بختک نیز بیشتر میشود ، تا آن که کاملا او را به ضعف و اختلال روحی روانی سوق دهد و سرانجام او را بکشد.
بهترین راه برای از بین بردن بختک و رفع تهاجم او آن است که افراد مورد تهاجم ، افکار منفی، روحیه و اخلاق بد را از خود دور سازند ، غذای مناسب و سالم خورده ، به شاد خواری ، تفریح ، ورزش و رگدش بپردازند . سپس افرادی که دارای انرژی مثبت هستنداز طریق دادن انرژی به آنان کمک کنند تا به تدریج این افراد انرژی از دست داده خود را باز یابند.
بختک گیری و جن گیری توسط عارفان قدیم هم شناخته شده بود. بختک معمولا شکل سیال و نامحسوس دارد و تنها از روی فشار و اثر منفی آن روی انسان قابل شناسایی است.
