گرم مزاج هستید یا سرد مزاج؟

گرم مزاج هستید یا سرد مزاج؟



[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

مزاج شما از چه نوعی است؟ صفراوی، سوداوی، دموی یا بلغمی. شاید وقتی این اسم‌ها را می‌خوانید با خود بگویید كه مزاج افراد دارای دو خصوصیت گرم و سرد است و چه ارتباطی به صفرا، سودا، خون و بلغم دارد، اما باید بدانید نام‌های گفته شده اخلاط چهارگانه بدن ما هستند كه اگر تعادل آنها برهم خورد علائمی چون سنگینی، غلظت خون و افزایش حرارت بدن بروز كرده و فرد را دچار كسالت، سستی، خواب‌آلودگی، سردرد و كند‌ذهنی می‌كند.

این اخلاط خصوصیات سرد و گرم داشته و در بدن جایگاه مشخصی دارند. سودا در طحال، صفرا در كیسه صفراوی، خون در كبد و بلغم در لنف های سراسر بدن جای گرفته اند.

خوب است بدانید مزاج صفراوی خصوصیت آتش دارد و گرم و خشك است. مزاج دموی (خون) ماهیت هوا دارد و گرم و تر است.
مزاج بلغمی خصوصیت آب دارد و سرد و تر و مزاج سوداوی ماهیت خاك دارد و سرد و خشك است. اگر در افراد دو مزاج بلغمی و سوداوی غالب باشد طبع بدن سرد و اگر دو مزاج دموی و صفراوی غالب باشد طبع بدن گرم است.

گرم مزاجیم یا سرد مزاج؟

قبل از پاسخ به این پرسش لازم است بدانید پایه اصلی طب سنتی برخلاف طب مدرن امروزی بر اساس شناخت نوع مزاج و طبیعت انسان بوده و برهمین اصل خوراكی هایی تجویز می شود كه بتواند مزاج را متعادل و علائم بیماری را التیام بخشد البته این را هم بدانید در به كارگیری طب سنتی نباید افراط و تفریط كرد، چرا كه در هر صورت بشر برای درمان بیماری های حاد و سخت نیاز به طب مدرن و داروهای شیمیایی و جدید آن دارد، اما تحقیقات نشان داده است طب سنتی در مقایسه با طب امروزی اثرگذاری بیشتری در التیام و درمان بیماری های مزمن، ویروسی و اختلالات گوارشی دارد.

اما بر اساس چه خصوصیاتی ماهیت مزاجی مان را بشناسیم؟ بیشتر كسانی كه رنگ پوستشان سفید است سرد مزاج هستند.
در سرمای زمستان براحتی گرم نمی شوند. خواب را به فعالیت روزانه ترجیح می دهند. بیشتر آنها كم حوصله و بی حال بوده و از كمبود انرژی رنج می برند. درونگرا بوده و در محاورات احساسات خود را بروز نمی دهند و كمتر عصبی می شوند و بیشتر عصبانی می كنند ! نبض آنها آرام می زند و عروق خونی شان باریك است. مستعد ابتلا به پاركینسون، MS، سوزش و نفخ معده، سرگیجه، تهوع و سردرد هستند.

اما افراد گرم مزاج، پرانرژی، چالاك، زرنگ و زودفهم هستند. رنگ پوست آنها اغلب سرخ و تیره است و رگ هایشان نمایان. برونگرا بوده و در محاورات سرعت در سخن گفتن و پیوستگی گفتار دارند و سریع احساساتشان را بروز می دهند.
گرمای تابستان برایشان زجرآور است و عطش زیادی دارند. این افراد به دلیل ضربان قوی قلب، اندام های پرخون، محرك و فعالی دارند.

غذای دو مزاج گرم و سرد

بدن هر كسی با دریافت یكسری غذاها واكنش مخصوصی را از خود نشان می دهد. مثلا شنیده اید كه می گویند فلان كس با خوردن یك خیار سردی اش می كند و دیگری با مصرف یك مویز گرمی اش می كند. این همان ارتباط میان نوع غذاها با ماهیت مزاج ماست كه اگر رعایت نشود اثرات ناگوار گرمی و سردی در غالب علائم بیماری بروز می كند.
به همین دلیل هم سالخوردگان گرم و سرد چشیده روزگار ما همیشه به رعایت توازن میان انواع خوراكی ها توجه كرده اند و از قدیم غذاها و نوشیدنی هایی چون دوغ با كاكوتی، باقلا با گلپر، آبگوشت با آویشن، ماهی با گردو و فلفل، برنج با زیره، پنیر با گردو، گوشت با سماق، ماست با نعناع، كاهو با سكنجبین یا كله پاچه با دارچین را با یكدیگر مناسب می دانسته اند.

اما كدام غذاها گرم و كدام یك سرد است؟ به گفته متخصصان طب سنتی گوشت گوسفند، شتر، بوقلمون، مرغابی، انواع شیرینی ها، كشمش، خرما، عسل، ارده، انجیر، انگور، موز، خرمالو، خربزه، گردو، نمك، روغن، هل، تخم مرغ، نان گندم، اغلب ادویه جات و غذاهای فرآوری شده همچون سوسیس و كالباس طبع گرمی دارند، اما از غذاهای سرد می توان به گوشت گاو، گوساله، مرغ، ماهی، برنج، ماست، خیار، هندوانه، جو، ماش، باقلا، ذرت، زرشك، انواع لبنیات، كدو، ریواس، قارچ، تمبرهندی، گوجه سبز، چغاله بادام، گیلاس، كاهو، آلو، انار، سركه و آب یخ اشاره كرد.

نكته جالب تر آن كه از امام صادق(ع) نقل است میوه ها را به صورت فصلی بخورید. چرا كه فصول سال هم طبع گرم و سرد دارند و میوه، سبزی و غذاهای آن فصل با مزاج ما هماهنگ تر است.

این را هم بدانید زیاده روی در مصرف غذاهای گرم موجب تب، یبوست، جوش، بوی تند ادرار، پرفشاری خون، آشفتگی، بی قراری، عطش و سرگیجه می شود كه با مصرف غذاهای سرد می توان اثرات آن را تعدیل كرد، اما مصرف زیاد غذاهای سرد هم باعث دل درد، نفخ، اسهال، گرفتگی عضلات، سستی و ضعف، تكرر ادرار، روماتیسم، دست و پای سرد و ترشح زیاد بزاق می شود.

غذاهای مناسب مزاج های چهارگانه

اما پرسش اصلی آن كه متخصصان چه رژیمی را برای مزاج های چهارگانه مناسب دانسته اند؟

مزاج صفراوی ها گرم و خشك است و افراد با این مزاج پوست خشك، موهایی مجعد و رنگ زردی دارند. یبوست، ادرار تیره، كم اشتهایی، عطش، تلخ شدن دهان، سردرد، سرگیجه و دیدن خواب های ترسناك از نشانه های مزاج صفراوی است. غذاهای چرب و سنگین صفرا را زیاد كرده و مصرف غذاهای سرد توصیه می شود.

مزاج دموی ها گرم و تر است و تعادل آن به تركیبات شیمیایی موجود در خون مربوط می شود. افراد با این مزاج پوست مرطوب با منافذ باز دارند و پرمو و پراشتها هستند.
افزایش این مزاج موجب سنگینی، شیرین شدن دهان، قرمزی زبان و سرخی پوست می شود. پرخوری بر حالت دموی مزاج می افزاید و استفاده از غذاهای سرد، میانه روی در خوردن و نوشیدن زیاد آب رقیقی خون را زیاد و از حرارت بدن می كاهد.

مزاج سوداوی ها سرد و خشك و سنگین ترین مزاج است. پوست این افراد خشك و تیره و مزه دهانشان شور یا ترش است. زیادی این مزاج فرد را دلتنگ، بی حوصله و افسرده می كند و اگر به تعادل نرسد اختلالات روحی ظاهر می شود.
غذاهای مانده، بیات، نمك سود و دودی، سودا را زیاد می كند و خوردن یخ و مصرف غذاهای فرآوری و سرخ شده برای این افراد مضر بوده، اما غذاهای گرم توصیه می شود. مزاج بلغمی ها سرد و تر است.
پوست این افراد سرد و نرم بوده و موها صاف و كم پشت و ریزش و پیدایش موی سفید پیش از موعد در آنها شایع است.
غذاهای سردی بخش همچون لبنیات، ترشی و سركه بلغم را زیاد می كند و بهترین غذا برای این مزاج غذاهای گرم است.

فاخره بهبهانی - جام جم