منشاء آب در مشتری معلوم شد!
به‌تازگی
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
موفق شده است تا کلید معمای قدیمی منشاء آب در جوّ بالایی مشتری را پیدا کند. این تلسکوپ نشانه‌هایی یافته است که نشان می‌دهد آب موجود درجوّ٬ بر اثر
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با مشتری به این سیاره منتقل شده است.
برخورد این دنباله‌دار با مشتری حدود یک هفته به‌طول انجامید و در این مدت ۲۱ قطعه از دنباله دار به نیم‌کره‌ی جنوبی مشتـری برخورد کرد و لکه‌های تیره‌ای را روی چهره‌ی مشتری به جای گذاشت
که تا هفته‌ها پس از آن دیده می‌شد. این نخستین باری بود که برخوردی از این دست در منظومه‌ی شمسی به طور مستقـیم رصد می‌شد. در آن زمان٬ بسـیاری از منجمان آماتور و حرفه‌ای با کمـک
تلسکوپ‌های زمین‌پایه و تلسکوپ فضایی هابل این برخورد را دنبال کردند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
( ISO ) متعق به سازمان فضایی اروپا در سال ۱۹۹۵ به فضا پرتاب شد و نخستین ابزاری بـود که آب را در جوّ بالایـی مشتری آشکار کرد و سپس به مطالعه‌ی آن پرداخـت.
در آن زمان بسیاری گمان بردند که منشاء این آب دنباله‌دار شومیکر-لوی است اما مدرک برای اثبات ادعای خود نداشتند.
در همان حین نظریاتی مطرح شد مبنی بر این‌که ممکن است سرچشمه‌ی بخار آب موجود در جوّ مشتری٬ در داخـل سـیاره نـهفته باشـد. اما دانشـمندان خـیلی زود این نظریه را رد کردند زیرا ممکـن
نیست که بخار آب بتواند از میان ناحیه‌ی بین تروپوسفر و استراتوسفر جوّ مشتری عبور کند. زیرا در این ناحیه به دام سرما خواهد افتاد و نمی‌تواند خود را به استراتوسفر مشتری برساند. بنابراین آب
موجود در استراتوسفر قطعاً از بیرون سیاره آمده است. اما برای این‌که منشاء این آب را دریابیم به ۱۵ سال زمان نیاز داشتیم. تا این‌که سرانجام تلسکوپ فضایی هرشل با چشمان فروسرخ حساس
خود٬ نقشه‌ای افقی و عمودی از توزیع نشانه‌های شیمیایی آب روی مشتری تهیه کرد.
رصدهای هرشل نشان داد که آب موجود در نیم‌کره‌ی جنوبی مشتری حدود ۲-۳ بار بیشتر از آب موجود در نیم‌کره‌ی شمالی این غول گازی است. که بیشتر حجم این آب نیز در محل برخورد سال ۱۹۹۴
متمرکز شده است. همچنین این آب‌ها فقط در ارتفاعات بالا یافت شده‌اند. تیبو کاوالیه٬ از اعضای مأموریت می‌گوید: «فقط هرشل می‌توانست با طیف‌نگار حساس خودش رابطـه‌ی بین آب مشـتری و
برخورد ۱۹۹۴ دنباله‌دار شومیکر-لوی ۹ را هویدا کند. بر اساس مدل‌های ما٬ حدود ۹۵ درصد آب موجود در استراتوسفر مشتری معلول برخورد دنباله‌دار است.»
یکی دیگر از منشاء‌های احتمالی که برای آب موجود در مشتری بیان شده باران پایداری از غبارهای کوچک بین‌سیاره‌ای است که روی مشتری باریده اسـت. اما اگر واقعاً چنیـن اتفاقی افتاده بود بایـد
توزیع آب روی کل سیاره‌ی یکنواخت می‌بود و آب باید تا ارتفاع‌های پایین‌تر نفوذ می‌کرد.
احتمال دیگری مطرح شده بود مبنی بر این‌که آب مشتری ممکن است بر اثر حرکت بخار عظیمی از قمرهای یخی‌‌اش به این سیاره منتقل شـده باشد؛ همان‌گونه که هرشـل مشابه این پدیده را بـرای
قمر انسلادوس زحل
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
. اما این نظریه هم رد شده است. زیرا هیچ‌یک از قمرهای مشتری در موقعیت مناسبی نسبت به سیاره قرار ندارند تا بتوانند آب را به سوی آن منتقل کنند.
ترجمه : canot.ir
