مقدمه ای برا آرایه های ادبی
آرایه های ادبی فارسی در سه دسته عمده تقسیم بندی می شوند :
1. بدیـــــع : که خود به دو گروه بدیع لفظی و بدیع معنوی قسمت می شود .بـــدیـــع در لغت به معنی تازه، نو و نوآورده است و علمي است
كه به باز شناسي آرايه هاي لفظي و معنوي مي پردازد، به عبارت دیگر بديع بر دو نوع است :
1-1) آرايه هاي لفظي : به آن دسته از آرایه های ادبی گفته می شود که از تناسب آوایی (صدایی) و لفظی میان واژه ها پدید می آید. يعني
زيبايي كلام كه با لفظ انجام مي شود . مانند : واج آرايي ، سجع ، ترصيع ، جناس ، قلب
1-2) آرایه های معنوی (صناعات معنوی ) : به آن دسته از آرایه های ادبی گفته می شود که برپایه ی تناسب های معنایی واژه ها شکل می گیرد،
مانند: مراعات نظیر، تناقض، عکس، تلمیح، تضمین، اغراق، حسن تعلیل، ارسال المثل، تمثیل، اسلوب معادله و ایهام.
2. بیــــان : بيان شاخه اي از آرايه هاي ادبي است و به واسطه اي آن شناخته مي شود كه يك معني را چگونه به طريق مختلف مي توان ادا كرد .
بيان شامل مباحث : تشبيه ، استعاره ، مجاز و كنايه
3 . معانی : علم آموزش و نقد فصاحت و بلاغت است
چکیده
تناسب های آوایی یا تناسب در شکل کلمات مربوط به حوزه بدیع لفظی و تناسب های معنایی و مربوط به تصاویر ایجاد شده به وسیله کلمات مربوط به بدیع معنوی و بیان و معانی است .
واج آرایی ، تجنیس و تسجیع ( جناس و سجع ) وتکرار از مهمترین موضوعات بدیع لفظی و مراعات و نظیر ، لف و نشر ، تلمیح ، تضمین و تضاد در کل روش تشبیه و ایجاد تناسب،همینطور
ایهام در گروه بدیع معنوی هستند .در بیان، تشبیه ، استعاره ، مجاز و کنایه بررسی می شود و در معانی که علم آموزش و نقد فصاحت و بلاغت است در باب ماهیت جملات (مثلا خبری ،
پرسشی ، امری و...) و آداب سخنوری و شرایط ادای یک کلام موثر و همین طور اسباب شکست و ضعف سخن بررسی می شود.
منابع:
fa.wikipedia.org
chashmandaz.blogfa.com
tebyan.net
