آشنايي با ماهواره هاي هواشناسي
ماهواره‌هاي آب و هوائي اولين بار توسط آمريكائي‌ها و در سال 1960 براي مشاهده و دريافت اطلاعات واقعي آب و هوائي به آسمان پرتاب گرديدند. در آگوست همين سال، نخستين تصوير زمين از فضا در روزنامه ملي ژئوگرافيك (Geographic) منتشر گرديد. از اين تاريخ به بعد، ماهواره‌هاي بيشتري به فضا پرتاب شدند.
همانطور كه زمين و ديگر سياره‌ها در مدار خاص خود به دور خورشيد مي‌گردند، ماهواره‌هاي مصنوعي نيز در مدارهاي خاصي در حال چرخش‌اند. انتخاب اين مدارها براي ماهواره‌ها به منظور و هدفي كه ماهواره به آن منظور به فضا پرتاب شده است بستگي دارد. مي‌توان مداري را انتخاب نمود كه در مسير قطب شمال و جنوب قرار مي‌گيرد و يا مداري كه حول خط استوا مي‌باشد و يا هر مداري ما بين اين دو حالت. همچنين در انتخاب مدار ماهواره عامل ارتفاع نيز مي‌تواند درنظر گرفته شود مثلا ارتفاعات هزاران مايلي بالاي زمين و يا ارتفاعات صدها مايلي. دو نوع اصلي ماهواره‌هاي آب و هوائي وجود دارد :
1 - ثابت زمين Geostationary
2 - مدار قطبي Polar Orbiting
ماهواره هاي Geostationary براي هشدارهاي كوتاه مدت و ماهواره‌هاي Polar Orbiting براي پيش بيني‌هاي بلند مدت تر بكار مي‌روند. هر دو نوع ماهواره‌ها براي ديده باني كامل آب و هوائي جهان لازم هستند.
در اواخر دهه 70 نياز به ماهواره‌هائي كه 24 ساعته در روز بتوانند تصاوير ماهواره اي را تهيه نمايند احساس گرديد. ماهواره اي كه بتواند هر24 ساعت يكبار در مداري كه در ارتفاع 40000 كيلومتري بالاي خط استوا قرار دارد و با سرعتي كه با سرعت زمين برابر مي باشد به دور زمين بچرخند. اين نوع ماهواره ها، ماهواره هاي زمينآهنگ ناميده مي شوند.
از آنجاييكه سرعت چرخش اين ماهواره ها به دور زمين با سرعت چرخش زمين متناسب مي باشد، اين ماهواره‌ها نسبت به يك موقعيت روي سطح زمين ثابت باقي مي مانند و به اين دليل كه زمين نيز در روز يكبار به دور محورش ميگردد آن ها نيز يكبار در روز مدار خود را طي مي‌كنند.
براي مثال دو ماهواره Goes (ماهواره‌هاي محيطي- عملياتي ثابت زمين) جز ماهواره هاي زمين آهنگ هستند و در مدار زمين آهنگ (geosynchronous) دور زمين مي‌چرخند. در حداقل ارتفاع 36000 كيلومتري بالاي خط استوا قرار دارند.
اين ماهواره‌ها به طور پيوسته تصاوير دقيق ولي با جزئيات كم تهيه مي‌كنند و اين تصاوير را هر 30 دقيقه يكبار به زمين ارسال مي نمايند. ديده باني پيوسته اين ماهواره‌ها براي تجزيه و تحليل متمركز داده‌ها ضروري مي‌باشند. اين تصاوير بوسيله يك نرم افزار تجزيه و تحليل شده و بصورت پيوسته و گرافيكي تهيه مي شوند. به دليل است كه به عنوان مثال تصاويري كه از حركت ابرها نمايش داده مي شود، مربوط به 8 ساعت گذشته مي باشد.اين اطلاعات ارزشمند درباره نوع، جهت و بزرگي ابر مي تواند كار پيش بيني را بسيار ساده نمايد.
با توجه به اين كه اين ماهواره ها نسبت به يك موقعيت بر روي سطح زمين ثابت هستند قادرند در شرائط بد آب وهوائي مانند گردباد ،سيلاب ، طوفان‌هاي تگرگي و تندبادها هشدارهائي بدهند.
ماهواره هاي مدار ثابت مختلفي وجود دارد، براي مثال ماهواره ثابت زمين GMS براي استراليا و ژاپن،GOES8ه (GOES=Geostationary operational Environmental Satellites) براي آمريكاي شرقي،GOES 10 براي آمريكاي غربي،INS/Meteosat5 براي روسيه و هند و Meteosat7 براي اروپا نمونه هايي از ماهواره‌هاي ثابت زمين مي‌باشند. البته ماهواره ها ي Meteosat تمام اروپا و افريقا را مي پوشانند.
دو ماهواره Meteosat و GOES تصاويري از ديگر ماهواره هاي ثابت زمين را نيز دوباره ارسال مي دارند اين امر موجب مي شود كه به عنوان مثال آب و هواي استراليا را بتوان در لندن يا شيكاگو مشاهده نمود.
ماهواره هاي زمين آهنگ با فركانس 1691MHzداده ها را ارسال مي دارند وبراي دريافت اطلاعات آن ها به ديش ثابت و كوچكي نياز مي باشد. اين ارسال WEFAX ناميده مي شود و چون از استاندارد بسيار بالايي برخوردار مي باشند تفاوت اندكي بين تصاوير اين ماهواره ها وجود دارد.
ماهواره هواشناسی Meteosat
اين ماهواره از نوع مدار همزمانی بوده و توسط آژانس فضايی اروپا (ESA ) طراحی و ساخته شده است .اين ماهواره مآموريت خود را از سال ۱۹۸۸ در مدار زمين آغاز كرده است.
اين ماهواره علاوه بر توانايی در تهيه تصاوير هواشناسی بصورت اپتيك و با كيفيت مطلوب می توانند توسط دوربينهای مادون قرمز خود تصاوير جالب توجه ای در تاريكی شب و يا از ميان توده های تهيه كند.
همچنين اين ماهواره اطلاعات جمع آوری شده را بصورت رمز به ايستگاه مركزی خود در آلمان ارسال ميكند و از آنجا به هر جا كه لازم باشد ارسال ميگردد.
ماهواره Neteosat يك ماهواره استوانه ای شكل است كه قطر آن ۲۱۰ سانتيمتر و ارتفاع آن ۴۳۰ سانتيمتر می باشد.
اين ماهواره دارای تلسكوپ پرقدرت راديومتری بوده كه در قسمت ميانی ماهواره قرار دارد. بدنه استوانه ای شكل آن از سلولهای خورشيدی ساخته شده است كه برای تهيه انرژی لازم ماهواره بكار گرفته می شود.
فضای بين بدنه استوانه ای شكل و لوله ميانی آن بوسيله لوازم جانبی و باطريهای قابل شارژ تجهيز شده اند. علاو براين ماهواره فوق وسايل جمع آور مختلفی را به همراه خود حمل می كند تا وسعت جمع آوری آن افزايش يابد.(1)
منابع متن:
1.
کد:
http://pcpars.blogfa.com/post-6.aspx
همین طور از طریق آدرس
کد:
http://www.pcpars.com/main/weathersat.htm
منابع عکسها :
کد:
http://cs.astrium.eads.net/sp/SpacecraftPropulsion/Showcase/Meteosat.htm
کد:
http://radagast.nerc-essc.ac.uk/Programmes.htm
لینکهای مفید:
30 years of Meteosat in pictures
کد:
http://www.esa.int/esaMI/MSG/SEMAD863R8F_mg_1.html
نسل دوم این ماهواره
کد:
http://www.eumetsat.int/HOME/Main/What_We_Do/Satellites/Meteosat_Second_Generation/index.htm
آرشیو عکسهای گرفته شده توسط ماهواره
کد:
http://www.eurometeo.com/english/meteosat
ماکت ماهواره در سایز 1400*2100
کد:
http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/28/EUMETSAT_Meteosat_model.jpg
