از Command Prompt ويندوز به روش حرفه اي
منبع :از مجله رايانه شماره 138
هر چند 19 سال است كه كاربران ويندوز از محيط گرافيكي آن استفاده مي كنند، ولي هنوز تا از رده خارج شدن Command Prompt راه طولاني داريم. هنوز هم كه هنوز است بسياري از دستورهاي ويندوز فقط از طريق Command Prompt قابل اجرا هستند. از مهمترين اين دستورها مي توان به Ping، regedit و يا ipconfig اشاره كرد. برنامه هايي كه وظيفه دارد تا محيط خط فرمان را در نسخه هاي مختلف ويندوز فراهم كند، نسخه هاي جديدتر همان نام قبلي Command.com و برخي ديگر نيز به نام cmd.exe در داخل سيستم عامل تعبيه شده اند. يكي از مشكلات استفاده از Command.com بويژه براي كساني كه زياد از آن استفاده مي كنند، دشوار بودن دسترسي به آن است كه البته با ايجاد يك Short-cut ساده مي توان آن را حل كرد . براي ايجاد يك cut Short- از اين برنامه كافي است تا يك Short-cut جديد (خام ) ايجاد كرده و در قست نام فايل اجرايي عبارت cmd يا Command را وادار كرده و سپس كليد Finish را فشار داد . پس از ذخيره شدن عبارت مربوطه مي توان روي اين cut Short- كليك راست كرده و عبارت Properties را انتخاب كرد. با باز شدن پنجره، اين پنجره به كاربر اجازه مي دهد تاويژگي هاي مختلفي نظير فونت ،رنگ ، شكل ظاهري و..... را براي محيط خط دستور انتخاب كرده و انتخاب خود را نيز ذخيره كند.
در قسمت Option اين پنجره مي توان اندازه مكان نما و همچنين شكل نمايش خط فرمان از نظر اينكه تمام صفحه ظاهر شده و يا داخل يك پنجره نمايش داده شود، را تنشظيم كرد. يكي از امكاناتي كه از داخل صفحه Optionدر اختيار كاربر قرار مي گيرد، امكان تعريف بافر مي باشد. بافر براي برنامه خط فرمان تقريبا مشابه دستور DosKey
در نسخه هاي قبلي داس مي باشد.
اگر ميزان بافر را به اندازه كافي بزرگ تعريف شده باشيد مي توانيد هنگام استفاده از خط فرمان با كليد هاي مكان نما كليه دستورهاي قبلي و بعدي را ملاحضه فرماييد. براي مشاهده history دستورهايي كه قبلا صادر شده نيز مي توان از كليدF7 استفاده كرد . با زدن كليد F9 و يك عدد پس از آن نيز مي توان دستوري را كه همان شماره در ليست history دارد را اجرا كرد . يكي از موارد مهمي كه در اين پنجره ممكن است توجه كاربران حرفه اي را جلب كند، عبارت Disable Old Duplicates مي باشد. با فعال كردن اين گزينه، برنامه خط فرمان دستوراتي را كه چندين بار صادر مي شوندرا فقط يك بار بافر كرده و بنابر اين بافر خلوت تر و كوچكتر خواهد بود. يك مثال خوب براي استفاده از اين گزينه زماني است كه كاربر بخواهد در دايركتوري هاي مختلف دستور DIR را صادر كند. در صورت عدم وجود اين گزينه و پس از سر زدن به 10 يا 15 دايركتوري و Dir گرفتن از آنها،اگر به history خود نگاهي بياندازيد فقط ليستي از دستو رهاي dir مشاهده خواهيد كرد كه به جز شلوغ و پلوغ كردن ليست دستورات هيچ نفع ديگري ندارد. يكي ديگر از مسائلي كه كاربران خط فرمان را مدت مديدي رنج مي داد ،اين بود كه اگر كاربر در حين تايپ دستوري متوجه مي شد كه حرفي (كاراكتري ) را جا انداخته است، بايد به عقب برگشته،حرف مورد نظر و ساير حروف را تايپ مي كرد. يكي از گزينه هايي كه در پنجره Command prompt properties و در قسمت Option بچشم مي خورد، گزينه Insert Mode است. با فعال كردن اين گزينه، مي توان حالت Insert را فعال نموده و اقدام به تايپ حروف كاراكترهاي جاافتاده در وسط يك دستور كرد، بي آنكه ادامه دستور پاك شده از بين برود .
آخرين گزينه اين صفحه نيز Quick Edit Mode است كه به وسيله آن مي توان ماوس را فعال كرده و با استفاده از ماوس اقدام به انتخاب (Select) متون و سپس كپي يا پيست كرد.
يكي ديگر از قسمت ها (tabs) پنجره Properties،قسمتlayout است. در اين قسمت مي توان براي صفحه خط فرمان ،طول و عرض بر حسب كاراكتر را تعريف كرد. هرچند كه اندازه محيط خط فرمان بطور سنتي 80 در 25 كاراكتر است، طبق توضيحات داده شده اين اعداد را مي توان تغيير داده و روي هر عدد دلخواه ديگري تنظيم كرد. سالها پيش يكي از عيوب خط فرمان اين بود كه در صورت وجود فرماني كه بيش از 25 سطر(يا ارتفاع صفحه) خروجي توليد مي كرد، خروجي هاي اوليه به بيرون از صفحه مانيتور اسكرول كرده و خروجي هاي جديدتر از پايين صفحه به آن اضافه مي شدند. بديهي است كه اين روش باعث مي شد تا كاربر نتواند خروجي هاي قديمي تر را كه بسرعت در برابر ديدگانش عبور كرده و از صفحه خارج شده بودند،ببيند. محيط خط فرماني كه در ويندوز تعبيه شده است بر خلاف نسخه هاي قديمي تر خود، خروجي هاي قديمي تر را خذف نكرده و فقط آنها را به سمت بالا اسكرول مي دهد و بنابراين با اسكرول دادن پنجره خط فرمان به بالا در هر لحظه مي توان اين خروجي ها را مشاهده كرد. تعداد كل سطرهايي كه به سمت بالا اسكرول داده مي شوند در قسمت layout و در مقابل عبارت buffer size Screen قابل ذكر است اگر به عنوان مثال كاربر بخواهد همواره 300 سطر خروجي را ببيند بايد مقدار buffer sizeرا مساوي 300 قرار دهد، در اين صورت سطرهاي1، 3،2،3 و قبل تر حذف شده و ديگر قابل مشاهده نخواهند بود . مقدار اين پارامتر 9999 سطر قابل افزايش مي باشد . يكي ديگر از امكانات محيط خط فرمان ويندوز ، ويژگي تكميل خودكار يا همان auto complete است. با استفاده از اين ويژگي ، كاربر لازم نيست تا در حين تايپ اسامي فايل ها يا دايركتوري ها ،همه جمله ها را تايپ كند. بلكه ب تايپ چند حرف از اول اسم فايل با دايركتوري و زدن كليدي مثل كليد Tab بقيه اسم بطور اتوماتيك روي صفحه ظاهر مي شود. وجود اين اكان كار را براي كاربر راحت تر و ساده تر كرده و باعث مي شود تا محيط خشك خط فرمان اندكي دوستانه تر به نظر برسد . اگر شما مي خواهيد از اين امكان خط فرمان استفاده كنيد بايد در قسمت Short-cut و جلوي عبارت Target كه نام فايل اجرايي خط فرمان نوشته شده است،سوييچ /f:on را اضافه كنيد . سوييچ /f باعث فعال يا غير فعال شدن ويژگي auto- complete مي شود. اگر اين سوييچ بصورت /f:on بكاررود مي تواند اين ويژگي را فعال كند . پس از فعال كردن اين سوييچ در صورتي كه در محيط خط فرمان چند حرف تايپ كرده و سپس كليد Ctrl&F را بزنيد ويندوز اسامي فايل ها و دايركتوري ها را كامل خواهد كرد. زدن كليد Ctrl&D نيز فقط باعث كامل شدن اسم دايركتوري ها مي شود.
برنامه cmd.exe كه فرمان اجراي محيط خط فرمان مي باشد علاوه بر سوييچ /f سوييچ هاي ديگري نيز دارد . يكي از اين سوييچ ها كه بيشتر از ديگران مورد استفاده قرار مي گيرد ،/t است .
با استفاده از اين سو ييچ مي توان رنگ پس زمينه و نوشته را تغيير داد . اگر شما هم جزو افرادي هستيد كه از مشاهده متون سفيد روي زمينه سياه و بي روح خسته شده ايد مي توانيد سوييچ /t:le را جلوي دستور cmd.exe اضافه كرده و متن ها را بر رنگ زرد روي پس زمينه آبي تيره ببينيد . براي مشخص كردن رنگ پيش و پس زمينه كافيست تا رنگ هر كدام از اين دو را از مجموع 16 رنگ موجود كه از 0 تا f (در مبناي) شماره گذاري شده اند را انتخاب كرده و سپس كد رنگ پيش زمينه را در كنار هم قرار داد. رنگ سفيد با كد0 و رنگ سياه با كد f مشخص مي شوند. براي به دست آوردن كد بقيه رنگ ها به دو روش مي توان عمل كرد: به يكي از كتابهاي قديمي داس مراجعه كرده و يا اينكه با آزمايش و خطا رنگ مورد نظر را از ميان 16 رنگ موجود انتخاب كرد. براي اين منظور كافيست تا 16 با برنامه cmd.exe را اجرا كرده است و هر بار رنگ پيش زمينه را به يكي از رنگ هاي كد 0 تا 16 تغيير داد. آخرين سوييچي كه مطرح مي شود،سوييچ /e است كه مي تواند به دو صورت /e:on و /e:off بكار رود. حالت اول،استفاده از اين سوييچ باعث فعال شدن ويژگي Command extensions و حالت دوم نيز باعث غير فعال شدن اين ويژگي مي شود. با فعال اين ويژگي Command Eensions كاربر در استفاده از محيط خط فرمان مزايا و راحتي را كسب مي كند كه مثلا مي توان به موارد زير اشاره كرد:
1. هنگام استفاده از دستورCD و در صورت وجود فاصله (Space) در نام فايل ها و دايركتوري ها لازم نيست تا اسم ها را داخل گيومه قرار دهيد.
2. با دستور MD در يك مرحله مي توان چند دايركتوري تودر تو ساخت . بعبارت ديگر اگر دستوري مانند \4\3\2\1\ md صادر شود و دايركتوري ها ي 4و 3 هيچ كدام وجود نداشته باشند،ابتدا دايركتوري 3 ساخته شده و سپس دايركتوري 4 داخل اين دايركتوري ساخته مي شود.
