پراهمیت‌ترین کشفیات دنیای علم در سال ۲۰۱۲ برای عموم مردم چه بود؟
طبیعت - در میان دستاوردهای بزرگ علمی سال 2012، نشنال جئوگرافیک 10 نمونه را به عنوان پرمخاطبترین کشفیات این سال معرفی کرده است. این کشفیات در سه حوزه حیات وحش، فیزیک و اخترفیزیک و باستان شناسی حاصل شده اند.
10- کروکودیل رکوردشکن
با 6.17 متر طول، این کروکودیل آب شیرین رسما به عنوان بزرگ‌ترین کروکودیل در اسارت دنیا، جولای / تیرماه گذشته نامش در کتاب رکوردهای گینس ثبت شد. این کروکودیل که گمان می‌رود مسول حمله به چند انسان و کشتن دو نفر بوده، در ماه سپتامبر 2011 / سهریور 1390 در شهر بوناوان فیلیپین به دام افتاد. فهرست گینس بر اساس داده‌های متخصصان مختلف تهیه شده است. از جمله این متخصصان، آدام برایتون جانورشناس و متخصص کروکودیل‌ها است، که در مرکز تحقیقاتی و پارک زیستی بوناوان فیلیپین این جانور وحشی را اندازه‌‌گیری کرده است.
9- کشف مولکول‌های قند در فضا
اخترشناسان موفق به انجام یک کشف شیرین شدند: آنها موفق شدند مولکول‌های تشکیل‌دهنده قندهای ساده را در حالی که در گازهای اطراف یک ستاره با فاصله حدود 400 سال نوری از زمین شناورند، شناسایی کنند و این احتمال را بدهند که در سیارات دیگر نیز حیات وجود دارد. اگرچه این کشف که در شهریورماه انجام شد ثابت نمی‌کند که حیات در جایی دیگر در کیهان وجود دارد، اما بیانگر این است که دلیلی بر عدم وجود آن نیز وجود ندارد. این کشف باارزش نشان می‌دهد مولکول‌های غنی از کربن که واحدهای ساختاری حیات را تشکیل می‌دهند، می‌توانند حتی پیش از شکل گرفتن سیارات به وجود آمده باشند. محققان واژه قند را به مولکول‌های آلی اطلاق می‌کنند که اغلب ما به نام کربوهیدرات‌ها می‌شناسیم و از کربن، هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده‌اند.
8- کشف سیاره‌ای جدید در منظومه شمسی؟
بر اساس گزارشی که در ماه می / اردیبشت‌ماه منتشر شد، شاید یک سیاره هنوز کشف نشده وجود دارد که در حاشیه تاریک منظومه شمسی در حال گردش است. به گفته رودنی گومز، اخترشناس رصدخانه ملی برزیل در ریو دوژانیرو، به نظر می‌رسد این سیاره احتمالی دیده نشده که بسیار دورتر از آن است که به آسانی توسط تلسکوپ‌های زمینی شناسایی شود، حضور خود را با ایجاد اختلال در مدار اجسام کمربند کوئیپر نشان می‌دهد. اجرام کمربند کوئیپر توده‌های یخی کوچک -از جمله برخی سیارات کوتوله- هستند که در منظومه شمسی و فراتر از مدار نپتون قرار دارند.
7- کشف آخرین ذره ؟
در ماه جولای / تیرماه، دو گروهی که به طور مستقل در برخورددهنده بزرگ هادرونی (ال.اچ.سی) کار می‌کردند؛ گزارش کردند که با قطعیت بیش از 99 درصد مطمئن هستند که موفق به کشف بوزون هیگز شده‌اند، و یا حداقل یک نوع ذره جدید را دقیقا در جایی که انتظار حضور بوزون هیگز می‌رود پیدا کرده‌اند. این ذره که فیزیک‌دانان مدت‌ها به دنبال آن بوده‌اند، ممکن است بتواند با توضیح اینکه چطور اجسام در جهان ما جرم خود را به دست می‌آورند، مدل استاندارد فیزیک را تکمیل کند و توضیح دهد که چرا کهکشان‌ها، سیارات و حتی انسان‌ها وجود دارند.
6- کشف «دنیای گمشده» در قطب جنوب
گونه جدید نامگذاری نشده‌ای از خرچنگ یتی، در نزدیکی دهانه‌های گرمابی داغ و سرشار از مواد معدنی کف اقیانوس در قطب جنوب اجتماع کرده‌اند؛ مکانی که به گفته دانشمندان یک «دنیای گمشده» جدید از مخلوقات عجیب اعماق دریا است. یک زیردریایی رباتیک مجهز به دوربین در این منطقه از گونه‌هایی مانند بارناکل‌ها، خرچنگ‌ها، شقایق‌های دریایی و حتی اختاپوس‌ها فیلم گرفته است که اغلب آنها بی‌رنگ بوده و در تاریکی مطلق عمق 2400 متری دریا زندگی می‌کنند.
5- کشف منظومه ستاره‌ای با 9 سیاره؟
اخترشناسان ستاره‌ای در فاصله 127 سال نوری از زمین کشف کرده‌اند که احتمال دارد تعداد سیارات آن حتی از منظومه شمسی ما بیشتر باشد. در این صورت، این سامانه سیاره‌ای شلوغ‌ترین سامانه‌ای خواهد بود که تا کنون کشف شده است. بر اساس مطالعه‌ای که در ماه آوریل / فروردین‌ماه منتشر شد، ستاره HD 10180 ستاره‌ای خورشیدمانند در صورت فلکی مار آبی (Hydrus) واقع در نیم‌کره جنوبی زمین است که احتمالا با داشتن 9 سیاره، منظومه شمسی ما را که به طور رسمی تنها 8 سیاره دارد شکست می‌دهد.
4- بهشت گونه‌های جدید حیوانی در پرو
گونه جدیدی از میمون‌های شب‌رو، تنها یکی از هشت گونه پستاندار جدیدی هستند که طی یک کاوش در پناهگاه ملی تاباکوناس نامباله در شمال پرو کشف شدند؛ کشفی که خبر آن در ماه سپتامبر / شهریورماه اعلام شد. گروهی از جانورشنااسان مکزیکی و پرویی این «بهشت تازه از تنوع زیستی ناشناخته» را در سفر اکتشافی خود طی سال‌های 2009 تا 2011 / 1388 تا 1390 کشف کردند.
3- کشف دوزیستان بی دست و پا
این جانوران به هیچ وجه مار یا کرم نیستند. آنها دوزیستان بدون دست و پایی هستند که در نقب‌هایی درون خاک زندگی می‌کنند و برای دانشمندان کاملا ناشناخته هستند. جانوری که در این عکس در حال حفاظت از تخم‌هایش در زیستگاه بومی‌اش در شمال‌شرقی هند به تصویر کشیده شده است، یکی از شش گونه جدید احتمالی است که به خانواده مرموزی از دوزیستان موسوم به caecilian تعلق دارند.
2- نقاشی‌های باستانی مایاها که روز رستاخیز را رد می‌کردند
در آخرین کلان‌شهر شناخته شده مایاها که بخش اعظمی از آن کماکان حفاری نشده باقی مانده است، باستان‌شناسان موفق به کشف تنها نقاشی دیواری شناخته شده قوم مایا شدند که دیوارهای یک خانه باستانی را زینت داده بود. البته به گفته دانشمندان این نقاشی، یک نقاشی دیواری معمولی نیست. علاوه بر صحنه‌ای از یک شاه و ملازمانش که هنوز طراوت خود را حفظ کرده است، دیوارها مملو از محاسباتی هستند که به کاتبان باستانی کمک می‌کرده است تا مقادیر گسترده زمان را حساب و دنبال کنند. بر خلاف این ایده که مایاها پایان دنیا را برای سال 2012 پیش‌بینی کرده بودند (که مطمئنا اکنون می‌دانیم ادعای پوچی بوده است)، نشانه‌های روی دیوار تاریخ‌هایی از هزاران سال آینده را نشان می‌دهد.
1- کشف معبد «مهیج» مایاها
حدود 1600 سال پیش، معبد خورشید شب، یک برج دیده‌بانی قرمز خونین بود که از کیلومترها دورتر دیده می‌شد و با نقاب‌های عظیمی از خدای خورشید مایا به شکل کوسه، آشامنده خون و پلنگ خالدار آمریکایی (جگوار) تزئین شده بود. مدت‌ها پس از گم شدن در جنگل‌های گواتمالا، بالاخره این معبد چهره خود را به باستان‌شناسان نشان داد و سرنخ‌های جدیدی درباره امپراطوری رشک برانگیز مایاها را آشکار ساخت. بر خلاف امپراطوری‌های نسبتا متمرکز اینکا و آزتک، تمدن مایا -که پراکندگی آن در محدوده‌ای بود که امروز گواتمالا، برزیل و ناحیه یوکاتان مکزیک را شامل می‌شود- اجتماعی پراکنده از کلان‌شهرها بود.
منبع: نشنال جئوگرافیک – ترجمه: محمود حاج‌زمان
