بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یک بیماری اتوایمون است که نشانه های آن از گاز و اسهال تا تحریک پذیری و افسردگی متغیر است. این بیماری در نتیجه عدم تحمل به پروتئین گلوتن که در غذاهایی از قبیل گندم، چاودار و جو یافت می شود، به وجود می آید.
● نشانه های بیماری سلیاک
کودکان می توانند نشانه های بیماری سلیاک را در زمان حضور پروتئین گلوتن در غذاهایشان بروز دهند. معمولاً افزودن گلوتن به غذای کودکان در سن ۶ ماهگی تا ۲ سالگی صورت می پذیرد. نشانه های بیماری سلیاک ممکن است تا زمانی که کودک کمی بزرگ تر می شود قابل شناسایی نباشند.
نشانه های بیماری سلیاک می توانند شامل موارد زیر باشند:
▪ تاخیر در رشد وعدم رشد کافی
▪ اسهال مزمن
▪ تغییرات رفتاری شامل تحریک پذیری
▪ خروج گاز از بدن، نفخ شکمی و درد
▪ مدفوع چرب، بی رنگ یا با بوی متعفن
▪ یبوست
▪ خستگی
▪ آنمی بدون دلیل مشخص
▪ تاخیر در بلوغ
این نشانه ها بسیار متغیرند و بعضی از افراد مبتلا به سلیاک ممکن است هیچ کدام از نشانه ها را از خود بروز ندهند. نوزادان مبتلا به سلیاک اغلب تحت عنوان کودکان غمگین، تحریک پذیر و غیر فعال شناسایی می شوند که احساس آرامش نمی کنند.
● تشخیص بیماری سلیاک
اگرچه افراد به آسانی از طریق خوراندن غذاهای حاوی گلوتن به کودکانشان قادر به شناسایی بیماری سلیاک هستند ولی با این وجود به علت طولانی بودن و ماندگار شدن این بیماری تشخیص رسمی و انجام آزمون های آزمایشگاهی برای شناسایی این بیماری مناسب است.
آزمون های تشخیص بیماری سلیاک می توانند شامل آزمایش های خونی از قبیل موارد زیر باشند:
▪ ایمونوگلوبین A (IgA )
▪ ترانس گلوتامیناز ضد بافتی ) tTGA )
▪ آنتی بادی ضد اندومیوزیوم IgA(AEA )
اگر نتایج این آزمون ها مشکوک باشد بیوپسی از روده کوچک که توسط متخصص گوارش اطفال صورت می گیرد می تواند وجود یا عدم وجود بیماری سلیاک را تایید کند.
● درمان های بیماری سلیاک
هیچ درمان یا داروی قطعی برای درمان بیماری سلیاک وجود ندارد. به جای آن والدین باید غذاهای کودکان خود را عاری از پروتئین گلوتن سازند. کودکان آن ها نباید غذاهایی را که حاوی گندم، چاودار و جو باشند دریافت کنند.
به منظور جلوگیری از دریافت گلوتن که شامل بسیاری از حبوبات، پاستاها، غلات و سایر غذاهای فرآوری شده حاوی گلوتن هستند، والدین باید به برچسب نصب شده روی غذاها توجه کافی داشته باشند و از مصرف غذاهایی که حاوی چاودار، گندم و جو روی برچسب محصول هستند خودداری کنند. این مواد می توانند به صورت آرد، نشاسته گندم، مالت تهیه شده از چاودار یا آرد تهیه شده از چاودار نیز وجود داشته باشند.
گلوتن هم چنین می تواند در بعضی از آب نبات ها، سس های سویا، ویتامین ها، مکمل های غذایی و داروهای بدون نسخه و یا داروهای نسخه ای نیز یافت شود.
خوشبختانه بسیاری از نان ها و پاستاها و داروهای فاقد گلوتن وجود دارند که می توانند در کودکان بیمار استفاده شوند.
اگر پیگیری و ارزیابی یک رژیم غذایی سالم و عاری از گلوتن برای شما دشوار هست بهتر است در چنین مواردی از یک متخصص تغذیه کمک بگیرید. چنین کارشناسانی شما را مطمئن خواهند ساخت که غذای دریافتی کودکتان دارای ارزش غذایی کافی بوده و در عین حال فاقد گلوتن است.
● شما باید چه چیزی در مورد بیماری سلیاک بدانید
▪ کودکان غالباً هنگامی این بیماری را بروز می دهند که رژیم غذایشان از برنج به سمت سایر غلات از قبیل جو و چاودار سوق داده شود.
▪ بسیاری از کارشناسان توصیه می کنند کودکان مبتلا به سلیاک علاوه بر مصرف غذاهای حاوی گلوتن از مصرف جودوسر نیز اجتناب کنند. اگر چه این موضوع هنوز بحث برانگیز بوده و در دست تحقیق قرار دارد. بر اساس نظر انجمن بیماران مبتلا به سلیاک، جو دوسر خالص ممکن است به عنوان یک رژیم غذایی عاری از گلوتن استفاده شود اما این گروه پیشنهاد می کنند که افراد مصرف کننده رژیم غذایی عاری از گلوتن بهتر است از مصرف جو دوسر اجتناب ورزند زیرا منابع غذایی حاوی جو دوسر غیر آلوده به راحتی در دسترس همه افراد قرار ندارد.
▪ بیماری سلیاک بیماری ژنتیکی است از این رو این بیماری می تواند از نسلی به نسل دیگر منتقل شود. این بیماری مخصوصاً در میان افراد از نژاد اروپای شمالی رواج بیشتری دارد.
▪ بیماری سلیاک قابل معالجه نیست از این رو مصرف غذاهای فاقد گلوتن در تمام طول دوره زندگی ضروری است.
▪ متخصص گوارش کودکان می تواند در زمینه تشخیص بیماری سلیاک و درمان نسبی آن به والدین کمک کند.