آسیکلوویر ( ACYCLOVIR )

آسیکلوویر یک داروی ضد ویروس می باشد که در درمان عفونت های ناشی از هرپس سیمپلکس (عامل ایجاد تب خال) از جمله تب خال تناسلی شدید، مننژیت و زونا استفاده می شود. این دارو در موارد دیگری نیز بکار می رود. آسیکلوویر سدیم در قالب تزریق در دسترس است.به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، از این دارو برای جلوگیری و درمان عفونت های ویروسی نظیر هرپس سیمپلکس و هرپس ژینتالیس ، و درمان آبله مرغان استفاده می شود.اگر برای جلوگیری از تبخال راجعه استفاده شود، آسیکلوویر باید به مجردی که احساس گزگز یا سوزش (که اولین علامت عود مجدد است ) آغاز شد مورد استفاده قرار گیرد. در مورد آبله مرغان اگر درمان ظرف ۲۴ ساعت اول از شروع پیدایش بثورات جلدی آغاز شود بیشترین تأثیر را خواهد داشت . زویراکس نام تجاری آسیکلوویر است .
● مکانیسم اثر :آسیکلوویر به صورت داخل سلولی توسط آنزیم تیمیدین کیناز ویروسی به شکل منوفسفات تبدیل شده و بدنبال آن بوسیله آنزیمهای سلولی به اشکال دی فسفات و تری فسفات فعال تبدیل می گردد .آسیکلوویر تری فسفات فعال با ورود به زنجیره DNA و نیز مهار آنزیم DNA پلی مراز هرپس ویروس ، موجب مهار سنتز و همانندسازی DNA ویروس می گردد .● موارد مصرف :
آسیکلوویر موضعی در شروع بیماری هرپس تناسلی و در مواردمحدودی در هرپس موکوسی عفونتهای هرپس سیمپلکس در افراد با سیستم ایمنی سرکوب شده استفاده می گردد .آسیکلوویر موضعی در درمان هرپس تناسلی راجعه موثر نمی باشد اگرچه ممکن است باعث کاهش انتشار ویروس گردد .همچنین شواهدی مبنی بر موثر بودن این دارو در پیشگیری از انتقال عفونت هرپسی وجود ندارد .● میزان مصرف :درمان می بایست به محض مشاهده اولین علامت هرپس شروع گردد.به صورت موضعی میزان کافی از کرم هر سه ساعت ( ۶ بار در روز ) به محل مورد نظر مالیده می شود . در صورتیکه هنگام استفاده از دارو انگشت شما زخم و یا بریدگی دارد حتما از دستکش استفاده نمایید .بارداری و شیردهی :در حاملگی Category B . در شیردهی اگر زخم هرپس نزدیک نوک سینه باشد نباید استفاده گردد .● موارد منع مصرف :
کرم آسیکلوویر در بیماران با حساسیت زیاد به ترکیبات دارو منع مصرف دارد .● طریقه مصرف آسیکلوویر سدیم
آسیکلوویر داروی بدون نسخه نیست. آسیکلوویر را دقیقا مطابق با دستور پزشک خود مصرف و از تغییر خود سرانه دوز آن جدا پرهیز نمایید. ضمنا دستورات داخل بسته دارو را نیز به دقت مطالعه کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک، حتی در صورت احساس بهبودی، مصرف دارو را قطع نکنید. در این صورت ممکن است عفونت شما حتی به شکل شدیدتری عود کند. آسیکلوویر تزریقی اغلب سه بار در شبانه روز و معمولا در بیمارستان یا درمانگاه تجویز می شود. این دارو باید در داخل یک مایع وریدی ریخته شده، در مدت حداقل یک ساعت تزریق شود.
● فراموش کردن دوز دارو
در صورت فراموش کردن یک دوز آسیکلوویر، به محض به خاطر آوردن دوز فراموش شده آن را استفاده کنید. اما اگر تقریبا زمان نوبت بعدی رسیده است، نوبت فراموش شده را رها کرده، طبق برنامه منظم خود عمل کنید. هرگز مقدار دارو را دو برابر نکنید.
● هشدارها و موارد احتیاط
نکات زیر را به پزشک خود اطلاع دهید: • به آسیکلوویر، سایر داروهای ضدویروسی یا هر داروی دیگری حساسیت دارید. • دارویی مصرف می کنید، اعم از داروهای با نسخه یا بی نسخه، بخصوص آنتی بیوتیک ها (به ویژه آمینوگلیکوزیدها مثل جنتامایسین)، متوترکسات، پروبنسید، زیدوودین و ویتامین ها. • مبتلا به این بیماری ها هستید یا سابقه ابتلا به آنها را دارید: بیماری کلیوی، کبدی یا ریوی، ناراحتی های سیستم ایمنی مثل ایدز و بیماری های عصبی.
● عوارض جانبی
آسیکلوویر معمولا سبب بروز عوارض ناخواسته چندانی نمی شود. در صورت ازمان یا شدت گرفتن علایم زیر، با پزشک خود مشورت نمایید: سردرد، سرگیجه، تهوع، استفراغ، ناراحتی معده و اسهال. اما اگر دچار هر یک از علایم یا نشانه های زیر شدید، بلافاصله به پزشک خود مراجعه کنید: اختلال هوشیاری، صرع، بی قراری، تب، بثورات جلدی، کهیر یا خارش پوست، اشکال در تنفس، گلودرد یا زخم های دهانی، درد شکم، خونریزی یا کبودشدگی غیرمعمول، زردی چشم ها یا پوست و کاهش حجم ادرار یا وجود خون در ادرار.
● نگهداری داروی
پزشک شما احتمالا نیاز چند روزه شما به آسیکلوویر را تجویز خواهد کرد. هنگام دریافت دارو از داروخانه طریقه صحیح نگهداری دارو را از داروساز سوال کنید. احتمالا وی از شما خواهد خواست دارو را در یخچال نگه دارید. نکته مهم این است که دارو را حدود نیم ساعت قبل از مصرف از یخچال خارج کرده، تا با اتاق هم دما شود. ویال ها را در محیطی خشک، تمیز و دور از دسترس اطفال نگهداری نمایید. ویال ها باید شفاف و عاری از هر گونه ذرات شناور باشند. به منظور پیشگیری از آلودگی دیگران توسط سر سوزن، آنژیوکت و ویال ها، لازم است که این وسایل به شکل مطمئنی دور ریخته شوند، در این خصوص از داروساز خود سوال کنید.
● مصرف دوز زیاد دارو و موارد اضطراری
در صورت مسمومیت یا فزون دوز به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه کنید.
● تداخلات دارویی
• مصرف همزمان آسیکلوویر با سایر داروهایی که برای کلیه سمی هستند، خطر بروز آسیب کلیوی را افزایش می دهد. • آسیکلوویر ممکن است با زیدوودین و متوترکسات تداخل شدید ایجاد کند.
● کودکان و زنان باردار یا شیرده
• مصرف آسیکلوویر در کودکان باید تحت نظارت پزشک باشد. • در صورت بارداری، قصد باردار شدن یا شیردهی به کودک خود، حتما با پزشک در خصوص فواید و مضرات استفاده از آسیکلوویر حین بارداری مشورت نمایید.
● اطلاعات جانبی
• آسیکلوویر به شکل پماد، قرص و همچنین آمپول در داروخانه‌های کشور موجود است.
• اگر جایی نام داروی زوویراکس را شنیدید، بدانید که همان آسیکلوویر است.
• پماد آسیکلوویر در دسته دارویی ضدویروس‌های موضعی قرار دارد و قرص‌های آن نیز ضدویروس به شمار می‌رود.
• شیوه ساز و کار آسیکلوویر در بدن، اختلال در همانند‌سازی دی.ان.ای ویروس است. این دارو پس از ورود به سلول، به ماده فعال آسیکلوویر تری‌فسفات تبدیل می‌شود که این ماده موجب مهار عملکرد دی.ان.ای پلیمراز می‌شود.
• از پماد آسیکلوویر اغلب در هرپس سیمپلکس‌جلدی، مخاطی ساده و همچنین در افرادی که گرفتاری سیستم ایمنی و هرپس ناحیه تناسلی دارند، استفاده می‌شود و قرص‌های آن نیز در هرپس سیمپلکس و زونا کاربرد دارد.
• پماد آسیکلوویر به صورت موضعی برای تمام ضایعات یاد شده کاربرد دارد و هر سه ساعت در زمان بیداری و شش بار در روز به مدت یک هفته استفاده می‌شود.
• هنگام استفاده از پماد آسیکلوویر، برای جلوگیری از انتشار عفونت از دستکش لاستیکی یا انگشت پوش استفاده کنید. همچنین سعی کنید پماد به طور کامل ضایعات را بپوشاند. فراموش نکنید که این کارها را پس از شستن با‌ آب و صابون و خشک کردن کامل استفاده کنید.
• پماد آسیکلوویر را در دمای اتاق و جای خشک نگهداری کنید.
• بیماران و خانواده‌ها باید دقت کنند هنگام استفاده از پماد آسیکلوویر، از ورود آن به داخل چشم جلوگیری کنند و از مصرف کرم‌های بدون نسخه، پماد و لوسیون به جز مواردی که پزشک صلاح می‌داند، خودداری شود. همچنین شرایط استریل طبی مانند شستن دست‌ها پیش و پس از استفاده از دارو مراعات شود.
• درخصوص قرص آسیکلوویر نیز میزان دارو براساس نوع بیماری، وزن بیمار و شدت آن از طریق پزشک تعیین می‌شود.
• عوارض مصرف قرص و آمپول آسیکلوویر از پماد آن بیشتر است و می‌تواند دستگاه‌های عصبی، خون، گوارش، ادراری و پوستی را درگیر کند.
• پس از مصرف قرص یا آمپول آسیکلوویر در صورتی که دچار خون‌ریزی، خستگی، گرگرفتگی و بی‌حالی شدید، بلافاصله پزشکتان را مطلع سازید زیرا احتمال دارد دچار یک بیماری خونی شده باشید.
• تب، لرز، بیحالی، تعریق و کاهش وزن علایم احتمالی عفونت می باشند. بروز این علایم حین درمان با آسیکلوویر، ممکن است حاکی از تشدید بیماری شما یا اضافه شدن عفونت جدید به بیماری قبلی باشد.
• اگر آسیکلوویر به درون رگ شما تزریق می شود، بهتر است با علایم عفونت جلدی ناشی از آنژیوکت آشنا باشید؛ در صورت بروز درد، گرمی، قرمزی، تورم و تحریک در ناحیه تزریق به کادر پزشکی اطلاع دهید.• در مدت درمان حتما بطور منظم با پزشک خود در تماس باشید. پاسخ شما به آسیکلوویر، وضعیت بیماری و برخی تست های آزمایشگاهی شما باید مدام کنترل شود.• در مدت درمان با آسیکلوویر سعی کنید به مقدار فراوان (حداقل ۶ لیوان) مایعات بنوشید.• سعی کنید حین درمان با آسیکلوویر از قرار گرفتن غیرضروری در برابر نور آفتاب پرهیز کرده، لباس مناسب بپوشید و از عینک آفتابی و کرم های ضد آفتاب استفاده نمایید. آسیکلوویر ممکن است باعث حساسیت پوست شما به آفتاب گردد.