-
آب مروارید یا کاتاراکت
آب مروارید یا کاتاراکت (cataract) عبارت است از کدر شدن عدسی چشم که بصورت طبیعی شفاف است. آب مروارید یا cataract نوعی بیماری چشم با دلایل گوناگون است که با تار شدن عدسی چشم آغاز شده و با افزایش تیرگی و کدر شدن عدسی، بینایی چشم مختل می شود.
بیمارى وابسته به سن مى‌باشد که در آن عدسى‌هاى چشم آسیب مى‌بینند و اگر عدسى‌ها تحت عمل جراحى تعویض نشوند، نهایتاً به کورى منجر مى‌شود. البته در افرادى هم که به‌خوبى تغذیه شده‌اند، این بیمارى در اثر قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، آسیب اکسیداتیو، عفونت‌هاى ویروسی، مواد سمى و اختلالات ژنتیکى عارض مى‌گردد.در ایالات‌متحد آمریکا حدود ۴۶ درصد از افراد ۷۵ تا ۸۵ ساله به این بیمارى مبتلا هستند؛ در حالى‌که فقط ۵ درصد آنها بین سنین ۵۲ تا ۶۴ سال به این بیمارى مبتلا مى‌شوند. مواد مغذى آنتى‌اکسیدانى ممکن است در به حداقل رسانیدن میزان آسیب چشمى کمک کنند.مطالعات ارتباط معکوسى را بین ویتامین C، ویتامین E و کاروتنوئیدهاى دریافتى غذا با میزان ابتلاء به آب‌مروارید نشان مى‌دهد.● دلایل ابتلا به آب مروارید :این بیماری به دلایل زیر بروز می‌کند:
۱٫ کهولت سن و پیری(شایع‌ترین علت)
۲٫ ضربه به سر که انگیزه اخلال در تغذیه عدسی می‌شود
۳٫ اشعه‌های یونیزه (اشعه x) اشعه گاما ناشی از تلویزیون های قدیمی
۴٫ تماس طولانی با نور آفتاب (پرتو فرابنفش)
۵٫ دیابت
۶٫ ضربه به چشم و عدسی
۷٫ نقصان‌های مادرزادی
۸٫ سوءتغذیه
۹٫ مصرف طولانی مدت بعضی از داروها مثل کورتون‌ها
● علایم شایع آب مروارید عبارتند از :۱- تاری و کاهش دید که بدون درد است
۲- تغییرات مکرر نمره عینک
۳- حساسیت به نور
۴- احتیاج به نور بیشتر برای مطالعه و رانندگی به‌خصوص در شب
۵- محوشدن یا زرد شدن رنگ‌ها
۶- دوبینی در یک چشم
علل آب مروارید چیست؟
شایع‌ترین علت آب‌مروارید افزایش سن است و سایر علل آن عبارتند از:
۱- سابقه خانوادگی ابتلا به آب‌مروارید
۲- مشکلات طبی مانند بیماری قند (دیابت) و فشارخون
۳- ضربه به چشم
۴- مصرف طولانی داروهایی مانند کورتون
۵- قرار گرفتن طولانی‌مدت و بدون محافظ در مقابل نور آفتاب
۶- سابقه جراحی چشم● چگونه آب‌مروارید تشخیص داده می‌شود؟معاینه دقیق توسط چشم‌پزشک می‌تواند وجود وسعت آب‌مروارید و همچنین هرگونه مشکل دیگری که باعث کاهش دید و ناراحتی می‌شود را مشخص کند. ممکن است علل دیگری علاوه بر آب‌مروارید به ویژه مشکلات پرده شبکیه یا عصب بینایی باعث کاهش بینایی شود و اگر این مشکلات شدید باشد حتی عمل آب‌مروارید ممکن است منجر به بهبود دید نشود. بنابراین بعد از اینکه آب‌مروارید در چشم تشخیص داده شد و انجام عمل به بیمار تفهیم شد باید قبل از عمل مشخص شود که آیا بیمار علاوه بر آب‌مروارید مشکل دیگری که باعث کاهش دید می‌شود را دارد یا خیر.● نکاتی که در مورد آب‌مروارید باید دانست :
۱- معاینه چشم تشخیص آب‌مروارید را تاکید می‌کند.
۲- درمان معمولا شامل عمل جراحی است.
۳- اگر بینایی چندان تحت‌تاثیر قرار نگرفته باشد می‌توان از عینک‌هایی که بیشترین فایده را دارند بهره گرفت.
۴- در این بیماری پرده‌ای روی چشم نیست و بر اثر استفاده بیش از حد از چشم به وجود نمی‌آید.
۵- این بیماری سرطان نیست.
۶- از یک چشم به چشم دیگر سرایت نمی‌کند.
۷- سبب کوری قابل برگشت می‌شود.
۸-اگر هر دو چشم آب‌مروارید داشته باشد معمولا با هم عمل نمی‌شوند.
۹- برای دید نزدیک یا دید دور گاهی نیاز به استفاده از عینک حتی پس از جراحی است.
۱۰- معمولا در صورت عدم مشکل خاص در سایر قسمت‌های چشم مانند شبکیه و عصب بینایی و… دید بیمار در چند روز بعد از عمل جراحی بهبود یافته و بیمار قادر به انجام کارهای روزانه خود است.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری آب‌مروارید
۱- مصرف داروهایی را که روی عدسی چشم تاثیر می‌گذارند به دقت تحت نظر قرار دهید مانند کورتون.
۲- بیمار‌های چشمی را که ممکن است باعث آب‌مروارید شود سریعا درمان کنید مانند دیابت.
۳- به طور منظم از عینک‌های آفتابی و کلاه‌های نقاب‌دار استفاده کنید.
۴- رژیم غذایی دارای مقادیر بسیار زیاد و مناسب از ویتامین A مانند میوه، سبزیجات و مواد غذایی سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها داشته باشید.
۵- ترک سیگار یا کاهش استعمال آن نیز یکی از راه‌های پیشگیری از آب‌مروارید است.
● روش‌های درمان
راه اصلی درمان آب‌مروارید عمل جراحی و خارج کردن عدسی کدر شده از چشم توسط جراح است، بنابراین هیچ‌گونه درمان دارویی و روش تغذیه‌ای خاص نمی‌تواند از پیشرفت آن جلوگیری کند.جراحی زمانی انجام می‌شود که کاهش دید ناشی از آب‌مروارید باعث محدودیت در فعالیت‌های روزمره بیمار شده مانند مطالعه، رانندگی، تماشای تلویزیون، ولی جراحی بیماری را که خانه‌دار یا کشاورز است، می‌توان کمی به تاخیر انداخت تا عدسی چشم کاملا کدر شده و به اصطلاح آب‌مروارید کامل برسد. بنابراین زمان جراحی در افراد مختلف متغیر است و فقط پزشک متخصص می‌تواند در این مورد نظر دهد.در گذشته جراح چشم عدسی را هنگامی که کاملاً کدر شده بود از چشم خارج کرده و دید را توسط عینک اصلاح می‌نمود.اما امروزه متخصصین می‌گویند بهتر است قبل ازاینکه عدسی کاملا سفت شودعمل جراحی انجام گیرد.
در روشی جدیدتر موسوم به اکسترنال از لنزی که از جنس کریستال و گونه ای پلاستیک است استفاده می‌شود و هنوز نیز کاربرد دارد. در این روش لنز مصنوعی جایگزین عدسی چشم می‌شود .
تازه‌ترین روش درمان آب مروارید عمل فیکو است. این روش هم بر مبنای جایگزینی لنز به جای عدسی است اما لنز مورد نیاز از جنس پلاستیک شفاف و قابل انعطاف و یا به اصطلاح (تاشو= foldable) است که آن را توسط ابزار ویژه ای لوله کرده و از سوراخی در قرنیه به اندازه ۳ میلیمتر وارد کپسول عدسی قبلی که اکنون از چشم خارج شده‌است نموده و لنز درون کپسول باز شده به حالت مطلوب در می‌آید.
