گزارش تهران‌امروز از وضعيت اپراتورهاي تلفن‌همراه كشور پس از 17 سال
گزارش تهران‌امروز از وضعيت اپراتورهاي تلفن‌همراه كشور پس از 17 سال
نويد نماينده - تهران امروز : پيشرفت در صنعت فن‌آوري اطلاعاتوارتباطات حقيقتا جهان را به دهكده‌اي كوچك تبديل كرده‌است كه ساكنان آن از طريق امواج با يكديگر در تماسند. يكي از اصلي‌ترين و مهم‌ترين پيشرفت‌هايي كه در اين زمينه رخ داده است مربوط به حوزه تلفن همراه‌وموبايل است. پيشرفت‌هاي ارتباطي كه در اين مدت رخ داده‌است باعث پيدايش فن‌آوري‌هاي جديدي شده كه نسل به نسل روش‌هاي ارتباطي تلفن‌همراه را از ريشه تغيير داده‌است. در ابتداي امر، نسل اول تلفن‌همراه، ارتباط تلفني را براي مردم آسان‌تر كرد و نسل دوم آن با امكاناتي از قبيل پيام‌كوتاه، ارسال عكس‌وتصوير به صورت محدود و همچنين استفاده از اينترنت و GPRS تحولي در زمينه ارتباطات به وجود آورد.
در عين حال پس از نسل دوم نوبت به پيدايش نسل سوم تلفن‌همراه كه پايه آن بر ارسال و دريافت ديتا يا اطلاعات حجيم و استفاده از اينترنت پرسرعت قرار گذاشته شده‌بود رسيد. البته از چندي پيش مراحل ورود به نسل چهارم تلفن همراه هم در جهان آغاز شده‌است و همچنان هم پيش مي‌رود. با اين وجود كشور ما هم حدود 17 سال است كه در زمينه ارتباطات پيشرفت‌هايي داشته‌است و استفاده از تلفن همراه ميان مردم بسيار محبوب شده‌است.
گفته مي‌شود كه شركت مخابرات 17 سال پيش يعني در سال 1373 پيش‌بيني كرده بود كه يكصد هزار سيم‌كارت تلفن همراه در اختيار متقاضيان خواهد گذاشت. چيزي نگذشت كه متقاضيان سيم‌كارت آنقدر رشد داشتند كه مسئولين مجبور شدند براي ايجاد رقابت و همچنين براي برآمدن از پس حجم بالاي متقاضيان به اپراتورهاي ديگري اجازه ورود به بازار ارتباطات كشور دهند. اگر از اپراتور تاليا كه اكنون آنقدرها طرفداري ندارد چشم‌پوشي كنيم مي‌توانيم اپراتور ايرانسل را مهم‌ترين رقيب همراه اول دانست.
اپراتور ايرانسل كه مي‌توان آنرا ارائه دهنده سيم‌كارت‌هاي نسل دوم دانست از سال 85 آغاز به كار كرد و اكنون پس از گذشت 5 سال 18 ميليون نفر مشترك دائم و اعتباري دارد. بنابراين مي‌توان ضريب‌نفوذ سيم‌كارت‌هاي نسل دوم ايرانسل را در كشور چيزي حدود 39 درصد دانست. البته اپراتور همراه اول هم پا به پاي اپراتور ايرانسل در ارائه خدمات و سيم‌كارت‌هاي نسل دوم پيش مي‌رود و اكنون حدود 44 ميليون نفر مشترك دائم و اعتباري دارد. 16 ميليون از اين افراد داراي سيم‌كارت دائم هستند و 26 ميليون نفر هم‌اكنون از سيم‌كارت اعتباري همراه اول استفاده مي‌كنند. بر اين اساس ضريب نفوذ اپراتور نسل دوم همراه اول حدود 52 درصد برآورد مي‌شود. بايد توجه داشت كه مجموع مشتركان تلفن همراه نسل دوم دو اپراتور همراه اول و ايرانسل در كشور اكنون چيزي حدود 68 ميليون نفر است كه ضريب نفوذ 91 درصدي را پوشش مي‌دهد.
خدمات اپراتورهاي نسل دومي
با توجه به ضريب نفوذ بالاي تلفن همراه در كشور حال اين سوال مطرح است كه در مدت 17 سالي كه از ورود تلفن همراه به كشور مي‌گذرد چه پيشرفت‌هايي در اين حوزه به وجود آمده‌است و در مقايسه با ديگر كشورهاي همسايه، ايران در كجاي خط پيشرفت در زمينه فن‌آوري اطلاعاتوارتباطات قرار گرفته‌است؟ شايد بسياري از كاربران قديمي تلفن همراه در كشور روزهايي را به‌ياد بياورند كه حتي راهاندازي سرويس پيام كوتاه و ارسال و دريافت پيام كوتاه از طريق تلفن‌همراه با مشكلاتي روبه‌رو بود. آن روزها تنها كاربري تلفن‌همراه برقرار كردن تماس‌هاي تلفني بود. پيشرفت در اين زمينه باعث شد كه سرويس پيام‌كوتاه ساده و آسان و در مدت زمان كوتاهي به محبوب‌ترين خدمات تلفن‌همراه اپراتورها در كشور تبديل شود. كاربري‌هاي ديگري از قبيل ارسال و دريافت MMS و همچنين اينترنت كم‌سرعت هم آرام آرام به خدمات تلفن‌هاي همراه كشور اضافه شد. نكته‌اي كه در اين ميان مطرح است، عدم استقبال عمومي از اين كاربري‌ها به دليل ضعف درارائه اين امكانات از سوي اپراتورها بود. به طوري كه خدمات ارائه شده سيم‌كارت‌هاي نسل دوم در ايران به صورت نيم‌بند از سوي اپراتورها ارائه شد. از همين رو خدمات ساده تكنولوژي نسل دوم در كشور نتوانست به صورت كامل به كاربران ارائه شود. اينترنت با سرعت اندك و ديگر خدمات هم آنقدر با نقصان همراه بود كه كاربران از استفاده از آن چشم‌پوشي كردند. بنابراين تنها كاربري تلفن همراه در كشور محدود به تماس‌هاي تفلني و ارسال و دريافت پيام‌كوتاه است و صنعت فن‌آوري اطلاعاتوارتباطات كشور 17 سال است كه در نسل دوم تلفن همراه درجا مي‌زند. آن هم در حالي كه ديگر كشورهاي همسايه ايران حدود 5 سال است كه از نسل دوم تلفن همراه به نسل سوم كوچ كرده‌اند.
تركيه، پيشتاز در نسل سوم تلفن همراه
كشور تركيه را مي‌توان پيشرفته‌ترين و در عين حال نزديك‌ترين كشور همسايه ايران دانست كه پيشرفت‌هاي بسياري در بيشتر زمينه‌ها داشته است. يكي از حوزه‌هايي كه تركيه را در مقامي بالاتر از ايران قرار مي‌دهد مربوط به حوزه فن‌آوري اطلاعاتوارتباطات است. اين كشور تقريبا همزمان با ايران، پروژه ارائه خدمات تلفن‌همراه و واگذاري سيم‌كارت را در سال 1994، يعني در سال 1373 آغاز كرد. شركت «تركسل» اولين اپراتوري بود كه توانست با هزينه‌هاي بسيار بالا تكنولوژي نسل دوم تلفن همراه را وارد كشور تركيه كند. گفته مي‌شود كه در آن مدت سود بسيار بالايي نصيب شركت تركسل، كه تنها اپراتور ارائه دهنده سيم‌كارت نسل دوم بود شد اما پس از گذشت مدتي دو اپراتور ديگر هم به ميدان رقابت با تركسل وارد شدند. اين دو اپراتور «تلسيم» و «آوئا» نام داشتند. اين دو اپراتور توانستند مشتركان بسياري را به خود جذب كنند و به دليل ايجاد جو رقابتي هر كدام خدمات كامل‌تر و بهتري را به ترك‌ها ارائه دادند. همين موضوع باعث شد كه ظرف دو سال ضريب‌نفوذ تلفن همراه در كشور تركيه از 70 درصد به حدود 90 درصد برسد. يكي از اساسي‌ترين تاثيرات رقابت بين سه اپراتور ترك اين بود كه خدمات نسل دوم تلفن همراه بدون نقص و به سرعت به كاربران ارائه شدند. كاربران ترك پس از گذشت 10 سال از اولين روز شروع واگذاري سيم‌كارت نسل دوم يعني در سال 2004 يا 1385 به اوج پيشرفت در ارائه خدمات نسل دوم تلفن همراه رسيدند و از آن گذر كردند و در آن سال پروژه واگذاري سيم‌كارت‌هاي نسل سوم در كشور تركيه كليد خورد. سال 1385 ترك‌ها وارد پروسه جديدي از پيشرفت در صنعت فن‌آوري اطلاعات شدند و نسل سوم تلفن همراه وارد اين كشور شد. اين در حالي است كه در سال 85 به تازگي شركت جديدي به نام ايرانسل واگذاري سيم‌كارت‌هاي نسل دوم خود را در كشور ما كليد زده‌بود. بر اساس آماري كه اپراتورهاي ترك ارائه مي‌دهند اكنون نيمي از صاحبان سيم‌كارت در تركيه از نسل سوم تلفن‌همراه استفاده مي‌كنند.
در عين حال گفته مي‌شود كه مقامات تركيه دستور گذر از نسل سوم تلفن همراه به نسل چهارم اين صنعت را در دستور كار خود قرار داده‌اند. بايد توجه داشت كه ارسال و دريافت فايل‌هاي سنگين، تماشاي تلويزيون، مسيريابي سريع، استفاده از اينترنت پرسرعت و... كاربري‌هاي نسل سوم تلفن همراه است كه حدود پنج‌سال است كه در تركيه ارائه مي‌شود اما مردم كشور ايران همچنان از آن محرومند. گفتني‌است كه سرعت اينترنت نسل سوم تلفن همراه تقريبا 10 برابر يك خط ADSL 128 كيلوبايتي است اما هنوز ورود نسل سوم به كشور، پس از 17 سال استفاده از نسل دوم تلفن همراه به صورت ناقص، با سوالات و شك‌و شبهه‌هايي همراه است. مشكلات سخت‌افزاري و تجهيزاتي و همچنين مسائل امنيتي از عمده مشكلات موجود بر سر راه واگذاري سيم‌كارت نسل سوم در كشور است.
اپراتور سوم در ايران
پيش از اين قرار بود كه نسل سوم تلفن همراه در كشور در بهمن ماه سال 1389 پياده‌سازي شود اما از آن تاريخ تا به حال قول و قرارهاي مسئولان در زمينه واگذاري و راه اندازي سيم‌كارت‌هاي نسل سوم در كلانشهرهاي كشور با عدم اقبال همراه بوده‌است. به تازگي شنيده شده‌است كه سيم‌كارت‌هاي نسل سوم به زودي در كرج و تهران به صورت عمومي واگذار خواهد شد اما با وجود تاخيرات بسيار در اين زمينه آنچنان اميدي به واگذاري عمده اين سيم‌كارت‌هاي نسل جديد در كشور در آينده‌اي نزديك نيست. از سوي ديگر مدير ارتباطات شركت تامين تلكام با تاكيد بر نزديكي زمان عرضه عمومي اپراتور سوم از رونمايي برند و لوگوي اين شركت در سي‌ام آبان‌ماه سال جاري خبر داده‌است. البته مسئولان هم خود از تاخيرات و پيشرفت كند پروژه نسل سوم موبايل تا حدودي آگاهند. در جديدترين اظهارنظرها وزير فن‌آوري و اطلاعات با قبول كند بودن پيشرفت در اين پروژه و تاخيرهاي 4 ماهه در اين زمينه گفته است: «اگرچه حركت اين شبكه كند است اما درحال اجرايي شدن بوده به نحوي كه دست اندركاران آن قول داده‌اند كه ظرف چند هفته آينده آن را به بهره‌برداري برسانند.» گفتني است وي يكي از دلايل تاخير در روند واگذاري اين سيم‌كارت‌هاي نسل جديد را تمايل به كيفي بودن هر چه بيشتر خدمات آن دانسته است. در عين حال بايد توجه داشت كه وضعيت ارائه خدمات نسل دوم سيم‌كارت‌هاي تلفن همراه با وجود ضريب نفوذ 91 درصدي آن در كشور و با گذشت 17 سال از ورود تلفن همراه به كشور هنوز آنچنان كيفي‌وكامل نيست. از همين‌رو در حوزه فن‌آوري اطلاعات و ارتباطات ضعف‌هاي عمده‌اي در مقايسه با كشورهاي همسايه ايران نظير تركيه به چشم مي‌آيد. با توجه به آمار و تاريخ‌هاي ذكر شده در خوشبينانه‌ترين حالت مي‌توان گفت كه اكنون كشور ما در زمينه ورود به نسل سوم سيم‌كارت حدود 4 سال از تركيه عقب‌تر است و نياز به افزايش سرعت پيشرفت در اين زمينه حس مي‌شود. بنابراين همزمان با توجه به كيفي بودن خدمات ارائه شده توسط نسل سوم تلفن همراه سرعت پيشرفت آن نيز بسيار مهم ارزيابي مي‌شود چراكه راهاندازي آن شايد بتواند عقب‌ماندگي‌هاي بسياري در حوزه صنعت فن‌آوري اطلاعاتوارتباطات كشور را جبران كند.
