مجرمان رايانه‌يي، ضريب هوشي بالايي دارند!
اعتماد:بحث جرايم رايانه‌يي، نحوه مقابله با اين جرايم و چگونگي پيشگيري از آن موضوعي است كه در سيستم قضايي و انتظامي ايران قدمت چنداني ندارد و بسياري به اين عقيده هستند كه براي مبارزه و برخورد با جرايم رايانه‌يي و حتي تعريف اين جرم با خلاهاي فراواني مواجه هستيم. همزمان با پيشرفت سريع تكنولوژي و فناوري اطلاعات، دامنه جرايم رايانه‌يي نيز بعد وسيعي از فعاليت‌هاي مجرمانه را در بر گرفته است. بدين ترتيب مجرمان با تكنولوژي پيشرفته با كمترين سرمايه و هزينه توانسته‌اند با ورود به شبكه اطلاعاتي و نفوذ در آن خسارات هنگفتي به مالباختگان وارد كنند. سهولت ارتكاب جرايم رايانه‌يي، عدم نياز به حضور فيزيكي مرتكب در محل و عللي از اين دست موجب شده تا حجم صدمات و خسارات وارده افزون شده و گاه به چندين هزار برابر جرايم معمولي برسد. بر اين اساس با توجه به قابليت‌هاي بسيار بالاي شبكه اينترنت كه مجموعه جهان را به يك شهر كوچك تبديل كرده و دسترسي به نقاط و اطلاعات جاي جاي اين دنيا، با فشار دادن يك كليد فراهم شده، امكان ارتكاب جرايم متعدد و مختلف و گاه بي‌سابقه نيز براي مجرمان ميسر شده است و هوشمندي و آگاهسازي لازم براي مقابله اين وضعيت را بشدت مي‌طلبد. سرهنگ مهرداد اميدي، مديركل جرايم خاص و رايانه‌يي معاونت آگاهي نيروي انتظامي از جرايم رايانه‌يي به عنوان جرايم نرم ياد مي‌كند و مي‌گويد: مرتكبان جرايم رايانه‌يي هم از لحاظ بهره هوشي و ميزان تحصيلات و هم از لحاظ نوع برخورد و حركات اجتماعي با ساير مجرمان متفاوت هستند. وي مي‌افزايد: اين دسته از مجرمان از خشونت فيزيكي برخوردار نبوده و به تنهايي بدون نياز به داشتن توانايي جسماني و كمي جسارت حتي در منزل شخصي خود نيز مي‌توانند مرتكب تخلفات و جرايم رايانه‌يي شوند. در اين ميان توانايي ذهني فرد در ناشناخته ماندن در محيط مجازي جهت پنهان كردن خود از اهميت بالايي برخوردار است. مدير كل جرايم خاص و رايانه‌يي معاونت آگاهي ناجا با تاكيد بر تحصيلات بالاي مرتكبان جرايم رايانه‌يي خاطرنشان مي‌كند: مرتكبان اين نوع جرايم اغلب داراي تحصيلات كارداني و كارشناسي به بالا هستند. سرهنگ اميدي اضافه مي‌كند: اگرچه ارتباط علمي و منطقي ميان سواد و جرم هنوز به اؤبات نرسيده، سطح سواد در جرايم رايانه‌يي نقش موؤري دارد، از اين رو عموما مجرمان يقه سفيد، مجرمان تحصيلكرده هستند. به گفته وي، بيشتر كاربران رايانه به عنوان يك علم جديد، زير 40 سال سن دارند. وي با بيان اينكه بيشتر افرادي كه در دام كلاهبرداران اينترنتي گرفتار مي‌شوند، از كاربران تحصيل كرده و آشنا به زبان انگليسي بوده كه از شغل و موقعيت اجتماعي مناسبي برخوردارند، خاطرنشان مي‌كند: همچنين نتايج بررسي‌هاي انجام شده در خصوص بزه ديدگان حاكي از آن است كه طعمه‌ها اغلب بين 30 تا 50 سال سن دارند. سرهنگ اميدي با بيان اينكه در حال حاضر تعريف مشخصي در قانون از جرايم اينترنتي ارايه نشده است، اظهار مي‌كند: جرايم رايانه‌يي تنها در يك لايحه مجلس مورد بررسي قرار گرفته است و در اين ميان جرايمي همانند دسترسي و شنودهاي غيرمجاز، جعل و كلاهبرداري‌هاي رايانه‌يي به عنوان جرم در اين لايحه شناخته شده است. بدين ترتيب ايجاد مزاحمت يا مسائل ضد اخلاقي از طريق رايانه جزو جرايم رايانه‌يي محسوب نمي‌شود. وي در عين حال ايجاد مزاحمت از طريق ارسال ايميل و حك كردن برخي سايت‌ها ر ا از بيشترين جرايم اينترنتي برمي‌شمارد و به ايسنا مي‌گويد: در اين ميان افزايش ميزان كلاهبرداري‌هاي اينترنتي با توجه به اينكه قربانيان اين گونه كلاهبرداريها همواره مقادير هنگفتي را به دليل اعتماد زود هنگام از دست مي‌دهند، نگران كننده است. به گفته سرهنگ اميدي، در كلاهبرداري‌هاي اينترنتي مجرمان عمدتا با ارسال پيغام به آدرس پست الكترونيك فرد، اعلام مي‌كنند كه وي در يك قرعه‌كشي مبلغ هنگفتي را برنده شده اما براي دريافت مبلغ مورد نظر بايد مدارك و مقداري وجه نقد به شماره حساب خاصي كه آنها اعلام مي‌كنند و اغلب در خارج از كشور است، ارسال كند، اين در حالي است كه كلاهبرداران با ارسال چك‌هاي جعلي مبلغ برنده شده به آدرس پست الكترونيك، افراد با شگردهاي خاص اعتماد آنها را جلب مي‌كنند. مدير كل جرايم خاص و رايانه‌يي معاونت آگاهي ناجا ادامه مي‌دهد: زماني كه سوژه مورد نظر وجه نقد را از طريق صرافي به بانك اعلام شده واريز مي‌كند تازه متوجه مي‌شود كه در مقابل، وجهي به حسابش واريز نشده است و اين گونه پي به كلاهبرداري مي‌برد. وي، طمع ورزي و زودباوري را دو عامل مهم فريب كاربران عنوان كرده و مي‌گويد: توجه به اين مساله حايز اهميت است كه در هيچ كجاي دنيا قرعه‌كشي بدون سرمايه انجام نمي‌شود، از اين رو ارسال ناگهاني سرمايه‌گذاري اوليه و پيغام الكترونيكي مبني بر برنده شدن در يك قرعه‌كشي بزرگ غير واقعي و چيزي جز سرقت اينترنتي نيست. مديركل جرايم خاص و رايانه‌يي معاونت آگاهي ناجا در همين خصوص به تمامي كاربران اينترنت و رايانه توصيه كرد: افراد به هيچ وجه توجهي به اين گونه ايميل‌هايي كه احتمال كلاهبرداري در آنها فراوان است نكنند، چرا كه بدون شك هدفي در ارسال اين گونه ايميل‌ها وجود دارد. وي با اشاره به مجازي بودن هويت افراد در فضاي اينترنت، تصريح مي‌كند: بر اين اساس در صورت وقوع اين گونه كلاهبرداريها، شناسايي مرتكبان از آن جايي كه همواره خود را در پوشش و قالب‌هاي غيرواقعي، معرفي مي‌كنند، دشوار است. به گزارش ايسنا، به دليل مجازي بودن محيط اينترنت و ملموس نبودن جرايم رايانه‌يي، وجود «رقم سياه» بسيار بالا غيرقابل انكار است و اين مبتني بر چند عامل است: اول آنكه تكنولوژي پيشرفته يعني ظرفيت حافظه فشرده رايانه و سرعت بالاي عمليات موجب دشواري كشف جرايم رايانه‌يي مي‌شود و ديگر آنكه به دليل عدم وجود سابقه و شناخت مناسب در خصوص جرايم رايانه‌يي، بزه ديدگان و ماموران اجراي قانون پس از مدتي متوجه وقوع جرم مي‌شوند. به گفته سرهنگ اميدي، اين در حاليست كه بسياري از بزه ديدگان توان تشخيا پيشگيري و مقابله با حوادث مربوط به اين گونه جرايم را ندارند. مدير كل جرايم خاص و رايانه‌يي معاونت آگاهي ناجا، افشا نشدن نفوذپذيري در سايتي از سوي صاحبان آن را يكي از مهمترين علل بالا بودن شمار «رقم سياه» در جرايم رايانه‌يي ذكر مي‌كند. به گفته وي، از آنجا كه بزهكاران اغلب از تلفن‌هاي همراه اجاره‌يي استفاده كرده و ايميل‌هاي خود را از اماكن عمومي ارسال مي‌كنند، بر اين اساس شناسايي آنها پليس را با مشكلاتي مواجه مي‌كند.
