-
آشنائي با چيپ هاي صوتي
اشاره :
امروزه تمامي مادربوردها اعم از مادربوردهاي رده پايين و مادربوردهاي رده بالاي داراي کارت صداي Onboard هستند. هر چند در برخي مادربوردهاي رده بالا شاهد بکارگيري کارت‌هاي جداگانه صدا هستيم اما بطور کلي مي‌توان گفت اين قضيه بسيار محدود است و تقريبا کارت‌هاي صداي آنبورد از گسترش بيشتري برخوردار است.
مقدمه
در اين مقاله قصد داريم نگاهي کوتاه بر کارت‌هاي صداي آنبورد داشته و همچنين انواع چيپ‌هاي صدا را بر روي مادربورد بررسي کنيم.
در بخش اول اين مقاله به معرفي نحوه کار کارت صداي آنبورد پرداخته و در بخش پاياني انواع پرکاربرد چيپ‌هاي صدا را معرفي و بررسي خواهيم کرد.
در مورد کارت صداي آنبورد بيشتر بدانيم
همانطور که اشاره کرديم برخي مادربوردهاي رده بالا داراي کارت صداي آنبورد نيستند. در اينگونه مادربوردها کارت صدا را بصورت مجزا ارايه شده که معمولا بر روي اسلات PCI Express x1 قرار گرفته و يا توسط کانکتوري اختصاصي به مادربورد متصل مي‌شود. اين کارت مجزا تنها به اين قصد استفاده مي‌شود که معمولا مادربوردهاي رده بالا تعداد زيادي کانکتور در بخش پشتي خود در اختيار دارند و تقريبا جايي براي استفاده از کانکتور‌هاي صدا باقي نمي‌ماند. اين مشکل توسط همين کارت‌هاي صداي مجزا برطرف شده و شما مي‌تونيد خروجي صدا را بر روي شکاف مربوطه به يکي از اسلات‌هاي توسعه خود در اختيار داشته باشيد.
ديجيتال يا آنالوگ
صدا را مي‌توانيد در دو فرمت متفاوت بر روي خروجي داشته باشيد: ديجيتال و آنالوگ.
درست است که کامپيوتر‌ها، دستگاه‌هايي ديجيتال هستند و بنابراين صدايي که توليد مي‌کنند از نوع ديجيتال خواهد بود اما مشکل اينجاست که در دنياي واقعي, صدا يک مفهوم آنالوگ است. در واقع شما نمي‌توانيد بلندگوي خود را با سيگنال‌هاي ديجيتال تغذيه کنيد. بر روي مادربورد، چيپي با نام Codec وجود دارد که وظيفه تبديل سيگنال‌هاي صداي ديجيتال به آنالوگ و بر عکس را بر عهده دارد. اين چيپ وظيفه بسيار مهمي دارد به همين دليل در ادامه بيشتر به آن خواهيم پرداخت.
سوتيتر :
بلندگو‌هايي که با نام " بلندگوهاي ديجيتال " شناخته مي‌شوند در حقيقت يک مبدل ديجيتال به آنالوگ در درون خود دارند و صداي ديجيتال ورودي را به آنالوگ تبديل مي‌کنند.
پروسه تبديل صداي ديجيتال به آنالوگ (به عنوان مثال ارسال صدا از کامپيوتر به بلندگو و پخش آن) با نام
" تبديل ديجيتال به آنالوگ" و اصطلاحا DAC و پروسه تبديل صداي آنالوگ به ديجيتال (به عنوان مثال ارسال صدا از طريق ميکروفن به کامپيوتر ) با نام "تبديل آنالوگ به ديجيتال" و اصطلاحا ADC ناميده مي‌شود.
بر روي تمامي کارت‌هاي صدا (اعم از کارت‌هاي مستقل و آنبورد) دو نوع کانکتور خروجي صدا مشاهده مي‌شود:
• خروجي آنالوگ که اجازه مي‌دهد مستقيما آن را به بلندگوي خود متصل کنيد.
• خروجي ديجيتال (با نام ديگر SPDIF) که در دو حالت Coaxial و Optical ديده مي‌شود. اين کانکتور را مي‌توان مستقيما به بلندگوهاي ديجيتال و يا دستگاه‌هاي سينمايي خانگي متصل کرد.
همانطور که قبلا نيز اشاره کرديم اينگونه دستگاه‌ها در درون خود يک مبدل ديجيتال به آنالوگ در اختيار دارند و پس از انجام اين تبديل, صدا را به بلندگو منتقل مي‌کنند.
خروجي‌هاي ديجيتال داراي چند برتري مهم در مقايسه با خروجي‌هاي آنالوگ هستند. مهمترين برتري آنها اين است که Codec بکار رفته در بلندگوهاي ديجيتال و يا سيستم‌هاي سينماي خانگي از کيفيت بالاتري نسبت به چيپ بکار رفته بر روي مادربورد برخوردار است.
مورد ديگر وجود برخي قابليت‌ها چون ويژگي Dolby Pro Logic است که در بلندگوهاي ديجيتال و سيستم‌هاي سينماي خانگي مشاهده مي‌شود. استفاده از اين ويژگي بر روي بلندگوهاي آنالوگ زماني امکان پذير است که نرم‌افزار مورد استفاده براي صدا چنين قابليتي را ارايه دهد. در نهايت در خروجي‌هاي ديجيتال تنها يک کانکتور براي اتصال وجود دارد اما در خروجي‌هاي آنبورد براي هر جفت بلندگو يک کابل احتياج خواهيد داشت. براي مثال در کارت صداي 5.1 (6 کاناله) به سه کابل احتياج خواهيد داشت.
تنها ضعف صداي ديجيتال را مي‌توان هزينه بالاتر آن در مقايسه با صداي آنالوگ دانست. به عنوان مثال استفاده از يک سيستم سينماي خانگي و يا بلندگوهاي ديجيتال در مقايسه با يک بلندگوي آنالوگ هزينه بسيار بالاتري را تحميل خواهد کرد.
شکل 1: در اين شکل خروجي‌هاي صدا بر روي مادربورد را مشاهده مي‌کنيد
در بخش خروجي صداي ديجيتال, کانکتور Coaxial را در بالا و کانکتور Optical را در پايين ملاحظه مي‌کنيد.
تعداد کانکتور‌هاي خروجي آنالوگ به تعداد کانال صداي پشتيباني شده توسط مادربورد بستگي خواهد داشت. به عبارت ديگر کانال در اين مبحث به معناي خروجي براي بلندگوهاي مستقل است.
نکته ديگر اين است که کارت صداي 7.1 با کارت صداي 8 کانال مترادف است. در واقع دو نوع بيان براي يک مفهوم واحد است. در بهترين حالت تعداد 6 خروجي آنالوگ وجود خواهد داشت که نشان دهنده کارت صداي 7.1 ( 8 کاناله ) مي‌باشد.
نحوه بکارگيري صداي آنبورد
بطور کلي مي‌توان گفت دو راهکار اصلي به منظور مجتمع سازي صدا بر روي مادربورد وجود دارد.
اولين راهکار اين است که از پردازنده به منظور پردازش صدا تحت روشي با نام HSP استفاده شود. در اين روش پل‌جنوبي به عنوان واسط ارتباطي با دنياي خارج فعاليت خواهد کرد.
در روش ديگر (که امروزه در تعدادي محدود از مادربوردهاي رده بالا ديده مي‌شود) استفاده از يک کنترلر اختصاصي به منظور کنترل و پردازش صدا خواهد بود. بنابراين در اين روش پردازنده سيستم، درگير فعاليت پردازش صدا نخواهد شد.
اما نکته اساسي اينجاست که در هر يک از دو حالت فوق، نه پل‌جنوبي و نه کنترلر اختصاصي، توانايي سروکار داشتن با صداي آنالوگ را نخواهند داشت. اينجاست که نياز به يک چيپ ديگر با نام Codec احساس مي‌شود.
اين چيپ به عنوان واسطي بين پل‌جنوبي يا کنترلر اختصاصي و خروجي‌هاي آنالوگ فعاليت خواهد کرد.
در شکل‌هاي 2 و 3 دو چيپ از دو شرکت پر طرفدار توليد کننده Codec يعني
Realtek و Analog Devices را مشاهده مي‌کنيد.
شکل 2 : کارت صداي Realtek
شکل 3 : کارت صداي ADI
معرفي دو توليد کننده Codec
همانطور که اشاره شد, Audio Codec چيپ کوچکي است که جهت توليد صداي آنالوگ بر روي مادربورد قرار گرفته است. آگاهي از مشخصات اين چيپ و انواع آن و نيز توليد کنندگان مختلف آنها مي‌تواند به شما در مقايسه کيفيت صداي مادربوردهاي مختلف کمک قابل توجهي نمايد. در اين قسمت قصد داريم توليد کنندگان مختلف Audio Codec به همراه انواع محصولات آنها را معرفي نماييم.
Analog Devices
شرکت Analog Deviced که معمولا با نام ADI يا SoundMax نيز شناخته مي‌شود يکي از توليد کنندگان Audio Codec محسوب مي‌شود. چيپ‌هاي اين شرکت معمولا با حروف AD شروع مي‌شوند. در جدول مربوط به محصولات اين شرکت را ملاحظه مي کنيد:
شکل 4
Realtek
شرکت Realtek از ديگر توليد کنندگان نام آشناي Audio Codec است که حتما نام آن را شنيده‌ايد. اين شرکت يکي از پرطرقدارترين توليد کنندگان چيپ‌هاي Audio Codec است که محصولات آن را در مادربوردهايي با رده هاي متفاوت مشاهده کرده‌ايد. نامگذاري انواع مدل‌هايي که توسط اين شرکت توليد مي‌شوند با حروف ALC آغاز مي‌شود. لازم به ذکر است Codecهاي قديمي‌تر ساخته شده توسط اين شرکت با برند Avance Logic ارايه شده بودند. در اين چيپ‌هاي قديمي نيز نامگذاري مدل با حروف ALC اغاز مي شده است. در ادامه جدول محصولات توليدي آن را مشاهده مي کنيد:
شکل 5
دو مورد اشاره شده در بالا از معروف‌ترين و پرکاربردترين سازندگاني هستند که محصولات متنوع آنها را بر روي مادربوردهاي مختلف مشاهده مي‌کنيد. علاوه بر دو توليد کننده فوق, سازندگان ديگري نيز چون C-Media, VIA و ... نيز وجود دارند که تنوع محصولات آنها بر روي مادربورد از گستره کمتري برخوردار است.
منبع خبر رايان خبر
کد:
http://www.computernews.ir/article.aspx?n=2011-1-1001854
