امریکایی ها از اب هم بنزین میگیرند؟

با اختصاص بودجه 22 میلیون دلاری از سوی کنگره آمریکا، طرح مطالعاتی در این کشور آغاز شده که هدف آن تولید سوخت از آب است.


برنا : دانشمندان در نظر دارند، آب آشامیدنی را هم به سوخت تبدیل کنند.

دانمشندان آمریکایی سخت در تلاشند تا راهی برای تبدیل آب به سوخت با استفاده از نور خورشید پیدا کنند. از آنجائی که رقابت جهانی برای گسترش فناوری ها جدی تر از گذشته دنبال می شود، همواره پژوهشگران در تلاش بوده اند تا با ایجاد تحولی جدی در زمینه انرژی، از لپ تاپ ها گرفته تا خودروها را با انرژی های نو به کار بیندازند.

آمریکا هم برای اینکه از قافله جهانی عقب نماند، می خواهد نقش رهبر این جنبش جهانی را بازی کند.

هدف آمریکایی ها این است که سوخت تولید کنند: هیدروژن، متان یا حتی بنزین. آن هم از طریق ارتقاء روش های فتوسنتزی (تجزیه و ترکیب شیمیایی با نور خورشید) تا بتوانند از گیاهان،جلبک ها یا هر شکل دیگر از موجودات زنده سوخت تولید کنند.

اما عجیب ترین ماده ای که در این میانه هدف گرفته شده، آب است. با الهام از روش هایی که طبیعت به کار می گیرد، دانشمندان می خواهند نور خورشید، آب و مجموعه ای از کاتالیزورها را با هم به کار بگیرند تا انواع مختلفی از سوخت را تولید کنند. البته کاتالیزورهایی که به کار گرفته می شوند شبیه هیچ کدام از مواد شیمیایی که می شناسیم نیستند.

ناتان لوئیس از موسسه فناوری کالیفرنیا در این باره می گوید: این کارغیرممکن نیست و ما مطمئنیم که به این هدف دست پیدا می کنیم. او سرپرست تیم مطالعاتی ملی آمریکاست که روی این طرح بلندپروازانه کار می کنند.

19 تیم مطالعاتی از سراسر آمریکا بسیج شده اند تا این ایده به ثمر بنشیند. نتیجه این اتفاق تشکیل کنسرسیومی به نام مرکز مشترک فتوسنتز مصنوعی شامل آزمایشگاه لاورنس برکلی، آزمایشگاه شتاب دهنده های ملی استنفورد، کالج برکلی، سن باربارا، اروین و سن دیگو در دانشگاه کالیفرنیا است.

ناگفته نماند کنگره آمریکا بودجه 22 میلیون دلاری را در ماه سپتامبر گذشته برای تحقق این طرح مطالعاتی به تصویب رساند

متافيزيک به تعبير ابن سينا مجموعه اي از حکمت ماقبل الطبيعه و مابعد الطبيعه مي باشد، همچنين ابعاد غيرفيزيکي و ماورائي انسان را نيز شامل مي شود که با حواس پنج گانه قابل احساس نمي باشد ولي با حواس برتر مي توان آن را ادراک کرد. امروزه در قرن جديد و در هزارة سوم، متافيزيک يکي از حکمتهاي مورد توجه بسياري از افراد در سراسر جهان است. در ايران نيز مشاهده مي شود که افراد بخصوص جوانان به آن توجه دارند؛ استقبال فراوان از کتابهايي که در اين زمينه منتشر مي شود و يا سمينارهايي که در اين مقوله برگزار مي گردد مبين آن است. متافيزيک پيرامون تله پاتي، سفرروح، سايکومتري، هاله شناسي، پيشگويي، کف شناسي، حس ششم، هيپنوتيزم، انواع مراقبه، روح و روح شناسي، روح پزشکي، ارتباط با ارواح، مرگ، جن و جن شناسي، ارتباط با جن، نيروهاي غيرفيزيکي(نيروهاي رواني، فرارواني و روحي)، نقش ماده، انرژي، مکان و زمان در فيزيک و متافيزيک، مي باشد.
در قرآن کريم به کرات پيرامون جن، روح، مرگ، عالم ذر، عالم برزخ، معاد و امثال آن صحبت شده است، که همگي مقولات مربوط به متافيزيک است. اسلام ناب محمدي در هيچ جا متافيزيک و فراروانشناسي را انکار نکرده است. فقط در برخي موارد رفتن به سوي آن و يا استفاده از آن را نهي نموده است و آن هم به دليل خطراتي است که براي فرد يا جامعه دارد:
?) تله پاتي: که عبارت است از ارتباط بين دو يا چند نفر بدون استفاده از حواس پنج گانه و با استفاده از نيروي فکر.
?) سفر روح: که عبارت است از خروج اختياري روح از بدن و بازگشت اختياري آن به بدن.
?) سايکومتري: که عبارت است از سنجش و استخراج خاطرات ثبت شده در اشياء بي جان.
?) هاله شناسي: که عبارت است از بررسي انرژيهاي لطيف و ظريف اطراف بدن انسان که منشاء آن جسم، روان و روح بوده و با حواس پنج گانه قابل احساس و ادراک نمي باشد و همچنين چگونگي انتقال و تبادل اين انرژيها بين افراد(ارسال و دريافت آن).
?) هالة نوراني: که عبارت است از انرژيهاي لطيف و ظريف اطراف بدن انسان که منشاء آن جسم، روان و روح بوده و با حواس پنج گانه و در حالت عادي قابل احساس و ادراک نمي باشد، همچنين ارتباط هالة نوراني با بهداشت و سلامت جسم و روان.
?) پيشگويي: که عبارت است از تلاش جهت کسب اطلاعات و اخبار در مورد آينده با استفاده از روشهاي مختلف.
?) کف شناسي: که عبارت است از بررسي و مطالعة خطوط کف دست و ارتباط آنها با خصوصيات جسمي، رواني و روحي فرد و ارتباط اين خطوط با سلامت انسان و بعضاً ارتباط آن با برخي از وقايع آينده.
?) حس ششم: که عبارت است از دريافت برخي اطلاعات و احساس برخي چيزها بدون استفاده از حواس پنج گانه.
?) هيپنوتيزم: که عبارت است از قرار گرفتن فرد در وضعيت خاصي که ناخودآگاه او فعال شده و در حالت تمرکز ذهن قرار مي گيرد.
??) خود هيپنوتيزم: که عبارت است از قرار گرفتن در حالت خاصي از تمرکز به منظور خود تلقيني براي تقويت محاسن و تضعيف معايب.
??) مراقبه(مدي تيشن): که عبارت است از توجه و تمرکز بدون تلاش بر يک موضوع خاص ديداري، شنيداري، گفتاري، فکري و قلبي به عنوان ابزاري براي درک و احساس جهان هستي و رهايي موقت و محدود از دنياي فيزيکي و مسائل و مشکلات آن و سوق دادن توجه و تمرکز به درون.
??) مراقبة ديداري: که عبارت است از قرار گرفتن جسم در يک وضعيت بي حرکت و تمرکز بر يک منظره و يا تصوير و ثبت آن در ذهن و سپس بستن چشم و تجسم آن منظره و يا تصوير و تداوم اين کار به منظور رها شدن از دنياي فيزيکي و فراموش کردن آن و درک و احساس تمام جهان هستي.
??) مراقبة گفتاري: که عبارت است از قرار گرفتن جسم در يک وضعيت بي حرکت و تکرار يک کلمه و يا عبارت مقدس به زبان و يا به دل همراه با تمرکز برآن.
??) مراقبة شنيداري: که عبارت است از قرار گرفتن جسم در يک وضعيت بي حرکت و تمرکز بر حس شنوايي و گوش دادن به يک صدا و يا صوت طبيعي و يا گوش دادن به يک نوار موسيقي مجاز.(منظور از مجاز: داراي مجوز انتشار از وزارت ارشاد مي باشد).
??) مراقبة فکري: که عبارت است از قرار گرفتن جسم در يک وضعيت بي حرکت وتمرکز بر يک موضوع خاص فکري و انديشيدن در مورد آن. اين موضوع فکري مي تواند مربوط به دنيا و يا عقبي باشد. مثلاً انديشيدن در مورد علوم مختلف مرسوم در دانشگاهها و انديشيدن در مورد علت خلقت، خودشناسي، مرگ، حساب و کتابِ آخرت و…
??) مراقبة احساسي: که عبارت است از قرار گرفتن جسم در يک وضعيت بي حرکت و تمرکز بر قلب و ايجاد يک احساس خوب و مطلوب در آن و تداوم تمرکز برآن حس.
??) روح و روح شناسي: که عبارت است از تحقيق و تفحص درمورد ماهيت روح، منشاء و مرجع آن، خصوصيات و ويژگي هاي آن، غايت و مقصد آن، تشابه و تفاوت هاي آن با جسم و روان.
??) روح پزشکي: که عبارت است از شناسايي و درمان بيماري هاي روحي.
??) ارتباط با ارواح: که شامل تلاش براي ايجاد ارتباط با ارواح زندگان و مردگان به صورت مستقيم و يا با واسطه ابزار و وسايل بوده و اين ارواح مي توانند متعلق به افراد معمولي يا افراد تکامل يافته و پاک باشند.
??) جن شناسي: که عبارت است از تحقيق و مطالعه در مورد جن، خصوصيات و ويژگي هاي فردي و اجتماعي آن، تفاوت ها و شباهت هاي آن با انسان.
??) ارتباط با جن: که عبارت است از تلاش جهت برقراري ارتباط با جن به صورت مستقيم و يا غيرمستقيم بااستفاده از ابزار و وسايل.
??) خودشناسي: خودشناسي غايت و نهايت شناخت هاست که به شناخت خداوند حکيم منتهي مي شود. هر کس خود را بشناسد، خداي متعال را خواهد شناخت. خودشناسي برترين حکمت ها و سودمندترين شناخت هاست.
??) خداشناسي: شناخت خداوند عزوجل آغاز دين داري، از جمله بالاترين شناخت ها و عامل کامل شدن معرفت است. شناخت حضرت حق تعالي سبب دوستي با او و بي نيازي از خلق و دل کندن از دنيا مي شود. کسي که خدا را بشناسد تنها نخواهد ماند(هو معکم اين ما کنتم) هر چند به ظاهر از خلق دور ماند، چرا که خداشناسي مونس هر تنهايي و يار و ياور هر بي کسي است. خداشناسي نيروي هر ناتواني، روشنايي هر تاريکي و شفاي هر بيماري است(يا من اسمه دوا و ذکره شفا).
حضرت امام صادق(عليه السلام) مي فـرمايند: «خودشنـاسي انسـان اين است که خويشتن را به چهـار طبـع و چهار ستون و چهـار رکن بشناسد، چهار طبعش خـون است و صفرا و باد و بلغم، ستون هايش خرد است که از خرد، فهم و حافظه مايه مي گيرد و ارکانش نور است و آتش و روح و آب».

از آنجا که جمعي از شما ياران صميمي علاقمند به آشنايي با حوزة انرژي و ورود به بحث هاله وهاله بيني شديد لذا پيش گفتار، مقدمه و بخشي از تاريخچه شناخت و چگونگي شروع و مشاهدات اوليه هاله تا کنون، قسمت آغازين اين موضوع خواهد بود.
ياد آور ميشويم؛ در بعضي قسمتها توضيحاتي لازم است که به دليل نزديکي با موضوع هيپنوتيزم و نوشته شدن مطلب در آن بخش به اشاره اي در اين قسمت بسنده شده است.
در نوشته هاي باقيمانده از عرفا به ندرت از حوزة انرژي سخني بميان آمده است ولي نظرات آنان طي گذشت بيش از هفت هزار سال در سراسر جهان با مشاهدات دانشمندان تا به امروز مطابقت دارد. تمامي مذاهب معنوي از رؤيت نور در اطراف سراشخاص سخن گفته اند، که بواسطه عبادات و نيايش قلبي وجودشان سرشار از اگاهي شده به رفعت، مراتب و مقامات معنوي و متعالي رسيده قابليتهاي پنهان حس برتر در آنان آشکار ميشود.
در باورهاي سنتي معنوي هند باستان که حدود پنج هزار سال قدمت دارد از نوعي انرژي کيهاني بنام «پــــراناperana» سخن گفته اند که اين انرژي کيهاني تشکيل دهنده و منشاء اصلي حيات قلمداد ميشود. پرانا يا نفس حيات، در تمام کالبدها دميده شده و به آنها هستي مي بخشد.
يوگي ها، جين ها، مرتاضان و عرفا با استفاده از ذن، مديتيشن، مراقبه، فنون تنفسي و تمرينات جسمي تلاش ميکنند تا اين انرژي را به تسلط خويش در آورده هشياري و طول عمر فرا تراز حد معمول بدست آورند.
چينيان در هزاره سوم پيش از ميلاد به وجود انرژي حياتي بنام چــــي(chi) معتقدند،که تمام موجودات جاندار و بيجان متشکل از اين انرژي اند.
«چــــي» که ترکيبي از دو قطب نيرو يعني يين (yin) و يانگ(yang) ميباشد.وقتي اين دو نيرو در حالت متعادل باشند انسان تندرست و سالم است. و در صورت عدم تعادل دچار بيماري ميشود.
غلبه نيروي «يانگ» موجب فعاليت شديد اعضاء بدن و برتري «يين» باعث کاهش فعاليت و نقصان در بدن خواهد بود. که حاصل هر دو حالت غير متعادل بروز بيماريست. هنر طب سنتي چين و رشته هاي زير مجموعه آن بر ايجاد تعادل بين «يين» و «يانگ» استواراست.
در مکتب يهوديت کالابا ( kalaba) در حدود ??? سال پيش از ميلاد حضرت مسيح (عليه السلام) به همين دو نيرو به عنوان نور اثيري اشاره ميکند که به آن کارنايين(karnaeen ) نيز اطلاق کرده اند.
به عنوان مثال ميکل آنژ در تنديس حضرت موسي (عليه السلام) کارنايين را به شکل دو شاخ نشان داده در حالي که مي توانسته آنرا با دو رشته نور نيز نشان دهد و شايد اين کار او ناشي از معني اين لغت در زبان عبري باشد که داراي دو معني شاخ و نور است. همچنين در اسطوره اسب شاخدار که سمبلي از عشق و الوهيت است، شاخي در پيشاني اسب سفيد و نوري در اطراف او ترسيم شده است.
در کتاب عهد عتيق نيز در باره نوري جانداران خصوصاً انسانها اشاراتي متعدد شده است.
در کتاب علوم آينده نوشته «جان وايت» از ?? فرهنگ مختلف که پديده هاله را با ?? نام مختلف ميشناسند، ياد شده است.
در بسياري از مکاتيب تعاليم اسرار و رموز مانند مغ ها در متون قديم ايران باستان، کاهنين در مصر باستان، وديک (vedic)، الهي شناسان، کيميا گران، بوميان آمريکا، قبائل آفريقايي، بوداييان هندوستان، تبت، نپال، بوديست هاي ذن در چين و ژاپن و تفسير متون سانسکريت، کنفوسيوس، فيثاغورث، کريشنا و بسياري ديگر.
از قرن شانزدهم ميلادي به بعد افراد مختلف خصوصاً پزشکان زيادي که در پي کشف درمان بيماريها بوده اند و محققين معاصر در تعليم نوين علمي موفق شده اند نتايج مشاهدات عيني خود را به اين اطلاعات اضافه نمايند که در بخشهاي مختلف (تاريخچه هيپنوتيزم) و هاله درماني از آنها به تفصيل ياد خواهد شد نظريه وجود انرژي کيهاني که با تسلط به طبيعت و قابليت نفوذ در تماس اجزاء آن توسط بسياري از نظريه پردازان مطرح شده و به عنوان کالبد نوراني شناخته شده است نخستين بار حدود پانصد سال قبل از ميلاد حضرت مسيح(عليه السلام) توسط پيروان فيثاغورث به ثبت رسيده است، آنان معتقد بودند اين نور ميتواند بر اندامهاي بدن انسان تأثير گذار بوده و درماني بر بيماريها باشد.
دانشمنداني همچون بويراک (boirak) و لي بوالت (lee bovalt) در قرن دوازدهم نوعي انرژي را در بدن انسان شناسايي کردند که عامل تأثير از راه دور در بين افراد است.
به نظر آنان هر کسي به دليل حضور خود در هر جايي ميتواند تأثيرات مطلوب يا نا مطلوب، مثبت يا منفي بر روي ديگران بگذارد و حتي ميتواند اين تأثيرات را تا فاصله هاي دوري روي ديگران منتقل نمايد.
پاراسلسوس فيزيکدان و مصلح مذهبي سويسي (????????) اين انرژي را ايلياستر(ILLiaster) ناميد و آنرا ترکيبي از انرژي حيات و عنصر حيات ميدانست.
هلمونت (HeLmont) رياضيدان قرن نوزدهم، «سيالي کيهاني» را که در تمام طبيعت وجود و نفوذ دارد و ماده اي داراي جسم يا قابل تراکم نيست معرفي نمود به نظر او اين سيال روح حياتبخش خالصي است که در تمام کالبدها نفوذ ميکند.
لايب نيتـز(Leibnitz) دانشمند رياضيدان نيز معتقد بود که عالم از عواملي تشکيل شده که هر يک منشاء انرژي بوده و خود محرک خويش هستند.
پديده انرژي کيهاني در قرن نوزدهم توسط هلمونت و مسمر(Mesmer) که بنيانگذار «مسمريسم» بودند مطرح شد که بعدها به نظريه هيپنوتيزم تبديل شد.(تاريخچه هيپنوتيز مراجعه شود)
به نظر آنان اجسام و اشياء، جاندار و بيجان بوسيله اين انرژي شارژ شده و کالبدهاي مادي ميتوانند از فاصله هاي دور تأثيراتي يکطرفه يا متقابل بر هم داشته باشند.
با طرح اين نظريه فرضيه اي مطرح شد که بر اساس آن احتمال وجود ميداني از انرژي تا حدي با حوزه الکترو مغناطيسي قابل قياس بود.
کنت ويلهم رايش باخ (Count WiLheLm Von Reich Bach) در قرن نوزدهم طي سي سال وقت خود را صرف انجام آزمايشهاي تجربي اطراف نوعي حوزه انرژي بنام اديک (Odic ) نمود به نظر او اديک بخشي از خصوصيات حوزه الکترو مغناطيسي تشريحي، توسط جيمزکلرک ماکسول (Jemes Clerk Maxwell ) را دارا بود، او در کشف اديک به اين نتيجه رسيد که قطبهاي آهن ربا نه تنها نماينده قطبيت مغناطيسي بلکه داراي قطبي منحصر بفرد بنام ميدان اديک هستند. ساير اشياء مثل کريستالها هم بدون اينکه خاصيت مغناطيسي داشته باشند داراي اين ميدان هستند. ضمناً ميدان اديک را نماينده مشخصات ذهني اي چون( داغ، قرمزو نامطلوب) يا (سرد، آبي و مطلوب) دانست. ضمن اينکه نتيجه گرفت قطبهاي همنام مغناطيسي همديگر را جذب نميکنند ولي قطبهاي همنام اديک به سوي هم جذب ميشوند، واين اصل يکي از مهمترين خواص پديده هاله هاست.
رايش باخ رابطه بين انفجار هاي الکترو مغناطيسي خورشيد و غلظت هاي حوزه اديک مربوطه به هر کدام را مورد بررسي قرار داد و کشف کرد بيشترين تمرکز اين انرژي در طيفهاي قرمز و بنفش متمايل به آبي اشعه خورشيدي است و بارهاي مخالف، مفاهيم ذهني گرما و سرما را با درجات قدرت متفاوتي توليد مي کند. او موفق شد طي يک رشته آزمايشات ـ نوسانات مربوطه را در يک طبقه بندي نوساني قرار دهد.
تمام شاخصهاي الکتريکي مثبت در افراد مورد آزمايش حس گرما را القا و عواطف نا مطلوب توليد کردند و شاخصهاي منفي حس سرما و خوشايند را توليد نمود.
ميزان قدرت اين عواطف به نسبت وضعيت آنها در جدول نوساني تغيير ميکرد. دريافتهاي حسي از گرما تا سرما متغيير و با رنگهاي مختلف طيف ها از قرمز تا نيلي مطابقت داشتند.
رايش باخ به اين نتيجه رسيد که ميدان انرژي اديک از طريق سيم قابل انتقال است، اما سرعت آن بسيار کند و تقريباً چهار متر بر ثانيه است (اين مطلب در انتقال انرژي از راه دور تاثير فراواني گذاشت) و سرعت مذکور بيشتر به جرم عنصر تشکيل دهنده سيم بستگي دارد تا به درجه رسانايي آن.
او کشف نمود که اين حوزه انرژي مثل حوزه الکتريکي ميتواند اشياء و اجسام را در محدودة خود باردار نمايد. آزمايش هاي ديگر او نشان داد بخشي از اين انرژي ميتواند مانند نور ار طريق عدسي متمرکز شود،در حالي که بخش ديگري از آن از اطراف عدسي دفع ميشوند، درست مثل شعله شمعي که از اطراف موانع جريان پيدا ميکند اين بخش منحرف شده از حوزه انرژي اديک در مقابل جريان هوا و برخي موانع مانند شعله شمع عمل ميکند (انتقال انرژي شفابخشي در برخورد با برخي موانع چنين عمل ميکند) به نظر مي رسد که طبيعتي همچون گاز مايع دارد. بر اساس اين آزمايشات ميدان هاله در طبيعت خود همچون سيالات است و در بعد انرژي مانند امواج عمل مي کند .
به نظر او جريان دريافت نيروي اديک در بدن انسان تقارني شبيه به آنچه در بلورها ـ در راستاي محور اصلي وجود دارد ايجاد ميکند. براساس اين کشف تجربي، او سمت چپ بدن را به عنوان قطب منفي و سمت راست بدن را قطب مثبت دانست و اين مسأله با مفهوم يين و يانگ در چين باستان مطابقت دارد.

اگر کليدي براي پيشرفت هاي روحي وجود داشته باشد، مسلماً چيزي غير از ريلکس شدن نيست. براي اثبات اين مطليب دلايل زيادي وجود دارد که به شرح برخي از آنها مي پردازيم:
?) يک کالبد ريلکس شده فاقد احساس ها و عواطف ويرانگر است. محال است که در آن واحد فردي بتواند هم ريلکس و هم نگران بوده باشد. (شايد تنها به خاطر اين موضوع هم باشد، ريلکس شدن فوري و از روي اراده چيز بسيار با ارزشي است) همانطور که مشاهده خواهيد کرد، کنترل بر روي احساسها در جريان ارسال و دريافت پيام هاي روحي از اهميت بسيار زيادي برخوردار است.
?) موقعي که بدن در حال استراحت باشد، دامنه آگاهي گسترش پيدا ميکند و انرژي هاي حياتي در اختيار فکر قرار مي گيرند. به عبارت ديگر انرژي زيادي که صرف فعاليت هاي مختلف و اکثراً بيهوده و بعضاً زيان بخش مي شدند، جمع آوري و ذخيره شده و در راستاي اهداف عاليه جريان مي يابند. قدرت تفکر که بهترين زمينه و ياور فعاليت هاي روحي است، در شرايطي که بدن در حالت ريلکس کامل باشد ، افزايش زيادي پيدا ميکند.
?) در حالت ريلکس عميق و کنترل شده، افکار خلوص و تبلور خاصي پيدا ميکنند. در اين شرايط نگهداري تصاوير ذهني براي مدت هاي طولاني مقدور است. شفافيت و وضوح تفکر براي کنترل فرآيندهاي روحي نقش مهم و اساسي دارد. در زمينه تله پاتي، به ويژه آرام بودن و نگهداري يک تصوير ذهني از اهميت والايي برخوردار است. اگر شما قصد داشته باشيد افکار ديگران را مشاهده کنيد، بيشتر و پيشتر از همه لازم است افکار خودتان را يه خوبي مشاهده کنيد. «لفت کلرويانس» در حقيقت clear vision يا مشاهده صاف و روشن است. بنابراين لازم است فرد به قدرت و قابليت کافي براي رؤيت و شهود دروني رسيده باشد تا بتواند بعداً اين اقتدار را در زمينه هاي خارجي بکار بگيرد.
?) شما بارها شنيده ايد که يک فرد نا بينا داراي «حس ششم» مي شود تا کمبود قدرت بينايي خود را جبران نمايد. در اين حرف حقايقي وجود دارد. موقعي که يک حس مسدود يا معدوم شود،حواس ديگر دقيق تر و قوي تر مي شوند. اين دليل خوبي براي توجيه عمل افرادي است که براي شنيدن بهتر و دقيق تر موسيقي يا برخي از صداها، چشمان خويش را مي بندند. اين عمل براي به ياد آوري برخي از اعداد و اطلاعات هم مورد استفاده قرار مي گيرد. در مواردي که يک حس متوقف شود، انرژي مربوط به آن در راستاي کسي و ايجاد قابليت هاي عالي تر به کار گرفته مي شود. به همين جهت حواس ديگر هم قوي تر و دقيق تر مي شوند.
?) ريلکس شدن کامل موجب افزايش کنترل مغزي مي شود. اين مسأله در حوزه آموزش هاي روحي از نهايت اهميت برخوردار است. در ريلکس کامل، مغز داراي ويژگي هاي خاصي مي شود که يکي از آنها ايجاد و بروز بيشتر امواج آلفا است. به اين ترتيب توليد ارادي امواج آلفا از اهميت زيادي برخوردار است که نياز به تأکيد و تکرار ندارد.
در مراحلي که با ريلکس شدن کامل، ديگر بدن به اندازه گيري و نظارت بر اندامهاي داخلي مشغول نباشد، و انرژي مغزي صرف تنظيم حرکات احشاء و اعضاء نباشد، و در حالتي که محرکات مزاحم و پارازيت گونه محيطي توجه شما را به خود جلب نکند، مغز با قدرت و انرژي بيشتر به ثبت و احساس جرقه هاي زود گذري مي پردازد که در شرايط عادي آهسته ترين نجواها احساس مي شوند، در سکون و آرامش عميق مغزي کوچکترين علائم و پيامهاي روحي هم احساس و ادراک مي شوند شرط لازم آن است که فکر در حالت آرامش و سکون کامل باشد.
شايد شما هم مثل عده اي، خيال کنيد که ريلکس شدن يک حالت کسل کننده است که درآن هيجاني وجود ندارد. ريلکس شدن به معناي کاري انجام ندادن نيست، بلکه يک حالت مثبت است که فقط عده کمي از افرادي که به خوبي و با نظارت استاد تمرين کرده اند مي توانند به انجام درست آن توفيق پيدا کنند.
روش زير براي ساليان متوالي با موفقيت مورد تجربه قرار گرفته است، به خوبي آن را ياد بگيريد و با دقت و ظرافت آن را تجربه کنيد.
بهترين موقع براي ريلکس شدن در دقايق و ساعاتي است که شما کاملاً هوشيار و شاداب هستيد.
هيچگاه ريلکس شدن را در مواقعي که خسته و افسرده هستيد انجام ندهيد، زيرا به احتمال زياد قبل از آنکه به پايان تمرين برسيد، به خواب راحتي فرو مي رويد. البته اين خبر خوبي براي کساني است که از بي خوابي مزمن رنج مي برند.
? فشار و کشش
در اصل دو نوع کشش وجود دارد و اين مسأله مهمي است که در کتاب هايي که به اين مقوله مي پردازند ناديده گرفته مي شود.
انگشت نشانه دست راست خود را در حالت کشيده روبروي خود نگهداريد، بعد آن را خم کنيد . حالا همينطور آن را خميده نگهداريد، عضلات انگشت شما الان تحت کشش قرار گرفته و در اين حالت انرژي الکتريکي تحت کنترل در آمده است.
حالا انگشت خود را راست کنيد و فکر کنيد که مي خواهيد آن را خم کنيد . به اين حالت (تهديد خم کردن) نام مي گذاريم. در اين شرايط هم انرژي الکتريکي در عضلات انگشت پديدار مي شود. در مقام مقايسه، اين وضع مانند آن است که يک راننده ترمز دستي و پايي را نگه دارد و در عين حال شديداً هم گاز بدهد. به اين ترتيب بيهوده مقدار زيادي سوخت مي سوزد و به هدر مي رود، بدون آن که کار شما ثمري داشته باشد، به موتور ماشين هم صدمه مي زنيد. به همين صورت اگر عده اي از عضلات بدن بدون آنکه کاري انجام دهند تحت کشش يا «تهديد کشش» قرار بگيرند، ضايعات شيميايي و الکتريکي گسترده و دير پايي در آنها پديدار ميشود. اين کشش ويرانگر است، اين وضع سموم خطرناکي در بدن ايجاد مي کند و به جريان صحيح و درست انرژي هاي حياتي لطمه مي زند.
«کشش ويرانگر» عادت خطرناک و شايعي است که عده کمي مي توانند خود را از لطمات آن بر کنار نگهدارند. آيا شما اين کشش هاي زيان بار را در شانه هايتان اعمال مي کنيد؟ آيا در ساعاتي متمادي عضلات فک يا پيشاني شما تحت فشار هستند؟ دقت کنيد اگر عضله اي نمي خواهد کار کند نيازي نيست که تحت فشار باشد . اگر شما متوجه شديد که برخي ار عضلات شما دچار کشش و انقباضي بيهوده هستند، براي آنکه آنها را تحت کنترل ضمير آگاه در بياوريد، ابتدا فشار کششي شديد آگاهانه بر روي آنها اعمال کنيد و سپس آنها را در حالت آرامش قرار دهيد.
همانطور که ورود يک گلوله پارچه اي باعث پيدايش انسداد در لوله کشي خانه مي شود، وجود فشار و کشش در بدن هم باعث مسدود شدن سيلان و انتشار انرژي هاي روحي مي گردد.
اگر شما اين انسدادهاي حاصله از وجود فشار در بدن را باز و فعال نگه مي داريد. در هر فرصتي که به دست مي آوريد، احتمال وجود فشار در بدن تان را بررسي کنيد و در صورت وجود، به سرعت آن را برطرف نماييد و به صورتي آگاهانه خود را ريلکس کنيد.
قبل از آنکه نحوه ريلکس شدن کامل و گسترده را فرا بگيريد، بايد نحوه شناسايي وجود فشار را فرا گرفته باشيد. اگر نتوانيد وجود فشار و کشش را در گروهي از عضلات بدن شناسايي کنيد، نمي توانيد يک حالت ريلکس گسترده را در بدن خويش به وجود آوريد. بنابراين وضعيتي را که براي ريلکس شدن انتخاب مي کنيد، نبايد يک وضعيت راحتي باشد. تنها در شرايطي مي توانيد وجود ريلکس را بخوبي احساس کنيد، که قبلاً در نقاط مورد نظر کشش و فشار ايجاد کرده باشيد.
از اينجا معلوم مي شود که چرا مرتاضان با فقراي هندي براي ريلکس شدن و مديتيشن، بستري از ميخ هاي تيز را انتخاب مي کنند، در صورتي که مي توانند بر بستري از سبزه ها يا خاک نرم به انجام اين عمل بپردازند. بنابراين بهتر است بر روي يک صندلي محکم قرار بگيريد با بر روي زمين بنشينيد و به ديوار تکيه دهيد، نه اينکه در يک مبل بسيار راحت بياراميد.
? روش ريلکس شدن کامل
در محلي به انجام تمرين بپردازيد که مطمئن هستيد ديگران موجب مزاحمت براي شما نمي شوند.
اتاق بايد کمي گرم و به خوبي تهويه شده باشد. به ياد داشته باشيد که در شرايط ريلکس شدن گسترده درجه حرارت بدن شما به ميران قابل ملاحظه اي سقوط مي کند.
?) درون سطح صاف و سختي دراز بکشيد يا اگر ترجيح مي دهيد بر روي يک صندلي که پشتي دارد بنشينيد، براي دقايق متوالي در يک وضع راحت قرار بگيريد، چشمانتان را باز نگداريد. بهتر است اتاق کم نور باشد، ولي اتاق تاريک نباشد. دست هايتان را راحت روي پاهايتان قرار دهيد. هيچگاه يک پا را بر روي پاي ديگر نيندازيد. اگر دستهايتان را بر روي رانهايتان قرار داده ايد، کاملاً راحت و آزاد باشند. هيچگاه انگشتانتان را در يکديگر قفل نکنيد. عدم توجه به اين نکات باعث مي شود تا انرژي روحي شما به ميزان زيادي به هدر برود.
حالا تصور کنيد که تمام بدن شما به تدريج من مد ميشود يا مي بندد، همانطور که يک مجموعه سيماني يا يک قطعه ژله دارد مي بندد. بتدريج کوشش کنيد بدن شما کمتر و کمتر حرکت کند، تا بالاخره در مراحل نهايي کاملاً بي حرکت شود. هيچ عضله اي را حرکت ندهيد. اين کار در عمل ممکن است خيلي سخت تر از حرف زدن آن باشد. مغز انسان تنبل است. در مقابل هر جريان سخت و پرزحمتي مقاومت بسيار به خرج مي دهد. بنابراين براي مقابله نا آگاهانه در رسيدن شما به موفقيت، پوست بيني شما ممکن است شروع به خارش کند يا تمايل به خميازه و بلع بيهوده پيدا کنيد. شما بايد تا آنجا که مي توانيد در مقابل اين خواسته ها يا اجبارها مقاومت به خرج دهيد. سعي کنيد اگر براي پنج دقيق هم که شده، مانند يک مجسمه سنگي مطلقاً بي حرکت بمانيد. اگر در شرايط ناراحت کننده اي خود را احساس کنيد، بهتر از آن است که حرکت کوچکي انجام دهيد.
?) چشمانتان را ببنديد و يک گردش يا تور در داخل بدنتان انجام دهيد. مخصوصاً نسبت به عضلات شانه، گردن و چانه تان دقيق تر باشيد. در اين مرحله در صدد ريلکس قسمت هاي مختلف بدن خودتان نباشيد. تنها نسبت به آنها آگاهي و هوشياري پيدا کنيد. توجه کنيد که آنها در چه وضعي هستند ،ريلکس هستند يا در شرايط کشش و فشار قرار دارند. سعي کنيد در يک محدوده زماني ده دقيقه اي از تمام قسمت هاي بدن خود بازديد کنيد.
?) حالا چند نفس عميق بکشيد. هوا را از راه دهان وارد ريه هايتان بکنيد و از راه بيني خارج کنيد. هر بار سعي کنيد کاملاً ريه هايتان را از هوا خالي کنيد. پس از آن به صورت عادي از راه بيني به نفس کشيدن ادامه دهيد.
?) عضلات انگشتان پاي چپتان را منقبض کنيد. هر قدر ممکن است فشار بيشتري اعمال کنيد و اين وضع را در حدود ده ثانيه ادامه دهيد. پس از آن انگشتان پاي چپتان را رها يا ريلکس کنيد و بلا فاصله عضلات انگشتان پاي راستتان را با شدت زياد منقبض کنيد. اين وضع را در حدود ده ثانيه انجام دهيد . پس از رها کردن آن بلافاصله عضلات ساق پاي چپتان را با شدت منقبض کنيد. اين وضع را براي ده ثانيه ادامه دهيد. سپس به سراغ عضلات ران پاي راستتان برويد . به اين صورت به ترتيب عضلات مياندوراه، قسمت پايين شکم، جدار شکم، شانه ها، مچ دو دست، گردن، شانه، عضلات صورت و از همه مهمتر عضلات پلک را رها کنيد. اين کار را با رها سازي و ريلکس کردن عضلات پيشاني خاتمه دهيد. اين خيلي مهم است که توجه به يک قسمت منقبض کردن آن خيلي سريع و تقريباً بلافاصله باشد.
?) در اين مرحله بايد به نفس کشيدنتان توجه کنيد. سعي کنيد صداي هوا را که درگذز از سوراخهاي بيني توليد ميشود بشنويد. پر شدن و خالي شدن ريه هايتان را احساس کنيد. بتدريج نفسهاي خودتان را عميق تر و طولاني تر کنيد. سعي کنيد بدون صدا نفس بکشيد و هر قدر که امکان دارد راحت تر و آرامتر تنفس کنيد.
سعي کنيد از طريق شکم تنفس کنيد، به اين معني که در دم، هوا قسمت تحتاني قفسه صدري و شکم شما را به بالا بياورد. در بازدم سعي کنيد قسمت فوقاني شکم و بعد قفسه سينه خود را به داخل ببريد. دقت کنيد اين کارها با ظرافت و با آرامي انجام شود. دقت کنيد در بازدم تمام هوا از ريه هايتان خارج گردد . معمولاً در اين شرايط بازدم از دم چند ثانيه اي بيشتر طول ميکشد، بازدم شما بايد در حدود ده شماره طول بکشد.
?) نسبت به قوه جاذبه زمين که کالبد شما را به قسمت پايين مي کشاند آگاهي پيدا کنيد. وزن خود را احساس کنيد. وزن انگشتان، دستها، پاها وسرتان را احساس کنيد.
?) بايد با قدرت تجسم شاهد خرد شدن و فروپاشي جسم خود باشيد. احساس کنيد بتدريج انگشتانتان، دستها و ساير قسمت هاي کالبد شما به صورت گرد در مي آيند. با وضوح تمام تجسم کنيد که بدن شما دارد به صورت توده اي از گرد و غبار در مي آيد.
?) در اين لحظه که وجود شما به توده اي از غبار تبديل شده تصور کنيد که نسيم تندي به سوي شما مي وزد و آثار باقيمانده از وجود جسماني و مادي شما را به هر گوشه و کناري پراکنده ميسازد. در اين لحظات تنها چيزي که از شما باقي مانده آگاهي شماست.
?) در اين شرايط که کاملاً ريلکس و هشيار شده ايد، به آهستگي يا بلندي به خودتان بگوييد هرموقعي که من از ده تا يک به صورت معکوس شمردم و پس از آن کلمه خاصي (هر لغتي را که مي خواهيد مي توانيد انتخاب کنيد) را سه بار تکرار کردم، من بلافاصله به يک حالت ريلکس عميق فرو ميروم، به همان صورتي که الان در اين وضع قرار دارم. اين جملات را چند بار تکرار کنيد.
??) براي آنکه به اين تمرين خاتمه دهيد يک نفس عميق بکشيد و مانند کساني که از خواب برخاسته اند بدن خود را به حالت کشش در آوريد تا خستگي و رخوت شما برطرف شود. به خودتان بگوييد وقتي که به شماره سه رسيدم چشمانم را باز مي کنم و کاملاً آگاه و هشيار و تر و تازه هستم. در اين لحظات مي توانيد در زمينه هاي مثبت و سازنده هم به خودتان تلقين کنيد. مثلاً به خودتان تلقين کنيد که «از اين به بعد قدرت حافظه من افزايش پيدا مي کند» يا اينکه «قدرت تمرکز من افزايش پيدا مي کند» و يا قدرت هاي روحي من افزايش پيدا ميکنند.
يک ... دو ... سه...
چشمانتان را باز کنيد . شانه هايتان را بالا بيندازيد. پاهايتان را به کشش در آوريد و چند بار انگشتان را محکم مشت کنيد و بعد دوباره باز کنيد. سپس آهسته و آرام از جا بلند شويد.
اگر براي اولين بار اين تمرين را انجام داده باشيد. براي لحظاتي ممکن است احساس کنيد که بدن شما کمي سخت شده است. بنابراين براي مدتي کوتاه از حرکات تند و سريع پرهيز کنيد. اين احتمال هم وجود داد که پس از اين جريان خيلي سر حال باشيد، مگر آن که وقت خواب شما نزديک باشد و در اين صورت خيلي راحت به خواب مي رويد. براي آنکه اين تمرين را بخوبي انجام دهيد، بايد به دقت تکنيک ارائه شده براي انجام ريلکس شدن را بخوانيد و کاملاً به خاطر بسپاريد.
بايد نکات آن را چنان به خاطر سپرده باشيد که هر موقع لازم شد، آنها را مطابق فهرست زير براي ديگران تکرار کنيد:
? بي حرکت بمانيد
? سياحت ذهني، بدون فشار و کشش
? تنفس عميق
? سفت کردن و شل کردن
? به صداي تنفس خود گوش کنيد
? وزنتان را احساس کنيد
? به گرد و غبار تبديل شويد
? به اطراف پراکنده شويد
? به ذهنتان خطاب کنيد و کلمه خاصي را انتخاب کرده و آن را بيان کنيد.
? کار را تمام کنيد و تا سه بشماريد.
اگر به خوبي اين تمرين را انجام دهيد، شما نوعي رفلکس شرطي در وجود خودتان به وجود مي آوريد . در اين شرايط براي دفعات بعد نياز نداريد که تمام قسمت هاي دهگانه فوق را به ترتيب و با دقت انجام دهيد، بلکه کافي است به صورتي ساده از ده تا يک بشماريد و کلمه جادويي را بيان کنيد. در اين شرايط بلافاصله به خواب عميقي فرو مي رويد و نسبت به تأثيرات روحي فوق العاده تأثيرپذير و حساس مي شويد.

خلسه عالمي است بين ماده و غير ماده . پژوهشگرن متافيزيک مي گويند که مغز انسان مي تواند امواجي را از خود ساطع کند که فعل و انفعالات داخل مغز را مي توان از طريق آن فهميد. يا بعضي ها مي توانند امواج مغزي ديگران را از طريق فکر خود دريافت کرده و فکر آنان را بخوانند. برخي ديگر معتقدند که چيزي به نام ماده سيال وجود دارد که واسطه بين روح و جسم است، در واقع از طريق آن، روح به جسم دستور مي دهد .
براي ورود به عالم خلسه شما نياز به روش «تله پاتيک» داريد . اين روش کار چندان پيچيده اي نيست و شما نيز با کمي تمرکز مي توانيد به آن دست يابيد. وقتي انسان مي ميرد و يا مي خوابد در واقع روح او از بدن توسط خداوند و بدون اراده خارج مي شود. البته در مورد خواب اين خروج کامل نيست و بعداً دوباره روح هنگام بيداري بازگردانده مي شود. در تله پاتي شما مي توانيد با اراده خود و بطور خود آگاه روح را تا حدي از قفس جسم جدا کنيد و چيزهايي را ببينيد که در حالت عادي قادر نيستيد ببينيد.(پس بايد نترس و شجاع باشيد).
? گام هاي ورود
? ابتدا بايد خود را مجاب کنيد که چنين چيزي ممکن است (لا اقل به امتحانش مي ارزد).
? شما بايد داراي تمرکز فکري بالايي باشيد که لازمه آن عدم وابستگي به دنيا و ماده مي باشد . بنابراين افراد نوجوان و کم سن و سال که هنوز در بند دنيا و زيبايي هاي آن نيستند راحت تر مي توانند اين کار را انجام دهند . نکته : براي افزايش تمرکز شما مي توانيد به مدت چند هفته هر روز سه بار تمرين زير را انجام دهيد. نفس عميق بکشيد و از عدد ?? تا ? برعکس بشماريد، بدون اينکه تجديد نفس کنيد. در هنگام شمردن سعي کنيد به چيزي فکر نکنيد.
? در اول شب و در يک اتاق نسبتاً تاريک که داراي هواي نه گرم و نه سرد باشد روي يک بستر نرم دراز بکشيد. در اتاق به غير از شما کسي نباشد و تقريباً صداهاي بيرون نيز مزاحم نباشد. در همان حالت خوابيده به يک نقطه سياه روي سقف خيره شويد و سعي کنيد پلک نزده و نگاهتان از آن نقطه منحرف نشود. در اين لحظه سعي کنيد به چيزي فکر نکنيد. البته اين کار کمي زمان بر خواهد بود و شرط موفقيت مداومت و عدم نااميدي است. براي اين که مطمئن شويد که در مسير درستي هستيد، علايمي در طول مدت کار ظاهر مي شوند. ابتدا شما در نوک انگشتان پا و دستها احساس بي حسي مي کنيد. در اين حالت نگران نباشيد زيرا آنها بطور خود آگاه در حال مردن هستند . و از کنترل روح شما خارج مي شوند ولي بعداً برخواهند گشت . سپس اين بي حسي و بي وزني به جاهاي ديگر بدن شما سرايت مي کند. سپس چشمهاي شما خسته مي شوند و احساس مي کنيد پلکهايتان سنگين شده و شما تصاوير را مبهم مي بينيد. بعد از مداومت و عدم نااميدي شما پس از حدود ده دقيقه تا شايد بيش از يک ربع ساعت شما ناگهان احساس خواهيد کرد که تصاويري را مي بينيد که متعلق به فضاي موجود و اتاق نيست؛ شما در حال ورود به عالم خلسه هستيد. بعد از اين قسمت را بايد خودتان تعقيب کنيد و من چيزي نمي توانم بگويم .(آن را که خبر شد خبري باز نيامد)!!
اخطار! ممکن است کسي تمام سعي خود را بکند ولي نتواند موفق شود . اينچنين شخصي داراي اختيار وکنترل بر روح خود نيست و بايد خود را با رياضت و دوري از لذتهاي دنيا آماده کند . اما نکته خطرناک اينجاست که ممکن است کسي وارد خلسه بشود و در اين کار موفق باشد ولي در پايان نتواند دوباره به طور کامل برگردد و کنترل از دستش خارج شود . در اين وضعيت سرنوشت شومي در انتظار اوست . او يا خواهد مرد يا در همان حالت خواب و بيداري مانند افراد ديوانه يا کساني که به کما مي روند ، خواهد ماند و يا ... و يا توسط عوامل بيگانه تسخير خواهد شد!!
? آموزش خواندن فکر ديگران
آيا مايليد به افکار کسي که در کنار دستتان نشسته است پي ببريد؟ اگر با افراد زيادي مواجه شده باشيم مي توانيم بسياري از افراد را حتي از نوع صحبت کردنشان بشناسيم .اما اين شناخت در مواجه حضوري با دانستن بسياري از حالات ثابت شده در علم روان شناسي بهترين فرهنگ نامه آدم شناسي را برايمان مي گشايد. با شناخت بيشتر افراد، ارتباطمان جهت دار مي شود و در مدت کوتاهي خواهيم توانست که به هدف مورد نظر از اين آشنايي و ملاقات نزديک شويم . ايجاد رابطه صحيح باعث رشد عزت نفس در انسان مي شود و ارتباط ما با خودمان و اطرافيان تقويت مي شود هر چه بهتر و کامل تر با خود و ديگران ارتباط برقرار کنيم ، احساس موفقيت از ايجاد يک ارتباط صحيح و دوستانه ما را زودتر به هدفهايمان مي رساند و باعث تعالي افکار و رفتارمان در زندگي مي شود.
? فرد خوددار
اگر شخصي دستهايش را پشت کمر قفل کند، نشان مي دهد که خود را به شدت کنترل کرده است .در اين حالت او سعي دارد خشم يا احساس نااميدي را از خود دور کند.
? حالت تدافعي
اگر انگشتان دستها به بازو گره خورده باشد نشان دهنده حالت تدافعي در برابر حمله اي غير منتظره و ناگهاني يا بي ميلي براي تغيير چهره شخص است .اگر انگشتها مشت شده باشند، حالت بي ميلي شديدتر است .
? متفکر
گره کردن دستها به دسته هاي صندلي نشان مي دهد که شخص سعي دارد احساس خود را مهار کند. اما قفل کردن قوزک پاها به يکديگر حالت تدافعي است . اين حالت بيشتر در مسافران مضطرب هواپيماي هنگام پرواز و فرود آن ديده مي شود.
? دقت
وقتي شخص انگشت سبابه را روي صورت و بقيه دستش را به صورت گره کرده در پايين صورتش قرار مي دهد يعني که با دقت است . اين حالت نشان مي دهد که شخص بادقت زياد به صحبت هاي شما گوش مي دهد و يک يک کلمات شما را مي سنجد و در چهره او حالتي انتقادي به چشم مي خورد.
? بدگمان
انگشتهاي گره شده زير چانه و نگاه خيره نشان دهنده حالت ترديد و دودلي است . او به صحبت هاي شما و صحت گفته هايتان ترديد مي کند. در اين حالت ممکن است آرنج روي ميز قرار گرفته باشد.
? بي گناه
دستهايي که روي سينه قرار گرفته باشد، بهترين نمونه براي نشان دادن و حالت بي گناهي و درستکاري است . اين حالت اثر باقيمانده از شکل سوگند خوردن است که دست را روي قلب قرار مي دهند.
? مطمئن
اين حالت دستها در مردها نشان مي دهد که به آنچه که مي گويند اعتقاد و اعتماد کامل دارند و در خانمها کمتر ديده مي شود. خانمها هنگامي که دست خود را به کمر مي زنند نشان مي دهند که به آنچه مي گويند اطمينان دارند.
? مرموز
دستهاي به هم مشت شده زير چانه نشان مي دهد که شخص نظرياتش را پنهان مي کند و به شما اجازه مي دهد به صحبت خود ادامه دهيد، تنها هنگامي که حرفهايتان پايان يافت به شما و نظريات شما حمله خواهد کرد.
?ظاهر ساز
او آرام به نظر مي رسد اما اين آرامش پيش از توفان است . اين حالتي است که بيشتر رؤسا به خود مي گيرند تا خود را به گونه اي به زيردستان نزديک کنند و در عين حال جاذبه آنها نيز کم نشود.
? آماده و موفق
قرار دادن پاها روي هر چيز (روي صندلي ، ميز، سکو و… نشانه حالت مالکيت است … در يک ميز گرد تنها رئيس اجازه دارد چنين حالتي داشته باشد و آرامش خود را نشان دهد.)
? اعتماد به نفس
تکيه زدن به صندلي در حالتي که دستها پشت سر قفل شده نشان دهنده اعتماد به نفس قوي است . اگر شخصي در اين حالت صحبت مي کند به گفته هاي خود اعتماد دارد و اگر به صحبت هاي شما گوش مي دهد به خود زحمت ندهيد، او خود همه ماجرا را مي داند.

انسان عصر حاضر بسيار تنهاست. اين تنهايي از يک سو به علت افزايش مشغله، تفريحات و فعاليتهاي انسان امروزي ايجاد شده است و از سوي ديگر از جدايي و بي اعتقادي وي به منشاء هستي ناشي مي شود. اين احساس تنهايي به نوبه خود با عوارضي سنگين همراه است که افزايش سرسام آور آمار طلاق، افزايش خشونت، فروپاشي خانواده ها و بسياري از معضلات ديگر نمونه هايي از آن هستند. دعا و مناجات با پروردگار هستي، يکي از راههاي نجات از اين مشکلات به شمار مي آيد. بررسيهاي اخير نشان مي دهد که هنوز هم شمار زيادي از مردم هنگام مواجهه با مشکلات و مصائب به دعا و مناجات روي مي آورند. آثار دعا و مناجات تنها آرامش بخشي و کاهش فشار عصبي را به همراه ندارد بلکه با نتايج مادي و فيزيکي فراواني همراه است. امروزه در مکاتب علمي جهان پديده اي به نام دعا درماني تا حدود زيادي جاي خود را باز کرده است و بسياري از متفکران به آثار دعا در جهان هستي اعتقاد دارند. يکي از کتابهاي معروفي که در اواخر قرن بيستم در اين زمينه به چاپ رسيده، کتابي است به نام «نجات روح: مجموعه اي از پژوهشهاي روحي و علمي[?]، اثر دکتر لري دوسي[?].» در اين کتاب با اشاره به پژوهشهاي علمي در زمينه دعا درماني، اصول دعا درماني نيز درج شده است. در اين مقاله تلاش مي کنيم تا بخشي از مطالب اين کتاب را به صورت خلاصه به تحرير درآوريم.
يکي از جالبترين پژوهشها در اين زمينه، در مبتلايان به بيماريهاي قلبي انجام شده است. يکي از متخصصان قلب بيمارستان سن فرانسيسکو، ??? بيمار مبتلا به مشکلات قلبي را از نظر پاسخ به دعا درماني تحت بررسي قرار داد. وي اين بيماران را به دوگروه دعا شده و کنترل تقسيم کرد. وي نام و شرايط جسمي بيماران گروه اول را به جمعي از افراد داد تا هر روز براي آنان دعا کنند. خود بيماران و پزشکان و پرستاران آنان نمي دانستند که هر بيمار در کدام گروه قرار دارد (اين نوع پژوهش را در اصطلاح «دوسو کور[?]» مي نامند که از دقت بيشتري برخوردار است). نتايج اين پژوهش بسيار جالب بود به نحوي که پس از ده ماه مشاهده شد که بيماران گروه دعاشده روند درماني بهتري را در بيمارستان طي کرده بودند به نحوي که آنتي بيوتيک کمتري براي آنان مصرف شده بود، يا شيوع کمتري به عوارض ريوي دچار شده بودند و کمتر از گروه کنترل به استفاده از دستگاه تنفس مصنوعي نياز پيدا کرده بودند. جالب آن که ميزان مرگ و مير در اين گروه نيز کمي کمتر بود (هرچند از لحاظ آماري تفاوت دوگروه در اين زمينه چشمگير نبود). اين مطالعه همچنين نشان داد که فاصله و وابستگي افراد به فرد دعا شونده اثري بر قدرت دعا ندارد.
دعا درماني تنها در ديگران مؤثر نيست و خود فرد نيز مي تواند از آثار آن بهره مند شود. يکي از پژوهشها به دانشگاه ردلند[?] کاليفورنيا[?] مربوط مي شود. پژوهشگران اين دانشگاه در سال ???? نقش دعا درماني را در بهبود مشکلات اعصاب و روان بررسي کردند. آنان بيماران خود را به سه گروه تقسيم کردند. گروه اول تحت روان درماني قرار گرفتند، از گروه دوم خواستند که هر روز براي سلامتي خود دعا کنند اما به آنان آموزشي در اين زمينه ندادند و گروه سوم نيز در جلساتي گروهي اصول دعا درماني را آموختند و براي سلامت خود دعا کردند. براي آشنا کردن بيماران به مشکلاتشان نيز از سه آزمون رورشاخ (Rorschach)، زوندي (Szondi) و تي اي تي (TAT) استفاده شد. در پايان پژوهش گروه روان درماني ?? درصد بهبود نشان دادند و گروه دعا درماني بدون آموزش هيچ بهبودي نشان ندادند. اين درحالي بود که گروهي که تحت آموزش دعا درماني قرار گرفته بودند ?? درصد بهبود نشان دادند.
اما نتايج پژوهشهاي دعا درماني تنها به انسانها محدود نمي شود. گروهي از پژوهشگران بنياد پژوهشي اسپيندتريفت[?] اثر دعا بر ساير موجودات را نيز بررسي کرده اند. آنان اثر دعا را بر رشد دانه هاي گندم سياه يا چاودار بررسي کردند و نشان دادند که در شرايط يکسان، دانه هايي که براي آنها دعا شده بود به نسبت بيشتري جوانه زدند. اين گروه سپس در بررسي ديگري، دانه ها را تحت شرايط فشار قرار دادند يعني به جاي آب معمولي آنها را با آب نمک آبياري کردند. نتيجه پژوهش بسيار جالب بود و مشخص شد که در شرايط فشار ميزان جوانه زدن و رشد دانه هاي دعا شده نسبت به دانه هاي کنترل بسيار بالاتر خواهد بود. آنان با افزودن ميزان نمک آب و مشاهده واکنش دانه ها به دعا دريافتند که هرچه شرايط محيطي پرفشارتر شود اثر دعا درماني روي اين دانه ها در مقايسه با گروه کنترل، بيشتر خواهد شد.
حال بايد ديد که در دعا چه نکاتي را بايد در نظر داشت. دعا کردن بر دو پايه اساسي استوار است: صداقت و عشق. دعا بايد با صداقت بيان شود. اين امر بيش از آنچه به نظر مي رسد دشوار است زيرا انسان به صورت ناخودآگاه تلاش مي کند تا بر اساس نگرش و نظرات ذهني خود حقيقتي را بيافريند و تمام تلاش خود را براي دفاع از اين حقيقت به کار بندد. اين تلاش حتي هنگامي که ما با پروردگار خود مناجات مي کنيم نيز ادامه دارد و مي تواند ما را از صداقت واقعي دور سازد. شايد اولين قدم براي رسيدن به صداقت قبول ضعفها و مشکلاتمان باشد. از سوي ديگر دعا بايد عاشقانه باشد. عشق نيروي رشد دهنده حيات و مفهوم هستي است و شايد مناجات عاشقانه، بنده را چنان مجذوب کند که خواست و نياز خود را در سايه جذبه عشق فراموش سازد و تنها به خالق خود بينديشد و بس. که :
عشق اسطرلاب اسرار خداست علت عاشق ز علتها جداست
? اصول دعا درماني
هنگام دعا درماني چهار شرط مهم را بايد در نظر داشت و آنها را در دعا رعايت کرد. اين چار اصل عبارتند از تداوم و نظم دعا، تسليم بودن، مثبت نگري و پذيرا بودن.
? تداوم و نظم دعا
بسياري از مردم تنها هنگام بروز مشکلات به دعا روي مي آورند اما اين کافي نيست. دعا بايد به يکي از جنبه هاي ثابت زندگي تبديل شود. دو رويکرد اساسي در اين باره وجود دارد که هر کس مي تواند مطابق با احساس نياز خود يکي از اين دو رويکرد را انتخاب کند. رويکرد اول دعا کردن در زمانهاي خاص است. مثلاً صبح زود پس از بيدار شدن از خواب و هنگام شب پيش از رفتن به رختخواب. اين نوع دعا کردن بيشتر در ميان مسيحيان رايج است. عادت کردن به اين شيوه دعا نيازمند برنامه ريزي و رعايت نظم است زيرا نوعي عادت محسوب مي شود و براي جاي دادن هر عادت در زندگي روزمره به برنامه ريزي نياز داريم. انسان براي ايجاد يک عادت يا رفتار جديد به بيست و يک روز زمان نياز دارد. روش دوم دعا کردن دائم است. اين روش دعا کردن با انگيزه هاي عاشقانه بيشتري همراه است و فرد هميشه خود را در کنار پروردگارش احساس مي کند. در اين شيوه، فرد در هر فرصتي با پروردگار خود مناجات مي کند به حدي که پس از مدتي وجود وي از روح دعا سرشار مي شود و گويي تمام اعمال و رفتارش مناجات با پروردگار هستي است.
? تسليم بودن
يک مناجات کننده واقعي همه چيز را به پروردگار خود واگذار مي کند و تنها تلاش کردن را وظيفه خود مي داند. تسليم بودن تنها به معني پذيرفتن اجباري آنچه پيش مي آيد نيست. فرد بايد تلاش کند که از پيشامدها راضي و خشنود باشد و چون آنها را ناشي از مشيت آفريدگار مي داند، بپذيرد که وقوع آنها همواره در جهت خير و صلاح اوست هرچند که در ظاهر ممکن است با منافع مادي و لحظه اي وي سازگار نباشند زيرا پايه و بناي تمام افعال هستي عشق است و بس. در تسليم بودن دو اصل اساسي وجود دارد. اول اين که بايد بدانيم تسليم بودن حالتي نيست که يکباره به آن برسيم و براي هميشه آن را حفظ کنيم بلکه بيشتر نوعي تمايل و نگرش است که با تلاش مداوم به دست مي آيد و باقي مي ماند. دوم اين که تسليم و رضايت بايد قابل شنيدن باشد. گوشهاي ما به شنيدن مناجاتمان با پروردگار و تسليم بودنمان به مشيت وي نياز دارند. واگذار کردن نتايج همه چيز به پروردگار و تسليم بودن محض، وجود ما را از ما و ترسها و وسواسهايمان خالي مي کند و آنچه جاي آن را مي گيرد عشق، ايمان، رضايت و يقين خواهد بود.
? مثبت نگري
هنگامي که فردي دعا مي کند و چيزي را خالصانه از پروردگار خود مي خواهد بايد به اجابت آن نيز ايمان داشته باشد به عبارتي ايمان داشته باشد که به محض درخواست خالصانه چيزي از پروردگار، دعايش اجابت شده است. اين امر ممکن است کمي پيچيده به نظر برسد زيرا ممکن است در زندگي روزمره ظاهراً با مواردي مخالف اين نکته مواجه شده باشيم. اما به اين پديده بايد عميق تر نگريست. هنگامي که ما خواهان بروز تغييري هستيم (به ويژه اگر تغييري بيروني مد نظر ما باشد)، بايد توجه داشته باشيم که اين تغيير الزاماً از همان مسيري که ما توقع داريم، ايجاد نمي شود و گاه سلسله اي از تغييرات ديگر به عنوان پيش نياز اين خواسته مطرح هستند که شايد بسياري از آنها دروني باشند. در اين موارد اگر ما به اجابت دعايمان اعتقاد نداشته باشيم و آمادگي پذيرش آن را در خود ايجاد نکنيم، ممکن است به سادگي از اجابت دعاي خود پيشگيري کرده باشيم.
? پذيرا بودن
آمادگي پذيرفتن آنچه که براي آن دعا کرده ايم يکي ديگر از اصول دعا است. اين امر به ويژه هنگامي که براي خود دعا مي کنيم از اهميت بسيار زيادي برخوردار است. اين بخش ارتباط بسيار نزديکي با مثبت بودن دارد. به گفته پژوهشگران دانشگاه ردلند هرچه ما بيشتر بر خواسته هاي خود تأکيد کنيم و آنها را از درون بپذيريم، بيشتر مي توانيم شاهد اجابت خواسته هاي خود باشيم. البته در صورتي که اين خواستها بر اصولي مانند بخشش، محبت، شجاعت، فراواني، دوستي، سلامتي و مانند اينها استوار باشند. يعني مسير آنها با مشيت و اراده خداوند در يک امتداد باشند.
? دعاي جهت دار و دعاي غير جهت دار
تصور کنيد که به بيماري خاصي مبتلا هستيد. در صورتي که بخواهيد براي درمان خود دعا کنيد دو روش را در پيش روي داريد. يکي اين که مستقيماً آنچه را که تصور مي کنيد درست باشد از پروردگار خود بخواهيد. اين گونه دعا کردن را دعاي جهت دار مي نامند. روش ديگر آن است که به سادگي همه چيز را به پروردگار واگذار کنيد و به عبارتي به صورت غير جهت دار دعا کنيد. پژوهشگران هر دو روش دعا را تحت بررسي قرار داده اند. آنان نقش اين دو گونه دعا را در رشد دانه هاي گياهي بررسي کرده اند. جالب توجه آن که بر اساس يافته هاي آنان، اثر دعاي غير جهت دار به مراتب از دعاي جهت دار بيشتر بوده است. اين امر ممکن است ناشي از آن باشد که فرد به آگاهي خاصي درباره خواسته خود (مثلاً نوع بيماري و نحوه درمان آن) نياز ندارد و جهت و روش برآورده شدن دعا را به پروردگار واگذار مي کند.
شما نيز مي توانيد پژوهشهاي خود را درباره دعا آغاز کنيد
شما نيز مي توانيد آنچه را مي خواهيد در غالب دعايي از سر مهر، عشق و تسليم آغاز کنيد و تا مدتي دعادرماني را به کار بگيريد و پس از آن نتيجه اي را که به دست آورده ايد با شرايط اوليه مقايسه کنيد. در اين ميان همواره به ياد داشته باشيد که تغييرات بيروني کمتر از تغييرات دروني اهميت دارند زيرا بسياري از تغييرات بيروني که ما در انتظار آنها هستيم (مثلاً کسب ثروت، سلامتي، و مانند اينها) تنها هنگامي روي مي دهند که ما از درون تغييرات مناسب را در خود ايجاد کنيم. به عنوان مثال اگر ما مي خواهيم که در شغل خود موفق باشيم (تغيير بيروني)، بايد ابتدا توان و مهارت خود را بالا ببريم (پيش نياز) و اين امر مستلزم ايجاد روحيه پشتکار، اعتماد به نفس، و تلاش مداوم (تغيير دروني) خواهد بود. در صورتي که اين اصول را به درستي رعايت کنيد ممکن است با نتايج شگفت آوري روبرو شويد.

انرژي کيهاني در تمام فضا نفوذ مي نمايد، اشياء جاندار و بي جان را به هم مربوط مي کند، از يک شيء به شيء ديگر جريان مي يابد، برخلاف ساير پديده ها با دور شدن از مبدأ، تراکم آن افزايش مي يابد.
حوزه انرژي کيهاني همواره با نوعي آگاهي همراه است که مقدار آن بين دو قطب بسيار پيشرفته و بسيار بدوي در نوسان است.
? انرژي کيهاني
اگر ماده را به عنوان انرژي تراکم يافته تعريف کنيم، احتمالاً حوزه انرژي کيهاني از عنصري تشکيل شده است که در حد واسط قلمرو آشناي فعلي ماده و انرژي قرار دارد. برخي از دانشمندان از پديده انرژي کيهاني با نام بيوپلاسما ياد مي کنند.
? ويژگي هاي انرژي کيهاني
انرژي کيهاني در تمام فضا نفوذ مي نمايد، اشياء جاندار و بي جان را به هم مربوط مي کند، از يک شيء به شيء ديگر جريان مي يابد، برخلاف ساير پديده ها با دور شدن از مبدأ، تراکم آن افزايش مي يابد.
حوزه انرژي کيهاني همواره با نوعي آگاهي همراه است که مقدار آن بين دو قطب بسيار پيشرفته و بسيار بدوي در نوسان است.
حوزه انرژي انسان که با زندگي بشر ارتباطي تنگاتنگ دارد، تجلي حوزه انرژي کيهاني است. اين حوزه را مي توان به کالبدي نوراني تشبيه نمود که جسم فيزيکي را احاطه نموده، در آن نفوذ مي نمايد و تابش آن متأثر از خصوصياتش بوده، غالباً هاله ناميده مي شود.
دستگاه عکاسي کرلين مي تواند از انرژي بيوپلاسميک يا نيروي اثيري که اطراف انسان و ساير موجودات زنده را احاطه کرده است، عکسبرداري کند. اين ميدان هاي انرژي نامرئي، مانند هاله هاي نوراني است که در آثار نقاشي ملل مختلف در اطراف چهره پيامبران و رهبران مذهبي ترسيم شده است.
? مراکز انرژي (چاکرا)
در حوزه انرژي (در بدن انسان) گرداب هاي مخروطي چرخاني به نام چاکرا وجود دارد که نوک مخروط آنها به جريان نيروي عمودي اصلي متصل است. قسمت پهن اين مخروط ها در حاشيه کالبدي قرار دارد که چاکرا در آن مستقر است.
معتقدند که هفت لايه هاله و هفت چاکراي حوزه انرژي با هم ارتباط دارند. در هاله هر سطح با يکي از چاکراها در ارتباط مي باشد.
هر يک از گرداب هاي نامبرده با حوزه انرژي کيهاني، انرژي تبادل مي کنند.
براي هر فرد ? چاکراي اصلي و ?? چاکراي فرعي و حدود ??? ـ ??? ريزچاکرا قائل هستند.
دو چاکراي کوچک کف دست ها در درمان نقش بسيار مهمي دارند.
بيماري در دستگاه انرژي معلول عدم توازن در انرژي يا بروز مانعي در مسير آن است. به عبارت ديگر فقدان جريان انرژي در دستگاه انرژي انسان، نهايتاً منجر به بيماري مي گردد.
? انرژي کيهاني و طب سوزني
بعضي از دانشمندان بر اين عقيده اند که در همين انرژي اثيري محيط بر انسان با مسئله معالجات طب سوزني رايج در چين، رابطه خاص وجود دارد. به اين معني که نيروهاي حياتي در درون جسم آدمي در مسيرهاي خاصي در گردش هستند و با فروبردن سوزن هاي ظريف پلاتين در مسير اين نيروها است که مي توان اشکالات و عدم تعادل بدن بيمار را کنترل و مرتفع نمود.
? انرژي کيهاني و اهرام مصر
قدمت استفاده از انرژي کيهاني احتمالاً به زمان فراعنه يا حتي قبل از آنها برمي گردد. امواج انرژي کيهاني به علت شکل خاص هرم و زواياي متناسب آن در کنج ها تمرکز يافته و تقويت مي شوند و سپس انعکاس اين دسته امواج در يک نقطه در وسط هرم يکديگر را قطع مي کنند و بيشترين مقدار انرژي در اين کانون (در فاصله يک سوم فوقاني ارتفاع هرم) متمرکز مي شود. قرار گرفتن بيمار در داخل کانون هرم و يا مصرف آبي که مدتي در داخل هرم مانده و به اصطلاح باردار شده است به درمان بيماري ها کمک مي کند. شايان توجه است که استفاده از اين انرژي بر روي گياهان (از طريق استفاده از آب انرژي دار)، اثرات مثبتي در رشد و نمو آنها دارد.
? انرژي کيهاني و کوهستان
مناطق مختلف کره زمين داراي تراکم انرژي متفاوتي مي باشد. از آنجائي که ما به طور مداوم با محيط و افرادي که با آنها سروکار داريم، در حال تبادل انرژي هستيم، قرار گرفتن در محيط هاي پرانرژي باعث افزايش انرژي ما مي شود. از جمله اين مکان ها محيط هاي کوهستاني است که اگر اين محيط کوهستاني پوشش درختان جنگلي داشته باشد، از ميزان انرژي بيشتري برخوردار است. به خصوص در کنار آبشارها انرژي خاصي وجود دارد و شايد به همين دليل باشد که مردم از قرار گرفتن در زير آبشار لذت مي برند.
اغلب معابدي که روي سيستم هاي انرژي کار مي کنند، در کوهستان قرار دارند. مانند معابد کونگ فو.
مکان هاي مقدس مربوط به همه اديان نيز از جمله مکان هاي پرانرژي و داراي انرژي مثبت هستند.
در سفري که چند سال پيش به کليساي سنت استپانوس در جلفا داشتيم، اغلب افراد گروه حتي آنهائي که آشنائي زيادي با انرژي هاي کيهاني نداشتند در بازگشت از آنجا احساس شارژ شدن و سنگيني خاصي داشتند. من احساس مي کردم که از فرط انرژي، لبريز شده ام.
قرار گرفتن در چنين محيط هائي باعث آرامش دروني و شادابي انسان ها مي شود. اگر چاکراهاي فرد براي جذب انرژي آماده شده باشد، تأثير بيشتري خواهد داشت.
مکان هائي نيز وجود دارد که تراکم انرژي منفي در آنها بالاست و قرار گرفتن در آنها باعث تخليه انرژي هاي مثبت، جذب انرژي هاي منفي و ايجاد کسالت روحي در افراد مي شود. زماني که فرد در چنين مکان هائي قرار مي گيرد، احساس ناخوشايندي دارد و تمايل دارد که زودتر آن مکان را ترک نمايد. مانند مکان هائي که در آنها اعمال غيرانساني و ناشايست انجام گرفته و آثار آن هنوز باقي مانده است و مردم در اصطلاح مي گويند: اين مکان سنگين است.
? انرژي درماني
استفاده از انرژي کيهاني يا قراردادن بيماردر حوزه ميدان انرژي، توسط درمانگر به منظور درمان يا شفادهي است.
انرژي درماني از شاخه هاي Complementary Medicine (طب مکمل) مي باشد.
? راه هاي اصلي انتقال انرژي
? روش مستقيم
در جلسه درماني توسط درمانگر انرژي به بيمار داده مي شود که معمولاً از طريق کف دست ها و چشم ها انجام مي شود. انتقال انرژي از دست ها با تماس به بدن بيمار و يا ارسال انرژي بدون تماس فيزيکي تا شعاع ?? متري به راحتي امکان پذير مي باشد.
? درمان از راه دور
در يک جلسه حضوري، چاکراهاي بيمار توسط درمانگر آماده مي شود. سپس در جلسات متعدد به صورت غيرحضوري، رأس ساعتي که با درمانگر هماهنگ شده است (در شب) فرد در حلقه انرژي نشسته و انرژي دريافت مي نمايد. از مزاياي اين روش اتلاف وقت کمتر مي باشد و چندين بيمار به طور همزمان مي توانند انرژي دريافت نمايند.
? آب دارو
آب خاصيت ذخيره و انتقال انرژي را دارا مي باشد. مقداري آب (حدود ?? ـ ?? سي سي) در يک قطره چکان پلاستيکي يا شيشه اي ريخته مي شود و درمانگر با دست خود به آن انرژي مي دهد. آب توسط انرژي باردار مي شود. اين آب دارو بايستي دور از نور و حرارت (در يخچال) نگهداري شود و از تماس آب با اشياء فلزي خودداري نمود چون انرژي آن جذب فلز مي شود. مصرف آن به صورت قطره اي و به روشي خاص مي باشد. با هر بار مصرف آب دارو بيمار معادل حجم يک جلسه انرژي دريافت مي نمايد. اين آب دارو با روشي شبيه داروهاي هاميوپاتي قابل تکثير است.
استفاده از اين روش باعث مي شود تا تعداد جلسات مراجعه حضوري کمتر شده و بيمار حجم بيشتري انرژي به طور مستمر دريافت نمايد.
? از طريق تلفن
در مواردي که امکان دسترسي به درمانگر مقدور نباشد، مي توان انرژي را از طريق آب دارو يا تلفن يا برنامه هاي زنده تلويزيوني انتقال داد. در حين ارتباط تلفني، بيمار در حالت ريلکس قرار مي گيرد و انرژي را از طريق گوشي تلفن دريافت مي دارد.
? موارد استفاده از انرژي درماني
? تسکين درد
دردهاي ناشي از صدمات فيزيکي و جراحي و سرطان ها، دردهاي عضوي، عصبي و ران تني، ميگرن و سردرد، نورالژيا (درد عصب سه قلوي صورت)، پريودهاي دردناک و...
در مورد تسکين درد بايد توجه داشت که درد، بيماري نيست بلکه نشانه بيماري مي باشد و زماني اقدام به درمان و تسکين درد نمود که از نظر موارد پاتولوژيک (مانند وجود تومور) بيمار بررسي شده باشد.
? آرامش اعصاب
کاهش فشارهاي عصبي و عصبانيت، هيجانات، استرس، اضطراب، بي قراري، پرخاشگري، افسردگي.

ریزش مو یکی از مشکلاتی است که نه پیر و جوان می شناسد و نه زن و مرد. از طرفی، چون موهای سر یکی از مهم ترین اجزای بدن هستند که می توانند به زیبایی ظاهری فرد کمک کنند، می توان گفت که ریختن موها دردسرهای زیادی را برای افراد به وجود می آورد و باعث می شود که آنها به آب و آتش بزنند تا جلوی ریزش بیشتر موهایشان را بگیرند یا به نحوی این ریزش را جبران کنند....
در میزگرد زیبایی این هفته، با آقای فریبرز سیادتی ۳۲ ساله همراه هستیم که خیلی زود ریزش مو را تجربه و برای درمان آن هم روش های درمانی مختلفی را امتحان کرده است. اگر شما هم با مشکل ریزش مو دست به گریبان هستید، بد نیست که گفت وگوی ما را با آقای سیادتی و متخصصان سلامت در این باره بخوانید.
● فریبرز سیادتی:
کاشت مو از ۸۰۰ هزار تومان
تا ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان
آقای سیادتی! لطفا به ما می گویید که از چند سالگی و به چه علتی دچار ریزش مو شدید؟
ریزش موهای من خیلی زود و از حدود ۲۰ سالگی ام شروع شد و فکر می کنم که این مشکلم ارثی باشد چون هم خانواده پدری ام و هم خانواده مادری ام که دایی هایم باشند، ریزش مو دارند و به گمانم، من هم این مشکل را از آنها به ارث برده ام که اینقدر زود موهایم شروع به ریختن کرده اند.
▪ ریزش موهایتان کلی بود یا تنها بخشی از موهای سرتان می ریخت؟
نه، از اول هم تمام موهایم نمی ریخت. من بیشتر با ریزش موهای قسمت کف سرم روبه رو بودم.
▪ برای این ریزش مو، کاری هم کردید؟
بله. از همان ۲۰ سالگی، درمان های گیاهی و شیمیایی را شروع کردم. اوایل و به سفارش اطرافیانم، مدام حنا می گذاشتم و از داروهای گیاهی استفاده می کردم اما این کار، فایده ای نداشت. یک مدتی هم از محلول ماینوکسیدیل استفاده می کردم که اثربخشی این محلول هم تنها تا زمانی بود که مصرفش می کردم. به محض قطع کردن مصرف، موهایم دوباره شروع به ریختن می کردند. به علاوه، ماینوکسیدیل عوارضی مانند تپش قلب و التهاب پوست هم برایم در پی داشت و به همین خاطر مصرف آن را قطع کردم.
▪ وقتی از درمان های گیاهی و شیمیایی نتیجه نگرفتید، چه کار کردید؟
رفتم سراغ کاشت مو! البته در این مورد خیلی تحقیق کردم تا بتوانم بهترین متخصص را انتخاب کنم اما به هر حال چون ما در اصفهان بودیم، حق انتخاب زیادی نداشتیم. حدود ۶ سال پیش، یک گروه متخصص که کار کاشت مو انجام می دادند به اصفهان آمدند و من هم برای درمان، پیش آنها رفتم. هرچند که کار آنها نسبت به آن موقع خوب بود، اما با توجه به پیشرفت هایی که الان در کاشت مو شده، بعد از مدتی متوجه شدم که کاشت موهایم به خوبی صورت نگرفته و تقریبا همه کسانی که مرا می دیدند، متوجه می شدند که کاشت مو انجام داده ام.
▪ خب، با این حساب که می گویید از کاشت موهایتان راضی نبودید، چه کار کردید؟
راستش را بخواهید، حجم ریزش موهای من زیاد بود و باید برای کاشت مو، ۲ تا ۳ جلسه تحت درمان قرار می گرفتم. همان طور که گفتم، دفعه اول ۶ سال پیش برای کاشت مو به متخصص مراجعه کردم اما دفعه دوم، حدود ۴ ماه پیش نزد دکتر نیلفروش زاده رفتم و به نظرم کیفیت کاشت مو و روش درمانی بار دومم که ۴ ماه پیش بود خیلی بهتر از ۶ سال قبل بود. سری دوم، کاشت موهایم خیلی اصولی تر و با دستگاه های بهتری انجام شد و من رضایت بیشتری از درمانم داشتم.
▪ آقای سیادتی! کاشت مو درد هم دارد؟!
خب طبیعی است که به خاطر برش هایی که برای کاشت مو روی پوست سر می زنند و استفاده از سوزن های مخصوص، ممکن است افراد مجبور شوند کمی درد و سوزش را تحمل کنند اما نکته مهم اینجاست که این درد و سوزش، کاملا قابل تحمل است. البته این را هم بگویم که هنگام کاشت مو از مواد بی حسی موضعی استفاده می شود و اگر دردی هم حس بشود، مربوط به بعد از درمان است، نه هنگام کاشت.
▪ مراقبت خاصی هم برای بعد از کاشت موهایتان داشتید؟
بله. برای اینکه جای بخیه های پشت سرم اذیت نشوند و اثر مواد بی حسی روی صورتم نیاید، مجبور بودم که ۲ تا ۳ روز در حالت ۴۵ درجه بخوابم و دکتر هم توصیه کردند که بهتر است ۳ تا ۴ روز فعالیت سنگین انجام ندهم یا سر کار نروم. شست وشوی موهایم هم که از ۳ روز بعد از کاشت، آزاد بود.
▪ باید موهایتان را چطور شست وشو می کردید؟
شست وشوی موهایم باید بسیار آرام و با احتیاط می بود. چند هفته اول بعد از کاشت مو باید شامپوی بچه را با آب مخلوط می کردم تا کف کند و بعد این کف را روی موهایم می ریختم و بدون دست زدن یا ماساژ دادن موهایم، بعد از چند دقیقه کف را از روی سرم آبکشی می کردم.
▪ حالا دیگر می توانید موهایتان را به راحتی و مثل افراد دیگر بشویید، شانه بزنید یا حتی سشوار بکشید؟
بله. این مراقبت های خیلی خاص فقط برای روزهای اول کاشت موهایم بود. ولی برخلاف تصور که فکر می کردم موهای کاشته شده سست هستند و سریع کنده می شوند، اصلا این طور نبود و من هم مثل همه مردم با موهایم رفتار می کنم. البته این را بگویم که بعد از سری دوم کاشت، تازه یک سانتی متر از موهایم درآمده و هنوز به سشوار کردن نرسیده است!
▪ هنوز هم همه متوجه اینکه شما موهایتان را کاشته اید، می شوند؟!
خوشبختانه، خیر. همان طور که گفتم، سری دوم کاشت موهای من خیلی ظریف و دقیق و منظم انجام شد و حالا اگر کسی نداند که مو کاشته ام، فکر می کند که موهایم از اول همین طور بوده اند.
▪ آقای سیادتی! کاشت مو چقدر برای شما هزینه داشت؟
نزدیک به یک میلیون تومان. اما این را بگویم که متاسفانه هیچ تعرفه خاصی برای این کار بین پزشکان وجود ندارد. خود من در اصفهان برای پیدا کردن یک متخصص خوب و یک مرکز مجهز برای کاشت مو خیلی تحقیق کردم و برای این کار مراکزی بودند که ۸۰۰ هزار تومان می گرفتند و مراکزی هم بودند که ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دریافت می کردند! تازه، بعضی از مراکز در قبال پولی که دریافت می کردند، اصلا شرایط بهداشتی لازم را برای انجام کاشت مو نداشتند و حتی برخی از آرایشگاه ها هم این کار را انجام می دادند. به نظر من، عمل کاشت مو هم به اندازه عمل قلب اهمیت دارد و وزارت بهداشت باید نظارت بیشتری در این زمینه داشته باشد تا مردم به خاطر این عمل به ظاهر ساده، دچار دردسر و انواع بیماری های عفونی یا حتی ایدز و هپاتیت نشوند.
▪ آقای سیادتی! لطفا به ما می گویید که از چند سالگی و به چه علتی دچار ریزش مو شدید؟
ریزش موهای من خیلی زود و از حدود ۲۰ سالگی ام شروع شد و فکر می کنم که این مشکلم ارثی باشد چون هم خانواده پدری ام و هم خانواده مادری ام که دایی هایم باشند، ریزش مو دارند و به گمانم، من هم این مشکل را از آنها به ارث برده ام که اینقدر زود موهایم شروع به ریختن کرده اند.
▪ ریزش موهایتان کلی بود یا تنها بخشی از موهای سرتان می ریخت؟
نه، از اول هم تمام موهایم نمی ریخت. من بیشتر با ریزش موهای قسمت کف سرم روبه رو بودم.
▪ برای این ریزش مو، کاری هم کردید؟
بله. از همان ۲۰ سالگی، درمان های گیاهی و شیمیایی را شروع کردم. اوایل و به سفارش اطرافیانم، مدام حنا می گذاشتم و از داروهای گیاهی استفاده می کردم اما این کار، فایده ای نداشت. یک مدتی هم از محلول ماینوکسیدیل استفاده می کردم که اثربخشی این محلول هم تنها تا زمانی بود که مصرفش می کردم. به محض قطع کردن مصرف، موهایم دوباره شروع به ریختن می کردند. به علاوه، ماینوکسیدیل عوارضی مانند تپش قلب و التهاب پوست هم برایم در پی داشت و به همین خاطر مصرف آن را قطع کردم.
▪ وقتی از درمان های گیاهی و شیمیایی نتیجه نگرفتید، چه کار کردید؟
رفتم سراغ کاشت مو! البته در این مورد خیلی تحقیق کردم تا بتوانم بهترین متخصص را انتخاب کنم اما به هر حال چون ما در اصفهان بودیم، حق انتخاب زیادی نداشتیم. حدود ۶ سال پیش، یک گروه متخصص که کار کاشت مو انجام می دادند به اصفهان آمدند و من هم برای درمان، پیش آنها رفتم. هرچند که کار آنها نسبت به آن موقع خوب بود، اما با توجه به پیشرفت هایی که الان در کاشت مو شده، بعد از مدتی متوجه شدم که کاشت موهایم به خوبی صورت نگرفته و تقریبا همه کسانی که مرا می دیدند، متوجه می شدند که کاشت مو انجام داده ام.
▪ خب، با این حساب که می گویید از کاشت موهایتان راضی نبودید، چه کار کردید؟
راستش را بخواهید، حجم ریزش موهای من زیاد بود و باید برای کاشت مو، ۲ تا ۳ جلسه تحت درمان قرار می گرفتم. همان طور که گفتم، دفعه اول ۶ سال پیش برای کاشت مو به متخصص مراجعه کردم اما دفعه دوم، حدود ۴ ماه پیش نزد دکتر نیلفروش زاده رفتم و به نظرم کیفیت کاشت مو و روش درمانی بار دومم که ۴ ماه پیش بود خیلی بهتر از ۶ سال قبل بود. سری دوم، کاشت موهایم خیلی اصولی تر و با دستگاه های بهتری انجام شد و من رضایت بیشتری از درمانم داشتم.
▪ آقای سیادتی! کاشت مو درد هم دارد؟!
خب طبیعی است که به خاطر برش هایی که برای کاشت مو روی پوست سر می زنند و استفاده از سوزن های مخصوص، ممکن است افراد مجبور شوند کمی درد و سوزش را تحمل کنند اما نکته مهم اینجاست که این درد و سوزش، کاملا قابل تحمل است. البته این را هم بگویم که هنگام کاشت مو از مواد بی حسی موضعی استفاده می شود و اگر دردی هم حس بشود، مربوط به بعد از درمان است، نه هنگام کاشت.
▪ مراقبت خاصی هم برای بعد از کاشت موهایتان داشتید؟
بله. برای اینکه جای بخیه های پشت سرم اذیت نشوند و اثر مواد بی حسی روی صورتم نیاید، مجبور بودم که ۲ تا ۳ روز در حالت ۴۵ درجه بخوابم و دکتر هم توصیه کردند که بهتر است ۳ تا ۴ روز فعالیت سنگین انجام ندهم یا سر کار نروم. شست وشوی موهایم هم که از ۳ روز بعد از کاشت، آزاد بود.
▪ باید موهایتان را چطور شست وشو می کردید؟
شست وشوی موهایم باید بسیار آرام و با احتیاط می بود. چند هفته اول بعد از کاشت مو باید شامپوی بچه را با آب مخلوط می کردم تا کف کند و بعد این کف را روی موهایم می ریختم و بدون دست زدن یا ماساژ دادن موهایم، بعد از چند دقیقه کف را از روی سرم آبکشی می کردم.
▪ حالا دیگر می توانید موهایتان را به راحتی و مثل افراد دیگر بشویید، شانه بزنید یا حتی سشوار بکشید؟
بله. این مراقبت های خیلی خاص فقط برای روزهای اول کاشت موهایم بود. ولی برخلاف تصور که فکر می کردم موهای کاشته شده سست هستند و سریع کنده می شوند، اصلا این طور نبود و من هم مثل همه مردم با موهایم رفتار می کنم. البته این را بگویم که بعد از سری دوم کاشت، تازه یک سانتی متر از موهایم درآمده و هنوز به سشوار کردن نرسیده است!
▪ هنوز هم همه متوجه اینکه شما موهایتان را کاشته اید، می شوند؟!
خوشبختانه، خیر. همان طور که گفتم، سری دوم کاشت موهای من خیلی ظریف و دقیق و منظم انجام شد و حالا اگر کسی نداند که مو کاشته ام، فکر می کند که موهایم از اول همین طور بوده اند.
▪ آقای سیادتی! کاشت مو چقدر برای شما هزینه داشت؟
نزدیک به یک میلیون تومان. اما این را بگویم که متاسفانه هیچ تعرفه خاصی برای این کار بین پزشکان وجود ندارد. خود من در اصفهان برای پیدا کردن یک متخصص خوب و یک مرکز مجهز برای کاشت مو خیلی تحقیق کردم و برای این کار مراکزی بودند که ۸۰۰ هزار تومان می گرفتند و مراکزی هم بودند که ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان دریافت می کردند! تازه، بعضی از مراکز در قبال پولی که دریافت می کردند، اصلا شرایط بهداشتی لازم را برای انجام کاشت مو نداشتند و حتی برخی از آرایشگاه ها هم این کار را انجام می دادند. به نظر من، عمل کاشت مو هم به اندازه عمل قلب اهمیت دارد و وزارت بهداشت باید نظارت بیشتری در این زمینه داشته باشد تا مردم به خاطر این عمل به ظاهر ساده، دچار دردسر و انواع بیماری های عفونی یا حتی ایدز و هپاتیت نشوند.
کـاشـت غیـراصـولـی خـط رویـش مو بـاعـث چـهـره زشـت و عـروسـکـی می شـود
از دیدگاه علم زیبایی شناسی، مهم ترین مساله در هر فرد، خط رویش موی اوست. در واقع خط رویش، اولین قسمتی از چهره است که به چشم بیننده می آید و نمادی از سن فرد، جوانی و زیبایی اوست و به واقع چارچوب چهره یک فرد را تشکیل می دهد. در اغلب افراد دچار طاسی به ویژه آقایان این عامل دستخوش تغییر می شود و هر فرد با هر شدت طاسی درجه هایی از درگیری خط رویش مو را به همراه دارد بنابراین بازسازی این خط به شیوه طبیعی و متناسب با سن بیمار، مهم ترین و حساس ترین بخش یک پیوند مو را تشکیل می دهد.
یک خط رویش طبیعی، معمولا نمایی شبیه حرف M دارد و در طرفین کمی تورفته تر است. به علاوه به صورت نامنظم و زیگزاکی است و موهای آن به صورت فولیکول های تک مو و نازک هستند. زاویه خروج این فولیکول ها نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است یعنی عدم رعایت صحیح این زوایا چهره عروسکی و زشتی را به فرد می دهد که گاهی ترمیم آن فوق العاده مشکل و حتی غیرممکن است.
در مورد این بیمار با توجه به اینکه در کاشت موی قبلی اصول طراحی خط مو رعایت نشده، طرفین پیشانی به صورت زنانه کاشت شده بود و از طرفی تراکم لازم با وجود ناحیه دهنده متوسط داده نشده بود و چون از اسلیت های نامناسب و غیراستاندارد استفاده شده بود بافت محل گیرنده سفت و دارای اسکارهای متعدد بوده و ترمیم کار مشکلی بود ولی با شکل دادن مجدد خط رویش مو و تراکم بهتر مشکل بیمار تا حدود زیادی حل شد. البته قابل ذکر است وقتی ناحیه دهنده دستخوش تغییر و دستکاری می شود مخصوصا وقتی که از اسلیت های غیراستاندارد استفاده شود، کاشت مجدد با مشکلات بیشتری مواجه است.
دخالت بعضی تکنیسین های کاشت مو که بعضا پزشک یا پیراپزشک نیستند و مدارک غیرپزشکی دارند در امر کاشت مو منجر به بروز مشکلاتی برای مردم شده است. برخی از این تکنیسین ها صرفا به خاطر تجربه اندکی که از مدت همکاری با یک پزشک متخصص به صورت ناقص به دست آورده اند، شروع به انجام عمل پیوند مو کرده اند.
بعضا از مطب بعضی پزشکان غیرمرتبط با این تخصص یا پزشکان دیگر استفاده می کند و تحت عنوان و مجوز این پزشکان عمل پیوند مو با وسایل و تجهیزات ناقص و غیراستاندارد انجام می دهند. رعایت نکردن مسایل استریلیتی و نبود اقدامات خاص مراقبتی، فضاها و تجهیزات استاندارد باعث صدمات غیرقابل جبران به بیماران می شود که بعضی از این صدمات صرف نظر از صرف هزینه بیهوده بیمار، حتی توسط متخصص با تجربه نیز قابل برطرف کردن نیست و منجر به شکایات مختلف شده است.
گاهی دیده می شود بعضی افراد سودجو با عناوین غیرواقعی خود را بهترین، اولین یا بنیانگذار یک روش عنوان می کنند، در حالی که متدهای پیوند مو ۲ روش عمده جراحی (یا برداشت نوار از پشت سر یا روش FUT)، غیرجراحی (که به وسیله پانچ انجام می شود یا روش FUE) یا ترکیبی از این دو روش است و نام های غیرواقعی برخی روش ها که برخی افراد خود را مبدع آنها می دانند غیرواقعی و دروغین است.
از طرف دیگر طبق قوانین نظام پزشکی انجام تبلیغات در زمینه زیبایی و خدمات پزشکی غیراخلاقی است و باید دقت کرد که عموما این دسته تبلیغات ویژه افراد غیرمتخصص است که معمولا در زمینه کاری که تبلیغ می کنند، اطلاعات و دانش کافی ندارند و صرفا به مسایل مادی توجه دارند. چرا که پزشکان متخصص که در انجام امور مربوطه تجربه کافی دارند و بیماران شان به آنها ایمان دارند، نیاز به این گونه تبلیغات ندارند.
کاشت مو برای وضعیت فعلی طاسی بیمار انجام می شود و منطقی است که زمانی این کار انجام شود که حداقل ۴۰ تا ۵۰ درصد موهای منطقه دچار ریزش شده باشد تا فرد بتواند از نتایج آن احساس رضایت کند. ولی طبیعی است که ریزش موهای مردانه، روندی رو به جلو و دائمی است. برای تقویت موهای موجود فرد که در ارتباط با وضعیت ژنتیکی او است و امکان ریزش آنها در آینده وجود دارد راهی به جز مصرف ماینوکسیدیل نیست. البته لازم به ذکر است که اگر کاشت مو توسط افراد فاقد صلاحیت علمی انجام شود احتمال آسیب رسیدن به موهای موجود فرد وجود دارد و ممکن است این موها به دلیل آسیب دچار ریزش شوند.

● چـنـد نـکـتـه مـهــم
۱) بعد از کاشت مو، موها بعد از چه وقت می ریزند. معمولا به هر روشی که کاشت مو انجام شود ۲ تا ۳ هفته پس از کاشت، موها وارد فاز استراحت می شوند و می ریزند. البته ریشه مو سالم و زنده است و فقط ساقه می ریزد. رشد مجدد موها ۳ تا ۴ ماه بعد آغاز می شود و در مجموع ۶ ماه طول می کشد تا موها کاملا رشد کنند.
۲) معمولا اگر بر اساس EBM کاشت مو توسط متخصص پوست و موی باتجربه و آشنا به جزییات بیماری های پوست و مو و با رعایت شرایط استاندارد انجام شود، عارضه ای در پی نخواهد داشت ولی پس از کاشت مو، عوارض موقتی وجود دارد، از جمله تورم خفیف در پیشانی که با تنظیم حالت نیمه نشسته حین خواب برای چند شب اول و کمپرس سرد بلافاصله پس از کاشت مو قابل بهبودی است.
۳) بی حسی، مورمور شدن خفیف در منطقه دهنده شایع است و گاهی تا چند هفته طول می کشد. خون ریزی خفیف در کمتر از ۵/۰ درصد موارد ممکن است رخ دهد که با کمپرس سرد و پانسمان فشاری و رعایت حالت نیمه نشسته قابل بهبودی است.
۴) درد در منطقه دهنده یا گیرنده مو که اغلب خفیف و زودگذر است و با مصرف داروهای مسکن برطرف می شود. اما خارش شایع است. در ناحیه دهنده خاراندن مشکلی ندارد ولی در ناحیه گیرنده، ممکن است با آسیب گرافت ها همراه باشد و ممنوع است. شست وشوی مرتب و مرطوب کردن محل کاشت با سرم شست وشوی خنک، لوسیون بتامتازون و مصرف آنتی هیستامین مفید است.
۵) فولیکولیت یا جوش چرکی که از چند هفته تا ۲ تا ۴ ماه پس از عمل رخ می دهد اهمیت خاصی ندارد و به دلیل برگشت مو به داخل پوست رخ می دهد. برای پیشگیری شست وشوی مرتب، استفاده از کمپرس گرم، آنتی بیوتیک های موضعی و در صورت عدم پاسخدهی، آنتی بیوتیک خوراکی و تخلیه جوش لازم است.
۶) در افرادی که موهای کم پشت و نازکی دارند حدود ۱ ماه پس از عمل ممکن است موهای قبلی در اثر استرس وارد فاز استراحت شده و بریزند. این ریزش مو طبیعی است و در خانم ها هم بیشتر قابل توجه است. این وضعیت ممکن است ۴ تا ۶ ماه طول بکشد و این کم پشتی ناراحت کننده ولی موقتی بوده و با بیرون آمدن از حالت استراحت و رشد موهای کاشته شده نمای محل کاشت به حالت عادی درمی آید. معمولا برای تقویت موهای قبلی فرد باید از داروهای تقویت کننده مانند ماینوکسیدیل و مولتی ویتامین استفاده کرد و در اکثر موارد لازم است این داروها خصوصا ماینوکسیدیل برای مدت طولانی (گاهی همه عمر) ادامه پیدا کند. ولی بیماران باید توجه داشته باشند که تقویت کردن موهای قبلی فرد در زیباتر به نظر رسیدن نتیجه کاشت مو نقش بسزایی دارد و با مصرف ماینوکسیدیل موهای نازک قبلی، ضخیم تر شده و نمای کاشت را بهتر می کند.
● نظر متخصص پوست
مقایسه بین دو روش کاشت مو به زبان ساده
دکتر مهدی دیلم پور/ فوق تخصص جراحی پلاستیک، دانشیار دانشگاه علوم پزشکی تهران
اینکه به شما گفته شود با متد یا روش جدیدی موهایتان را می کارند جای بحث دارد چون ما به طور کلی در کاشت مو فقط دو روش داریم: اول FUT، دوم FITیا صحیح­ تر بگوییم (FUE)
۱) FUT: به طور کلی این روش شامل ۳ مرحله است:
الف) برداشت مو از پشت سر
ب) آماده سازی شامل ۲ بخش:
۱) تهیه گرافت
۲) ایجاد شیار در منطقه مورد نظر جهت کاشت موها
ج) کاشت گرافت های آماده شده در شیارهای ایجادشده منطقه طاسی
از ابتدا که یک کاشت شروع می شود باید با بی دردی کامل باشد. برای انجام بی حسی موضعی محلولی از داروهای بی حس کننده و سرم نمکی را تهیه کرده و به ریشه اعصاب در پیشانی و در پشت سر که شاخه های اصلی اعصاب حسی در سر هستند تزریق می کنند و سپس مقدار رقیق تری از محلول در نواحی ای که جهت برداشت و کاشت مو مشخص شده تزریق می شود.
بعد از بی حسی کامل، نواری از مو به همراه سطحی­ ترین لایه در برگیرنده ریشه مو از پشت سر برداشته می ­شود. نوار برداشته شده بنا به توانایی و سلیقه گروه کاشت می تواند به عرض ۱ تا ۲ سانتی متر و به طول ۲۰ تا ۳۵ سانتی متر باشد. پس از برداشت، برش را بخیه و پانسمان می کنیم.
اگر چه نوع برش و چگونگی هم سطح سازی دو طرف برش و تکنیک بخیه زدن و همین طور جنس نخ به کاررفته می­ تواند متفاوت باشد و در چگونه جوش خوردن محل برش اهمیت زیادی دارد اما باید بدانیم که جای زخم یا همان اسکاری که پشت سر باقی می ماند به عوامل زیادی وابسته است که تعدادی از این عوامل به فیزیولوژی و آناتومی انسان بستگی دارد.
یکی از این عوامل جنس پوست است. به عنوان نمونه می تواند (ضخیم، نازک، قابل ارتجاع، غیرقابل ارتجاع، سفت یا نرم) باشد. عوامل ژنتیکی و محیطی را هم می توان اضافه کرد که همه این عوامل در چگونه جوش خوردن محل برش موثر هستند.
به هر حال محل برش در روش FUT مساله نگران کننده ای نیست زیرا که حتی با جست وجوی پشت سر جای برش قابل رویت نیست زیرا به وسیله موهای اطراف خط برش کاملا پوشید می شود. به جز در مواردی بسیار نادر که آن نیز قابل ترمیم است.
در مرحله بعد موهای برداشته شده از پشت سر به قطعات کوچک تر (میکروگرافت) تقسیم می شود. این کار با دقت زیادی زیر میکروسکوپ ها یا لنزهای مخصوص انجام می شود تا بتوانیم میکروگرافت های سالم همراه با ریشه مو به دست آوریم. به دلیل اینکه میکروگرافت های به دست آمده در این روش به صورت دلخواه تهیه می شوند حدود ۵ درصد را یک ریشه، ۵۰ درصد را ۲ ریشه و ۴۵ درصد را ۳ ریشه آماده می کنیم.
در همان زمان که میکروگرافت تهیه می شود، گروهی دیگر در منطقه طاسی شیارهای کوچکی ایجاد می کنند که گاهی با چشم غیرمسلح دیده نمی شود.
مرحله سوم که طولانی ترین مرحله در کاشت است زمانی است که گرافت های آماده شده در شیارهای ایجاد شده قرار می گیرند البته این کار آسانی نخواهد بود به خصوص اگر بخواهیم کاشت خوب و پرتراکمی را انجام دهیم.
پس از اینکه تمام گرافت ها در محل طاسی قرار گرفت پانسمان انجام می شود. اگر چه ممکن است تعدادی از گروه های کاشت پانسمان را ضروری ندانند اما به دلیل اینکه گرافت های جاگذاری شده بدون هیچ بخیه در محل قرار گرفته اند و با تماس دست یا اشیا ممکن است از محل خود خارج شوند بنابراین پانسمان محافظ مناسبی خواهد بود و از طرفی بهتر است محیط استریل و تمیز کاشت از محیط آلوده جداسازی شود پس پانسمان بعد از کاشت مو باید انجام شود.
موهای کاشته شده تا حدود ۲ هفته در مرحله رشد (آناژن) باقی می ماند. سپس مرحله استراحت (کاتاژن) را به سرعت پشت سر می گذارند و وارد مرحله ریزش (تلوژن) می ­شوند. تقریبا ۹۵ درصد موهای کاشته شده یک ماه بعد از کاشت می ریزند و مجددا از ماه سوم بعد از کاشت شروع به جوانه زدن و رشد می ­کنند. افزایش تعداد مو تا یک سال می ­تواند ادامه داشته باشد. بنابراین کیفیت موهای کاشته شده بعد از یک سال قابل قضاوت است.
روش (FIT) یا صحیح تر (FUE): این روش برعکس آنچه که تصور می ­شود قدیمی است. با این تفاوت که در گذشته از پانچ های درشت استفاده می شد ولی در حال حاضر با پانچ های کوچک تر و توخالی با قطر ۱ و ۵/۱ میلی متر انجام می شود.
از آنجایی که تمام مراحل کاشت در روش FUT توضیح داده شد در این قسمت بیشتر به کلیات روش FIT پرداخته و تفاوت آن را با روش FUT بیان می کنیم. در این روش باید تمام سر تراشیده شود سپس با بی ­حسی موضعی سر را بی حس می کنیم و منطقه ای که برای برداشت مو انتخاب شده را به وسیله­ پانچ های مخصوص برای به دست آوردن گرافت سوراخ می کنیم. البته این کار با در نظر گرفتن جهت خروج مو از پوست انجام می شود. زیرا ریشه مو در زیر پوست واقع شده و ما آن را نمی بینیم بنابراین با در نظر گرفتن خروج مو از پوست پانچ را وارد سر می کنیم و از آنجایی که که پانچ توخالی است، پس از ورود آن به پوست سعی می ­کنیم ریشه مو را با اطراف آن به صورت گرافت از پوست خارج کنیم.
همان طور که گفته شد پانچ­ های FIT جدید قطر ۱ تا ۵/۱ میلی متر دارند بنابراین اغلب گرافت های به دست آمده تک ریشه هستند گر چه تعداد کمی هم به صورت ۲ ریشه به دست می آید.
چنانکه اشاره شد ما ریشه مو را نمی ­بینیم بنابراین در بسیاری از موارد با وارد کردن پانچ به پوست گرافت به دست آمده فاقد ریشه است و پس از کاشت این نوع گرافت مویی از آن رشد نخواهد کرد. بنابراین در ابتدا به نظر می رسد منطقه زیادی کاشته شده، اما بعد از مدتی که زمان رشد موهای کاشته شده است موی چندانی دیده نمی شود.
بنابراین این روش برای مواردی به کار می رود که منطقه طاسی بسیار کوچک باشد و اگر بخواهیم برای تمام موارد کاشت مو از روش (FIT) استفاده کنیم نه تنها نتیجه مناسبی به دست نمی آید بلکه صدمات وارد شده به وسیله پانچ FIT بیشتر از برش در روش FUT است.
به عنوان نمونه اگر خوش بینانه بگوییم برای به دست آوردن یک گرافت سالم حداقل ۲ سوراخ باید در سر ایجاد کنیم و باز خوش بینانه اگر تمام گرافت های به دست آمده ۲ ریشه داشته باشند برای به دست آمدن هر تار مو باید یک سوراخ در سر ایجاد کنیم. حال برای کاشت ۱۲ هزار تار مو باید ۱۲ هزار سوراخ انجام شود و ۶ هزار سوراخ دیگر در منطقه طاسی برای کاشت گرافت ها باید ایجاد کنیم که مجموعا ۱۸ هزار سوراخ می­ شود. با توجه به مساحت کل سر و فاصله ای که هر سوراخ باید با سوراخ بعدی داشته باشد کاشت ۱۲ هزار تار مو در این روش غیرممکن است و با توجه به واقعیت در روش FIT حداکثر در هر جلسه ۱۵۰۰ تار مو می ­تواند کاشته شود.

● FUT
۱) فقط قسمت طاسی که مو ندارد تراشیده می­ شود.
۲) پشت سر را برش می دهیم و گرافت تهیه می­ کنیم.
۳) تمام گرافت های تهیه شده ریشه دارد و اغلب ۲ ریشه و ۳ ریشه هستند.
۴) چون برشی که از پشت سر برداشته می شود از بهترین محل دارای مو است بیشترین تعداد مو از پشت سر به محل طاسی انتقال داده می شود.
۵) برش ایجاد شده باعث آزردگی بقیه ریشه های مویی که در سر باقی می ماند نمی شود بنابراین اگر هم مشکلی ایجاد شود بسیار کم و فقط محدود به محل برش است.
۶) تراکم مو در قسمت پشت سر کم نمی شود.
چون در برشی که از پشت سر برداشته می شود سطح پوست و مو با هم کم می شود. بنابراین کم تراکم شدن موثری در واحد سطح نداریم.
۷) در هر جلسه می توان حدود ۶ تا ۷ هزار تار مو را از پشت سر به محل طاسی انتقال داد.
●FIT
۱) تمام سر باید تراشیده شود.
۲) تمام سر را به وسیله پانچ سوراخ می کنیم تا بتوانیم گرافت تهیه کنیم.
۳) بسیاری از گرافت های به دست آمده ریشه ندارد یا اغلب حاوی یک ریشه هستند.
۴) با وجود اینکه تمام سر را سوراخ می کنیم اما تعداد مویی که به محل طاسی انتقال داده می شود بسیار کم است.
۵) هر سوراخ که در سر ایجاد می شود باعث جابه جایی و آزردگی بقیه ریشه های مو می شود و مدت ها در تمام سر جوش و درد ایجاد می شود.
۶) تراکم مو در محل برداشت کم می شود. زیرا واضح است که وقتی از یک سطح مو برداشت شود موی آن ناحیه کم می شود.
۷) در هر جلسه و در بهترین شرایط حداکثر ۱۵۰۰ تار مو می تواند کاشته شود.
● نظر روانپزشک
ریزش مو می تواند باعث اضطراب و افسردگی شود
دکتر محمدرضا خدایی/ روان پزشک، استادیار دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی
ریزش مو به هر صورتی که باشد (چه پراکنده باشد و چه وسیع)، در هر جنس، سن و با هر علتی به وجود آمده باشد (ارثی، هورمونی، ناشی از استرس، اضطرابی و روانی) می تواند منجر به ایجاد اضطراب و درجه هایی از افسردگی در فرد شود. جنسیت افراد در بروز این نوع حالت های اضطرابی بسیار موثر است. معمولا در خانم ها به ویژه اگر جوان و مجرد هم باشند، این عوارض ناشی از ریزش مو بیشتر خود را نشان می دهد. البته با توجه به شخصیت فرد و نگاهی که به ظاهر و اندام خود دارد یا تلقی ای که خانواده از ظاهر و چهره او دارند شدت بروز این حالت های روانی متفاوت خواهد بود.
وقتی در مورد ریزش موی یک فرد صحبت می کنیم فقط ظاهر قضیه را نمی سنجیم. چون باید در نظر بگیریم که این فرد چقدر خود را از نگاه دیگران جست وجو می کند. بسته به اینکه شما چقدر به نظر دیگران بها می دهید، این دغدغه ذهنی می تواند تقسیم بندی شود؛ از یک مشغله فکری و درگیری های ذهنی گذرا تا احساس خودکم بینی و حقارت یا کاهش اعتماد به نفس حتی اضطراب و استرس مزمنی که در همه کارهای روزانه تاثیر منفی می گذارد، می تواند به صورت یک طیف بروز کند. انواع بیماری های جسمی، سردردهای مکرر، علائم گوارشی مانند زخم معده و... نیز می تواند به دلیل دغدغه های ذهنی کسی که ریزش مو دارد ایجاد شود. این افراد، قبل از هر بررسی و دارودرمانی خاصی لازم است با یک روان پزشک مشورت کنند.
چه بسا دید شما به ریزش موهایتان ناشی از وسواس به این موضوع باشد که دایما در حال بررسی موهایی هستید که پس از برس زدن روی شانه هایتان می ماند. گاهی اوقات دیدگاه شما غلو شده است و ریزش موی مختصرتان را که در محدوده طبیعی است غیرعادی می دانید. بعضی از خانم ها ریزش موی واقعی ندارند و ریزش علل گذرایی دارد که به خاطر تغذیه شان یا تغییر هورمون بعد از بارداری است اما خود فرد حساسیت زیادی به آن نشان می دهد. برخی از آقایان جوان نیز چنین هستند و مدام با دستکاری موهایشان جلوی آینه در حال شمردن موهایی هستند که در اثر دست کشیدن لای موها کنده می شود! دستکاری های مو در میان خانم ها نیز دیده می شود که با تغییر رنگ یا مدل موها یا استفاده از انواع مواد غیراستاندارد زیبایی به آن آسیب می زنند و تصور می کنند دچار ریزش مو شده اند. جالب است که استرس ناشی از این تصور غلط، می تواند منجر به ریزش موها شود و این چرخه فرسایش روحی ادامه می یابد.
گاهی می بینیم افراد با مکانیسم های دفاعی غلط مانند پنهان کردن ریزش موها یا دوری گزیدن از جمع های دوستانه و خانوادگی برای مخفی نگه داشتن تغییر حالت موها یا چهره شان باعث می شوند استرس غیرمستقیمی به خود وارد کنند، چون تنهایی و منزوی شدن به آنها ضربه روحی می زند.
● اما چند توصیه
• به پزشک خود اعتماد داشته باشید. اینکه عنوان کرده اید مصرف ماینوکسیدیل یا هر داروی دیگری را خودسرانه قطع کردید، این نشان می دهد به پزشک خود اعتماد کافی نداشته اید. اینکه شما به پزشک متخصص که دانش کافی دارد مراجعه کنید اما دستورات او را اجرا نکنید مفهومی جز عدم اعتماد ندارد. حتما پزشک گزینه های مختلف تشخیص و درمان را می سنجد و بهترین را برای شما در نظر می گیرد. از مراجعه به پزشکان مختلف بپرهیزید.
• امروزه درمان های بسیار خوبی برای ریزش مو وجود دارد. پس نگرانی بی مورد، حساسیت بی جا یا وسواس نداشته باشید. زیرا استرس می تواند ریزش موهایتان را بیشتر کند.
• مرتبا جلوی آینه نروید یا موهای ریخته شده روی بالش خود را نشمارید چون توجه و انرژی شما را به این موضوع معطوف می کند. در عوض سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید و از اضطراب بیش از حد بپرهیزید.
• خود را از دید دیگران ارزیابی نکنید. لازم نیست مدام از چشم آنها خود را بنگرید.
• شاید لازم باشد با مراجعه به کارشناس روان پزشک یا روان شناس روی اعتماد به نفس خود کار کنید و آن را افزایش دهید.

● نظر متخصص داروشناسی
تاریخچه و خواص حنا
دکتر محمدحسین صالحی سورمقی/ متخصص فارماکوگنوزی و استاد دانشکده داروسازی دانشگاه علوم پزشکی تهران
حنا از زمان های بسیار دور به عنوان یک نوع رنگ شناخته شده است و یکی از قدیمی ترین ترکیبات آرایشی و بهداشتی در جهان به شمار می رود. در قرن ۱۴قبل از میلاد موی اجساد مومیائی مصریان را با حنا رنگ می کردند. زنان مصری نه تنها موها بلکه انگشتان و کف دست و پاهای خود را نیز با حنا رنگ، بلکه از گلها و برگ های حنا نیز در ساخت عطر استفاده می کردند. در چین و هند نیز حنا از دوران بسیار دور شناخته شده بود. راهبان بودائی در مراسم مذهبی خود هنوز هم از گل های معطر حنا استفاده می کنند در قرون وسطی اطبای عرب از حنا به عنوان داروی مؤثر یاد کرده اند حنا برای سوختگی ها، زخم های دهان و آبسه ها و نیز برای تورم مثانه مطرح بوده است. حنا گیاهی به صورت درختچه است که ارتفاع آن تا ۷ متر می رسد. قسمت مورد استفاده حنا برگ های آن است. حنا در مناطق جنوبی ایران از جمله اطراف بندرعباس، بوشهر، کرمان، چاربهار، بم، اطراف اهواز و یزد رویش دارد. حنا بومی نواحی مدیترانه است. در نواحی شرق نزدیک و هندوستان کاشته می شود و از نواحی هند و مصر به نقاط دیگر جهان صادر می شود. مصرف خارجی (موضعی) حنا به دلیل وجود مواد قابض به عنوان ضداگزما، درمان جرب، ضدمیکوزیس (بیماری قارچی پوست) و درمان زخم هاست. در بسیاری از نقاط جهان از جمله مصر، هندوستان، ایران، پاکستان، افغانستان، اروپای مرکزی و آمریکا جهت رنگ کردن مو نیز از آن استفاده می شود. حنا همچنین خاصیت بهبودی زخم های ناشی از عفونت های باکتری های گرام مثبت را دارد و علیه قارچ های مولد کچلی موثر است. از دیگر خواص حنا خاصیت نرم کنندگی و ضدآفتاب آن است. همچنین جهت درمان ترک خوردگی پوست به خصوص دست و پا موثر است.
حنا، موهای سیاه را رنگی نمی کند ولی موهای بارنگ روشن یا سفید را رنگی می کند. با مخلوط کردن آن با گیاهان دیگر می توان رنگ های مختلفی را با حنا تهیه کرد. حنا با داشتن ترکیبات تاننی که قابض است می تواند در سفت کردن پوست و در نتیجه نگه داشتن مو روی آن تاثیر داشته باشد بخصوص برای موهای چرب مناسب است و آنها را تقویت کرده و بهبود می بخشد. همچنین استحکام از دست رفته موها را بازمی گرداند و این تجربه قدیمی که حنا را برای تقویت موی سر و جلوگیری از ریزش آن استفاده می کرده اند صحیح است.
● نظرمتخصص پوست ومو
فریب تبلیغات دروغین کاشت مو را نخورید
دکتر سارا ذوالقدر/ متخصص پوست ومو
موی سر یکی از مهم ترین عوامل دخیل در زیبایی چهره انسان و اعتمادبه نفس فرد است. ریزش مو و کم پشت شدن موها که در آخر می تواند به طاسی سر منجر شود از شایع ترین علل نگرانی های روزمره مردم خصوصا قشر جوان جامعه است.
همان طور که می دانیم بیش از نصف جمعیت کشور را جوانان تشکیل می دهند و حدود نیمی از آنها تا حدی دچار معضل ریزش موی موقتی یا دائمی به علل گوناگون هستند. شایع ترین نوع ریزش مو در افراد، ریزش موی هورمونی یا به اصطلاح آندروژنتیک است که ۲ عامل اصلی ایجاد آن یعنی هورمون های آندروژن و ژنتیک فرد با درمان های دارویی فعلی قابل تغییر و دستکاری نیست.
هورمون های آندروژن در مردان به میزان زیادی وجود دارد و در خانم ها نیز به میزان کمی به صورت طبیعی وجود دارد و جزو فیزیولوژی بدن محسوب می شود. با درمان های دارویی فعلی تنها می توان از اثربخشی هورمون های آندروژن روی فولیکول های موی سر در ناحیه کورتکس که منجر به نازک و کرکی شدن موهای سر می شود به طور موقتی تا زمانی که دارو مصرف می شود، جلوگیری کرد ولی این اثر دائمی نیست و پس از قطع مصرف موضعی یا خوراکی داروها ریزش موی ارثی به همان ترتیب گذشته ادامه می یابد و تا جایی که ژنتیک فرد ایجاب می کند، به سمت طاسی پیش می رود.
متاسفانه برای جلوگیری از طاس شدن یا درمان آن نمی توان از درمان های ژنتیک استفاده کرد. چون هنوز علم به آن اندازه از پیشرفت برای دستکاری های ژنتیکی نرسیده است. درمان توسط سلول های بنیادی فولیکول های مو که روزنه امیدی را در پیش روی پزشکان و بیماران قرار داده نیز در مرحله تحقیقاتی برای عملکرد موفقیت آمیز در انسان است و هنوز به عنوان یکی از درمان های رایج و متداول در دسترس عموم قرار نگرفته است. عمل پیوند مو یعنی جایگزین کردن موهای از دست رفته جلوی سر توسط موهای پشت سر یا بدن یکی از موثرترین و بهترین روش های درمان کم پشتی موها و طاسی سر است که چون نتیجه سریعی را در پی دارد برای افراد بسیار خوشایند است و اعتماد به نفس از دست رفته فرد را به وی برمی گرداند.
متاسفانه در این زمینه نیز افراد سودجو و فرصت طلب بیکار ننشسته و با استفاده از تبلیغ های دروغین که هیچ پایه علمی و منطقی ندارد، برای فریب اذهان عمومی دست به کار شده و بازار آشفته کاشت مو به روش طبیعی بدون جراحی، بدون برش، بدون خون ریزی و... را برای جلب نظر مردم به راه انداخته اند که خوشبختانه با هوشیاری پزشکان متخصص و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همکاری بعضی از افرادی که فریب این موسسات و جایگاه های زیرزمینی را خورده و متاسفانه دچار عوارض این گونه درمان های نابه جا و غلط شده اند، اخیرا وزارت بهداشت بخشنامه ای مبنی بر جلوگیری از فعالیت این مراکز زیرزمینی و دروغین به تصویب رسانده است.
البته مهم ترین عامل جلوگیری از این آثار زیان بخش در ظاهر افراد بی گناه که برای برگشت زیبایی طبیعی موهای خود فریب این مراکز را خورده اند آگاهی خود افراد جامعه است.
رویش موهای سر مانند سایر فرآیندهای طبیعی بدن انسان بسیار پیچیده و تحت تاثیر قوانین فیزیولوژیکی متعددی است. یک عمل جراحی پیوند مو، برای اینکه موفقیت آمیز باشد عوامل زمینه ای متعددی را نیاز دارد که از جمله باید به تبحر و تخصص و تجربه پزشک و تیم جراحی وی اشاره کرد. عمل جراحی کاشت مو بسیار پیچیده و دقیق است و زمان عمل نقش بسیار مهمی را در نتیجه عمل جراحی ایفا می کند. پس باید در کمترین زمان ممکن بهترین کارایی را داشت.