-
علل خستگی و ضعف عمومی
ضعف عمومی یک‌بیماری نیست بلکه یک شکایت است‌و می‌تواند شکایت آغازین هر بیماری‌باشد. برخورد صحیح و مناسب کادر پزشکی با بیماری که با این شکایت به درمانگاه مراجعه می‌کند موجب‌جلوگیری از صرف وقت و هزینه ومراجعه بی‌مورد به پزشکان گوناگون می‌شود،بخصوص در جاهایی که دسترسی به امکانات تخصصی آسان نیست باعث می‌شود که‌بیمار سریعتر به پزشک یا متخصص ارجاع داده‌شود تا از عوارض تأخیر در درمان‌مصون بماند.
خستگی یکی از شایع‌ترین‌نشانه‌هایی است که بیمار به خاطر آن‌به پزشک و مراکز بهداشتی درمانی‌مراجعه می‌نماید. خستگی احساسی‌است که توسط بیمار و به صور مختلف‌از جمله: بی‌حالی، کسالت و زود خسته‌شدن، فقدان انگیزه و نیرو، ازدست‌دادن میل و علاقه به کارهای‌روزمره شادابی کم یا احساس یأس وناامیدی بیان می‌شود; همچنین به‌صورت احساس باطنی ضعف و میل‌شدید به استراحت یا خوابیدن نیز بیان‌می‌گردد.
** علت خستگی مفرط و راه های غلبه بر آن ها
۱- خواب ناکافی
یکی از شایع ترین دلایل خستگی، کم خوابی است. بنابر آمار موسسه ملی سلامت آمریکا، ۷۰ میلیون نفر از آمریکاییها از کمبود خواب مزمن رنج می برند.
راه حل: هر شب ۷ الی ۸ ساعت بخوابید.
۲- قطع تنفس در خواب (Sleep Apnea)
بعضی افراد با این که شبانه ۸ ساعت یا بیشتر هم می خوابند، باز هم در طول روز خسته اند. Sleep Apnea در واقع قطع موقتی تنفس در خواب است که مدت چندین ثانیه طول می کشد. هر بار که شما دچار این حالت می شوید برای لحظاتی از خواب بیدار می شوید و ممکن است خود شما هم از این بیدار شدن های کوتاه اطلاعی نداشته باشید.
راه حل: در صورت اضافه وزن، وزن خود را کم کنید، سیگار را ترک کنید.
۳- غدای ناکافی
تغذیه ناکافی هم یکی دیگر از دلایل خستگی است. همچنین خوردن غذاهای اشتباه! می تواند چنین مشکلی ایجاد کند. اگر شما روز خود را با خوردن شیرینیجات شروع می کنید، گلوکز خون شما به سرعت افزایش می یابد و به همان سرعت نیز پایین می آید در نتیجه شما پس از مدت کوتاهی احساس کسالت و خستگی می کنید.
راه حل: همیشه یک صبحانه کامل بخورید. سعی کنید صبحانه شما شامل پروتئین و کربوهیدرات های کمپلکس باشد مانند تخم مرغ و غلات. این ترکیب غذایی یک منیع انرژی است که به تدریج در اختیار سلول های بدن شما قرار می گیرد.
۴- کم خونی (Anemia)
آنمی یکی از دلایل خستگی در خانم هاست و زمانی اتفاق می افتد که اکسیژن کافی توسط گلبول های قرمز در اختیار سلول های بدن قرار نمی گیرد. آنمی با یک تست خون ساده قابل تشخیص است.
راه حل: درمان آنمی به علت ایجاد کننده آن بستگی دارد. مثلا آنمی کمبود آهن(Iron Deficiency Anemia) با کمک مکمل غذایی آهن یا غذاهای دارای آهن مانند گوشت، جگر، لوبیا و … درمان می شود.
۵- افسردگی
افسردگی علاوه بر اینکه بر روی روان اثرات سوء می گذارد، بلکه باعث اختلالات فیزیکی مانند خستگی، سردرد و بی میلی جنسی می شود. اگر به مدت ۲ هفته یا بیشتر به این علایم دچار شدید، احتمالا به افسردگی دچار شده اید.
افسردگی به خوبی به روان درمانی و دارو پاسخ می دهد. برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.
۶- کم کاری تیروئید (Hypothyroidism)
تیروئید یکی از غدد درون ریز بدن است که در گردن و جلوی حنجره واقع شده است. این غده متابولیسم و سوخت و ساز بدن را کنترل می کند. هنگامی که فعالیت این غده کم می شود شما دچار خستگی و کسالت می شوید.
راه حل: یک تست خون می تواند کم بودن هورمون های تیروئید شما را تایید کند. هورمون های سنتتیک که توسط پزشک شما تجویز می شوند به راحتی متابولیسم بدن شما را به حالت عادی بر می گردانند.
۷- خوردن کافئین زیاد
همه ما می دانیم که خوردن کافئین باعث افزایش هوشیاری و تمرکز می شود. اما محققان به این نتیجه رسیده اند که خوردن مقادیر زیاد مواد غذایی حاوی کافئین ممکن است باعث ایجاد خستگی شود.
راه حل: از خوردن قهوه، چای، شکلات و داروهای حاوی کافئین به مقدار زیاد پرهیز کنید.
۸- عفونت پنهان مجرای ادرار
معمولا عفونت مجرای ادرار با علائمی چون سوزش ادرار و احساس ادرار فراوان داشتن شناخته می شود. اما این عفونت بعضی وقت ها هیچ علامتی غیر از خستگی ندارد.
راه حل: یک تست ادرار می تواند وجود یا عدم وجود این عفونت را تایید کند. با پزشک خود مشورت کنید. این عفونت وخستگی ناشی از آن به راحتی در عرض یک هفته از بین می رود.
۹- دیابت
در افراد دیابتی گلوکز در خون باقی می ماند و توسط سلول ها استفاده نمی شود و به انرژی تبدیل نمی شود.در نتیجه بدن به کمبود انرژی و خستگی دچار می شود. برای آگاهی از علائم دیابت به این پست مراجعه کنید.
راه حل: برای تایید ابتلا یا عدم ابتلا به دیابت به پزشک مراجعه کنید. این بیماری نیز قابل کنترل است.
۱۰- بیماری های قلبی
بیماری های قلبی خصوصا در سنین بالا باعث ایجاد خستگی حتی در حین انجام کارهای ساده روزانه می شوند.
راه حل: مشورت با پزشک و استفاده مرتب از داروهای تجویز شده و تغییراتی در سبک زندگی، باعث تحت کنترل در آمدن بیماری های قلبی می شوند.
۱۱- حساسیت های غذایی
بسیاری از پزشکان بر این عقیده اند که آلرژی به بعضی مواد غذایی می تواند باعث خواب آلودگی و خستگی شود. چنانچه پس از خوردن بعضی مواد غذایی خاص دچار کسالت می شوید، احتمال حساسیت به آن ماده غذایی را در نظر بگیرید.
راه حل: می توانید با پزشک خود مشورت کنید و یا اینکه از خوردن مواد غذایی که این حالت را در شما به وجود می آورند خودداری کنید.
۱۲- سندرم خستگی مزمن (Chronic Fatigue Syndrome)
چنانچه خستگی شما بیش از ۶ وجود داشته و شدت خستگی شما به حدی است که از عهده کارهای روزانه خود بر نمی آیید، احتمال ابتلا به این بیماری وجود دارد. شایع ترین علامت این بیماری، خستگی شدید و دائم بدون علت خاص است.
راه حل: مشورت با پزشک و انجام دادن بعضی تمرینات بدنی خاص و تغییراتی در سبک زندگی باعث بهبودی می شود.
راه حلی سریع برای خستگی های متوسط
چنانچه شما به خستگی متوسط که هیچ دلیل خاص پزشکی برای آن پیدا نشده است دچارید، ممکن است ورزش کردن یک راه حل خوب باشد. یک پیاده روی یا دوچرخه سواری ۲۰ دقیقه ای به مدت ۳ روز در هفته راه بسیار مناسبی برای غلبه بر خستگی است.
نکاتی که در جهت‌تشخیص و درمان صحیح و به‌موقع علت ضعف باید موردتوجه کادر درمانی قرارگیرندعبارتند از:
۱ – گرفتن شرح حال دقیق و کامل‌از بیمار که زمان شروع و کیفیت آن درطول روز – ارتباط آن با ماده غذایی‌خاص – سابقه بیماری قبلی – سابقه‌زایمان و… باید به دقت سؤال شود.
۲ – انجام معاینات لازم مانندگرفتن فشارخون، درجه حرارت و بایدبه سایر علایم همراه نیز توجه کرد.
به طور مثال مشاهده موهای زبر،ریزش یک سوم خارجی ابروها، صدای‌خشن، حالت خمیری پوست به نفع‌کم‌کاری غده تیروئید می‌باشد و یاافزایش ضربان قلب، لرزش، موهای‌نازک، کف دست‌های گرم و مرطوب به‌نفع پرکاری تیروئید است; همچنین‌رنگ پریدگی پوست و ملتحمه حاکی‌از وجود کم خونی است.
زبان صاف وشفاف و ترک خوردگی کنار لبها نشانه‌کمبود ویتامین‌ها می‌باشد. بیماری که باخارش مراجعه می‌کند و در معاینه کبدبزرگی دارد که ممکن است همراه بازردی یا بدون زردی باشد نشانه‌هپاتیت است.
مشاهده کبودی پوست‌بدن که گاهی همراه با رنگ پریدگی‌است دلیل کمبود پلاکت است که‌ممکن است که بخشی از یک اختلال‌خونی باشد.
وجود تب یک بیماری‌عفونی را مطرح می‌کند و یا پایین بودن‌فشارخون همراه با تغییر رنگ پوست‌نشانه نارسایی غده فوق کلیوی است.به هر حال بیماری که با ضعف عمومی‌مراجعه می‌کند از زمان ورود بیمار ومشاهده او تا پایان معاینه بالینی‌می‌توان حدس هایی زد و برای اطمینان‌می‌توان از آزمایش‌های مختلف کمک‌گرفت.
۳ – تهیه نمونه آزمایشگاهی درصورت لزوم مانند تهیه نمونه خلط،مدفوع، لام خون، آزمایش کامل ادرار وخون
۴ – تشخیص بیماری بر اساس‌شرح حال و معاینات و با توجه به‌بیماری‌های شایع در منطقه
۵ – آموزش موارد بهداشتی موردنیاز به بیمار و اطرافیانش
۶ – ارجاع به پزشک در صورت‌لزوم
۷ – پیگیری صحیح و به موقع‌بیمار.
علل خستگی:
خستگی ناشی از کارهای زیادروزانه یا فعالیت جسمی مداوم امری‌طبیعی است. خستگی ممکن است دراثر استرس‌های طولانی مدت هیجانی‌یا فشارهای عصبی نیز به وجود آید; درچنین شرایطی چون علت خستگی‌معمولا برای بیمار روشن است، لذا ندرتا به پزشک مراجعه می‌کند، باوجود این خستگی مزمن یک حالت‌طبیعی نیست.
مهمترین علل خستگی‌مزمن:
الف – خستگی با منشأ روانی (۸۰درصد علل):
۱ – اضطراب و استرس
۲ – افسردگی
ب – خستگی با منشأ جسمی (۲۰درصد علل):
۱ – بیماری‌های عفونی(بیماری‌های تب دار مانند تب‌مالت،سل، ایدز یا بیماری‌های وابسته به‌ایدز، سندروم خستگی بعد ازبیماریهای ویروسی).
۲ – اختلالات متابولیک و غدددرون‌ریز: کم کاری تیروئید، پرکاری‌غده پاراتیروئید، کم‌کاری هیپوفیز،پایین بودن قند خون، دیابت، اورمی،کمبود پتاسیم در خون، کمبود سدیم.
۳ – اختلالات خونی: آنمی، کم‌خونــی، لنفــوم ولوسمی (سرطانهای‌خون)
۴ – بیماری‌های کلیوی :نارسایی‌حاد کلیه – نارسایی مزمن کلیه
۵ – بیماری‌های کبدی :هپاتیت‌حاد، هپاتیت مزمن و سیروز کبدی(چروک شدن کبد یا از کارافتادن کبد).۶ – بیماری‌های التهابی: بیماری‌های‌بافت همبند، بیماری‌های التهابی روده
۷ – بیماری‌های ریوی مزمن
۸ – بیماری‌های قلبی عروقی مزمن
۹ – سرطان‌ها
۱۰ – سندرم خستگی مزمن
۱۱ – بیماری‌های عضلانی – عصبی
۱۲ – علل متفرقه: مصرف‌داروهایی مانند آنتی هیستامین‌ها، آرام‌بخش‌ها، داروهای روانپزشکی،داروهای ضدفشارخون و سؤ مصرف‌داروها – الکلیسم (مصرف الکل) -درد مزمن – کار بیش از حد – زایمان -رژیم‌های غذایی نادرست.
نتیجه‌گیری:
- به طور خلاصه نتیجه می‌گیریم‌که از شرح حال بیماران مبتلا به‌خستگی مطالب زیادی را می‌توان به‌دست آورد، شایعترین علت خستگی‌منشأ روانی داشته و در اثر اضطراب،عصبانیت یا منازعات مزمن به وجودمی‌آید، لذا یک بررسی دقیق ازوضعیت روحی روانی بیمار و زندگی‌وی الزامی است; همچنین یک علت‌ایجاد خستگی واکنش‌های افسردگی‌است که با ضعف، بی‌اشتهایی، کاهش‌وزن، فقدان احساس، بی خوابی،گوشه‌گیری، فقدان میل و انگیزه درانجام کارهای روزانه و خودکم‌بینی‌همراه می‌باشد.
بیماران مبتلا به خستگی‌ناشی از اضطراب به طور کلی موقع‌رفتن به بستر و همچنین هنگام‌بیدارشدن در صبح خسته هستند. به‌نظر می‌رسد خستگی ناشی از علل‌روانی در طول روز کاهش یابد.
بسیاری از بیماران اظهار می‌دارند که‌همیشه خسته بوده و هر قدر استراحت‌می‌کنند یا می‌خوابند خستگی آنهابرطرف نمی‌شود و استراحت به آنهانیرو نمی‌بخشد. معمولا بررسی بیشترمشخص می‌کند که خستگی به طورقابل ملاحظه‌ای نوسان دارد طوری که‌در یک زمان احساس خستگی می‌کندو در زمان دیگر که فقط چند دقیقه‌طول می‌کشد احساس نیرو می‌نماید وقادر است همه وظایف محوله را بخوبی‌انجام دهد; سردرد، دردهای عضلانی وضعف به طور شایع همراه با خستگی‌مشاهده می‌شوند.
خستگی ناشی ازبیماریهای جسمی به صورت کاهش‌فعالیت، استراحت و خواب تظاهرمی‌کند. احتمالا بیمار هنگام صبح بدون‌خستگی از خواب برمی‌خیزد ولی‌فعالیت کمتر از کار معمولی وی راخسته می‌کند. انکار یا کم اهمیت‌شمردن خستگی در بیماری که خسته‌به نظر می‌رسد و یا طبق اظهارات افرادخانواده، کسل و خسته شده است،معمولا نشانه یک بیماری عضوی است‌تا یک اختلال روانی.
بیماری که در ظاهر رنگ پریده،زرد و بیمارگونه است و به نظر خسته وفرسوده می‌آید و دارای گونه‌های‌فرورفته و پشت خمیده است، احتمالایک بیماری عضوی دارد. در تمام‌بیماران انجام یک معاینه عمومی وکامل و بخصوص معاینه عصبی الزامی‌است. اقدامات تشخیصی (مثل‌شمارش سلول‌های خونی،سدیمانتاسیون، کامل ادرار، تست‌های‌بیوشیمیایی، تست‌های تیروئید، قندخون، رادیوگرافی سینه، نوار قلب و درصورت لزوم بررسی از نظر ایدز وبیماری‌های بافت‌همبند) جهت‌ردکردن علل عضوی بیماری الزامی‌است. در صورتی که علت عضوی‌خاصی مشخص شد بیمار را تحت‌نظرگرفته تا زمانی که بتوان با دلیل، وجودیک بیماری عمومی را رد نمود. اگراقدامات تشخیصی اولیه در بیماری که‌غیر از خستگی مشکلی ندارد منفی‌باشد معمولا خستگی منشأ روانی دارد.لازم است خستگی از ضعف عضلانی‌که به صورت کاهش قدرت یک یا چندعضله (به صورت فلج کامل یا ناقص)بروز می‌نماید و می‌تواند ناشی ازبیماری عضله، سیستم عصبی یااختلالات الکترولیتی باشد افتراق داده‌شود.
بنابراین همکاران توجه کنند که هر بیماری که‌با شکایت ضعف عمومی مراجعه کرد،باید به دقت به سخنانش گوش داد و باحوصله شرح حال گرفت و سپس درصورت نیاز اقدامات تشخیصی و درمانی را انجام داد و در صورت نیاز به متخصص مربوطه ارجاع داد.
۱ – گرفتن شرح حال دقیق و کامل‌از بیمار که زمان شروع و کیفیت آن درطول روز – ارتباط آن با ماده غذایی‌خاص – سابقه بیماری قبلی – سابقه‌زایمان و… باید به دقت سؤال شود.
۲ – انجام معاینات لازم مانندگرفتن فشارخون، درجه حرارت و بایدبه سایر علایم همراه نیز توجه کرد. به طور مثال مشاهده موهای زبر،ریزش یک سوم خارجی ابروها، صدای‌خشن، حالت خمیری پوست به نفع‌کم‌کاری غده تیروئید می‌باشد و یاافزایش ضربان قلب، لرزش، موهای‌نازک، کف دست‌های گرم و مرطوب به‌نفع پرکاری تیروئید است; همچنین‌رنگ پریدگی پوست و ملتحمه حاکی‌از وجود کم خونی است. زبان صاف وشفاف و ترک خوردگی کنار لبها نشانه‌کمبود ویتامین‌ها می‌باشد. بیماری که باخارش مراجعه می‌کند و در معاینه کبدبزرگی دارد که ممکن است همراه بازردی یا بدون زردی باشد نشانه‌هپاتیت است. مشاهده کبودی پوست‌بدن که گاهی همراه با رنگ پریدگی‌است دلیل کمبود پلاکت است که‌ممکن است که بخشی از یک اختلال‌خونی باشد. وجود تب یک بیماری‌عفونی را مطرح می‌کند و یا پایین بودن‌فشارخون همراه با تغییر رنگ پوست‌نشانه نارسایی غده فوق کلیوی است.به هر حال بیماری که با ضعف عمومی‌مراجعه می‌کند از زمان ورود بیمار ومشاهده او تا پایان معاینه بالینی‌می‌توان حدس هایی زد و برای اطمینان‌می‌توان از آزمایش‌های مختلف کمک‌گرفت.
۳ – تهیه نمونه آزمایشگاهی درصورت لزوم مانند تهیه نمونه خلط،مدفوع، لام خون، آزمایش کامل ادرار وخون
۴ – تشخیص بیماری بر اساس‌شرح حال و معاینات و با توجه به‌بیماری‌های شایع در منطقه
۵ – آموزش موارد بهداشتی موردنیاز به بیمار و اطرافیانش
۶ – ارجاع به پزشک در صورت‌لزوم
۷ – پیگیری صحیح و به موقع‌بیمار.
سندرم خستگی مزمن(CFS) چیست؟
علائم و نشانه های این سندرم با بسیاری از بیماری ها مشترک است. خستگی در بسیاری از بیماری ها وجود دارد. ۱۰ تا ۲۰ درصد بیماران از خستگی شاکی هستند.
آنچه که از مفهوم “سندرم خستگی مزمن” (Chronic fatigue syndrome) می توان فهمید، خستگی است. اما این خستگی بعد از کار زیاد، اضطراب یا بی خوابی رخ نمی دهد، بلکه این خستگی از نوع شدید و خطرناک می باشد و با استراحت و داشتن فعالیت بدنی و ذهنی از بین نمی رود. این خستگی تمام بدن را احاطه کرده و فعالیت بدنی و توان فرد را کم می کند.
هنوز مشخص نیست که چرا این سندرم به وجود می آید. اما ممکن است در اثر تضعیف سیستم ایمنی یا انتقال ویروس باشد.
در بعضی مقالات آمده است که، سندرم خستگی مزمن می تواند بعد از یک بیماری(مثلا سرماخوردگی) و یا بعد از یک فشار عصبی شدید به وجود آید.
به طور کلی افراد مبتلا به این سندرم، از افراد بیمار کمتر فعالیت می کنند. این بیماری موجب کاهش فعالیت های مختلف شغلی، شخصی، اجتماعی و تحصیلی می شود. پس عملا فرد را منزوی می سازد.
علائم و نشانه های این سندرم
بیماران مبتلا، مدت ۶ ماه یا بیشتر، خستگی کشیده اند. علاوه بر این، نشانه های دیگری نیز دارد، از جمله:
۱- ناتوانی در تمرکز و عدم حافظه
۲- عدم توانایی فعالیت بدنی و یا مغزی
۳- سرحال نبودن
۴- درد مفصل (بدون قرمزی و تورم)
۵- درد عضلانی مزمن
۶- سردرد بسیار شدید
۷- حساس شدن گره های لنفاوی گردن و زیربغل
۸- سرفه
علائم و نشانه های گفته شده در تمام بیماران مبتلا به این سندرم دیده شده، اما در بعضی از بیماران، نشانه های دیگری نیز شناخته شده که این نشانه ها عبارتند از:
* دردهای شکمی، تهوع ، اسهال و نفخ
* عرق شبانه
* درد سینه
* تنفس کوتاه
* سرفه شدید
* مشکلات بینایی از قبیل: تیرگی، حساس به نور، خشک شدن و دردناک شدن چشم
* آلرژی و حساسیت به غذا، الکل، عطر، مواد شیمیایی، دارو و سر و صدا
* سرگیجه، نامنظمی ضربان قلب
* افسردگی، عصبانیت، ترس، زودرنجی
* دردناک شدن فک
* کاهش یا افزایش وزن
مشکلات این سندرم از فردی به فرد دیگر متغیر است. بسیاری از این ها می توانند زندگی فردی و اجتماعی خود را دنبال کنند، اما هستند کسانی که فعالیت و زندگی خود را از دست می دهند و به افرادی منزوی تبدیل می شوند.
بیماران CFS می توانند دچار انواع و اقسام بیماری ها شوند، از قبیل: تصلب و سفت شدن بافت ها، ویروسی شدن پوست، روماتیسم، بیماری های قلبی، بیماری های کلیوی، بیماری های مزمن ریوی و … .
چه کسانی به سندرم خستگی مزمن مبتلا می شوند؟
مطالعات نشان داده که زنان ۴ برابر بیشتر مبتلا می شوند.
این بیماری غالبا در سنین ۴۰ تا ۵۹ سالگی ظاهر می شود، اما در هر سنی امکان ابتلا وجود دارد.
این بیماری بیشتر در بزرگسالان و کمتر در کودکان دیده شده است.
این بیماری در هر نژاد و قومی ممکن است پیدا شود.
این بیماری در مردمان با درآمد کم بیشتر است.
در یک خانواده ممکن است این سندرم وجود داشته باشد، اما هیچ گونه دلیلی مبنی بر واگیردار بودن آن وجود ندارد. به طور کلی، هنوز در رابطه با مسری بودن یا نبودن این بیماری بحث است.
چگونه خود بیمار می تواند این بیماری را درمان کند؟
بیماران مبتلا به این سندرم باید یک برنامه متناوب چرخشی(در طول بیماری تا دوره بهبودی) را دنبال کنند.
اگر بیمارانی که در آستانه ی بهبودی هستند و تا حدی علائم و نشانه های آن کم شده است، بیش از حد فعالیت کنند، دوباره دچار خستگی و بیشتر شدن نشانه های سندرم خستگی مزمن می شوند.
* بیمار باید برنامه روزانه خود را زمان بندی کند و در زمانی که بیشترین انرژی را دارد، شروع به فعالیت کند.
* در برنامه خود ورزش را قرار دهد، زیرا که ورزش به بدن و مغز برای سالم زیستن کمک می کند.
* از دوست یا فامیل برای سلامتی خود کمک بگیرد.
* سر یک ساعت معین همیشه بخوابد.
* اگر در این بیماری دچار عدم حافظه یا عدم تمرکز شدند، هر آن چه که مهم است را بر روی کاغذ بنویسند. داروها ممکن است در بهتر خوابیدن به بیمار کمک کند که این هم باعث افزایش قدرت تمرکز و یادگیری می شود.
آزمایش های لازم برای اطمینان از این سندرم
آزمایش های تیروئید، کبد، اندازه گیری تعداد گلبول های خون و سرعت ته نشین شدن آن برای تشخیص لازم است، اما آزمایش ادرار لازم نیست.
اگر یکی از این آزمایشات غیرعادی بود، نمی توان شخص را مبتلا به سندرم خستگی مزمن دانست، بلکه در این مرحله باید به دنبال نشانه های دیگر بود.
همان طور که گفته شد، بیماری ها یکی از علل مبتلا شدن به این سندرم می باشد، بیماری هایی از قبیل: هپاتیت، کم خونی، بیماری های عفونی، سرطان ها، بیماری های عصبی و عضلانی، کم کاری تیروئید و دیابت.
افراد خیلی چاق( BMI بیشتر از ۳۰) و داروها و الکل نیز ممکن است ابتلا به این سندرم را موجب شوند.
-
دوست عزيز اچ اي وي رو يادتون رفت بگين كه باعث ضعف عمومي و خستگي ميشه
يادمه يكي از دوستان قديمي اين فاروم به اسم danialHIV يه مقاله كامل در مورد اين موضوع گذاشته بود
