سیستم ایموبیلایزر به منظور جلوگیری از سرقت خودرو طراحی شده است
سیستم فوق با پیشرفت صنعت الکترونیک روز به روز جدیدتر و میزان کارائی آن
بالاتر رفته است
این سیستم با توجه به نسل های مختلف ، دو کار اصلی مدیریت باز و بست درها
و روشن کردن خودرو را بر عهده دارد .
تفاوت دزدگیر با ایموبیلابیزر در این است که دزدگیر صرفا آلارم می دهد و
خودرو و اشیای درون آن را محافظت می کند ولی در ایموبیلایزر امکان جابجایی
خودرو را سلب می کند.
نسلهای مختلف سیستم ایموبیلایزر:
سیستمهای ضد سرقت روز به روز پیشرفت نموده است اولین نسل شامل سه مدل
1 V1',V1T,V می باشد.
نسل دوم این سیستم شامل مدلهایV 2 و 2 V کریپته می باشد و دسته آخر نسل سوم سیستمهای مذکور ارائه شده است .
در هر نسل نسبت به نسل قبلی تغییراتی در سیستم ایجاد شده است .
که در این مقاله با مراحل مختلف سیستمهای ضد سرقت و نحوه کارکرد
هر یک آشنا می شویم.
مدیریت باز و بست درها:
توجه شود که مدیریت باز و بست درها با مدیریت روشن کردن خودرو
متفاوت می باشد .
سیستمهای قدیمی با استفاده از امواج مادون قرمز و در سیستمهای جدید
از امواج رادیو فرکانسی استفاده می گردد .
در سیستمهای مادون قرمز گیرنده های آن پشت آینه جلو و روی
کلیدهای چراغ داخل اتاق قرار دارد . رنگ آن مشکی متمایل به بنفش
بوده و دارای 3 دیود می باشد.
در سیستمهای رادیو فرکانسی به جای دیودها ازآنتن فرستنده
(کلید)استفاده می شود و گیرنده آن میتواند هر جای خودرو قرار داشته
روی سقف و ... ،(UCH) باشد.
در ضمن قطعه UCH لازم به ذکر است که دکودر در داخل
خودروهای مختلف و بر اساس سیستمهای آن به نامهای دیگری
نیز خوانده می شود مثلا در خودرو زانتیا این وظیفه بر عهده قطعه ای به نام CPH
می باشد .کد از فرستنده به داخل دکودر ارسال می شود در
این حالت کد از فرستنده به داخل دکودر ارسال می شود در فرستنده با کد داخل دکودر مقایسه می شود در صورتی که کدها با
همدیگر هم خوانی داشتند در خودرو باز می شود ، چراغ سقف روشن شده و زنگ
خطر (در خودروهای نسل اول) قطع می شود تا کنون بیرون خودرو هستیم و
سیگنال در دکودر می ماند و فرآیند باز کردن درها به اتمام می رسد .
سیستم ارسال کد جهت باز و بست درها بر دو نوع می باشد :
Fixed-١: در این حالت همواره یک کد بین فرستنده و دکودر رد و بدل می شود
به عبارتی این کد همواره ثابت می باشد در سیستمهای نسل اول مکانیزم باز و بست
درها با کد ثابت انجام می گیرد .
از مشکلات سیستم مذکور این است که امکان کپی کردن و یا پاک کردن کد مذکور
به دلیل ثابت ماندن آن بسیار زیاد می باشد .
Rolling -2: در این حالت با هر بار ارسال کد از سوی فرستنده کد تغییر
می کند و پس از مقایسه کد ارسالی با کد موجود در دکودر نسبت به بازکردن قفل
درها اقدام می شود .
مدیریت باز و بست درها در نسل اولV1:
1) در نسل اول خودروها(V1',V1T,V 1) اگر در خودرو با استفاده از ریموت باز شد با همان کد باز کردن خودرو می توان خودرو را روشن نمود لذا اگر در هنگام نشستن در خودرو ، درب آن بسته باشد خودرو روشن نمی شود.
2) درV1 اگر باتری ریموت تمام می شد امکان روشن کردن خودرو وجود نداشت بنابراین یک کارت که یک کد 4 رقمی روی آن بود به مشتری می دادند که وقتی ریموت خراب می شد با این کد امکان روشن کردن خودرو را داشته باشند و در را نیز با کلید مکانیکی باز
می نمودند در ضمن تمامی خودروهای نسل اول فرستنده آن با اشعه مادون قرمز کار می کند .
3) در خودروهای نسل اول فاقد چراغ ایموبیلایزر بوده و چراغ عیب یاب سیستم انژکتور هر دو کار را مشترکاً انجام می داد.
4) در حالت خرابی ریموت ، با قرار دادن کلید در جا سوئیچی چراغ عیب یاب روشن می شد پدال گاز را تا آخر فشار داده چرا غ عیب یاب
خاموش می شد از طریق دکمه روی برف پاک کن (مثلا کد 3524 ) ابتدا دکمه را 3 بار با فواصل زمانی 1 ثانیه که هر بار چراغ عیب یاب
آن را تائید می کرد وارد کرده بعد از آن پدال گاز را ول کرده و مجدداً برای کدهای 5و 2و 4 نیز همین کار را انجام داده و پس از وارد کردن
4 عدد و تائید توسط چراغ عیب یاب ، چراغ عیب یاب به کلی خاموش شده و ایموبیلایزر غیر فعال می شود .خودرو روشن می گردد و تا
زمان جا زدن باطری ریموت یا تعمیر آن نیازی به وارد کردن کد ندارد .
مقایسه مدیریت باز و بست درها در نسل اول V1,V1T
1) کد ارسالی در نسلهای V1, V1T ثابت بوده و امکان کپی کردن آن بسیار بالا است 2
) اگر کارت مذکور یا کلید گم شود توسط شخصی که آن را پیدا کند امکان روشن
کردن خودرو وجود دارد.
3) در نسلV1Tیک کورنومتر اضافی نسبت به V1 دارد به صورتیکه هنگامی که در خودرو باز بوده و فراموش کرده ایم در را ببندیم تا 15 دقیقه امکان روشن کردن خودرو وجود داشته بعد از آن دیگر خودرو روشن نمی شود اما در V1 تا هر زمان که بخواهیم پس از باز شدن در خودرو امکان روشن کردن خودرو وجود دارد
(غیر از مدلهای ارسالی به انگلستان که زمان آن 3 دقیقه در نظر گرفته شده
است).
نسل دوم سیستمهای ضد سرقت (V2)با ترانسپوندر:
تا به حال سیستم معرفی شده صرفاً به منظور باز و بست درها عنوان شد که نهایتا
منجر به روشن کردن خودرو پس از باز شدن درها می گردید (نسل اول و اوایل
نسل دوم)
در نسل دوم به بعد سیستم فرستنده با امواج رادیو فرکانسی کار می کند و دارای
الکترونیکی و ترانسپوندر نیز می باشد که پس از باز کردن در مانند نسل اول chip
برای روشن کردن خودرو یک سیستم دیگری وجود دارد به شکلی که فرآیند باز و
بستن درها به روشن کردن خودرو ارتباطی نداشته و این همان نسل دوم
سیستمهای ایموبیلایزر می باشد (نظیر خودرو زانتیا).
Transmitter(فرستنده) :
فرستنده این سیستم در داخل کلید خودرو تعبیه شده است سیستمهای نسل اول و
اوایل نسل دوم به صورت اشعه مادون قرمز بوده و در سیستمهای جدید از امواج رادیو فرکانسی به همراه یک chip الکترونیکی و ترانسپوندر استفاده می شود .
اجزای اصلی سیستم ایموبیلایزر (نسل دوم به بعد) :
از نسل دوم به بعد ، فرستنده کلید دارای chip الکترونیکی می باشد . در ضمن قطعه ترانسپوندر نیز به سیستم اضافه شده است پس از باز کردن درها و جا دادن کلید در
جا سوییچی ، مثبت سوئیچ به دکودر رفته و دکودر از ترانسپوندر می خواهد که کد ارسالی از سوی chip را کنترل کند ارتباط بین chip و ترانسپوندر توسط جریان القایی صورت می پذیرد.
ترانسپوندر
قسمت الکترونیکی حلقه ترانسپوندر یک جریان متناوب با فرکانس بالا به سیم پیچ
(بوبین) آن می دهد .
قسمت الکترونیکی حلقه ترانسپوندر یک جریان متناوب با فرکانس بالا به سیم پیچ
(بوبین) آن می دهد . در دور بوبین به دلیل این جریان یک میدان مغناطیسی ایجاد می شود در داخلCHIP نیز یک عنصر مغناطیسی وجود دارد و CHIP بر اساس کدی که دارد و نوع برنامه اش سیگنال را تغییر می دهد و نهایتاً سیگنال(جریان) در ترانسپوندر عوض می شود و با استفاده از یک خط ارتباطی ، حلقه جوابی به دکودر می دهد و کد CHIP را می پرسد.
در واقع CHIP میدان مغناطیسی ترانسپوندر را تغییر می دهد و سیگنال جدید از ترانسپوندر به دکودر می رود و این سیگنال جدید همان کد ارسالی است
ترانسپوندر فقط جابجا کننده سیگنال است و می توان از روی یک خودرو باز کرد و روی
یک خودروی دیگر آن را نصب نمود بدون آنکه در عملکرد سیستم مشکلی ایجاد شود .
CHIP میزان برق مورد نیاز را از جریان القایی حلقه دریافت می کند در خودرو زانتیا از قطعه CPH به جای UCH استفاده می گردد که به لحاظ عملکردی در سیستم ایموبیلایزر ، تفاوت چندانی ندارد و صرفا نام آن متفاوت است.
ترانسپوندر 4 رشته سیم دارد .
1)منبع تغذیه (مثبت) 2) اتصال بدنه(منفی)
3)سیگنال رفت 4)سیگنال برگشت
در بعضی خودروها 3 سیمه می باشد به شکلی که سیگنال رفت و
برگشت از طریق یک سیم جابجا می شود .
دکودر
پس از آنکه دکودر از طریق ترانسپوندر کد CHIP را کنترل نمود اگر کد CHIP با کد حافظه دکودر یکی باشد در این صورت دکودر یک کد جدید ایجاد نموده و به ECU انژکتور می فرستد و قفل آن را باز کرده و نهایتاً منجر به روشن شدن خودرو می شود .
تا سال 1997 دکودر به صورت یک قطعه جداگانه بوده لکن امروزه دکودر در داخل UCH قرار گرفته است و هر جا صحبت از دکودر شد منظور همان UCH می باشد.
فیلدهای خالی داخل دکودر:
در داخل دکودر 4 فضا به منظور معرفی 4عدد CHIP وجود دارد.
(بسته به نوع سیستم بعضاً قابلیت تعریف دو کلید وجود دارد )
یکی از محاسن سیستمهای نسل دوم این است که با گم شدن یک
کلید می توان فضای معرفی شده برای کلید گم شده را به یک
کلید دیگر اختصاص داد به این معنی که یک کلید دو بار تعریف
شده است لذا کلید گم شده عملا از کار می افتد و در صورتی که
مالک خودرو آن را پیدا نمود می توان مجددا آن را تعریف نماید.
نحوه کارکرد سیستم پس از تائید کد توسط دکودر در سیستمهای CRYPTED:
پس از آنکه دکودر از طریق ترانسپوندر کد CHIP را کنترل نمود اگر کد CHIP با کد حافظه دکودر یکی باشد امکان استارت خودرو وجود دارد در این حالت UCH کامپیوتر انژکتور را فرا می خواند بدی ن صورت که یک شماره به کامپیوتر انژکتور می فرستد و کامپیوتر شروع به حساب کردن می کند در کامپیوتر انژکتور این شماره در یک فرمول ریاضی قرار می گیرد و دقیقا در UCH نیز همین کار انجام می شود (هر دو با یک شماره و یک الگوریتم کارمی کنند) وقتی نتیجه در دو کامپیوتر یکی شد با یکدیگر صحبت نموده و وقتی شماره ها یکی شدند UCH یک کد جدید می سازد و به کامپیوتر انژکتور می فرستد تا قفل آن باز شود . لذا هر بار کد اولیه در فرمول ریاضی تغییر می کند و کد مذکور ثابت نمی باشد و این امر سبب می شود که امکان کپی نمودن کد
غیر ممکن گردد . می توان گفت که فرمول موجود در کامپیوترها به لحاظ ریاضی بر اساس منطق (سری و دنباله)کار می کنند . دکودر یک شماره انداز دارد و
کلید نیز یک شماره انداز دیگر( کنتور) . لذا اگر تعداد فشار دکمه ریموت (در حالتی که منجر به باز شدن در نگردد ) زیر عدد 1000 باشد با اولین بار روشن کردن
خودرو شماره های دو کنتور دکودر و ریموت با هم مجدداً تطابق پیدا می کنند ولی اگر شخصی آن را بیش از 1000 بار فشار دهد کلید دسنکرونیزه می شود.
سیستم (V2(ENCRYPTED که مجهز به سیستم MULTIPLEX باشد نسل سوم سیستمهای ایموبیلایزر را تشکیل می دهد در خودروهای نسل سوم به جای استفاده از کلید و سیستم ترانسپوندر از سیستم کارت و card reader استفاده می شود در سیستم مذکور نیز مانند نسل دوم یک CHIP الکترونیکی داخل کارت مخصوص خودرو قرار دارد ب ه شکلی که
پس از قرار دادن کارت با فشار دکمه استارت نسبت به روشن
کردن خودرو اقدام خواهد شد.
وقتی کارت به صورت نیمه در کارت خوان قرار گیرد رادیو و
چراغهای خودرو روشن می شود
ولی هنگامی که کارت به طور کامل در کارت خوان قرار گیرد جریان به UCH می رسد و از کارت خوان می خواهد که کارت را شناسایی کند .بعد از شناسایی کارت ،دکودر داخل UCH یک کد به سمت قفل الکترونیکی فرمان می فرستد و اگر کد درست باشد
قفل باز می شود و این یک کد کاملا جداگانه است.
تمامی این ارتباطات در شبکه MULTI-PLEX بوده و هنگامی که قفل فرمان آزاد شد به UCH اطلاع داده می شود که قفل الکترونیکی فرمان باز شده است .
نمای شماتیک سیستم های نسل سوم
1)کارت روشن کردن خودرو
2) کارت خوان (card reader)
3) UCH یا پر دازشگر اصلی سیستم ضد سرقت که دکودر در داخل آن واقع است.
4) عناصری که پس از هم خوانی کد ارسالی به کامپیوتر انژکتور از طریق UCH فعال می شوند نظیر قفل الکترونیکی فرمان در وهله اول و در مرحله بعدی
سایر اجزامانندانژکتورها ، پمپ بنزین وسیستم جرقه.
اجزای اصلی سیستم به قرار زیر می باشد :
1) کارت خودرو (به جای سوئیچ)
2) کارت خوان
3) UCH
4) قفل الکترونیکی فرمان
5) ECU انژکتور
6) صفحه داشبورد
7) سایر ECU های متصل در شبکه مالتی پلکس
