نوسانات اطلس شمالی
(North Atlantic oscillation (NAO
همچنانکه نوسان جنوبی آشکارترين الگوي پيوند از دور نيمکره جنوبی است نوسان اطلس شمالیهم بارزترين الگوهاي پيوند از دوري است كه در تمام طول سال در نيمکره شمالی فعال است.
شاخص نوسانات اطلس شمالی به صورت گرایش فشار برای در حد پایین بودن در زمستان در نزدیکی ایسلند زمانی که فشار در نزدیکی آزور و جنوب غرب اروپا بالا باید تعریف شده است. شاخص نوسانات شمالی بر پایه اختلاف فشار نرمال شده سطح دریا (P) بین منطقه حاره (آزور، A) و کم فشار جنب قطبی (ایسلند، I) بنا نهاده شده است:
NAO= P(A) - P(I)s
نوسان اطلس شمالی در واقع نماينده تغييرات بادهای غربی بر روی اطلس شمالی در فاصله مدار 40 تا 60 درجه است. ساختار اقليمي NAO در طي ماههاي سال تغيير چنداني پيدا نميكند و از يك ساختار دو هستهاي شمالي ـ جنوبي برخوردار است. يكي از اين هستهها روي گرينلند و ديگري با علامت مخالف روي عرضهاي ميانة اقيانوس اطلس شمالي بين مدار 35 تا 40 درجه قرار ميگيرد.
در این شرایط دمای اروپای شمالی افزایش و بارش در این قسمت نیزافزایش می یابد اما در جنوب اروپا هوای سرد و خشک حاکم است.
در این شرایط کم فشار ایسلند L و نیز پر فشار آزور(جنب حاره ای) H تقویت و به هم نزدیک می شوند. پر فشار آزور از تنگه جبل الطارق دور تر و به مرکز اطلس نزدیک و به عرض های جغرافیایی بالاتر تغییر موقعیت می دهد. بادهای تجارتی (Trade Winds) در مناطق نیمه حاره اقیانوس اطلس قوی تر می شوند.
در فازهاي منفي قوي عكس اين وضع ديده ميشود. در دورههايي معين كه يك فاز مثبت يا منفي مدتها دوام ميآورد الگوي ناهنجاريهاي ارتفاع ژئوپتانسيل و دما تا مركز روسيه و شمال سيبري مركزي هم كشيده ميشود.
در این شرایط دمای اروپای شمالی کاهش و بارش در این قسمت کاهش می یابد اما در جنوب اروپا هوای گرم و مرطوب حاکم است.
در این شرایط کم فشار ایسلند L و نیز پر فشار آزور(جنب حاره ای) تضعیف و از هم دور می شوند. پر فشار آزور به تنگه جبل الطارق نزدیک و از میانه اطلس فاصله گرفته و به عرض های جغرافیایی پایین تر عقب نشینی می کند.
باد های تجاری (Trade Winds) نیز در منطقه اطلس نیمه حاره ای تضیف می شوند.
در این وضعیت پر فشار آزور (جنب حاره ای) در جنوب اروپا و حوزه دریای مدیترانه تضیف و به عرض های پایین جغرافیایی عقب رانده می شود و در نتیجه راه برای ورود باد های مرطوب غربی به مدیترانه و خاورمیانه باز شده و دوره مرطوب آغاز می شود. در این هنگام چرخند زایی مدیترانه افزایش می یابد و چرخندها یکی پس از دیگری به کشور وارد می شوند.
بنابر این فاز + NAO با کم بارشی و خشکسالی و فاز - با پر بارشی و تر سالی کشورتوام خواهد بود.
NAO نوسانهاي فصلي و سالانه قابل توجهي از خود نشان ميدهد و بروز فازهاي مثبت مداوم و منفي مداوم از خصوصيت آن است. الگوي زمستاني NAO نوسانهاي سالانه و دههاي هم از خود نشان ميدهد. براي نمونه فاز منفي NAO از ميانة دهة 1950 تا زمستان سال 79ـ 1978 حاكم بود. در اين دورة24 ساله چهار دورة غالب كه هر يك دست كم سه سال به طول انجاميد همراه با فاز منفي بود و فاز مثبت تقريباً رخ نداد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
اندازه این تصویر کوچک شده است ! برای مشاهده تصویر اصلی اینجا کلیک کنید . اندازه اصلی تصویر 752x220 و حجم آن 15 کیلوبایت میباشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در حقيقت در كل اين دوره فاز مثبت تنها سه بار در ميانگين فصلی ديده شد و هرگز در دو سال متوالي پديدار نشد.پس از اين دورة‌منفي يك دورة مثبت از زمستان 80ـ1979 آغاز شد و تا زمستان سال 95ـ1994 ادامه يافت. در اين دوره 15 ساله دوبار فاز منفي قوي رخ داد يكي در زمستان سال 85ـ1984 و يكي در زمستان 86ـ1985. البته در نوامبر 1995 تا فوريه 1996 هم يك فاز منفي قوي رخ داد. زمستان سال 97ـ1996 يكي از سالهاي سرگرداني NAO بوده است يعني در دسامبر 1996 و ژانويه 1997 يك فاز منفي حاكم بود و در فوريه و مارس 1997 يك فاز مثبت حاكم شد.
هرچند NAO و نوسان جنوبی SO دو الگوی مستقل هستند اما در دوره های 8-6 ساله با هم پيوند پيدا ميکنند. محاسبات ايشان نشان ميدهد که 20 درصد نوسانهای SO در دوره های 8-6 ساله با 25 درصد تغييرات NAO ارتباط دارد. به بيان ديگر فازهای فرين مثبت SO که نماينده حاکميت النينيو در نيمکره جنوبی است با فازهای منفی NAO که نماينده ضعف وزش مداری در اطلس شمالی و اروپاست ( و به همين دليل در هنگام حاکميت فازهای منفی NAO اروپا سردتر و پربارشتر است) همراه ميشود.
************************************************** *****************************************
نمودار روزانه شاخص NAO ( این نمودار هر روز به صورت اتومات آپدیت می شود)
************************************************** *****************************************
اندازه این تصویر کوچک شده است ! برای مشاهده تصویر اصلی اینجا کلیک کنید . اندازه اصلی تصویر 800x600 و حجم آن 53 کیلوبایت میباشد.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
میانگین فصلی استاندارد شده شاخص NAO در خلال فصل سرد (خط آبی)؛ توسط میانگین روزانه شاخص NAO در ژانویه، فوریه و مارچ هر سال بدست می آید. خط سیاه میانگین استاندارد شده 5 سال متوالی شاخص NAO می باشد. هر دو منحنی بر مبنای دوره آماری 2000 - 1950 استاندارد شده اند.
************************************************** *****************************************
وضیعت فعلی شاخص نوسان اطلس شمالی NAO: این شاخص در حال حاضر در فاز منفی خود قرار دارد.
2010
Jan -1.11... Feb - 1.98... Mar -0.88... Apr -0.72... May -1.49... Jun -0.82... Jul -0.42... Aug -1.22... Sep -0.79
میزان ماهانه شاخص NAO
