-
نان در فرهنگ ایرانی
نان قدیمی‌ترین و با ارزش‌ترین یافته غذایی بشر، در تاریخ تغذیه جهان جایگاه ویژه و ممتازی دارد. سابقه تولید گندم به حدود 800 سال قبل می‌رسد. در ایران نیز نان از ارزش و احترام خاصی برخوردار بوده و آن را برکت خدا می‌دانند و دور ریختن آن را نوعی گناه تلقی می‌کنند. ایرانیان گندم را مایه حیات و نان را برکت زندگی و جلوه‌ای از ذات حق می‌دانند.
گندم، مهم ترین ماده غذایى بشر است که تاکنون نتوانسته اند براى آن جانشینى بیابند، و از حیث پروتئین و سایر مواد کالرى زا در ردیف بهترین و سالم ترین مواد غذایى قرار دارد. با توجه به آنچه که از متون تاریخى بر
مى آید، استفاده، شناخت، کاشت، داشت و مصرف گندم را بایستى همزاد با تاریخ بشر دانست. اهمیت گندم، آن چنان واضح است که آدمى را از پرداختن به آن بى نیاز مى سازد. اگر در تواریخ مى خوانیم که فلان حاکم و یا فلان حکیم، مردم را به ذخیره گندم براى مبارزه با قحطیها و خشکسالیها توصیه مى کند همگى بر اهمیت ویژه و حیاتى این محصول دلالت دارد.
اولیای بزرگوار اسلام برای این نعمت الهی احترام ویژه ای قائل بود ه اند: چرا که نان برای لذت بردن و پرخوردن نیست بلکه عاملی برای توان یابی و عمل و نشاط و کوشش در میدان های زندگی و تکلیف است. به تعبیر دیگر نان، عاملی برای نمو و رشد، شکوفایی ذخایر فطری و عاطفی بشری، تلاش های انسان در مزرعه زندگی، نماز و روزه، حج و جهاد، امر به معروف و نهی از منکر، اجرای عدالت و درگیری با ظلم، دستگیری از بیچارگان و زدودن اندوه از دلهای تیره بختان، دانش و پیشرفت ، هنر و ادب، سلوک و اخلاق، معرفت خدای متعال و صعود به سوی او، اشاعه خیرات و پرداختن به کارهای نیک و شایسته، یاری کردن دین و رفتن به جنگ و جهاد در راه خدا، سلاح به دست گرفتن، شهادت، رستگار شدن و ملاقات خداوند متعال است. آری همه این موارد برخاسته از نان و قوت بدن وقدرت بر انجام کار است.
رسول خدا (ص) می فرماید: نان را بزرگ دارید و آن را محترم شمارید که خدای متعال برای آن برکاتی از آسمان فرو فرستاده و برکات زمین را بیرون آورده است از جمله احترام گذاری به نان آن است که آن را نبرند و زیر پا نیندازند.
نان در فرهنگ ایرانی از اهمیت و جایگاه خاصی برخوردار است و از زمانهای بسیار دور قوت اصلی مردم بوده است. در فرهنگ غنی ایران نان به عنوان یکی از عناصر اصلی زندگی هم در فرهنگ مادی و هم در فرهنگ معنوی است. نان یک مفهوم اختصاصی دارد و همان شکل پخته شده خمیر است که از آرد تهیه می شودو یک مفهوم کلی غذا را دارد، چون عنصر اصلی غذا و سفره ایرانی نان است. قداست و حرمت این برکت عظیم در باور مردم نسبت به سایر خوراکیها بالاتر و چشم گیرتر است. در ادبیات شفاهی، قسمها و دعاها و دوبیتی ها مقام و منزلتی که برای نان و اهمیت آن در بین مردم وجود دارد، کاملاً چشمگیراست.
کد:
http://www.iranseda.ir/FullItem/?g=748972
