درياچه اروميه در آستانه مرگ (اخبار و مباحث مرتبط با دریاچه ارومیه)

درياچه اروميه در آستانه مرگ

درياچه اروميه تا همين چند سال اخير، تنها عنوان بزرگ‌ترين درياچه شور كشور را يدك نمي‌كشيد، بلكه مكاني بود براي مهاجرت پرندگاني كه در مسيرشان از اروپا به جنوب، به اين درياچه پناه مي‌بردند، ولي اين روزها اين پرندگان در سرگرداني يافتن محل امن به‌سر مي‌برند، چرا كه آب‌هاي شوري كه آرتميايش شهرت جهاني داشته هم اكنون در حال انقراض است. كارشناسان مي‌گويند با تداوم روند كاهش سطح آب اين درياچه در صورت عدم اتخاذ راهكارهاي كنترلي اين درياچه كه به‌واسطه بهره‌برداري آرتميا (سخت پوستي كه در آب شور زندگي مي‌كند)، منابع نمكي و بهره‌برداري توريستي‌اش ميليارد‌ها دلار ارزش دارد طي 2 تا 3 سال آينده به شوره‌زاري مبدل خواهد شد. حسن عباس‌نژاد، مديركل حفاظت محيط‌زيست آذربايجان غربي 2 روز پيش اعلام كرد كه سطح آب درياچه اروميه امسال حدود 20 سانتي‌متر ديگر كاهش يافته كه از عوامل آن افزايش تبخير آب در فصل گرما و كاهش ورودي آب از طريق رودخانه‌هاي حوضه آبخيز است.
وي افزود: روند كاهش آب درياچه اروميه به طور محسوس از سال 84 آغاز شده و در اين مدت ميزان آب درياچه حدود 6 متر كاهش يافته است و اين روند همچنان ادامه دارد.

آيا درياچه اروميه خشك مي‌شود؟

دكتر ناصر آق، مدير بخش اكولوژي، بيولوژي و مديريت ذخاير پژوهشكده آرتميا در گفتگو با «جام‌جم» گفت: در حال حاضر ميزان شوري درياچه به 350 گرم در ليتر رسيده است كه روند افزايشي آن همچنان ادامه دارد. نمك لايه‌هاي زيرين درياچه را كاملا پوشانده و مرتب به ضخامت آن اضافه مي‌شود. علي‌رغم هشدارهايي كه طي چند سال اخير و طي خشكسالي 10 ساله در كشور و بخصوص خشكسالي 2 سال پيش كه پس از 77 سال بي‌سابقه بود، به مسوولان ذي‌ربط داديم متاسفانه، هيچ اقدام كنترلي و جدي در اين ارتباط صورت نگرفته است و علي‌رغم بارش‌هاي خوب امسال در استان آب درياچه به ميزان 20 سانتي‌متر كاهش سطح يافته است. در چنين شرايطي خشك شدن كامل درياچه كه عمق آب در قسمت جنوبي آن اكنون به نيم متر رسيده است، طي 2 تا 3 سال آينده دور از انتظار نيست.به گفته آق، يكي از اصلي‌ترين عواملي كه مي‌تواند منجر به بروز تداوم كاهش سطح آب درياچه شده باشد اختصاص 90 در صد منابع آبي منطقه صرفا به كشاورزي است. نقي كريمي، مديرعامل شركت آب منطقه‌اي آذربايجان غربي نيز در اين راستا در گفتگو با ايسنا اعلام كرد كه روند فعلي مصرف آب، نشان از بروز بحران در آينده دارد. چرا كه برابر با استانداردهاي جهاني 45 درصد از آب استان در بخش كشاورزي هدر مي رود و به عبارت ديگر سالانه 5/1 ميليارد متر مكعب از آب استان كه معادل با 7 سد شهر چاي اروميه است، در اين بخش از دست مي‌رود.
برخي كارشناسان معتقدند متاسفانه آب ارزشي اقتصادي براي دولت ندارد و پرداخت 95 درصد يارانه در اين بخش از سوي دولت، گواهي بر اين مساله است. در صورتي كه اگر آب ارزش اقتصادي پيدا كند هرگز شاهد مصرف بي‌رويه آب نخواهيم بود.دكتر آق نيز تاكيد كرد: مديريت منابع آبي در دوران بحران كنوني مهم‌ترين نقش را در كنترل وضعيت درياچه خواهد داشت. همچنان كه راندمان بخش كشاورزي علي‌رغم اختصاص 90 در صد منابع آبي تنها 30 درصد برآورد شده است. پس دولت بايد هرچه سريع‌تر از يك سو به مكانيزه كردن آبياري كشاورزي اقدام كند تا با كاهش مصرف آب، بخشي از اين منابع به درياچه اختصاص يابد. از سوي ديگر بايد جلوي تخليه سفره‌هاي آب‌ زيرزميني بدنبال احداث چاه‌هاي غيرمجاز گرفته شود تا روان آب‌ها به درياچه اضافه شوند . در چنين شرايطي به نظر مي‌رسد بهترين راه سهميه‌بندي در مصرف آب توسط بخش‌هاي مختلف در استان است.

راه حل عملي چيست؟

دكتر آق درباره راهكار عملي مقابله با اين بحران گفت: بر اساس بررسي‌هاي صورت گرفته 3 منبع براي انتقال آب به درياچه اروميه پيشنهاد شده است كه يكي رودخانه زاب كوچك نزديك پيرانشهر، ديگري رودخانه ارس و اخيرا درياچه خزر است. اما مساله اين است كه اين اقدامات هر چه سريع‌تر بايد به انجام برسد. بي‌شك سرمايه‌گذاري روي اين درياچه از بعد كشاورزي، زيست محيطي و اقتصادي ارزش بي‌شماري دارد، امري كه بيش از اين نبايد مورد بي‌توجهي قرار‌گيرد. وي با اشاره به دور از انتظار نبودن بروز يك فاجعه زيست محيطي اظهار كرد: ايجاد كويري از نمك با خشك شدن درياچه كه 8 تا 10 ميليارد متر مكعب نمك را بر سطح خود باقي مي‌گذارد (اين ميزان براي تامين تمام نمك مورد نياز مردم دنيا كافي است) خطري جدي براي باغات و مزارع كشت انگور و سيب و ساير محصولات كشاورزي محسوب مي‌شود ،آب و هواي منطقه را نيز از معتدل به گرمسيري همراه با بادهاي نمكي تبديل خواهد كرد.

منبع:جام جم آنلاین

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
زمانی دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب شور جهان محسوب می‌شد ولی اکنون سه پنجم آن خشک شده است!!

مقام‌های سازمان حفاظت محیط زیست ایران در مورد احتمال بارش ۱۰ میلیارد تن نمک در مناطق آذربایجان این کشور هشدار داده‌اند.
محمدباقر صدوق، معاون محیط طبیعی این سازمان امروز چهاردهم تیر به خبرنگاران گفته ‌است که با خشک شدن دریاچه ارومیه، نمک موجود آن به صورت گرد و غبار و توفان بر سر مردم منطقه خواهد ریخت.


وی در مورد به خطر افتادن زندگی شش میلیون نفر در اطراف این منطقه هشدار داد و گفت: "با کاغذبازی و مصوبه به جایی نمی‌رسیم و با روند فعلی دریاچه خشک می‌‌شود."
به گفته آقای صدوق "این بحران تنها گریبان آذربایجان را نمی‌گیرد بلکه تمامی مناطق کشور را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد."
سال قبل نیز پس از آن که دیگر آبی از رودخانه هیرمند در شرق ایران به تالاب هامون نریخت، باد با سرعت یک متر با ثانیه ذرات شن، ماسه و مواد آلی را روی شهر زابل ریخت.
کارشناسان محیط زیست می‌گویند، شهر زابل که زمانی به دلیل وجود تالاب هامون یکی از مفرح‌ترین شهرهای ایران به شمار می‌رفت، بعد از خشک شدن هامون به شوره‌زاری بدل شده است.
چندی پیش حسن عباس نژاد، مدیر کل حفاظت زیست آذربایجان غربی اعلام کرد که ۵۳ درصد از مساحت دریاچه ارومیه خشک شده‌ است و انتقال سالانه یک میلیارد متر مکعب آب از طریق رودخانه ارس را یکی از راه‌های جلوگیری از خشک شدن این دریاچه عنوان کرد.
اسماعیل کهرم، استاد دانشگاه و کارشناس محیط زیست در این باره گفت که رسیدن به چنین هدفی مستلزم هزینه‌های بسیار زیاد است و این قبیل طرح‌ها هیچگاه اجرایی نمی‌شود.

سدهایی که آب را به روی دریاچه ارومیه بست
دریاچه ارومیه با ۵۰ هزار هکتار در شمال غربی ایران و در منطقه آذربایجان واقع شده‌است. این دریاچه بزرگ‌ترین دریاچه داخلی ایران و دومین دریاچه آب شور جهان است.
آب این دریاچه شور بوده و اغلب از رودخانه های زرینه‌رود، سیمینه‌رود، گدار، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تامین می‌شد.
دولت‌های ایران در دو دهه اخیر عملا با احداث ۳۵ سد بر روی رودخانه‌های ۲۱ گانه که جریان آنها به دریاچه ارومیه منتهی می‌شد، حدود ۵ و نیم میلیون متر مکعب آب آن را در بالادست به مصارف کشاورزی اختصاص دادند.
حدود نیم میلیون متر مکعب نیز از طریق چشمه‌ها و جریان‌های آبی وارد دریاچه ارومیه می‌شد که به گفته مقام‌های دولتی به دلیل عدم استفاده اصولی، این منابع آبی دیگر آب دریاچه ارومیه را تامین نمی‌کند.

"پس از خشک شدن کامل دریاچه ارومیه، باد ذرات نمک را روی زمین‌های زراعی خواهد برد و تمام حبه‌های انگور و به ویژه باغ‌های سیب معروف ارومیه خشک خواهد شد"

اسماعیل کهرم

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]



در این میان حدود یک میلیون متر مکعب نیز توسط بارش باران تامین می‌شد که در خشکسالی‌های اخیر از میزان آب ورودی دریاچه ارومیه کاسته شده‌است.
اسماعیل کهرم گفت، ابتدا دولت قول داده‌ بود که در نحوه آبیاری اصلاحاتی انجام بدهد، اما هنوز آبیاری زمین‌های کشاورزی به شیوه سنتی "کرت" انجام می‌شود و در نتیجه مقدار زیادی از آب تبخیر شده و به هدر می‌رود.

نارضایتی مردم آذربایجان
روز سیزدهم فروردین امسال، تجمع بزرگی از علاقه‌مندان به محیط زیست که به سیاست‌های دولت در مورد دریاچه ارومیه معترض بودند، در دو شهر تبریز و ارومیه با مداخله پلیس و ماموران امنیتی به هم خورد.
تا آنجا که در گزارش‌ها و ویدیوهای منتشر شده از این ماجرا دیده شد، معترضان شعارهای سیاسی ‌نمی‌داند و پارچه نوشته‌هایشان تنها حاوی درخواست بازکردن دریچه‌های سدها و روان کردن آب رودخانه‌ها به دریاچه ارومیه بود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

آقای کهرم می‌گوید که پس از خشک شدن کامل دریاچه ارومیه، باد ذرات نمک را روی زمین‌های زراعی خواهد برد و تمام حبه‌های انگور و به ویژه باغ‌های سیب معروف ارومیه خشک خواهد شد.
زمانی دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین آبگیر دائمی آسیای غربی به شمار می‌رفت و بعد از مرداب انزلی از جالب‌ترین زیستگاه‌های طبیعی جانواران ایران محسوب می‌شد.
دریاچه ارومیه همچنین دارای ۱۰۲ جزیره بود که همه آن‌ها از سوی سازمان یونسکو به عنوان اندوخته طبیعی جهان به ثبت رسیده‌اند و در حال حاضر اثری از آنها باقی نمانده است.
همچنین آب این دریاچه زیستگاه گونه‌هایی از سخت پوستان است که کاربردهای صنعتی بسیار بالایی نیز برای مراکز پرورش آبزیان دارند.
گفته می شود که زمانی آب شور این دریاچه با غلظت ۸۰ گرم در لیتر به بهشت ارومیه معروف بود اما حالا حسن عباس نژاد، مدیر سازمان حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی گفته‌است که غلظت نمک این دریاچه به بیش از ۴۰۰ گرم در لیتر رسیده‌است.
برخی از کارشناسان می‌گویند، فقط موجودات آبزی نیستند که حیاتشان در دریاچه ارومیه نابود شده‌است، بلکه خشک شدن این دریاچه و حرکت نمک به مناطق اطراف از جمله شهرهای مجاور در عراق و ترکیه را نیز تحت تاثیر قرار خواهد.

حاج رسولی‎ها در گفتگو با مهر : وضعیت ذخایر آب زیرزمینی قرمز شد مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران با اعلام اینکه 90 درصد دشتهای ممنوعه کشور دارای افت ذخیره آب هستند، گفت: وقوع خشکسالی‌های اخیر زنگ خطر را در دشت‌ها به صدا در آورده است. محمد حاج رسولی ها در گفتگو با مهر از آخرین اقدامات صورت گرفته در رابطه با دشتهای ممنوعه سخن گفت و افزود: در کل کشر 609 محدوده مطالعاتی داریم که قابل بررسی و مونیتور شدن هستند.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران اظهار داشت: از 609 محدوده مطالعاتی در کشور، 434 محدوده بررسی می شود و مابقی در حاشیه کویر است و یا قابل اهمیت نیست.
حاج رسولی ها تصریح کرد: به صورت کلی ماهانه بررسی هایی بر روی وضعیت دشتها صورت می گیرد که باید گفت متاسفانه از این 434 دشت و محدوه مطالعاتی آمار خوشایندی وجود ندارد چرا که فقط 38 دشت در حالت تعادل قرار دارد.
این مقام مسئول در وزارت نیرو ادامه داد: به عبارت دیگر، تنها 10 درصد دشتها در کشور در حالت تعادلی قرار دارند و 70 دشت ممنوعه نیز دارای افت بالای 1 متر تا 2 متر در سال است.
مشاور وزیر نیرو با تاکید بر اینکه 15 درصد دشتهای کشور دارای افت بالایی هستند، خاطر نشان کرد: 327 دشت دیگر در کشور معادل 75 درصد از کل در طول سال افت 1 متری را تجربه می کنند.
به گفته حاج رسولی ها، 90 درصد سفره های زیرزمینی کشور دارای افت ذخیره آب هستند و در دشتها سالیانه چند متر افت ذخایر آب اتفاق می افتد. مسائل مطرح شده در مورد دریاچه ارومیه به نحوی است که سالیانه 28 تا 30 سانتی‌متر افت ایجاد می شود و مقایسه افت دشتها با دریاچه ارومیه به وضوح قابل مشاهده است.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران از به صدا درآمدن زنگ خطر در دشتهای ممنوعه به دلیل وقوع خشکسالی های اخیر در کشور خبر داد و بیان داشت: در شرایط فعلی، دشتها تغییر در الگوی مصرف، کشت، برداشتها و همچنین روش آبیاری می‌تواند به جلوگیری از ادامه از دست رفتن ذخایر دشتها کمک کند.
وی با اشاره به کارگیری انواع روشها از کنترل مصرف و تغییر شیوه آبیاری برای جلوگیری از ادامه بحران در دشت ها، تصریح کرد: از نظر قانونی میزان برداشت از دشت ها به نسبت وضعیت 5 ساله اخیر تعیین می شود.
حاج رسولی ها افزود: استفاده از روش های تغذیه مصنوعی می تواند تا حدودی به وضعیت دشت های ممنوعه کمک کند ولی با این حال خیلی موثر نیست و ما باید بتوانیم بهره وری را هدف قرار دهیم.

دوم اردیبهشت؛ روز زمین پاک/سونامی فرسایش خاک در روز زمین پاک/ مبادا ایران بی‌برگ و بار شودامسال دوم اردیبهشت روز جهانی زمین پاک را درحالی گرامی می‌داریم که چالشهایی همچون شسته شدن سالیانه حداقل 2 میلیارد تن خاک، کسب رتبه اول فرسایش خاک در جهان، افت 60 متری سطح آبهای زیرزمینی و خشک شدن تالابها گریبانگیر آب و خاک سرزمین مان ایران شده است.به گزارش خبرنگار مهر، روز جهانی زمین پاک هر ساله ،22 آوریل مصادف با دوم اردیبهشت در تمام دنیا برگزار و به همه مردم روی زمین یادآوری می‌شود که نباید سیاره خود زمین را فراموش کنند و به فکر حفظ آن باشند.
روز زمین پاک مناسبت سالانه‌ای است که با هدف افزایش آگاهی و تجلیل از محیط زیست کره زمین نامگذاری شده است. در سال 1969، جان مک مونل فرزند یک مبلغ دینی مستقل و علاقمند به عرصه دین، علم و صلح، ایده برگزاری یک روز جهانی به نام روز زمین پاک را در همایش یونسکو درباره محیط زیست مطرح کرد و در همان سال پرچم زمین پاک را طراحی کرد.
اوتانت دبیر کل وقت سازمان ملل (1962-1971) از ایده مک مونل استقبال کرد و این روز به یک روز جهانی در تقویم‌های سراسر دنیا تبدیل شد. در ایران نیز همزمان با دیگر کشورهای جهان هفته زمین پاک از روز دوم اردیبهشت ماه به مدت یک هفته در سراسر کشور برپا می‌شود و نخستین روز این هفته (دوم اردیبهشت ماه) به نام روز زمین پاک نامگذاری شده‌است.
ثبت یک میلیارد فعالیت سبز زیست محیطی به مناسبت روز زمین پاک
اما امسال شبکه روز زمین، وب سایتی را ایجاد کرده است که در آن از مردم دنیا می خواهد تعهدات خود را نسبت به حفاظت از محیط زیست و انجام فعالیتهای سبز زیست محیطی بصورت آنلاین ثبت کنند.
کاربران بر اساس نوع کار و شرایط خود می توانند در یکی از موارد طبقه بندی شده متعهد شوند و همراه با دیگر مردم جهان در ثبت یک میلیارد فعالیت سبز زیست محیطی پیش از کنفرانس توسعه پایدار 2012 در ریودوژانیرو سهیم شوند.
این تعهدات در زمینه های: آموزش سبز، انرژی، حمل و نقل، توسعه پایدار، تنوع زیستی، بازیافت و دفع مواد زائد و آب است.
تا کنون کاربران این سایت متعهد به انجام حدود 900 هزارمیلیون فعالیت سبزشده اند دوستداران محیط زیست برای همکاری در این طرح و ثبت آنلاین تعهد می توانند به سایت (A Billion Acts of Green) مراجعه کنند.
اما در آستانه این روز با نگاهی گذرا به وضعیت کره زمین در کشورمان متوجه می شویم که مشکلات و چالش های زمین در ایران بسیار فراتر از آن است که حتی با انجام یک میلیارد فعالیت سبز بتوان گوشه ای از این معضلات را بر طرف کرد.
سالیانه حداقل 2 میلیارد تن خاک در ایران شسته می شود
به عقیده دکتر ناصر کرمی کارشناس محیط زیست در حال حاضر فرسایش خاک مهمترین معضل زیست محیطی اقتصادی و حتی سیاسی کشور است و با این رویه ایران در چند سال آینده به کشوری بی برگ و بار و غیر حاصلخیز تبدیل می شود.
کرمی می گوید: البته در برخی منابع فرسایش خاک در کشور سالیانه معادل 4 میلیارد تن برآورد شده است که به نظر این یک فاجعه ملی است.

او با بیان اینکه مهمترین علل ایجاد فرسایش خاک در ایران چرای دام بیش ازظرفیت مراتع است اضافه می کند: بیش از80 درصد مساحت ایران را مراتع تشکیل می دهند و در حال حاضر در مراتع ایران 3 برابر بیش از ظرفیت، دام چرا می کند. این در حالی است که نرخ گوشت در ایران 5 برابر نرخ متوسط گوشت در جهان است بنابراین به نظر می رسد دامداری سنتی در کشور هیچ گونه صرفه اقتصادی ندارد و با وارد کردن گوشت می توانیم از نابود کردن عرصه های طبیعی جلوگیری کنیم اما متأسفانه همواره دامداران از لابی های سیاسی خود استفاده می کنند و تا کنون کسی نتوانسته در مقابل روش های سنتی دامداران بایستد.

به گفته وی، از بین رفتن پوشش گیاهی، تخریب جنگلها و بیابانزایی از دیگر عواملی هستند که در افزایش فرسایش خاک مهم هستند اما تا کنون سازمان جنگلها که اساساً سازمانی منفعل است و سازمان محیط زیست که تنها به فکر مناطق حفاظت شده است برای جلوگیری از فرسایش خاک اقدامی انجام نداده اند.
ایران در رتبه اول فرسایش خاک در جهان

دکتر اسماعیل کهرم پدر محیط زیست ایران نیزمقوله آب را مهمترین چالشی می داند که زمین در کشور ما با آن روبروست .
به اعتقاد این استاد دانشگاه، مدیریت نا صحیح آب در کشور از طرفی باعث خشک شدن تالابها و دریاچه ها وبروز پدیده ریزگردها شده از طرفی باعث افت سطح آب زیر زمینی وفرونشست دشتها درکشور شده و از همه مهمتر به دلیل عدم هدایت درست آب باران در عرصه های بدون پوشش گیاهی باعث فرسایش شدید خاک در کشور شده است.
کهرم می گوید: در سال 2010 ایران در رده دوم فرسایش خاک در جهان قرار داشت و در سال 2011 به رتبه نخست در این زمینه رسیدیم که نشان دهنده نبود عزم و برنامه مشخص برای رفع این معضل در کشور است.
فرونشست های نیم متری در دشتها و افت 60 متری سطح آبهای زیرزمینی
اما دکتر محمد درویش عضو هیآت علمی موسسه تحقیقات جنگل و مرتع اساسی ترین تهدیدی که پایداری زمین را در کشور ما به مخاطره انداخته است افت سطح آبهای زیرزمینی و نشست زمین به دلیل توسعه ناپایدار و برداشت های بی رویه معرفی می کند.
این استاد دانشگاه تاکید می کند که بر اساس آمار شرکت مدیریت منابع آب در70 دشت مرکزی کشورسال گذشته سطح آب زیرزمینی بیش از2 متر کاهش داشته و در مناطقی مانند کرمان ، فارس، جهرم ، نی ریز و ورامین بین 40 تا 60 متر سطح آب زیرزمینی افت کرده است .
درویش می گوید: اتفاقی که منجر به کویری شدن مساحت 400 هزار هکتاری در دریاچه ارومیه شده افت سطح آب زیرزمینی در این حوزه بین 28 تا 30 سانتیمتر است. همچنین بین سال های 1971 تا 2001 در طی 30 سال سطح آبهای زیرزمینی در کشور 15 متر کاهش یافت یعنی به طور متوسط سطح آب زیرزمینی در این مدت سالیانه نیم متر کاهش داشته این در حالی است که ازسال 2001 تا 2011 یعنی در 10 سال اخیر این نرخ به 70 سانتیمتر در سال افزایش یافته است .
به گفته او، کاهش سطح آبهای زیرزمینی منجر به نشست زمین که آخرین مرحله از بیابانزایی است می شود که این پدیده دیگر قابل برگشت نیست و به اشکال فرو نشست در سطح وسیعتر و فرو چاله در سطوحی با گستردگی کمتر نمود می یابد.
درویش بیشترین میزان فرونشست در کشور را مربوط به دشتهای جنوب تهران که معادل 36 سانتیمتراست عنوان می کند و می گوید: بعد از تهران، فرونشست 30 سانتیمتری در دشت طوس در خراسان رضوی ، 25 سانتیمتری در نیشابور و 5 سانتیمتری در ارژن و پریشان فارس از مهمترین فرو نشستهای کشور هستند .
به اعتقاد او، فرو چاله ها که مهمترین آنها فرو چاله کبودر آهنگ با عمق 12 متر و قطر 20 متر در استان همدان است از دیگر اثرات افت سطح آب زیرزمینی در کشور است که این فرو چاله ها کما بیش در دیگر نقاط کشور در سال های اخیر مشاهده می شوند.
درویش خودسوزی زمین مانند آنچه که سال گذشته در تالاب های پریشان، قره داغ، کانی برازان، سلطان آباد و گندمان رخ داد را از دیگر اثرات افت سطح آب زیر زمینی عنوان می کند.
16 تالاب کشوردر آستانه خشک شدن
این استاد دانشگاه افزایش کانون های بحرانی فرسایش بادی و چشمه های تولید ریزگرد به دلیل خشک شدن تالابها و دریاچه ها را ازدیگر تهدیدات زمین در ایران دانسته و می گوید: در حال حاضر 8 تالاب کافتر، پریشان،، ارژن، مهارلو، نیریز، طشک، بختگان و کم جان در استان فارس تقریباً به طور کامل 8 تالاب گاوخونی دراصفهان، آلما گل، آجی گل، و آلا گل در گلستان و شادگان ، هورالعظیم، هورالحمار و هورالهویزه در جنوب کشور بین 30 تا 90 درصد خشک شده اند.
به اعتقاد درویش، آلودگی آبهای سطحی و زیرزمینی هم چالش مهمی است که گریبانگیر زمین در ایران است به گونه ای که در حال حاضر آلودگی خلیج فارس 46 برابر حد مجاز است و خزر یکی از آلوده ترین آبگیرهای دنیاست و دو گونه مهم ماهی خاویار و کیلکا در آن رو به نابودی هستند. همچینین آتش سوزی جنگلها و از بین رفتن این منابع با ارزش و شکار بی رویه حیات وحش که منجر به کاهش تنوع زیستی می شود نیز از دیگرمشکلات زمین در کشور ماست.
پسماندهای صنعتی و کشاورزی مهمترین معضل زمین در ایران
اما سروش مدبری مدیرکل سابق دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست عدم مدیریت پسماندها به ویژه پسماندهای صنعتی و کشاورزی که حجم زیادی از مواد خطرناک مانند فلزات سنگین ، مواد رادیو اکتیو و سموم شیمیایی را وارد محیط می کنند مهمترین معضل زمین در کشور می پندارد.
به گفته او، زباله های الکترونیک و پزشکی هم ازمسائلی هستند که سلامت زمین را تهدید می کنند اما حجم آنها در مقابل دو مورد قبلی بسیار ناچیزاست .
عدم تعادل بین توسعه وظرفیت طبیعت جدی ترین چالش زمین / اعمال قوانین ومقررات مهمترین راهکار
در این میان معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست معتقد است در حال حاضر بزرگترین مشکل زمین در کشور ما عدم تعادل بین توسعه و ظرفیت های طبیعت است. به باور دکتر علی اصغر محمدی فاضل زمین تنها عرصه موجود برای فعالیت های حیاتی توسعه ای تفرجی و حتی زیاده خواهی های بشر است، بنابراین بدیهی است که از جهات مختلف تحت فشارو تهدید قرار دارد.
به گفته او، هم اکنون نیاز کشور به فعالیت های توسعه ای و عمرانی از توانایی زمین خارج شده و از آنجایی که بخش عمده ای از سرزمین ما از نظر ساختار طبیعی خاک و میزبانی گونه های گیاهی و جانوری فقیر است عرصه های موجود سیر قهقهرایی را طی می کند.
معاون محیط طبیعی سازمان محیط زیست مهمترین راهکار های حمایت از زمین در شرایط فعلی را حفاظت از منابع خاک، آب، مدیریت پسماندها و از همه مهمتر اعمال قوانین و مقررات موجود در خصوص حفظ زمین می داند ورویکرد سازمان محیط زیست در این رهگذر را افزایش ضریب نفوذ حفاظت در عرصه های طبیعی و مشخصاً زمین معرفی می کند.
..............................
گزارش از بهار سلاحورزی

رئیس سازمان جنگل‌ها خبر داد



فرونشست زمین در یک میلیون هکتار از اراضی کشور/ 50 تن فرسایش خاک در هر هکتار








[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور از فرونشست زمین در بیش از یک میلیون هکتار از اراضی کشور به دلیل خالی شدن آبخوان‌ها خبر داد.
به گزارش خبرنگار «محیط زیست» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، ‌خداکرم جلالی در همایشی که به مناسبت هفته منابع طبیعی با همکاری تشکل‌های مردمی در سالن اجتماعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور برگزار شده بود، افزود: بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع طبیعی، زندگی بشر را دچار چالش‌های بسیاری از جمله تغییر اقلیم، کمبود آب شیرین، بیابان زایی، کاهش تنوع زیستی و پیامدهایی نظیر خشکسالی، سونامی و بیماریهای ناشناخته کرده است.
وی ادامه داد: در کشور ما نیز به دلیل بهره‌برداری‌های بی‌رویه از منابع با معضلاتی از جمله خشک شدن دریاچه ارومیه نابودی رودخانه‌ها و سایر تالاب‌ها، بیلان منفی دشت‌های کشورو آلودگی هوا مواجه هستیم.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه منابع طبیعی شامل آب، هوا، خاک و پوشش گیاهی می‌شود افزود: برای سوزاندن یک گرم بنزین باید 15 گرم اکسیژن سوزانده شود. همچنین 2.2 گرم نیز ترکیبات کربنی و سمی وارد هوا خواهد شد که برای جلوگیری از این خسارات یا باید منابع آلاینده را متوقف کنیم و یا اینکه آنرا از طریق ایجاد فضای سبز و جنگل و مرتع جبران کنیم.
جلالی اضافه کرد: برای اتومبیلی که 30 لیتر بنزین می‌سوزاند اکسیژن از دست رفته و آلاینده وارد هوا را جبران کنیم باید چهار هکتار فضای سبز، باغ و جنگل وجود داشته باشد اما با این حال مشاهده می‌کنیم که کمتر اثری از باغ‌ها در کلان شهر تهران باقی مانده است.
معاون وزیر کشاورزی با اشاره به سخنان مقام معظم رهبری مبنی بر ایجاد نهضت فراگیر منابع طبیعی اظهار کرد: اشتیاق و توجه مردم نسبت به موضوع فضای سبز، منابع طبیعی و محیط زیست بسیار امید بخش است که باید بتوانیم از این ظرفیت برای حفظ و توسعه منابع طبیعی کشور استفاده کنیم.
وی با اشاره به شعار امسال هفته منابع طبیعی (منابع طبیعی؛ با مردم؛ برای مردم) اظهار کرد: اگر این شعار تحقق پیدا نکند هیچگاه نمی‌توانیم منابع طبیعی را حفظ کرده و بهره‌برداری پایدار داشته باشیم.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور اظهار کرد: اگر همین رویه ادامه پیدا کند با شور و قلیایی شدن آب چاه‌ها و خشک شدن آنها چالشی جدی در زمینه امنیت غذایی خواهیم داشت به همین دلیل بر اساس آینده‌نگری مجبور هستیم که برای حفظ نسل معاصر و نسل‌های آینده کشور به موضوع محیط زیست اهمیت دهیم.

افزایش بهره‌برداری از منابع طبیعی در پی فاز اول هدفمندی یارانه‌ها

جلالی با بیان اینکه در زمینه حفظ، احیا و توسعه منابع طبیعی با چند چالش اساسی مواجه هستیم، مساله هدفمندی یارانه‌ها و افزایش قیمت سوخت را یکی از این چالش‌ها دانست و گفت: پس از اجرای فاز اول هدفمندی یارانه‌ها مصرف سوخت هیزمی از پنج میلیون مترمکعب به هشت میلیون یا به عبارتی 60 درصد و مصرف سوخت بوته‌ای نیز از 300 هزار تن به 600 هزار تن رسیده است که نشان می‌دهد در مصرف سوخت بوته‌ای افزایش 100 درصدی داشته‌ایم.
وی با بیان اینکه ممکن است در مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها تخریب منابع طبیعی برای تولید سوخت افزایش پیدا کند افزود: اگر بخواهیم منابع طبیعی داشته باشیم ابتدا باید با پدیده فقر و بیکاری مبارزه کرده و چاره‌ای برای اداره معیشت مردم اندیشید.

حضور دام بیش از دو برابر ظرفیت منابع طبیعی کشور

معاون وزیر کشاورزی حضور دام در جنگل‌ها و مراتع را چالش دوم پیش روی محیط زیست و منابع طبیعی کشور خواند و گفت: در حال حاضر دو برابر ظرفیت منابع طبیعی کشور دام وجود دارد که اجازه نمی‌دهد نهالهای جدید بروید و اکنون در جنگل‌های زاگرس تنها شاهد تک درخت‌هایی با سنین بالا هستیم. در حالی که جنگل متعادل،‌مناسب و پویا باید درختانی با همه سنین داشته باشند.
رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با اشاره به فراگیری پدیده زغالی بلوط و نابودی جنگل‌های زاگرسی کشور اظهار کرد: آفات و بیماری‌هایی که در عرصه‌های جنگلی کشور رخ می‌دهد عوامل ثانویه نابودی جنگل‌های زاگرس هستند که ناشی از همین فشارها بر عرصه‌های منابع طبیعی است و اکنون مشاهده می‌کنیم که یک میلیون هکتار از مساحت شش میلیون هکتاری جنگل‌های زاگرس به این آفت آلوده شده و 15 درصد از این مقدار نیز به کلی خشکیده است.

50 تن فرسایش در هر هکتار

جلالی فرسایش آبی و خاکی را در کشور یکی از اساسی‌ترین چالش‌های منابع طبیعی کشور خواند و گفت: بر اساس بررسی‌ها 6.5 میلیون هکتار کانون بحرانی بیابان‌زایی در کشور داریم و میزان فرسایش بادی به 50 تن در هر هکتار می‌رسد.
وی ادامه داد: همچنین از نظر فرسایش آبی 16.7 تن فرسایش خاک داریم که باعث شسته شدن خاک‌های حاصلخیز کشور می‌شود و باید هرچه سریعتر برای آن چاره‌ای اندیشید.
معاون وزیر کشاورزی با بیان اینکه قبل و پس از انقلاب اسلامی اقدامات خوبی در جهت بیابان زدایی انجام شده افزود: در حال حاضر هفت میلیون هکتار طاغ‌زار،‌ گزنه زار و سایر گونه‌ها داریم که باعث شده امنیت 78 شهر کشور تامین شود.

آبخیزداری درمان همه دردهای منابع طبیعی کشور

رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور با بیان اینکه آبخیزداری درمان همه دردهای منابع طبیعی کشور است، افزود: با وجود اینکه سالهاست در کشور ما این فناوری شناخته شده اما خیلی مورد توجه نبوده است و این در حالیست که در سراسر دنیا اهمیت این موضوع اثبات شده و بسیاری از کشورها در حال شکستن سدهای خود هستند.
وی با بیان اینکه انتظار داریم در همه کارها در جهت عمران و آبادانی مساله آبخیزداری در نظر گرفته شود افزود: زمانی که بحث اقتصاد مقاومتی مطرح شد در مجمع تشخیص مصلحت نظام در کمیسیون زیربنایی جلساتی داشتیم که ببنیم کدام موارد باید جزو اولویت کشور قرار گیرد که با توجه به محدودیت منابع آب کشور زیربنایی ترین، اثرگذارترین و زودبازده ترین اقدام آبخیزداری است.

می‌توان سالانه سه میلیون هکتار عملیات آبخیزداری انجام داد

جلالی گفت: می‌توانیم سالانه سه میلیون هکتار عملیات آبخیزداری انجام دهیم اما طی سالهای اخیر مجموع طرح‌های آبخیزداری به 10 درصد این مقدار نیز نمی‌رسد.
انتهای پیام

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
پروفسور کردوانی: دریاچه ارومیه را نمی‌شود احیا کرد/ آب ریختن به دریاچه خیانت است

جامعه > محیط زیست - پدرکویرشناسی ایران: اشتباه می کنند؛ همین که می گویند اگر این دریاچه خشک بشود، علاوه بر کشاورزی، روستاها و شهرها هم از بین می روند. بعد هم گفته اند از بس کشاورزی را توسعه داده‌اند،‌ دریاچه خشک شده. انگار که آب از دریاچه برداشته‌اند و کشاورزی را توسعه داده‌اند.
امید کریمی: در سال ۱۳۴۵ که پروفسور پرویز کردوانی در ۳۵ سالگی پس از تحصیل در رشته عمران کویر در آلمان و تحقیق در چند قاره به ایران برمی‌گردد، یک شرط برای ماندن می‌گذارد؛ «یا می‌روم رضاییه (ارومیه) دانشگاه را تاسیس می‌کنم،‌ یا بر می‌گردم اروپا» پس می‌شود بانی دانشگاه ارومیه فعلی، اولین دانشکده هم کشاورزی است. ۶۰ دانشجوی دختر و پسر می‌گیرد و تحقیقاتی درباره دریاچه ارومیه شروع می‌کند. اما دو سه سال بعد به تهران فراخوانده می شود تا در تاسیس وزارت علوم یاری کند. می‌گوید که وطن دومش ارومیه است؛ «مردم آذربایجان شرقی و غربی فکر نکنند من دشمن دریاچه ارومیه هستم. در گرمسار متولد شده‌ام، اما ارومیه را وطن دوم خودم می‌دانم.»
با تمام اینها پدر کویرشناسی ایران، بزرگترین مخالف احیای دریاچه ارومیه است، با این توجیه: «دوستی داشتیم که دختر بسیار زیبایی داشت. دختربچه اول یا دوم ابتدایی بود که با مینی‌بوس تصادف کرد و مرد. همه خانواده و همه دوستان از این اتفاق ناراحت بودند،‌ اما یک سال نشد که خدا دختر زیباتری به این دوست ما داد. دریاچه ارومیه هم زمانی خیلی زیبا بود،‌ خیلی ارزشمند بود. اما الان نیست. بیمار است. مداوا هم نمی‌شود. باید ازش دل بکنیم و به جایش پارک انرژی، گیاهی، حیوانی درست کنیم. می‌شود اگر بخواهند.»
در آخرین روز سال ۹۲ به خانه پروفسور پرویز کردوانی رفتم. تنها بود. حدود ۴ ساعت گپ زدیم و حرف زد از معضلات زیست‌محیطی ایران. حرف‌هایش دو سه قسمت می‌شود؛ یکی به دریاچه ارومیه اختصاص دارد که مشروح آن از نظرتان می‌گذرد.

دریاچه ارومیه اوضاع خوبی ندارد. خیلی تلاش می شود برای احیای دریاچه. بسیار هم درباره اهمیت آن حرف زده شده. تالاب ارومیه چقدر ارزش داشت و دارد و چقدر در ساختار طبیعی و زیست محیطی منطقه اطرافش تاثیر داشت و دارد که باید احیا شود، آن هم به هر قیمتی؟

این دریاچه خیلی با ارزش بود؛ سال ۱۳۲۵ وقتی خواستیم آب مملکت را بشناسیم،‌ ایران را به شش حوضه اصلی آبریز تقسیم کردند؛ رودهایی که به دریای خزر می ریزد، رودهایی که به خلیج فارس می ریزد، رودهایی که به قسمت مرکزی می ریزد، رودهایی که به دریاچه ارومیه می ریزد و حوضه های آبریز دیگر. حوضه آبریز یعنی جایی که هم آب سطحی می ریزد، هم آب زیر زمینی. بارندگی هم دارد. پس دریاچه ارومیه خیلی مهم است. من در سال ۱۳۴۵ که رفتم ارومیه دانشگاه ارومیه را تاسیس کردم، بنیانگذار دانشگاه ارومیه هستم. زمانی که به ایران آمدم،‌ به من گفتند هرجا می خواهی، بگو چهار روزه حکم صادر می شود. گفتم می خواهم بروم ارومیه. گفتند بودجه ندارد. گفتم یا آنجا یا برمی گردم اروپا. رفتم پیش کسی که مرا از خارج آورده بود. گفتند کردوانی هرجا خواست برود. مرا استخدام کردند به عنوان معلم طرحی اهواز، مامور شدم ارومیه. ۶۰ دانشجو گرفتم، ۳۰ تا پسر ۳۰ تادختر. هیچ امکانات هم نداشتم. من عاشق دریاچه بودم. وطن دوم من ارومیه است. من سه سال استاد آنجا بودم. در سال ۱۳۴۷ وزارت علوم تاسیس شد. بعد آقای مجید رهنما از من خواست بروم و همکاری کنم برای تاسیس وزارت علوم. پس منتقل شدم دانشگاه تهران.
این دریاچه آنقدر پر آب بود که در قسمت شمال که حالا پل شهید کلانتری را زده اند، چشمه آرتزین داشت. وقتی می رفتیم برای شنا،‌ ما را پرت می کرد بیرون. دریاچه بزرگی بود، بزرگترین دریاچه ایران بود. ۱۰۲ جزیره داخلش داشت، توی دو تا انسان زندگی می کرد. گوزن هم بود توی یکی از جزیره ها. چون دریاچه خیلی شور است، فقط آرتمیا در آن زندگی می کرد، آرتمیا برای پرورش میگو و ماهی خیلی خوب است. ضمن اینکه پرنده ها هم استفاده می کنند. در آن لجن بود که بسیار درمانی و ارزشمند بود. یک اکوسیستم حیوانی درست کرده بود. گاومیش بود همان اطراف. بعد هم هوای خوب برای شش تا شهرستان اطراف.

چه اتفاقاتی افتاد که آبی که به دریاچه می رسید، کم شد و منجر به وضع فعلی شد؟

پس از انقلاب گفتند کشاورزی را توسعه بدهیم تا وابستگی به کشاورزی نداشته باشیم. پس شروع کردند آب را از رودخانه ها گرفتن و چاه زدن. این اتفاق یواش یواش نیفتاد؛ چون عشق مدیران شد صنعت، شهرها توسعه پیدا کرد. بعد قانونی گذراندند و اولویت آب را به شرب دادند. یعنی به شهر. برای آب شرب، سد ساختند. بعد آب را دادند به شرب و صنعت. جمعیت زیاد شد و شهر توسعه پیدا کرد. من بارها گفته ام، وقتی می خواهید جایی را نابود کنید، حتما به آن آب بدهید. وقتی ببیند آب دارد، مصرف می کند. فقط هم به شهر می دهند. خب معلوم است آب بعد از این همه سال کم می آید. اما درباره دریاچه ارومیه؛ تازه ۱۴ سال پیش متوجه شدند آب دریاچه کم می شود. یک سوال می پرسم؛ چند وقت است که شما از کم آبی در همه زمینه ها خبر دارید؟

شاید ۱۰ سال نمی شود...

من ۳۰سال پیش درباره غارت آب نوشتم. در کتابم «منابع و مسائل آب در ایران، جلد اول، آب های سطحی و زیرزمینی» صفحه ۲۳۲ و ۲۳۳ مساله حفر بی رویه و غارت آب را نوشتم؛ «با برداشت بیش از حد از آب های سطحی و زیر زمینی، سطح آب پایین می رود و میزان آبدهی چاه ها کاهش می یابد و روزی فرا می رسد که آبی به زراعت و باغ ها نمی رسد. به عنوان مثال در استان یزد از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۶۰ سه هزار حلقه چاه حفر شده. به عقیده نگارنده، اینگونه حفاری چاه ها برای کشور مخاطره آمیز است.» همچنین نوشتم که در محدوده رفسنجان، تعداد ۳۲۱ مورد چاه غیر مجاز حفر شده. که اگر وزارت نیرو درباره مصدود کردن ۱۰۰ چاه رفسنجان اقدام نکند، با خشکسالی عمده ای مواجه می شوند. الان ۱۶۵۰ تا چاه غیرمجاز زده اند. الان وضعی شده که هر سالی ۵۰۰ هکتار از باغات پسته شان خشک می شود. آب دیگر نیست. یک چاه در گرمسار، سمنان، دامغان و شاهرود اگر یک میلیارد تومان قیمت دارد،‌ در رفسنجان ۱۲ میلیارد قیمت دارد. در کرج به فاصله ۱۰۰ متر هر باغی چاه دارد. حالا که کار از کار گذشته و جایی آب ندارد، به فکر افتاده اند. حتی تبریز هم آب ندارد. می گویند اگر سهم سرانه آب برسد به یک میلیون متر مکعب، فقر آبی بوجود می آید. اما الان تبریز ۶۵۰ هزار مترمکعب سرانه دارد. شیراز هم وضع بدی دارد. بدترین نقطه است. همه این آب‌ها مال تالاب ها و باتلاق ها بود. اما یواش یواش کشاورزی این آب ها را گرفت، بعد شهرها آب را گرفتند و حالا هیچ کجا آب ندارد. در شیراز و مرودشت ۱۰۷۰۰ حلقه چاه زده اند، اما باید در ۶۵۰۰ تا را ببندند؛ زائد است. همدان و مشهد و سیستان و بلوچستان اوضاع خیلی بدی دارند. کرمان ۶۴ تا شهر دارد، ۶۲ تا آب ندارد. دیدند آب نیست، سد ساختند.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برای دریاچه ارومیه هم همین اتفاق افتاد؟

تازه ۹ سال پیش متوجه شدند از سدها آبی نمی ریزد به دریاچه. از آن موقع تاحالا حواسشان به آب های سطحی حوضه دریاچه بود. غافل از اینکه شش تا شهرستان اطراف دریاچه،‌ از زیر آب را می کشند. گفتند تنها راهش این است که سدها را بشکافند،‌ رود ارس را هم باز کنید، دریاچه احیا شود. وزارت نیرو می گوید من نمی توانم این کار را بکنم. ارس هم نماینده های مجلس اجازه نمی دهند. بعد باروری ابر کردند، فایده نداشت. بعد گفتند آبخیزداری کنیم، ۵۰ درصد آب دریاچه بر می گردد. اما اگر آبخیزداری کنند، دریاچه ارومیه بیشتر خشک می شود.
آبخیزداری یعنی اقداماتی در بالا دست سدها تا آب به داخل کوه و زمین نفوذ کند و گل و لای را با خود به داخل سد نیاورد. آبخیزداری برای افزایش طول عمر سدهاست. اگر آب را نفوذ بدهیم برود در کوه،‌ آبی وجود ندارد که برسد به دریاچه. آبخیزداری کنند، می رود در زیر زمین،‌ آب دشت زیاد می شود، به دریاچه نمی رسد. در دشت باید چاه بزنند و از این آب استفاده کنند.

عیب دریاچه ارومیه چیست؟ چرا خشک شده است؟

خانم بارلو، یک متخصص کانادایی است، چندین کتاب درباره آب نوشته. در یکی از کتاب هایش نوشته گله دارم از مسوولانی که حقایق را به مردم نمی گویند. از ۵۰ ایالت آمریکا، ۳۶ تا آب ندارد. وضعیت آب بحرانی است. اما چرا نمی گویند؟ دریاچه آریزونا اوضاعش از ارومیه هم بدتر است. دریاچه اوگالالا، دریاچه پاول و... چرا نمی گویند؟
درباره دریاچه ارومیه هم حقیقت را نمی گویند. دریاچه ارومیه مریض شده است. مثال می زنم. مرا می بینید، خیلی لاغر شده ام. از خانمم می پرسید چرا لاغر است؟ خب غذا بده. خانمم چیزی نمی گوید، مریضی من را نمی گوید. می گویید خب غذا بده، می گوید نمی توانم. نمی تواند هم بگوید من اسهال دارم.

البته گفته شده چاه های اطراف دریاچه عامل خشکی اش شده اند.
خب این را که من می گویم. در اطراف دریاچه ارومیه فقط ۴ هزار چاه باید وجود داشته باشد نه ۲۴ هزار تا. بعد از این گفتند اقلا یک سال در چاه ها را ببندیم تا آب دریاچه از زیر کشیده نشود. فکر نمی کنند ۲۴ هزار حلقه چاه را اگر ببندند، چه بلایی سر کشاورزی می آید. تازه اگر در این چاه ها را ببندید، دریاچه احیا نمی شود. بعضی جاها تا ۹۰ متر رفته پایین سطح آب. سال گذشته سمینار گذاشتند، از خارج هم دعوت کردند. گفتند وزارت نیرو گزارش بدهد؛ گفت بارندگی دریاچه داشته که کم شده، آب سطحی هم به دریاچه نمی رسد، چون سد ساختیم. گفتند چرا؟ گفتند چون برای شرب و کشاورزی می دهیم. گفتند آب زیر زمینی هم ندارد و جهت برعکس شده؛ از حوضه آبریز دیگر آبی به دریاجه نمی ریزد و از دریاچه آب به سمت اطراف می رود. از بس چاه زده اند، آب زیرزمینی برعکس می رود. زیر دریاچه سوراخ است. به همین دلیل آب بستن به دریاچه ارومیه، خیانت است.
راه دیگری هم وجود دارد که اتفاقا الان هم انجام می دهند؛ لب دریاچه درخت گز و پسته می کارند. اما کمی جلوتر بروند و به قشر نمکی برسند، هیچ گیاهی روییده نمی شود. این نمک را جمع کنند و گیاهانی که مقاوم به شوری هست کار کنند. بعد هم تبدیل کنند به تاسیسات انرژی خورشیدی. نمونه جهانی هم در الجزایر وجود دارد. در صحرای آفریقا هزارها هکتار بوده و این کار را کرده اند. این کار ساده تری است. می توانند بدهند به منابع طبیعی که درخت کاری کند.
چرا؟
در مملکت آب نیست. آب شیرینی که به درد شرب و کشاورزی مردم می خورد، از ارس و از جاهای دیگر بگیرید، ۴ هزار میلیارد تومان هم خرج کنید با کانال بریزد در دریاچه که شور شود، برود پایین آب زیرزمینی را هم تلختر کند؟ این خیانت نیست؟ مثل این می ماند که به خزانه بانکی شما پول بریزید، بعد بروید ببینید هیچ پولی در خزانه نیست، چون یکی از زیر خزانه پول ها را می برد. باید فکری برای آن بکنید. آب چاه ها شور و تلخ شده. آب چشمه هایشان هم شور شده. در نتیجه هر چه آب به دریاچه ببندید، می رود و آب زیر زمینی را شور می کنید.
یک سال پیش یکی از مدیران سازمان محیط زیست گفت که «۲۰۴ هزار هکتار از زمین های کشاورزی در شهرستان های اطراف دریاچه ارومیه در آذربایجان شرقی تحت تاثیر مستقیم پس‌روی آب دریاچه ارومیه قرار دارند. بخش کشاورزی شهرستان های ملکان، ‌بناب، عجب‌شیر، آذرشهر، اسکو، شبستر و تبریز، تهدید می شود.» یعنی آب شور تا تبریز هم رفته.
آقای باقرزاده کریمی، معاون دفتر زیستگاه ها و امور مناطق سازمان محیط زیست هم گفته شوری آب دو برابر شده،‌ آرتمیا از بین رفته، بعد هم گفته که پیش‌روی آب شور به سمت چاه های آب شیرین افزایش یافته به ویژه در قسمت غرب دریاچه، در ارومیه؛ ۴.۷ کیلومتر.
یکی دیگر از مدیرانشان هم گفته «دریاچه ارومیه پیشروی آب شور هم دارد. چون برداشت از سفره های زیرزمینی بیشتر از تغذیه است. ضمن اینکه آب جایگزین از بالادست به سفره ها نفوذ نمی کند پس آب شور از دریاچه به سمت سفره ها و چاه های آب دشت های اطراف دریاچه ارومیه درحال پیشروی است و این یک بحران بزرگ است»

اگر این چاه ها را ببندند فایده ای ندارد؟
نه،‌ هیچ فایده ای ندارد. اگر دریاچه خشک شود، بهتر می شود. تازه شروع عمران و آبادانی است.

این ایده را شما چندبار تاکنون بیان کرده اید. گمان نمی کنم سابقه داشته باشد که چنین فاجعه ای به عمران و آبادانی منجر شود.

اولا اینکه آب نداریم. کجا را خشک کنیم و آبش را به دریاچه بدهیم؟ اگر همان موقعی که فکر آب سطحی بودند، به این توجه می کردند کسی چاه عمیق از یک عمقی بیشتر حفر نکند، دریاچه از بین نمی رفت. تا آن حد که مجاز بود. یعنی همان ۴ هزار تا. دیگه الان فایده ای ندارد. ضمن اینکه هر روز دارند دهها چاه را می بندند. من و شما درکی از بسته شدن چاه نداریم. مثل این می ماند که بگویند شما دیگر حق ندارید در مطبوعات باشید. آن کشاورز نان باید بخورد، دختر و پسر دانشجو دارد. فکر می کنند با بستن چاه ها آب دریاچه تامین می شود. ضمن اینکه آب و زمین کشاورزی و همه چیزشان شور شده. اصلا نابود شدند.
اگر از همان اول سهم دریاچه را از سد باز می کردند، این اتفاق نمی افتاد. وقتی سد ساختید، اختیار آب می افتد دست بشر. بعد می گوید اولویت آنجا که هست باید بدهم. اولویت هم چی تعریف شده؟ آب شرب. همین باعث تمام مسائل آبی ایران است؛ اولویت بود که همه آبها را بدهیم به ایران. اولویت بود که آب های غرب ایران را بدهد به مرکز. پس می گوید انسان مهمتر است.
ضمن اینکه آب ندارند بدهند. فقط بازی می کنند. چندین جلسه تشکیل داده اند. وزیر نیرو گفت می روم از آلمان و امریکا و کشورهای دیگر متخصص بیاورم، گفتم نکن. متخصص از دنیا امد بالای سر این مریض (دریاچه ارومیه) کاری نکردند. بعد هم که نمی گویید این دریاچه بیمار است و بیماری اش چیست. مردم عوام هم نمی دانند. مطبوعاتی ها هم نمی دانند. می گویند این دریاچه آب ندارد، آب ببندید. اما فایده ندارد؛ سوراخ است، می رود و همه سفره های زیر زمینی را هم شور می کند. همه دریاچه های دنیا و ایران را می شود احیا کرد، دریاچه ارومیه را نمی شود. دریاچه تشک و نیریز اگر خشک شده، ایراد ندارد، آب ببند، احیا می شود. اما این دریاچه را نمی شود. نباید آب به دریاچه ارومیه بدهید. باید گذشت کنید از این دریاچه. اگر آب ببندید، همه جا را خشک می کند.

سیستم آبریز دریاچه ارومیه چگونه است که نمی شود به آن آب بست؟ چه فرقی با دریاچه های دیگر دارد؟

هیچ کجای دنیا مشابه دریاچه ارومیه نداریم. مقایسه می کنند مثلا دریاچه آرال. دریاچه آرال شور نیست. دریاچه آرال در ترکمنستان زمان گورباچف هم خشک شد. عالی شد بعد از آن. الان ۱۸ میلیون هکتار پنبه رنگی می کارند در انجا. سال ۱۹۵۸، ۱۳۳۷ امدند ۱۰ کیلو تخم پنبه را گرفتند، اشعه کبالت تاباندند (تراریخته) دو تا موتاسیون، جهش ذاتی بوجود امد،‌دو تا تخم پنبه رنگی بوجود امد. مثل همه خانواده من چشم و ابر و مو مشکی هستند، من یکی بور می شوم. این می شود جهش ذاتی. این دو تا تکثیر کردند، حالا ۱۸ میلیون هکتار ازبکستان و ترکمنستان پنبه رنگی می کارند. اما در ایران می گویند اگر دریاچه خشک شود،‌ همه کشاورزی منطقه نابود می شود. اما مگر کشاورزی منطقه از آب دریاچه استفاده می کرد؟ اصلا این دریاچه از نظر اقتصادی به مفت هم نمی ارزید. فقط منظره قشنگ داشت. از این آب کسی استفاده نمی کرد.

اما دلیلی که برای از بین رفتن کشاورزی منطقه می آورند، طوفان های نمکی است نه نبود آب دریاچه.
خب آب هم ندارند که بدهند به دریاچه. از رودخانه ارس می خواستند بیاورند که روی آن هم دعواست. به ایران هم آب ارس را نمی دهند. آذربایجان استفاده می کند. با این حساب و با توجه به اولویت های قانونی، آب ندارند که به دریاچه ارومیه بدهند. پارسال ۴۰ میلیون متر مکعب آب دادند، آن هم به صورت نمادین. اما چند روز بعد که آب را رها کردند تا به دریاچه برسد، مسوولان استانی گله کردند که مردم اجازه ندادند آب به دریاچه برسد. امسال رفتم اصفهان برای همایشی درباره خشکی زاینده رود. درباره سد و مزایا و معیب سد حرف می زدم. یکی بلند شد گفت که من به حرف های شما اعتراض دارم. گفتم چرا؟ گفت امریکا دارد تمام سدهایش خراب می کند. گفتم چرا خراب کنیم؟ مثلا سد کرج را خراب کنیم کجا بریزیم؟ گفتم خب به جای خراب کردن، دریچه سد را باز می کنند که آب برود. نیاز به خراب کردن نیست. کسی سد را خراب نمی کند. گفتم یک سد را بگو که آمریکا خراب کرده، نتوانستند. چندبار دیگر هم گفتند آمریکا تمام سدها را خراب می کند، گفتم شما یک سد در ایران بگو که زیاد دارد، از رهبری خواهش می کنم اجازه بفرمایند سد را خراب کنند. نتوانستند.
گفتم مثلا همین سد زاینده رود که زده اند و باعث خشک شدن باتلاق گاوخونی شده، ضرر دارد که حالا بشکافیم تا آب برود برای باتلاق؟ گفت آره. تا گفت، همه خندیدند. اینها نمی دانند چه می گویند. مسیر پایین دست سد ۱۷۰ کیلومتر است. اگر رها کنید، تمام شهرها و روستاهای در مسیر اجازه نمی دهند یک قطره آب به باتلاق برسد. اگر از اول که سد را ساختند، سهم آب کشاورزی، باتلاق، شرب و ... را می دادند، درست بود. اما الان دیگر نمی تواند. مثل این می ماند که من ۲۰ تا بچه داشته باشم، بگویند خرج مادربزرگت را هم بدهی.

دریاچه های دیگر را می شود احیا کرد؟

حتی برای احیای یک دریاچه از دریاچه های خشک شده ایران هم آب ندارند بدهند. تنها دریاچه ارومیه را می شد احیا کرد، البته اگر مریض نبود. تمام دریاچه ها چون آب نداریم خشک شده است. دریاچه های هامون هم همین است. فقط باید دعا کنیم برای هامون و دریاچه های دیگر غیر از ارومیه، باران های شدید سیل آسا بیاید تا مثلا سد درودزن پر شود، آب را باز کنند برود در دریاچه تشک و نیریز. سدهای افغانستان پر آب شود، رها کنند آب را تا برود در هامون. دریاچه های ما غیر از دریاچه ارومیه با همین روش پر آب می شود. روش هایی که برای دادن آب به دریاچه دارند، امکان پذیر نیست؛ از دریای خزر نمی شود آب به دریاچه ارومیه آورد، چون هزینه برقی به اندازه تمام برق ایران می خواهد، باروری ابرها هم فایده ای ندارد. از پشت سدها هم نمی توانند آب بدهند.
الان هم می گویند همه مشاوره ها و طرح های احیا انجام شده و فقط مجری می خواهیم. این هم یعنی فقط آب بیاورید و بریزید داخل دریاچه که آبدار شود. اما بی خود وقت تلف می کنند. آب هم ندارند بدهند به دریاچه. در نتیجه دریاچه ارومیه تا چهارسال دیگر خشک می شود. همین چند وقت پیش که از اروپا و آمریکا متخصص آوردند برای ارومیه، می دانید چه گفتند؟ متخصص آلمانی گفته اینجا را پارک انرژی کنید، آب نبندید داخلش.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
واهمه از خشکی دریاچه ارومیه است. بعد از اینکه خشک شد، طوفان های نمکی شروع شود و تا شعاع چند صد کیلومتری، همه چیز را نابود، کند. راه فرار از طوفان نمکی و فاجعه های بعدی خشکی دریاچه ارومیه چیست؟
وقتی که دریاچه خشک شد، اگر طرحی که من می گویم را اجرا کنند، به نتیجه می رسد. از لحاظ اقتصادی، اجتماعی، بخصوص زیست محیطی و از نظر سیاسی این دریاچه باید خشک شود و تبدیل شود به چیز دیگری.
از نظر اقتصادی مردم دارند ضرر می کنند از بلاتکلیفی دریاچه. علاوه بر آن مردم دارند مهاجرت می کنند، از نظر زیست محیطی هم هزارها هکتار زمین را شور کرده، آب آشامیدنی را شور کرده، چشمه را شور کرده. از آن طرف بادهای نمک هم دارد. از نظر سیاسی اگر این دریاچه را خشک کنند و تغییر کاربری دهند، می توانند نشان دهند جمهوری اسلامی توانست کاربری مکانی به این وسعت را تغییر دهد. دو تا از دریاچه های آمریکا هم خشک شد، اما تغییر کاربری داد و یکی را کرد مسابقه اتومبیل رانی.

با این همه نمک، می شود تغییر کاربری داد؟

اولین کاری که می کنند، باید نمک دریاچه را جمع کنند. چه آب داشته باشند ببندند به دریاچه چه آب نداشته باشند. میلیاردها تن نمک است. به سه دلیل باید برداشت؛ اول اینکه نمک دریاچه آب های زیرزمینی را شور می کند و وجود این نمک ضرر دارد، دوم اینکه موجب بادهای نمکی می شود. سوم اینکه نمک دریاچه را چون مفت است،‌مردم برای استفاده خوراکی می برند، درصورتی که این نمک خوراکی نیست، سم است. نمک صنعتی است. همان موقع که من استاد دانشگاه ارومیه بودم، مردم کنار دریاچه چاله ای می کندند، چند سطل آب می ریختند تا اخر تابستان بتوانند یک من، دو من آب داشته باشند. من چند وقتی پیش تبریز بودم، یک استاد دانشگاه تبریز می گفت از این نمک برای خمیردندان می توان استفاده کرد.

خب جمع کردن نمک دریاچه هزینه زیادی دارد. زمان زیادی هم برای جمع کردن لازم است.
با طرحی که من دارم، یک تا یک سال و نیم نمک دریاچه را جمع می کنند. عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد. در چند نقطه ایران داریم زحمت می کشیم تا نمک تولید کنیم. اما این نمک برای ما تولید شده. ما روزانه میلیون ها تن نمک احتیاج داریم. اول در چاه های نفت برای اینکه نفت و آب قاطی است. با نمک می توان جدا کرد. کاربرد اصلی در استخراج نفت است. بعد در صنایع پتروشیمی است. در صنایع دیگر هم بسیار نیاز به نمک هست. این درحالی است که با هزینه های زیاد نمک تولید می شود. نمک اکنون انقدر با ارزش هست که دیگر با انفجار نمک استخراج نمی کنند. با دریل نمک نمک را می تراشند. علاوه بر این خاک تمام معادنی که قبلا استفاده کردند را در آب می ریزند، پس از ته نشین شدن گل و لای، آب باقی مانده را می گیرند و تبخیر می کنند و از آن نمک می گیرند.
در گرمسار که دو سوم از نمک ایران را تولید می کند، اما فقط ۲۵ سال دیگر نمک دارد. غیر از این در دشت کویر آلمانی ها آمده اند با ایرانی ها شریک شده اند، جوی های عمیقی حفر کرده اند تا آب شور را بگیرد، استخرهای چهار هکتاری و پنج هکتاری دارند در پایان مسیر، آب را تبخیر می کنند و بعد نمکش را جمع می کنند. آنقدر در کویر این کار را کرده اند، که کویر دیگر آب ندارد. دریاچه فامور هم شور است. تمام فاضلاب شیراز در آن می ریزد. اما از این دریاچه نمک می گیرند. در قسمت های مرکزی و شرق ایران صدها گنبد نمکی وجود دارد که استخراج می کنند. در اهواز هم میلیاردها تومان هزینه می کنند با استفاده از برق، از آب خلیج فارس، تلاش می کنند نمک بگیرند. اما در دریاچه ارومیه نمک وجود دارد. وزارت صنعت به همه اینها اعلام کند تعطیل کند فعالیتشان را و بروند به سمت جمع آوری نمک دریاچه ارومیه. فایده اولش این است که نمک گرمسار و نواحی دیگری که با هزینه های زیاد برداشت می شود، باقی می ماند. چون منابع نمکی تجدید پذیر که نیستند. حتی نمک ارومیه را مفت هم بدهند، سود کرده اند. حداکثر یکسال جمع می شود.

قطر نمک چقدر است در دریاچه ارومیه؟
از پنج سانت، شش سانت هست تا کوه نمک. همه را باید جمع کنند. قبل از آن البته باید دورتادور دریاچه آنجا که ورودی آب است، آب بند درست کنند تا آب به دریاچه نریزد. چون حتی اگر سیلاب هم بیاید، دوباره شور می کند دریاچه را. آب ها را هم بیاورند برای کشاورزی تا زودتر خشک شود دریاچه. بعد هم نمک را جمع کنند. باقیمانده نمک را هم ببرند در قسمت شمالی دریاچه،‌ انجا که جاده شهید کلانتری ساخته شده، نمک را بریزند و تا کمی مسطح شود دریاچه.
آب نداریم. کجا را خشک کنیم آب را به دریاچه بدهیم؟ اگر همان موقعی که فکر آب سطحی بودند، به این توجه می کردند کسی چاه عمیق از یک عمقی بیشتر حفر نکند، دریاچه از بین نمی رفت. تا آن حد که مجاز بود. یعنی همان ۴ هزار تا. دیگه الان فایده ای ندارد. ضمن اینکه هر روز دارند دهها چاه را می بندند. من و شما درکی از بسته شدن چاه نداریم. آن کشاورز نان باید بخورد، دختر و پسر دانشجو دارد. فکر می کنند با بستن چاه ها آب دریاچه تامین می شود. ضمن اینکه آب و زمین کشاورزی و همه چیزشان شور شده. اصلا نابود شدند. اگر از همان اول سهم دریاچه را از سد باز می کردند، این اتفاق نمی افتاد

البته می گویند جاده شهید کلانتری هم عاملی در خشک شدن دریاچه بوده است.

نه، چون مهمترین منابع تغذیه دریاچه ارومیه، سیمینه رود و زرینه رود هستند که از جنوب می آید. طرح این جاده در قبل از انقلاب هم وجود داشت. طرح پل کمانی آهنی بود. چهار لاین برای اتومبیل، دو تا هم برای قطار. آن کوهی هم ریختند، بسیار با ارزش بود.

خب وقتی دریاچه را خشک کردند، چه کاربری می توان برای آن تعریف کرد؟

درست است که دریاچه زمانی زیبا بود، ارزشمند بود، اما حالا کار از کار گذشته است. من قبلا هم گفته ام، بنویسید که کردوانی عاشق دریاچه بود، اما متاسفانه قدر این دریاچه را ندانستند و خشک کردند، مردم فکر می کنند من مخالف این دریاچه هستم. اما اگر حرف من را گوش کنند، به پارک حیوانی گیاهی بدل کنند،‌ آنقدر زیبا می شود که زیبایی قبلی هم فراموش می شود؛ یک لایه ۱۰ سانتیمتری ماسه و شن، ۹۰ درصد ماسه و ۱۰ درصد شن تا باد نبرد. تخم گیاهان را هم قاطی کند با این ماسه و شن. منطقه ۳۰۰ میلیمتر بارندگی دارد، در مدت ۵ سال تبدیل می شود به پارک گیاهی عالی. بعد از آن آهو و بز و کل رها کند. پس می شود بزرگترین پارک حیوانی و گیاهی. بعد می توانند جزایرش را احیا کنند و تبدیل بشود که منطقه توریستی و گیاهی زیبا. هوای شش شهرستان آذربایجان شرقی که قبلا هوای خنک دریاچه بود، حالا شده باد نمکی، بعد از تغییر کاربری دریاچه، هوای باغ به سمت انها می رود. محیط حیوانی هم احیا می شود.

اما اجرای این ایده خیلی سخت است. درواقع می شود گفت اجرایی نیست.

راه دیگری هم وجود دارد که اتفاقا الان هم انجام می دهند؛ لب دریاچه درخت گز و پسته می کارند. اما کمی جلوتر بروند و به قشر نمکی برسند، هیچ گیاهی روییده نمی شود. این نمک را جمع کنند و گیاهانی که مقاوم به شوری هست کار کنند. بعد هم تبدیل کنند به تاسیسات انرژی خورشیدی. نمونه جهانی هم در الجزایر وجود دارد. در صحرای آفریقا هزارها هکتار بوده و این کار را کرده اند. این کار ساده تری است. می توانند بدهند به منابع طبیعی که درخت کاری کند.

چاه ها و زمین هایی که شور شده اند را باید چه کرد؟
مردم به خاطر همین شوری چاه ها مهاجرت می کنند. دریاچه دارد از مردم انتقام می گیرد. مردمی که آب را کشیدند و موجب شدند سطح آب زیرزمینی پایین برود. دریاچه با شور کردن آب و زمین های کشاورزی شان از انها انتقام می گیرد. اینها نمی توانند زندگی کنند مگر اینکه دریاچه خشک خشک شود. وزارت نیرو بیاید سهمیه آب کشاورزی آنها را نصف کند. طرح پسته کاری با آبیاری قطره ای برایشان اجرا کند. با آبیاری قطره ای،‌ راندمان سه برابر می شود. با این کار زندگی انها زیر و رو می شود. الان سیب زمینی می کارند. پیاز می کارند که سه روز یکبار آب می خواهند. حتی با شوری زمین پیاز و سیب زمینی هم نمی توانند داشته باشند. زعفران هم می توانند بکارند. چاه ها را هم باید شیرین کرد؛ سیستمی هست برای شیرین کردن چاه ها. وزارت نیرو باید در زمستان از رود ارس که همه آب می ریزد به دریای خزر، آب بیاورند. در ان زمان نه کشور آذربایجان نیاز به آب دارد و نه مصرف آب در شهرستان های اطراف دریاچه ارومیه بالاست،‌ از رود ارس آب برای بالادست چاه های شش شهرستان آذربایجان شرقی و سه تا شهرستان آذربایجان غربی، بیاورند و تغذیه مصنوعی کنند به سفره های زیرزمینی تا آب در چاه های پایین دست شیرین شود. اما آب ارس را نباید بیاورند برای دریاچه، چون دریاچه سوراخ است و بیشتر آب سفره های زیرزمینی را شور می کند. با این کارها دریاچه تبدیل می شود به پارک زیبای گیاهی-حیوانی قشنگ، اثار اقتصادی بهتری هم دارد. اما این کار را هم نمی کنند. نه طرح من را اجرا می کنند، نه آب دارند بدهند، در نتیجه ریزگردهای نمکی تمام ایران را می گیرد.

عکس‌ها: لیلا افشار

وضعیت دریاچه ارومیه مناسب برای سرمایه گذاری جهت استحصال املاح معدنی است

ارومیه - ایرنا - معاون امور معادن و اکتشافات معدنی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی گفت: وضعیت کنونی دریاچه ارومیه فرصت مناسبی برای سرمایه گذاری و استحصال املاح معدنی فراهم کرده است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ˈاکبری طاهریˈ روز دوشنبه در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری جمهوری اسلامی افزود: هم اینک حاشیه دریاچه ارومیه قابلیت تبدیل شدن به قطب بزرگ سرمایه گذاری صنعتی در تولید املاح معدنی را دارد.

وی به وجود میلیاردها تن ذخایر و املاح معدنی در بستر دریاچه ارومیه اشاره و بیان کرد: دریاچه ارومیه با بیش از پنج میلیارد تن املاح معدنی به عنوان بزرگترین منبع معدنی کشور شناخته شده که حاوی حداقل 20 نوع املاح معدنی از قبیل سدیم، پتاسیم، منیزیم، بر، کادمیوم و دانادیوم است.

معاون سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی ادامه داد: این املاح معدنی کاربرد زیادی در صنایعی چون شیمیایی، داروسازی، کاغذسازی، صنایع تولیدی مواد نسوز، شوینده و غیره دارند.

وی گفت: این دریاچه سالیان سال است که به عنوان منبع بزرگ اقتصادی شناخته شده و دارای امتیازاتی از قبیل وفور ذخیره، تنوع املاح، جایگزینی میزان برداشت و فناوری نه چندان پیچیده برای فراوری است ولی هم اینک برداشت املاح آن به صورت صنعتی از طرف دستگاههای ذیربط ممنوع بوده و فقط اجازه برداشت به صورت محدود و موقتی به روش سنتی داده شده است.

او افزود: برداشت صنعتی املاح از دریاچه ارومیه می تواند این منطقه را به بزرگترین قطب تولیدکننده املاح معدنی کشور تبدیل کند.

وی اظهارداشت: بهره برداری از املاح معدنی موجود در دریاچه ارومیه، کشور را از واردات سالیانه 200 هزار تن سولفات پتاسیم، 50 هزار تن سولفات دوسود و دو هزار تن کلرور منیزیم بی نیاز می کند.

طاهری اضافه کرد: علاوه بر اثرات جانبی این فعالیت که شامل جلوگیری از خروج ارز از کشور و اشتغالزایی فراوان برای آذربایجان است می توانیم حاشیه دریاچه ارومیه را به قطب بزرگ سرمایه گذاری صنعتی در تولید املاح معدنی تبدیل کنیم.

وی گفت: هم اکنون متقاضیانی برای سرمایه گذاری چند هزار میلیاردی به منظور ساخت واحدهای صنعتی مرتبط اعلام آمادگی کرده اند که در صورت فراهم شدن زمینه برای تحقق این سرمایه گذاریهای عظیم تحول بزرگی در شکوفایی اقتصاد استان آذربایجان غربی ایجاد می شود.

582/581

انتهای پیام /*

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] مجری طرح ملی احیای دریاچه ارومیه:
احیای دریاچه ارومیه 10سال طول می‌کشد/ مصوبه‌های کارگروه ملی به تایید هیات وزیران رسید/استفاده از آب تجدید شونده به ۴۵درصد می‌رسد

دبیر ستاد و مجری طرح ملی احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه روند احیای دریاچه ارومیه دست‌کم 10 سال به طول می‌انجامد، گفت: در شش‌ماه گذشته تصمیم‌ها به تایید هیات وزیران رسیده است و هم‌اکنون در حال تامین اعتبار مصوبه‌ها هستیم.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


به ‌گزارش خبرگزاری فارس به نقل از [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] ، عیسی کلانتری گفت: در شش‌ماه گذشته ستاد احیای دریاچه ارومیه کارهای بزرگی را انجام داده است، به ‌طوری که کمتر کسی انتظار داشت که تمام تعهدها در این مدت به پایان برسد. وی افزود: در مدت شش‌ماه گذشته تصمیم‌ها به تایید هیات وزیران رسیده است و هم‌اکنون در حال تامین اعتبار مصوبه‌ها هستیم، تا کارهای اجرایی در نخستین فرصت انجام گیرد.
وی افزود: روند احیای دریاچه ارومیه دست‌کم 10 سال به طول می‌انجامد، به ‌طوری که در این مدت می‌توان گفت دریاچه ارومیه از لحاظ اکولوژیکی احیا می‌شود.
وی ادامه داد: برای احیای دریاچه ارومیه از تجربه‌های بین‌المللی استفاده می‌شود، تا راهکارهای موفقیت‌آمیز را انجام دهیم.
کلانتری درباره نقش مردم در احیای دریاچه ارومیه، گفت: مردم نقش بسیار مهمی در احیای دریاچه ارومیه دارند و با مشارکت جدی آنان روند احیای دریاچه ارومیه سریع‌تر می‌شود.
وی با اشاره به پنج اصل استفاده از خرد جمعی، تامین آب پایدار درون حوزه‌ای، احیای الگوی محیط زیست، تقدم چرایی و چگونگی انجام کارها و گذر از دیدگاه مغزافزاری در احیای دریاچه ارومیه، گفت: برای احیای دریاچه ارومیه از هم‌فکری ۵۰۰ نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه‌، متخصصان و کارشناسان خبره استفاده شده است و همچنین از پنجاه نفر از صاحب‌نظران بین‌المللی در خارج از کشور بهره جسته‌ایم.
وی با اشاره به میزان بارش‌ها در حوزه دریاچه ارومیه از سال 1330 تا 1374، افزود: در این مدت، به‌طور متوسط 385 میلی متر بارندگی در حوزه دریاچه ارومیه انجام شده که معادل 8.9 میلیارد مترمکعب آب بوده است. وی ادامه داد: از سال 74 تاکنون روند بارش‌ها ر این حوزه به‌صورت نزولی بوده و میزان بارش‌ها در این حوزه 18 درصد و میزان آب تجدیدشونده 20 درصد کاهش یافته است. به‌گفته وی، افزون بر کاهش بارش‌ها، حجم فعالیت‌های کشاورزی در آن منطقه از 300 هزار هکتار به حدود 500 هزار هکتار رسیده است. *میزان استفاده از آب تجدیدشونده در حوزه دریاچه ارومیه به 45 درصد می‌رسد وی با بیان اینکه در جهان 20 تا 40 درصد از پتانسیل آب تجدیدشونده را مصرف می‌کنند، گفت: میزان استفاده از آب تجدیدشونده در حوزه دریاچه ارومیه 70 درصد بوده و با تمهیدهایی که اندیشیده شده است، این رقم به 45 درصد می‌رسد. وی اظهار داشت: سال‌های 93 و 94 دوره تثبیت دریاچه ارومیه است و سال‌های 95 تا 1401 دوره احیا و سال 1402 نیز مرحله احیای نهایی است. وی با اشاره به اعتبار مورد نیاز برای احیای دریاچه ارومیه، گفت: برای سال‌جاری، 1467 میلیارد تومان برای دستگاه‌های اجرایی پیش‌بینی شده و هماهنگی لازم برای تخصیص این بودجه انجام شده است. کلانتری تاکید کرد: براساس پیش‌بینی‌های انجام شده و قیمت‌های سال 93، کل اعتبار موردنیاز برای احیای دریاچه ارومیه طی 10 سال آینده بین 14.5 تا 15 هزار میلیارد تومان است که مورد تایید نهادهای مربوط قرار گرفته است. وی یادآور شد: این حجم از سرمایه‌گذاری فقط توسط دولت صورت می‌گیرد و شرکت‌های خارجی در این سرمایه‌گذاری هیچ نقشی ندارند. *مصوبه‌های کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه به تایید هیات وزیران رسیده وی در ادامه با بیان اینکه مصوبه‌های کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه به تایید هیات وزیران رسیده است، گفت: بر این اساس، هرگونه افزایش برداشت از منابع آب حوزه ممنوع و از توسعه جدید به‌ویژه در بخش کشاورزی جلوگیری می‌شود. دبیر ستاد و مجری طرح ملی احیای دریاچه ارومیه تاکید کرد: تمام طرح‌های سدسازی در دست مطالعه و اجرایی و طرح‌های شبکه‌های آبرسانی و آبیاری پایین‌دست در حوزه آبریز دریاچه ارومیه متوقف و ذخیره و رهاسازی آب در سد شهید مدنی فقط برای دریاچه ارومیه اجرایی می‌شود. وی افزود: طرح انتقال آب از رودخانه گلاس به حوزه آبریز دریاچه ارومیه با تامین اعتبار مورد نیاز اجرایی می‌شود. کلانتری اظهار داشت: برنامه جامع آموزش، اطلاع‌رسانی، آگاه‌سازی و جلب مشارکت عمومی و جوامع محلی در راستای تبیین پیامدهای وضعیت موجود و اهمیت احیای دریاچه ارومیه تدوین شده و پیاده‌سازی می‌شود. وی ساماندهی چاه‌های حوضه آبریز دریاچه ارومیه و نصب کنتورهای هوشمند و حجمی جهت کنترل برداشت در راستای افزایش میزان جریان ورودی از رودخانه‌ها به دریاچه ارومیه را از دیگر طرح‌های در دست اجرا عنوان کرد و گفت: کاهش و کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی و انتقال پساب تصفیه‌خانه‌های حوضه آبریز به دریاچه ارومیه از مصوبه‌های کارگروه ملی نجات دریاچه ارومیه است. وی با بیان اینکه 40 درصد از حقابه آب‌های سطحی و زیرزمینی ازطریق خرید توسط وزارت نیرو نیز کاهش می‌یابد،ادامه داد: برنامه‌های افزایش بهره‌وری از 60 درصد آب باقی‌مانده در بخش کشاورزی به‌وسیله وزارت جهادکشاورزی تهیه و اجرایی می‌شود. کلانتری یادآور شد: سرمایه و فناوری‌های موردنیاز افزایش بهره‌وری آب به وسیله دولت نیز تامین می‌شود. وی از طراحی و استقرار سامانه تصمیم‌یار مدیریت جامع حوضه آبریز دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: انتقال آب رودخانه‌ها به پیکره آبی دریاچه و شناسایی کانون‌های تولید ریزگرد و تثبیت آنها از دیگر برنامه‌های تصویب شده است. کلانتری تصریح کرد: محدوده‌های اثرگذار بر آبدهی رودخانه‌های اصلی منتهی به دریاچه ارومیه شناسایی شده و تقویت آنها ازطریق عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری به‌منظور افزایش حجم آب ورودی به دریاچه ارومیه در دستورکار است. وی خاطرنشان کرد: اجرای طرح‌های مصوب توسط دستگاه‌های اجرایی و نظارت و پایش اجرای طرح‌ها برعهده ستاد احیای دریاچه ارومیه است. انتهای پیام/ب

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه:

انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه گران تمام می‌شود/10 میلیارد تن نمک در بستر دریاچه ارومیه وجود دارد

سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه با بیان اینکه 10 میلیارد تن نمک در بستر دریاچه ارومیه وجود دارد، گفت: انتقال آب دریای خزر به دریاچه ارومیه طرح بسیار گرانی است به‌طوری‌که برای هر 5 متر مکعب آب 2.5 دلار اعتبار نیاز است.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]


به گزارش خبرنگار جامعه فارس ، داوود رضا عرب امروز در نشست ستاد احیای دریاچه که در محل دانشگاه صنعتی شریف برگزار شد، اظهار داشت: در صورت ادامه روند خشک‌شدن دریاچه ارومیه، عفونت‌های حاد دستگاه تنفس، آسم، عفونت‌های دستگاه فوقانی ، انواع سرطان و بیماری‌های قلبی و عروقی افزایش خواهد یافت.
سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه در ادامه بروز تابستان‌های گرم تر و خشک‌تر و همچنین زمستان‌های طولانی‌تر و سردتر را از دیگر تبعات منفی ادامه روند خشک شدن دریاچه ارومیه عنوان کرد و بیان داشت: تسریع در روند ذوب پوشش برف منطقه، کاهش بارش، افزایش دما و تبخیر، کمبود آب و روان آب‌ها، شور شدن خاک، پراکندگی نمک، کاهش توان تولید زنبورداری، دامداری و دامپروری و کاهش توان تولید مراتع در اثر پراکنش نمک برخی عوارض خشک شدن دریاچه ارومیه است.
وی با اعلام اینکه 24 راهکار در ستاد احیای دریاچه ارومیه به تصویب رسیده است، افزود: بر اساس مطالعات صورت گرفته 10 سال زمان برای احیای دریاچه ارومیه لازم است و بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود این تالاب در سال 1402 به احیای نهایی برسد.
عرب : شناسایی کانون‌های تولید ریزگرد و تثبیت آنها را به عنوان دومین مصوبه این نشست عنوان کرد و بیان داشت:‌ اکنون 6 کانون فعال تولید ریزگرد در منطقه وجود دارد که باید هر چه زودتر تثبیت شوند چون ممکن است در ماه‌های آینده تولید گرد و غبار و نمک کنند از این رو قرار شد با استفاده از روش‌های مختلف بیولوژیکی که به محیط زیست آسیب وارد نکنند تثبیت شوند، البته قرار است در آینده به وسیله کاشت گیاهان کار تثبیت انجام شود.
سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارویمه در ادامه سخنان خود با بیان اینکه سومین مصوبه مطالعه و اجرای برنامه حفاظت اکولوژیکی پارک ملی دریاچه با اولویت قسمت جنوبی است، بیان داشت: این بخش رسوب گذاری کرده و قرار شد سازمان حفاظت محیط زیست مطالعه‌ای انجام دهد که بر اساس آن یک زیستگاه جدید گیاهی و جانوری ایجاد شود تا این تهدید به فرصت تبدیل شود.
عرب با اشاره به پیش‌بینی برنامه معیشت جایگزین در حوهز آبخیز دریاچه ارومیه، ادامه داد: انجام مطالعات در مورد امکان سنجی استفاده از فناوری‌های نوین برای بخش پایش و کاهش تبخیر از دیگر مصوبات این نشست است که بیشتر جنبه مطالعاتی دارد.
وی در ادامه ایجاد یک مرکز آینده پژوهی در دریاچه ارومیه توسط سازمان حفاظت محیط زیست را از دیگر مصوبات این نشست مطرح کرد و بیان داشت: در این میان ایجاد هماهنگی با قوه قضاییه برای تسریع اجرای قانون تعیین تکلیف چاه‌های غیر مجاز به ویژه چاه‌هایی که تاثیر زیادی بر آب‌های سطحی در منطقه دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده که به عنوان مصوبه مطرح شده است.
سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه از تسریع در اجرای انتقال آب ارس به دریاچه ارومیه خبر داد و گفت:قرار است تا مقدار آب جابه‌جا شده در اجرای طرح انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه ارومیه بر اساس پروتکل بین کشورهای منطقه باشد و بر روند اجرای آن تسریع داده شود به‌طوری‌‌که این طرح تا سال 1396 به بهره برداری برسد.
وی همچنین درباره انتقال آب خزر به دریاچه ارومیه گفت: انجام این طرح بسیار گران است به طوری که برای هر 5 متر مکعب آب 2.5 دلار اعتبار نیاز است.
وی ادامه داد:اجرای این طرح در بهترین حالت 13 سال زمان خواهد برد البته طرح های مشابه آن در مدت زمانی 18 سال به پایان رسیده اند.
عرب همچنین درباره برداشت نمک در سطح دریاچه ارومیه افزود: 10 میلیارد تن نمک در بستر دریاچه ارومیه وجود دارد که در خوشبینانه‌ترین حالت برداشت آن 250 سال زمان نیاز دارد؛ اگر هم فرض را بر این بگذاریم که برداشت انجام شود اینکه این میزان نمک به کجا منتقل کنیم مساله مهمی است.
وی با اعلام اینکه نمک دریاچه ارومیه بسیار ارزشمند است، گفت: میزان نمک حاصل از این دریاچه از کل مصرف دنیا هم بیشتر است ، در این میان هزینه‌های نگهداری و کنترل نمک نیز بسیار قابل ملاحظه است.
به گفته سخنگوی ستاد احیای دریاچه ارومیه، در 42 سال گذشته 4.9 میلیارد متر مکعب آب وارد دریاچه ارومیه می‌شد که در مدت 18 سال گذشته این رقم به 2.4دهم میلیارد متر مکعب کاهش یافته است.
انتهای پیام/