لغت نامه عمران - سازه

سلام، همون طور که از اسم تاپیک مشخصه، قصد داریم لغت نامه (دایرة المعارف) کاملی از گرایش سازه را به مرور زمان در این انجمن داشته باشیم.
به امید روزی که اصطلاح، کلمه، ابزار و .... ناملموسی به لطف این نوشته ها برای کاربران وجود نداشته باشد.

در حالت کلی به هر چیزی که ساخته می شود ساختمان می گویند ولی در رشته عمران منظور از ساختمان بناهای ساخته شده با مصالح بنایی ( آهن ـ سیمان ـ گچ ـ آجر و غیره ) است. شايد بتوان گفت يك ساختمان خوب از نظر ما باید دارای این خصوصیات باشد: مفيد، قابل استفاده ،زيبا و دلنشين، راحت وآرام بخش، محكم و بادوام، اقتصادي و كم هزينه.
قبل از ارائه طرح پلان ساختمان باید ابعاد زمین و موقعیت قرار گرفتن آن نسبت به خیابان اصلی و کوچه ها مشخص شود. با توجه به ابعاد زمین زیربنای مجاز ساختمان تعیین می شود.
انواع ساختمان از نظر مصالح مصرفی: (اسکلت بتنی ـ اسکلت فلزی ـ آجری ـ خشتی گلی) و از نظر کاربرد: (مسکونی ـ اداری ـ تجاری ـ آموزشی ـ بیمارستان ـ انبارها ـ ورزشگاه ها و ...) می باشد.

انواع ساختمان از نظر مصالح مصرفی

1- ساختمان های اسکلت بتنی: اسکلت این نوع ساختمان ها (تیرهای اصلی و ستون ها) از بتن مسلح (بتن آرمه) با فرمول ترکیبی به قرار زیر ساخته می شود فولاد (به صورت میلگرد ساده و یا آجدار) سیمان + آب + ماسه + شن = بتن آرمه سقف این نوع ساختمان ها به صورت تیرچه بلوکی و یا به صورت بتن آرمه اجرا می گردد.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

معایب: ساخت آن زمان زیاد می برد ـ سنگینی وزن بتن (افزایش بار مرده) و ...
مزایا:
A- عمر طولانی (بتن 28 روزه 90% مقاومت خود را بدست می آورد و 10 % باقی مانده در 20 تا 25 سال بدست می آید)
B- مقاومت در مقابل نیروهای (کششی ـ فشاری و...) مقاومت در برابر آتش سوزی و ...
c- ارمرده ساختمان شامل بارهای ثابت و غیرقابل جابجایی ساختمان مانند بارهای سقف و تیر و ستون و... می باشد و بار زنده در ساختمان شامل بارهای قابل جابجایی (متحرک) ساختمان مانند میز، صندلی ، انسان و.. می باشد.
از انواع آجر سفال های تیغه ای، قطعات گچی و یا چوب دیوارهای بتن آرمه جهت ایجاد پارتیشن ها (دیوارهای جداکننده) استفاده می شود.

2- ساختمان اسکلت فلزی: اسکلت این نوع ساختمان ها (پل ها و ستون ها) از پروفیل های فولادی بوده و اتصالات آن در ایران معمولاً از جوش استفاده می شود. سقف این نوع ساختمان ها به صورت تیرچه بلوکی و یا به صورت طاق ضربی استفاده می شود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

معایب:
A- زنگ زدگی در برابر رطوبت
B- در برابر آتش سوزی های شدید تغییر شکل می دهد و ....
مزایا:
A- ساخت (اجرای) اسکلت سریع صورت می گیرد
B- فضای کمتری اشغال می کنند و ...
سقف این نوع ساختمان ها به صورت تیرچه بلوک و یا طاق ضربی اجرا می شود.
اتصالات اسکلت فلزی در ایران به وسیله ی جوش انجام می شود و در برخی کشور ها از پیچ استفاده می کنند.
در اتصالات اسکلت فلزی از تسمه و نبشی و در اتصالات زیر ستون از پلیت PL یا صفحه ی فولادی استفاده می کنند.
از انواع آجر، سفال های تیغه ای، قطعات گچی و یا چوب جهت ایجاد پارتیشن ها (دیوارهای جداکننده) استفده می کنند.
توجه: در ایران ستون ها را معمولاً از تیرآهن های INP و IPE به صورت دوبل و یا تیر آهن های بال پهن IPB و یا قوطی به صورت تکی استفاده می کنند.

3- ساختمان های آجری: ساختمان های که تحمل بارهای مرده و زنده، به عهده ی دیوار های آجری باربر می باشد، ساختمان های آجری می نامند. در این نوع ساختمان ها، دیوار های باربر آجری به صورت مصلح (دیوار آجری مصلح) ساخته می شوند (بر اساس آیین نامه ی 2800 ایران و انگلستان)

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

معایب:
A- فضای زیادی توسط دیوارهای آجری اشغال می شود
B- محدودیت تعداد طبقات ساختمان و ....
مزایا:
A- فراوانی مصالح
B- ارزانی مصالح
دیوارهای آجری مسلح دیواری آجری ست که در داخل آن شبکه ی میلگرد به کار رفته باشد.
محدودیت ارتفاع ساختمان های با مصالح بنایی و سایر موارد آئین نامه ای مربوط به ساختمان های با مصالح بنایی، در مطالب بعدی عنوان خواهد شد.
در ایران معمولاً جهت ساختن سقف ها از طاق ضربی (تیرآهن INP معمولی یا تیرآهن IPE نیمه پهن و آجر) و یا سقف تیرچه بلوک با استفاده از شناژ های افقی روی دیوارهای باربر و شناز های قائم حداقل در 4 گوشه ی ساختمان در حالت بتنی مسلح استفاده می شود.
حداقل ضخامت دیوار های باربر (حمال) در ساختمان های آجری 35 سانتی متر (5/1 آجره) در نظر گرفته می شود. دیوار های 22 سانتی متر (1 آجره) به صورت نیمه باربر بوده و از دیوار های 11 سانتی متری (نیم آجره) به صورت غیر باربر جداکننده (پارتیشن) و از دیوار های تیقه 5 سانتی متری نیز به صورت غیر باربر جداکننده فضاهای داخلی مانند سرویس و دستشوئی و حمام و ... استفاده می شود.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

4- بناهای سنتی (ساختمان های خشتی و گلی): این نوع بنا ها که مشمول آیین نامه 2800 ایران نمی باشند، با گل یا خشت ساخته می شوند. این نوع بناها به علت ضعف مصالح مقاومت چندانی در برابر زلزله ندارند و به طور کلی، باید از احداث آنها خودداری گردد ولی چنانچه در نواحی دور دست که فراهم آوردن مصالح مقاوم گران تمام می شود،ضرورتاً ساخته می شوند باید طبق دستورالعمل های فنی ویژه ای با به کار گیری عناصر مقاوم چوبی، فلزی، بتنی و یا ترکیبی از آنها طوری تقویت شوند که در برابر زلزله به طور نسبی حائز ایمنی گردند (از کتاب آیین نامه ی 2800 ایران (1-2-2 ب)
به نقل از : نوید عمران