چگونه تتريس جهان را فتح كرد؟
عده كمي پيش‌بيني مي‌كردند كه بازي پازلي ساده تتريس كه در اتحاد جماهير شوروي سابق طراحي شد، به يكي از پرفروش ترين بازي‌هاي رايانه‌يي تمام زمان‌ها تبديل شود.
به گزارش سرويس فن‌آوري اطلاعات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، تتريس يك بازي پازلي است كه در آن كاربران بايد قطعات آجري شكلي را كه به‌صورت تصادفي از بالا مي‌آيند، به شكل افقي و بدون هيچ شكافي مرتب كنند.
با گذشت حدود 15 سال، تتريس پرفروش‌ترين بازي موبايل كليه زمان‌ها بوده اما علاقه كاربران به آن هيچ نشاني از پايان ندارد. اين بازي پازلي كه نخستين بار در دستگاه "گيم بوي" نينتندو در اواخر دهه 1980 عرضه شد، در سال‌هاي اخير شاهد تولد دوباره‌اي بوده و از سال 1995 بيش از صد ميليون بار در دستگاه‌هاي قابل حمل دانلود شده است.
اكنون با ساخت نسخه ويژه آي‌پد از اين بازي توسط "الكترونيكس آرتس"، اين بازي به صفحه 9.7 اينچي نسبتا بزرگ اين دستگاه راه مي‌يابد.
قابليت تتريس در فرا رفتن از فرهنگ‌ها، دهه‌ها و كنسول‌ها برخلاف ريشه‌هاي دوران شوروي سابق آن است؛ اين بازي در اصل در اوج جنگ سرد در مركز رايانش آكادمي علوم جماهير شوروي سابق ساخته شد.
مغز متفكر اين بازي الكسي پاجيتنوف بود كه تتريس را به سبك الكترونيكاي 60 ساخت؛ وي نام آن را با تركيب كلمه تنيس كه ورزش مورد علاقه‌اش بود و تترا كه يك پيشوند يوناني بود، انتخاب كرد و قطعات مختلفي را كه از بالا به پايين صفحه مي‌آمدند، تترومينوئس ناميد.
با اين همه وي مشمول قانون شوروي شد و تا پيش از عزيمت به آمريكا و پس گرفتن حق تاليف اين بازي در سال 1996، نتوانست از تتريس كسب درآمد كند.
شش سال پيش از اين كه وي بتواند يك روبل از بازي خود به دست آورد، تتريس در اختيار تمامي سازندگان بزرگ نرم‌افزار در جهان قرار گرفت و شايد از همان زمان بود كه پاجيتنوف مخالف شديد توزيع نرم‌افزار رايگان شد.
با راه يافتن تتريس به اروپاي شرقي، طراحان در مجارستان به يك كپي از اين بازي دست يافتند و آن را به دستگاه‌هاي Apple II و كمودور 64 انتقال دادند.
ريچارد استين، مدير Andromeda كه يك طراح نرم‌افزار انگليسي است، به اندازه‌اي از اين مفهوم هيجان زده شد كه حتي پيش از تماس گرفتن با پاجيتنوف، حقوق نسخه پي سي اين بازي را به شركت‌هاي انگليسي و آمريكايي فروخت.
شركت نرم‌افزاري انگليسي Mirrorsoft كه متعلق به رابرت مكسول بود، ناگهان خود را صاحب حقوق اين بازي يافت و فورا شروع به توزيع آن كرد. تتريس به سرعت به مرتبه تقدس دست يافت و به نوعي "راز روسي" تبديل شد كه از اتحاد جماهير شوروي به دنياي بيرون درز كرده بود.
ريچارد استين به‌زودي خود را با مبارزه حقوقي با پاجيتنوف و دولت شوروي درگير يافت كه سرانجام به ارزش بالقوه تتريس پي برده بود. سرانجام دو طرف به توافق رسيدند و استين حق توزيع نسخه پي سي اين بازي را به دست آورده ولي از توزيع نسخه‌هاي كنسول و آركد اين بازي منع شد اما اين مساله مانع فروش فرعي حقوق آن به آتاري و "بالت پروف سافت وار" در ژاپن نشد كه فورا شروع به توليد نخستين نسخه‌هاي كنسول تتريس كرد.
نينتندو به‌منظور توزيع تتريس به‌طور قانوني در كنسول‌هايش ناچار شد كه رسما از اتحاديه جماهير شوروي اجازه خريداري دريافت كند و مقادير قابل توجهي پول براي خريد حقوق تتريس پرداخت كرد (كه يكي از بزرگ‌ترين‌ها در تاريخ بازي به شمار مي‌آيد) و پس از به دست آوردن حقوق آن به آتاري دستور داد كه توليد كارتريج‌هاي تتريس را متوقف كند.
اين اقدام شماري از چهره‌هاي تاثيرگذار در صنعت بازي را آشفته كرد؛ شمار زيادي از شركت‌ها به اندازه‌اي از تتريس بهره برده بودند كه حاضر نبودند ببينند كه نينتندو به تنهايي كنترل اين بازي را به دست آورده است و نينتندو درگير مجموعه مشاجره هاي حقوقي طولاني مدتي شد و تنها در سال 1993 سرانجام به عنوان تنها دارنده حقوق تتريس شناخته شد.
تتريس بازي ساده‌اي است اما يقيننا تاريخ پيچيده‌اي دارد و ماهيت اعتيادآور و موسيقي متن هيپنوتيزم كننده آن لشگري از هواداران را جذب كرد و دست كم به سازنده‌اش كمك كرد از آن پول به دست آورد.
