تعمير و رفع مشكلات لپ‌تاپ‌ها
اشاره :
هر روز تعداد زيادي از كاربران سراغ لپ‌تاپ‌ها مي‌روند، زيرا آسان بودن استفاده از اين ابزار توجه آن‌ها را جلب مي‌كند. چند سالي است كه اين دسته از كامپيوترها در مقايسه با رقباي خود يعني كامپيوترهاي روميزي چند سال قبل، قوي‌تر هستند و در عين حال به شما امكان مي‌دهند تا هر زمان كه مي‌خواهيد، مشغول كار شويد. اما آن چه بسياري از خوانندگان ما به آن عادت كرده‌اند اين است كه به محض مواجه با مشكل، به سرعت كيس كامپيوتر را باز مي‌كنند
هر روز تعداد زيادي از كاربران سراغ لپ‌تاپ‌ها مي‌روند، زيرا آسان بودن استفاده از اين ابزار توجه آن‌ها را جلب مي‌كند. چند سالي است كه اين دسته از كامپيوترها در مقايسه با رقباي خود يعني كامپيوترهاي روميزي چند سال قبل، قوي‌تر هستند و در عين حال به شما امكان مي‌دهند تا هر زمان كه مي‌خواهيد، مشغول كار شويد. اما آن چه بسياري از خوانندگان ما به آن عادت كرده‌اند اين است كه به محض مواجه با مشكل، به سرعت كيس كامپيوتر را باز مي‌كنند؛ امري كه در مورد لپ‌تاپ‌ها غير ممكن است، زيرا اين دسته از كامپيوترها به صورت يك جعبه مهر‌وموم و بدون امكان دستكاري، در اختيار شما قرار مي‌گيرند. در داخل جعبه لپ‌تاپ، مجموعه‌اي از مؤلفه‌ها به صورت متراكم، در كنار يكديگر قرار گرفته‌اند و به نظر مي‌رسد كه هيچ راهي براي نفوذ به داخل آن و بررسي قطعات دستگاه وجود ندارد. به همين دليل عكس‌العمل بسياري از ما به محض بروز مشكل، تماس با متخصصان اين امر است.
البته، در بسياري ازموارد مجبور نيستيد چنين كاري انجام دهيد. معمولي‌ترين مشكلي كه در استفاده از لپ‌تاپ‌ها رخ مي‌دهد و حتي آن دسته از مشكلاتي كه به نظر مي‌رسد تنها توسط كارخانه سازنده قابل حل است، ممكن است توسط خود شما نيز حل شود، اما نكته اصلي كار در اين است كه بايد بدانيم از كجا شروع كنيم و چطور راهكارهاي ساده را براي حل مشكل پيدا كنيم. در اين مقاله، نحوه برخورد با مشكلات رايج در لپ‌تاپ‌ها بررسي مي‌شوند تا بتوانيد اين گونه مشكلات را با کمترين دردسر شناسايي و برطرف كنيد. همچنين به نکته‌هايي اشاره مي‌كنيم كه مانع بروز مشكلات شده و باعث مي‌شود تا كامپيوتر شما براي مدت طولاني بدون دردسر كار كند.
بنابراين، قبل از آن‌كه نااميد شويد و سخت‌افزار خود را به منظور تعمير به كارخانه سازنده ارسال كنيد، به اين مقاله نگاهي بياندازيد، زيرا ممكن است بتوانید راه‌حل مشکل خود را پیدا کنید.
دانستني‌هاي ضروري درباره ديسك كامپيوتر
يكي از ترسناك‌ترين مشكلات سخت‌افزاري كامپيوترها، به‌ويژه درباره لپ‌تاپ‌ها مربوط به بروز مشكل در هاردديسك است و معمولاً اين مشكل اولين بار، زماني خود را نشان مي‌دهد كه مي‌خواهيد سيستم را روشن كنيد، اما با پيام خطايي مواجه مي‌شويد كه به طور كلي نشانگر عدم امكان راه‌اندازي سيستم از هاردديسک است: Disk boot failure. Insert system disk and press Enter. در اين گونه موارد احتمال آن‌كه هاردديسک شما خراب شده باشد، وجود دارد. آخرين باري كه از فايل‌هاي خود كپي تهيه كرديد، چه زماني بود؟ اصلاَ آيا تاكنون از ديسك خود نسخه پشتيبان تهيه كرده‌ايد؟
وحشت‌زده نشويد، اولين كاري كه بايد انجام دهيد اين است كه وارد محيط Bios لپ‌تاپ شويد. آيا هنوز درايو مذكور توسط بایوس شناسايي مي‌شود؟ اگر اين طور باشد، به احتمال Boot-Loader ويندوز خراب شدهاست. راه‌حل اين مشكل در ادامه خواهد آمد. البته، اگر بایوس سيستم ديسك مورد نظر را نشان ندهد، به احتمال زياد تخته مدار خراب شدهاست. در اين حالت بسياري از كاربران كامپيوتر خود را در اختيار مراكز تعميراتي قرار مي‌دهند. اما اين مدار مي‌تواند با مدار مربوط به يك ديسك قديمي تعويض شود تا به اين ترتيب بتوانيد دوباره به داده‌ها دسترسي داشته‌باشيد. جدا كردن اين مدار از ديسك به سادگي باز كردن چند پيچ است. همچنين ممكن است يك کابل نواری نيز وجود داشته‌باشد، اما اين کابل را نيز مي‌توان با كمي حوصله از ديسك جدا كرد، فقط كافي است دقت كنيد.
يك مشكل كوچك نيز وجود دارد: مداري كه استفاده مي‌كنيد بايد مشابه ديسك كنوني باشد. اگر مدار به ديسكي با ظرفيت متفاوت مربوط باشد، در بيشتر موارد مشكلي پيش نمي‌آيد، اما بايد مدل ديسك آن با مدل ديسك شما يكي باشد.
به طور معمول، يافتن يك مدار اضافي براي ديسك‌هاي قديمي کار دشواري است، به ويژه اگر آن از خط توليد خارج شده‌باشد. در اين شرايط جستوجو در فروشگاه‌هاي قطعات دست‌دوم براي يافتن يك مدار دست‌دوم و ارزان بهترين راه‌حل ممكن است. يكي از لپ‌تاپ‌هاي ما كه از مارك معروفي نبود و چهار سال پيش خريداري شده‌بود با مشكل مواجه شد و ما موفق شدیم در عرض مدت‌زمان کمی و در ازاي یک هزينه ناچیز، یک مدار مستعمل براي هاردديسك هشتاد گيگابايتي آن كه توسط شركت هيتاچي عرضه شده‌بود، پيدا كنيم.
گذر از مرحله بوت
هاردديسك تنها مانع راه‌اندازي سيستم نيست. اگر مطمئن هستيد كه هاردديسك شما توسط بایوس سيستم شناسايي شده، در اين صورت ممكن است برنامه راه‌انداز ويندوز دچار مشكل شده‌باشد. مهم‌ترين و محتمل‌ترين دليل براي آن خاموش‌كردن نادرست سيستم است كه به علت نواقص تصادفي يا خالي شدن باتري رخ مي‌دهد. نصب يك سيستم‌عامل ديگر نيز مي‌تواند وضعيت را آشفته سازد. خوشبختانه اين مشكل مي‌تواند با استفاده از ديسك نصب ويندوز برطرف شود (اگر لپ‌تاپ شما تنها به همراه ديسك بازيابي داده ارائه شده، در اين صورت مي‌توانيد سی‌دی ويندوز را از يكي از دوستان خود قرض بگيريد).
در ويندوز اکس‌پی، بايد از روي سی‌دی راه‌انداز اکس‌پی سيستم را بوت كنيد و در پنجره‌اي كه از شما سؤال مي‌شود
«To set up windows XP now, press Enter»، كليد Enter را فشار دهید، سپس براي تأييد مجوز نصب دكمه F8 را انتخاب كرده و در مرحله بعد و زماني كه برنامه نصب، ويندوز كنوني شما را تشخيص مي‌دهد، براي شروع تعمير ويندوز، دكمه R را انتخاب كنيد. به اين ترتيب، ويندوز اکس‌پی، شروع به نصب دوباره و تعمير سيستم‌عامل مي‌كند، در حالي‌كه همه داده‌ها و برنامه‌هاي شما بدون تغيير باقي مي‌ماند. در صورتي كه اين كار با موفقيت انجام شده‌باشد، بايد بعد از راه‌اندازي سيستم، همه چيز مثل گذشته باشد.
درباره ويستا، بايد سيستم را با دی‌وی‌دی نصب ويستا، راه‌اندازي كرده و زبان مورد نظر را براي صفحه كليد انتخاب كنيد. در اين حالت، با دكمه‌اي مواجه مي‌شود كه با نمايش عبارت «Install Now»، از شما مي‌خواهد، سيستم‌عامل را از اول نصب كنيد. اين گزينه را ناديده بگيريد و گزينه «Repair Your Computer» را انتخاب كنيد. روي دكمه Next كليك كنيد تا در مرحله بعد، پنج گزينه در اختيار شما قرار گيرد. اين گزينه‌ها عبارتند از:
i،Startup Repair ،System Restore ،Winodows Complete PC Restore Windows Memory Diagnostic Tool و Command Prompt. از ميان اين موارد گزينه Startup Repair را انتخاب كنيد.
اگر هيچ يك از اين راه‌حل‌ها مشكل شما را حل نكرد و حدس مي‌زنيد كه مشكل از هاردديسک است (به‌عنوان مثال، به واسطه شنيدن صداي نامعمول شبيه به گير كردن از هاردديسک)، در اين صورت مهم‌ترين هدف، بازيابي داده‌ها است. يكي از راه‌ها براي انجام اين كار جدا كردن ديسك از سيستم و متصل كردن آن به يك رابط هاردديسک از نوع USB است. به اين ترتيب، مي‌توانيد هاردديسک را به يك سیستم ديگر متصل کنيد و سعي را بر اين بگذاريد تا از طريق ويندوز اکسپلورر به اطلاعات آن دسترسي داشته باشيد. تا زماني كه ديسك كاملاً منهدم نشده‌باشد، كه احتمال وقوع آن بسيار ناچيز است، امكان بازيابي داده‌هاي آن و كپي كردن آن‌ها به آدرسي ديگر وجود دارد.
اما يك گزينه بهتر، گزينه‌اي كه سرعت انتقال داده را بيشتر مي‌كند. مي‌توانيد ديسك را به‌طور مستقيم به مادربرد يك پی‌سی متصل كنيد. اگر ديسك از نوع Pata باشد (نه از نوع Sata)، در اين صورت به يك مبدل نياز داريد، زيرا رابط ورودي با ورودي سايز 5/2 براي لپ‌تاپ‌ها از رابط ورودي 5/3 مورد استفاده در دسكتاپ‌ها، تفاوت دارد. خريد چنين قطعاتي به‌راحتی و با هزینه کمی ممکن است كه نسبت به ارزش داده بازيابي‌شده رقم ناچيزي باشد.
مشكلات ناشي از باتري
هر چه از عمر لپ‌تاپ بگذرد، احتمال سالم‌بودن باتري، كاهش مي‌يابد. وقتي كه سيستم را به‌تازگي تهيه‌كرده‌ايد، ممكن است باتري سيستم بين دو تا سه ساعت كار كند، اما در عرض چند سال ممكن است عمر آن تنها به اندازه‌اي باشد كه فقط بتوانيد سيستم را بوت كرده و وارد محيط ويندوز شويد. اگر شما جزء آن دسته از افرادي هستيد كه هنگام استفاده از لپ‌تاپ خود، به پريز برق دسترسي ندارند، در اين صورت اين مسئله، مشكل زيادي را براي شما ايجاد مي‌كند.
چندي پيش، يافتن باتري با ولتاژ، اندازه و رابط مناسب براي هر لپ‌تاپ، كاري دشوار و زمان‌بر بود. اما امروزه دنياي وب اين كار را نيز آسان كرده‌است. اگر لپ‌تاپ شما توسط شركت‌هاي مطرح در بازار (نظير دل، اچ‌پی و موارد مشابه) ساخته شدهاست، در اين صورت قبل از هر كاري سايت شركت سازنده را بررسي كنيد. اگر چيزي پيدا نشد يا آن‌كه قيمت‌ها بالا بود، مي‌توانيد دنبال يك باتري سازگار و مشابه بگرديد. درباره لپ‌تاپ‌هاي شركت‌هاي كوچك‌تر، شانس زيادي وجود دارد كه باتري مورد استفاده از نوع كاربرد مشترك باشد، يعني يك مدل خاص از باتري كه توسط يك شركت توليد شده و به طور مشترك به چندين شركت فروخته‌مي‌شود. براي يافتن عامل فروش باتري مورد نياز، بايد ابتدا توليدكننده اصلي باتري را شناسايي كنيد. با بررسي دقيق‌تر برچسب يا مارك باتري ممكن است بتوانيد سرنخ‌هايي پيدا كنيد. اگر با كد يا عددي مواجه شديد آن‌را در گوگل جستوجو كنيد. ما اين كار را با يكي از لپ‌تاپ‌هاي كوچك خود انجام داديم و متوجه شديم كه مدل و كارخانه سازنده باتري Mitac نوع 8355 است. در اولين جستوجوي آنلاين براي باتري جايگزين توانستم فروشنده مناسبي را پيدا كنم، هر چند موردی که پیدا کردیم قیمتی بیش از حد معمول داشت.
ايده صرفه‌جويي ممكن است شما را اغوا كرده و به سراغ يك باتري دسته‌دوم برويد، اما به شما پيشنهاد مي‌كنم هيچ گاه باتري دسته‌دوم نخريد.به دو دليل، نخست اين‌که نمي‌دانيد از آن باتري براي چه مدت استفاده شده و دوم اين‌که نمي‌توانيد صدمه‌هاي احتمالي به باتري را تشخيص دهيد. مورد دوم بسيار حائز اهميت است زيرا باتري‌هاي لپ‌تاپ به طور بالقوه خطرناك هستند. ما با موارد زيادي مواجه شديم كه در آن باتري يك سيستم بيش از حد گرم شده يا حتي منفجر شدهاست. به همين دليل، به شما پيشنهاد مي‌كنيم حتماً از يك فروشنده معتبر خريد کنيد و در اين مورد به هيچ عنوان از پيشنهادهاي فروش در فروشگاه‌های قطعات دست‌دوم كه به نظر خيلي ارزان هستند، استفاده نكنيد.
خشت بعدي
از طرف ديگر ممكن است كه منبع تغذيه لپ‌تاپ با مشكل مواجه شود. در گذشته بروز مشكل در منبع تغذيه لپ‌تاپ به اين معني بود كه بايد آن‌را دور مي‌انداختيد، اما خوشبختانه آن روزها سپري شدهاست. هر چند كه پيدا كردن اين قطعه به سادگي موارد ديگر نيست، اما در اين موارد نيز مي‌توان از سايت‌هايي نظير موارد گفته‌شده كمك گرفت. تنها اصل مهم آن است كه منبع تغذيه جديد با منبع قبلي از جهت ولتاژ، خروجي و رابط مدار، سازگار باشد. اگر اين شرايط برقرار باشد ديگر نيازي نيست درباره اين موضوع كه قطعه فوق براي مدل ديگري ساخته شدهاست، نگران باشيد.
يكي از قطعات بسيار جالب بازار مدل NP100 شركت Antec است. اين قطعه هفت نوع رابط داشته و خروجي آن صد وات است و مي‌توان ولتاژ آن‌را از 15 تا 24 ولت تنظيم كرد. اين مشخصات به اين معنا است كه قطعه فوق براي نيمي از لپ‌تاپ‌هاي بازار مناسب است (لپ‌تاپ‌هاي مخصوص بازي و ساير لپ‌تاپ‌هاي پرمصرف كه به بيش از صد وات نياز دارند، از اين قانون مستثني هستند). ما اين قطعه را در بسياري از فروشگاه‌ها آنلاين با قيمتی قابل‌قبول پيدا كرديم.
فن دستگاه
لپ‌تاپ‌ها نيز همانند كامپيوترهاي شخصي در برابر گردوخاك، مانند آهن‌ربا عمل مي‌كنند. اگر سيستم شما به طور ناخودآگاه دوباره راه‌اندازي مي‌شود يا به طور دائم صفحه‌اي آبي رنگ را كه نشانه با مشكل مواجه شدن سيستم‌عامل‌است، مشاهده مي‌كنيد، در اين صورت زمان آن فرا رسيده تا پره‌‌هاي فن‌هاي دستگاه را تميز كنيد. موارد فوق نشانه‌هاي گرم شدن بيش از حد سيستم است، به ويژه اگر در طول فصول گرم اتفاق بيفتد. محفظه كوچك داخل لپ‌تاپ و كوچك بودن رابط تهويه هوا، باعث مي‌شود، لپ‌تاپ‌ها به شدت در برابر گرما حساس باشند و فن‌هاي بسته شدن دريچه تهويه يا فن به آن معن است كه هواي گرم نمي‌تواند از داخل فن بيرون بيايد و هواي سرد نيز نمي‌تواند وارد شود.
واضح است كه دسترسي به فن‌هاي داخل لپ‌تاپ از دسترسي به فن‌هاي داخل كيس، دشوارتر است. دسترسي به فن‌هاي i،CPU GPU و تراشه اصلي (ممكن است سيستم شما هيچ يك از اين فن‌ها را نداشته‌باشد) معمولاً از طريق بازكردن دريچه روي آن‌ها ممکن است، اما فن‌هاي كوچكي كه اغلب در پشت و لبه‌هاي سيستم قرار مي‌گيرند به اين راحتي در دسترسي نيستند. گاهي اوقات راه دسترسي به آن‌ها، برداشتن صفحه كليد و پوشش رويي سيستم است. اين كار درباره بيشتر سيستم‌ها حتي به معني جدا كردن صفحه نمايش است. اين كار دشوار نيست، اما زمان‌گير است و در اولين تجربه بايد حوصله زيادي به خرج دهيد. در طول انجام كار مواظب قطعات لغزنده‌اي كه شكننده هستند، باشيد، همچنين هنگام جدا كردن گيره‌ها، لولاها و همچنين كابل‌هاي رابط دقت لازم را داشته‌باشيد.
در صورتي كه حتي بعد از پاك كردن تمام پره‌ها، باز هم لپ‌تاپ شما داغ مي‌كند. در اين صورت، سعي كنيد سرعت پردازنده را به صورت مصنوعي كاهش دهيد. گاهي اوقات عملكرد يك سيستم خراب با كاهش سرعت پردازنده، كاملاً طبيعي مي‌شود. در صورتي‌كه كاملاً خراب شده باشد، فن‌هاي لپ‌تاپ‌ها را مي‌توانيد از طريق خريد فن مستعمل يا فن نو از شركت سازنده، تعويض كنيد. براي كاهش سرعت پردازنده، وارد محيط بایوس شويد و به دنبال گزينه‌اي باشيد كه براي شما امكان كاهش سرعت واحد محاسبات پردازنده يا باس جلویی (Front Bus) را فراهم كند. البته بيشتر لپ‌تاپ‌ها چنين گزينه‌اي در اختيار شما قرار نمي‌دهند، اما جستوجو براي اين گزينه به ويژه در مدل‌هاي پيشرفته ممكن است جواب‌گو باشد . اگر چيزي پيدا نكرديد، در اين صورت مي‌توانيد سرعت پردازنده را از طريق خود ويندوز كاهش دهيد.
صفحه لمسي لپ‌تاپ
آيا لپ‌تاپ شما، صفحه لمسي جايگزين ماوس دارد؟ اگر جواب مثبت است، در اين صورت آيا ماوس متصل به سيستم به طور ناگهاني باعث پرش اشارگر ماوس مي‌شود؟ اين مسئله درباره بسياري از كامپيوترها رخ مي‌دهد و اگر شما به طور دائم از صفحه لمسي استفاده مي‌كنيد، در اين صورت راه‌حلي براي آن وجود ندارد. فشار مچ دست شما روي صفحه لمسي در اغلب موارد باعث مي‌شود تا اين صفحه دچار حالت نامتعادلي شود.
در صورت استفاده از يك ماوس سنتي كه از طريق USB به سيستم متصل شود، مي‌توانيد صفحه لمسي را خاموش كنيد. به قسمت Windows Notification Area (جايي كه ساعت سيستم در آن قرار دارد)مراجعه كرده و نرم‌افزار صفحه لمسي را پيدا كنيد (نرم‌افزار و صفحه لمسي معمولاً توسط شركت Synaptics توليد مي‌شود). از طريق اين قسمت، صفحه لمسي را غير فعال كنيد. كافي است روي يك تب با نامي شبيه به Device Settings كليك كرده و گزينه مورد نظر را در آن جستوجو كنيد. اگر چنين نرم‌افزاري در اختيار شما نيست بايد خودDevice Manager ويندوز را اجرا كرده و مدخلي با نام «Mice and other pointing devices» را بازكنيد و صفحه لمسي را كه در اين قسمت قرار دارد، غيرفعال كنيد.
مشكل مربوط به تصوير
اگر تصوير نمايشگر مي‌لرزد، مشكل از نور زمينه است و اين مشكل نيز به نوبه خود به مدار مبدلي مربوط مي‌شود كه انرژي برد را تأمين مي‌كند. اين نقيصه نشانه‌اي از مشكلات بزرگ‌تر است و ممكن است به‌زودي خروجي صفحه به قدري تاريك شود كه نتوانيد هيچ چيز را مشاهده كنيد.
تعويض مدار مبدل (Inverter Board) نيز توسط خود شما قابل انجام است، انجام اين كار دشوارتر از ساير موارد است و ما اصرار نداريم كه در اين مورد خودتان دست به كار شويد. اگر مي‌خواهيد در اين مورد اطلاعات كامل‌تري به دست آوريد مي‌توانيد به آدرس
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مراجعه كنيد. در اين آدرس مي‌توانيد مستندات آموزش قدم‌به‌قدم را براي اين كار مشاهده كنيد. گزينه مناسب‌تر، تعويض كل صفحه نمايش است. البته، در صورتي كه بتوانيد پانل مناسب پيدا كنيد، قيمت آن، تقريباً با كل قيمت لپ‌تاپ شما معادل خواهد بود بنابراين، راه حل اين است كه يك سيستم دست‌دوم مشابه با سيستم خود پيدا کنيد كه خراب شده‌باشد و صفحه نمايش آن‌را جايگزين صفحه نمايش سيستم خود كنيد.
بهترين مکان براي جستوجوي قطعاتي از اين نوع فروشگاه‌های قطعات دست‌دوم است. البته، پيدا كردن يك پانل مناسب زمان‌بر است، اما به خاطر داشته‌باشيد كه مي‌توان در اين موارد بسياري از لپ‌تاپ‌ها را به يك نمايشگر استاندارد متصل كرده و از آن استفاده كرد.
آماده شويد
حال كه با مطالعه اين مقاله، پيشنهادها و نکته‌هاي لازم را براي مواجه با يك لپ‌تاپ مشكل‌دار آموختيد، پس ديگر اين دسته از مشكلات خيلي براي شما ترسناك به حساب نمي‌آيد. با وجود ظاهر اوليه لپ‌تاپ كه يك محفظه غيرقابل نفوذ است، اما بسياري از مشكلات معمول آن قابل حل است يا آن‌كه حداقل مي‌توانيد داده‌هاي خود را بازيابي كرده و آن‌ها را به يك سيستم جديد انتقال دهيد.
اگر مي‌توانيد مشكلات را برطرف كنيد، در اين صورت مي‌توانيد لپ‌تاپ خود را در حالي كه با استفاده از حافظه يا هاردديسک جديد ارتقا يافته، دوباره در اختيار داشته‌باشيد.:40:
