موتور ملی که چهار دقیقه کار می‌کند
موتوردیزلی سبک که محرابیان آن را رونمایی کرد در بهترین شرایط فقط چهار دقیقه کار می‌کند.
به نوشته روزنامه جوان، مدت‌هاست که رویه کلنگ‌زنی‌های دوره سازندگی از مد افتاده و به‌رغم وجود برخی از این طرح‌ها که هنوز هم به ثمر نرسیده، طنز‌ها و جوک‌های ساخته شده در این باره از خاطر‌ها رفته است اما ظاهراً این رویه در صنعت خودرو دوباره در حال احیاست.
رونمایی از سمند به عنوان خودرویی تمام ملی، پروژه SIX405، موتور ملی، خودروی رانا در ایران خودرو و مینیاتور، موتور ملی، زانتیا 2 و... در سایپا به ترفندی در صنعت خودروی کشور تبدیل شده که از آن تحت عنوان رقابت در میان خودروسازان یاد می‌شود. این بار نیز شرکت ایران خودرو با رونمایی نمایشی از موتور دیزل سبک که طی دو هفته اخیر همزمان با آغاز ششمین همایش بین‌المللی موتورهای درونسوز انجام شد، سعی کرد که خود را به عنوان اولین شرکت تولید‌کننده موتور دیزل سبک به ثبت برساند.
خودروهای دیزلی و راهی در گذر زمان
سال 42 شمسی، بنزهای 180 دست دوم به عنوان تاکسی به کشور وارد شد، دود سیاهی از موتورهای دیزلی این خودروها خارج می‌شد، زیرا کیفیت گازوئیل بسیار پایین بود، از این رو نخست وزیر در سال 43 فرمان ممنوعیت شماره‌گذاری و واردات خودروهای سواری دیزلی را به راهنمایی و رانندگی و وزارت بازرگانی صارد کرد. از آن روز تاکنون بیش از 43 سال می‌گذرد، اما هنوز فرمان اجرا می‌شود. در این سال‌ها، خودروسازان به دلیل ممنوعیت واردات خودروهای دیزل سواری به فکر تحقیق برای به‌روز کردن موتور خودروهای سواری دیزلی نیفتادند. مؤسسه استاندارد ضرب‌الاجلی برای نظارت بر اجرای استانداردهای کاهش آلایندگی گازوئیل و بنزین تعیین نکرد و از همه مهم‌تر، وزارت نفت نیز نتایج تحقیقات را به کتابخانه‌های تخصصی سپرد. این روند تا دو سال قبل ادامه داشت که یک محقق در دانشگاه تبریز مدعی شد دستگاه احتراق موتورهای دیزلی دوگانه‌سوز را اختراع کرده است که با استفاده از گاز‌های خروجی اگزوز کار می‌کند.در این میان مراکز تحقیقاتی وابسته به دو خودروساز کشور نیز بخشی از تحقیقات کارشناسان را برای بهینه‌سازی موتورهای دیزلی اعلام کردند.
تولید انبوه موتوری که چهار دقیقه کار می‌کند
در این میان، جواد نجم‌الدین که مدیرعامل مگاموتور بود اعلام کرد که نصب موتور دیزلی بر روی خودروهای سواری آزمایش شده و در صورتی که موانع قانونی این کار برطرف شود، مرکز طراحی و ساخت موتور، امکان تولید انبوه موتورهای دیزلی را خواهد داشت. از سوی دیگر منطقی مدیرعامل وقت ایران خودرو نیز از تحقیقات شرکت ایپکو خبر داد و در نهایت این شرکت در اواخر سال 86 ساخت موتور دیزلی سبک را آغاز کرد تا اینکه در اواخر آبان ماه امسال این پروژه در نمایشگاه خودروهای درونسوز طی مراسمی رونمایی شد. یک منبع آگاه گفت: افتتاح این پروژه یک رونمایی نمایشی بوده، نه واقعی و موتوردیزلی سبک که محرابیان آن را رونمایی کرد در بهترین شرایط(شرایط ایده‌آل و آزمایشگاهی و با سوخت استاندارد) فقط چهار دقیقه کار می‌کند!
براساس این گزارشی، اجرایی نشدن طرح‌های تحقیقاتی در ایران خودرو و طرح‌هایی که قرار بود اجرا شوند و در نهایت بلاتکلیف مانده‌اند (تولید رانا) بهانه لازم را به دست مسؤولان شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو (ایپکو) داد تا با عدم حضور در مراسمی که برای ارائه جزئیات بیشتر در مورد موتور دیزل ملی برنامه‌ریزی شده بود، نشان دهند پروژه‌های تحقیقاتی و پژوهشی در طراحی و حتی تولید بیشتر به درد قفسه‌ها و بایگانی می‌خورد تا برای خودروهایی که در جاده‌های کشور ترد می‌کنند.
البته این موضوع به معنای نادیده گرفتن زحمات متخصصان ایرانی نیست اما دستپاچگی مسوولان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو در افتتاح زودهنگام این پروژه‌ها که از آغاز ادعای خودروی ملی سمند به رویه‌ای تبدیل شده باعث می‌شود تا کمتر زحمات این گروه متخصص دیده شده و به نوشداروی پس از مرگ سهراب بدل می‌شود.
استمداد از آلمانی‌ها
بنابر این گزارش، نخستن موتور ملی دیزل سواری که قرار بود با حضور رئیس جمهور رونمایی شود، ماه گذشته توسط وزیر صنایع و معادن رونمایی شد. اما برخلاف گفته نجم‌الدین که مدعی شده بود، ایپکو آمادگی تولید انبوه این موتور را طی ماه‌های آینده دارد، گویا هنوز تا تبدیل شدن به یک موتور قابل نصب بر روی خودروهای سواری فاصله زیادی دارد و به جای اینکه موتور دیزلی سبک طی چند ماه آینده تولید و بر خودروهای داخلی سوار شود، اکنون به دلیل رونمایی زودهنگام، در راه کشور آلمان است تا مراحل ساخت آن مجدداً مورد بازبینی قرار گیرد. این منبع آگاه افزود: یکی از مهم‌ترین ایرادات این موتور این است که حداکثر پس از گذشته چهار دقیقه از کار می‌افتد و شرکت تحقیقات موتور ایران خودرو برای رفع عیوب موجود در موتور دیزل سبک، قراردادی با یک شرکت آلمانی«adl sherek» به امضا رسانده تا ایرادات آن در زمان کوتاه‌تری رفع شود.
وی که خواست نامش فاش نشود، تأکید کرد: 50 درصد ساخت این پروژه به این شرکت آلمانی تعلق دارد.به نظر می‌رسد که نمایشی بودن مراسم افتتاح که کم‌کم به یک سنت تبدیل شده، از سوی مجموعه‌ای که تقریباً در شاخص‌های تولید رشد منفی داشته، برای سرپوش گذاشتن بر ناکارآمدی‌های مدیریتی است و وزیر صنایع هم بدون توجه به عملکرد آنها با حضور در آن مراسم مهر تأییدی بر ناکارآمدی موجود می‌زند و موجب تداوم برگزاری مراسم‌های نمایشی در مجموعه تحت مدیریت خود می‌شود. از این رو بیم آن می‌رود که این پروژه نیز به سرنوشت پروژه‌های ناتمام دچار شود.
