در امارات متحده عربی نخستین روباتی که به زبان عربی سخن می گوید ساخته شده است، سازندگان این روبات نام ابن سینا، دانشمند ایرانی را بر آن نهاده اند.
این روبات در دانشگاه امارات متحده عربی در شهر العین، واقع در شیخ نشین ابوظبی، به دست تیمی به سرپرستی نیکولائوس ماوریدیس، استادیار یونانی این دانشگاه ساخته شده و سازندگانش امیدوارند ظرف شش ماه آینده آن را آماده عرضه در بازار کنند.
حدود سی دانشجوی دانشگاه امارات که بیشترشان اماراتی و ده نفرشان از کشورهای پاکستان، استرالیا، آمریکا و ایران هستند در ساخت روبات سهم داشته اند.
برای ساخت روبات پنجاه هزار درهم (حدود چهارده هزار دلار آمریکا) هزینه شده و سازندگانش می گویند در صورت تولید انبوه هر نمونه بیش از پنج هزار درهم هزینه برنخواهد داشت.
روبات ابن سینا به گونه ای طراحی شده که بتواند به عنوان راهنمای مشتریان در مراکز خرید به کار گرفته شود؛ این روبات می تواند به پرسشهای مشتریان به عربی فصیح پاسخ بگوید، به اینترنت وصل شود و اطلاعاتی را که مشتریان لازم دارند در اختیار آنان قرار دهد، این روبات یک روز کامل توانسته در یکی از مراکز خرید شهر العین این خدمات را به صورت آزمایشی عرضه کند.
روبات به شکلی ساخته و آراسته شده که به گفته سازندگانش، تا آنجا که ممکن است شبیه ابن سینا، دانشمند هزار سال پیش به نظر برسد، برای چهره اش هم شرکت آمریکایی هانسون روباتیکس در شیکاگو نرم افزارهایی طراحی کرده و موتورهایی ساخته که بتواند حالات چهره انسان را هنگام سخن گفتن به خود بگیرد، نرم افزار مخصوص سخن گفتن به عربی را هم شرکت فرانسوی آکاپلا طراحی کرده و حاصل تحقیقات نه ساله این شرکت روی ساخت نرم افزار سخنگو به زبان عربی است.
در دانشگاه امارات، بیش از یک سال روی این روبات کار شده تا بتواند ببیند، چهره ها و اشیا را تشخیص دهد، گفتگو کند، گفتار را به نوشتار تبدیل کند و کلمات و جملات را بفهمد و پاسخ گوید، سازندگانش می گویند این روبات در حد یک کودک سه ساله توانایی ارتباط برقرار کردن با انسانها را دارد.
این روبات صفحه ای هم در فیس بوک دارد که از طریق آن با کاربران این شبکه مرتبط شده است.
روبات ابن سینا هفته گذشته در نمایشگاه بین المللی محصولات نرم افزاری (جی تکس) در دوبی به نمایش گذاشته شد و نیکولائوس ماوریدیس، سرپرست تیم سازنده روبات به خبرنگاران گفته که شرکتهای مختلفی برای خرید روبات و به کارگیری آن در مراکز خرید علاقه نشان داده اند.
آقای ماوریدیس در مورد نامگذاری این روبات گفته: "نام ابن سینا را به این دلیل انتخاب کردیم که می خواستیم ارزشهای او را برای دانشجویانمان احیا کنیم و فرهنگها و سنتهای مختلف را، از گذشته و حال یکجا جمع کنیم".
با اینکه به نظر می رسد این نامگذاری با نگاهی مثبت به شخصیت ابن سینا صورت گرفته، اما با توجه به حساسیتهایی که به این شخصیت نامدار علمی و تاریخی وجود دارد انتظار می رود سلیقه سازندگان روبات ابن سینا در نامگذاری، اعتراضاتی به همراه بیاورد.
ابن سینا برای مردم گستره ای جغرافیایی که تمامی خاورمیانه و آسیای میانه را در بر می گیرد، شخصیتی بزرگ و میراث تمدنی تاریخی است که به باور مورخان، از لحاظ علمی و فرهنگی بسیار پویا و پیشرو بوده است.
برای مردم ایران و دیگر فارسی زبانان، ابن سینا یکی از بزرگترین مفاخر فرهنگی است، این شخصیت علمی از دوران دبستان به عنوان بزرگترین دانشمند تاریخ ایران و نابغه ای سترگ به ایرانیان شناخته می شود که آثارش تا صدها سال در دانشگاههای ایران و جهان تدریس می شده است.
ابن سینا در فرهنگ ملتهای پارسی زبان حضور چشمگیری دارد و کمتر پارسی زبانی هست که او را نشناسد، شخصیت تاریخی او حتی با مبالغه های فراوان مورد توجه قرار دارد.
با در نظر گرفتن ویژگیهای فرهنگی پارسی زبانان، بعید به نظر می رسد که دیدن روباتی با نام و شمایل ابن سینا در حال کار در مرکز خرید برای این مردم خوشایند باشد.
از سوی دیگر، ملیت ابن سینا نیز همچون بسیاری از دیگر شخصیتهای علمی، فرهنگی و تاریخی سرزمینهای این خطه، مورد ادعای ملتهای مختلف وجود دارد.
بیشتر آثار ابن سینا به رسم روزگار وی که زبان عربی زبان انتقال علم و دانش بوده، به عربی نوشته شده و باعث شده که بسیاری از محققان غربی او را عرب بدانند، حتی در برخی فرهنگنامه های معتبر غربی از ابن سینا به عنوان دانشمندی عرب یاد شده است.
بسیاری از اعراب هم ابن سینا را عرب می دانند و حتی در گزارشهایی که در مورد روبات ابن سینا در رسانه های عربی زبان و انگلیسی زبان منطقه منتشر شده، از ابن سینا به عنوان دانشمندی عرب یاد شده، رسانه های غربی نیز با احتیاط، او را دانشمندی مسلمان بدون قید ملت وی ذکر کرده اند.
از سوی دیگر، بسیاری از ملتهای ترک زبان نیز به صرف اینکه زادگاه او، بخارا، هم اکنون در کشور ترک زبان ازبکستان قرار دارد، ابن سینا را از ترکان آسیای میانه می دانند، در منابع ترکیه، جمهوری آذربایجان و ملتهای ترک آسیای میانه از ابن سینا به عنوان دانشمندی ترک تبار یاد شده و دولت ازبکستان نیز رسماً نام ابن سینا را به عنوان یکی از مفاخر فرهنگی ازبک ثبت کرده است.
این در حالی است که هیچ گزارش و سند تاریخی که حاکی از ترک تبار یا عرب تبار بودن ابن سینا باشد تاکنون منتشر نشده و زادگاه او، بخارا نیز هنوز زیستگاه اکثریتی تاجیک است که به پارسی تاجیکی سخن می گویند، ابن سینا در خانواد ه ای از شیعیان اسماعیلیه به دنیا آمد و بیشتر عمر خود را در سرزمینهایی گذراند که در خاک ایران کنونی قرار دارند. او وزیر خاندان دیلمی (آل بویه) بود که از شیعیان زیدی بودند و بر بخش بزرگی از مناطق مرکزی و غربی ایران و همچنین عراق کنونی حکم می راندند.
در این میان، با توجه به حساسیتهایی که در ایران نسبت به مطرح شدن میراث و مفاخر ملی این کشور به نام دیگر ملتها وجود دارد، دور از انتظار نیست که انتشار گزارشهای مربوط به روبات ابن سینا هم به این حساسیتها دامن بزند و موجی از اعتراضات را برانگیزد.
