Printable View
فهرست بعضی از واژه‌های متفاوت در فارسی ایران و افغانستان در زیر می‌آید. (در این فهرست، حتی‌الامکان از ذکر واژه‌های غیر آکادمیک خودداری شده‌است.)
واژه‌های سمت راست از فارسی دری افغانستان هستند و واژه‌های سمت چپ از فارسی ایران:
آ
در می‌گیرد: آتش می‌گیرد، (در مجاز) به خشم می‌آید
آمرصاحب: جناب سرکار
آمدآمد عید: در آستانه عید
اَنتیک: زینتی
آهوگک: آهوی کوچک
آبجو : :31:
ا
اَرَنگ زدن، آرن زدن: بوق زدن (ارن و ارنگ تحریف‌شده horn انگلیسی است)
اریکین: چراغ فانوس
اِسپار: آهن سرتیز شخم زدن
اشپلاق: سوت
اشتراک کردن: شرکت کردن
اعمار گردیدن: بنا شدن
افسانوی: افسانه‌ای، استوره‌ای
افگار: زخمی
اَلماری: قفسه، کمد (ریشه در زبان پرتغالی دارد.)
انجنیر: مهندس (انگلیسی)
انکشاف: پیشرفت، توسعه
اکسیجن: اکسیژن
ب
سر گوشی: پچ پچ کنان
باسی: خوراک شب‌مانده
چند بجه؟: ساعت چند؟ (بجه، تحریف شده "بجی" هندی)
به حیث: هم‌چون، به عنوان
بحیره: دریاچه
بخاری تیلی: بخاری نفتی
بدقار: بدقهر، خشمگین
بنجاره والا: فروشنده‌ی دوره‌گرد
بَنجاره: غله فروش دوره‌گرد (از هندی)
به تکلیف می‌شوید: به دردسر می‌افتید
به صفت: به عنوان
بوت: کفش، چکمه
بوتل: بطری، شیشه (انگلیسی)
بوجی: کیسه
بود و باش: زندگی
بوره: شکر
بکس: کیف
بیت‌خوانی: ترانه‌خوانی
بیره: لثه
بیولوژی: زیست‌شناسی
پ
پالیدن: جست و جو کردن (از فارسی باستان)
پالیسی: سیاست
پایدل: پدال (روسی،فرانسوی)
کمپل: پتو (پشتو)
پرس و پال: پرس و جوی
پروگرام: برنامه (اروپایی)
پس آمدن: برگشتن
پس رفتن: عقب رفتن
پست بکس: صندوق پستی (انگلیسی)
پسته خانه: پست‌خانه
پشتاره: بارِ پشت
پشک: گربه (از ترکی(ازبکی))
پتلون: شلوار (از فرانسوی)(تحریف شده "پانتالون")
پلان: طرح (از فرانسوی)
غولک: تیرکمان موشی
پندیده‌گی: تورم
پوپنک: کپک (از هندی)
پودر: هرویین (انحراف یافته)
پوقانه: بادکنک، کاندوم (سانسکریت) ( لحجه هراتی : پوف کنک)
پکه: بادبزن، پنکه (هندی)
پیاله: اِستکان
پَیسه: پول (بنگالی)
ت
تا حال: تاکنون
تاپه کردن: مهر زدن ("تاپه" پشتو)
تار: نخ
تجربه: آزمایش (عربی)
تحفه: هدیه (عربی)
تخنیکر: همکار فنی (روسی)
تخنیکی: فنی (بر گرفته از روسی "تخنیچِسکی)
تربیه: پرورش (انحراف یافته تربیت)
ترم: ترمپت (فرانسوی)
ترینر: مربی(انگلیسی)
تصادف: تصادفاً
تطبیق: انجام،اجرا
تعمیر: ساختمان (انحراف یافته)
تفت: بخار (فارسی باستان)
تلخان: نوعی شیرینی محلی که از آرد توت خشک درست می‌شود.
تلفون: تلفن
تمثیلی: نمایشی
تنتل: خرده ریزه (پشتو)
تهداب‌گذاری: پایه‌گذاری(هندی)
توته: تکه خرده (پشتو)
توله ("نی" هم می‌گویند): نی ("توله" پشتو)
تکت: بلیت ("تکت" انگلیسی، "بلیت" روسی)
تکسی: تاکسی
تکه‌فروشی: پارچه‌فروشی
تیار کردن: تهیه کردن، درست کردن
تیپ: ضبط صوت (انگلیسی)
تیله کردن: فشار دادن، هل داند
تلاشی کردن: بازرسی کردن
تیل : بنزین، سوخت
ث
_____پوچ_____
ج
جاپان: ژاپن
جغرافیه: جغرافیا، گیتاشناسی
جمپ: دست‌انداز خیابان (انگلیسی)
جنگی بودن (کردن): قهر بودن (کردن)
جَواری: ذرت (پشتو)
جوال: کیسه یا گونی بزرگ
جور شده: درست شده، ساخته شده
جوگی: کولی (هندی، پشتو)
جک: پارچ آب (انگلیسی)
چ
چهار مغز:گردو
څارَنوال، څارنوالی: دادسرا
چاشت: ظهر
چاشنی: تنقلات
چالان کردن: روشن کردن (انحراف شده "چالو" هندی)
چاینک: قوری ("چاینیک" روسی)
چُپ باش: ساکت شو
چَپلی: سندل (تحریف شده "چَپپل" هندی)
چپن: ردا
چَوتار: مکار
چوتی کردن: بافتن مو
چوچه مرغ: جوجه
چوکات: چارچوب، حد، قاب
چوکی: صندلی، مقام، منصب (هندی)
چَکر زدن: قدم زدن، گردش کردن
ح
حالی: الان، حالا، فعلآ
هَلَه: یالله، زود باش
حویلی: حیاط
قصه کردن: حکایت کردن
حیوان‌شناسی: جانورشناسی
خ
اصتاً: به ویژه
خبررسانک: خبرچین
خُشو: خُش ،مادر زن (از خسو و خسور)
خفه شدن: ناراحت شدن
خوراکه: خوراکی
خی: خب
خیز زدن: پریدن
د
دالر: دلار
داکتر صاحب: جناب دکتر
داکتر: دکتر
دخلک: قلک
در این خنک: توی این سرما
دروازه: در، درِ خانه
دریا: رود
دسترخوان: سفره (اوزبکی)
دق آوردن: دل‌تنگ شدن
دل‌ام می‌شود: دل‌ام می‌خواهد
دالیز (دهلیز): راه‌رو
دواخانه: داروخانه
دوصد: دویست
دیگ‌دان (اجاق نیز می‌گویند): اجاق