يونيكس و نسخه‌هاي معروف آن
يونيكس، سيستم‌عاملي است كه در سال ۱۹۶۹ توسط گروهي از كاركنان AT&T (سازمان تلگراف و تلفن آمريكا) در لابراتوار بل (Bell) بنيان نهاده شد. سيستم‌هاي يونيكس امروزي به انواع و شعبه‌هاي گوناگوني تقسيم مي‌شوند كه در طول سال‌ها توسط خود AT&T و بسياري از شركت‌ها و گروه‌هاي انتفاعي و غيرانتفاعي ديگر در سراسر جهان گسترش پيدا كردند. از سال ۲۰۰۷، يك كنسرسيوم استانداردهاي صنعتي به نام The Open Group صاحب نام تجاري UNIX مي‌باشد.
يونيكس و نسخه‌هاي معروف آن
يونيكس، سيستم‌عاملي است كه در سال ۱۹۶۹ توسط گروهي از كاركنان AT&T (سازمان تلگراف و تلفن آمريكا) در لابراتوار بل (Bell) بنيان نهاده شد. سيستم‌هاي يونيكس امروزي به انواع و شعبه‌هاي گوناگوني تقسيم مي‌شوند كه در طول سال‌ها توسط خود AT&T و بسياري از شركت‌ها و گروه‌هاي انتفاعي و غيرانتفاعي ديگر در سراسر جهان گسترش پيدا كردند. از سال ۲۰۰۷، يك كنسرسيوم استانداردهاي صنعتي به نام The Open Group صاحب نام تجاري UNIX مي‌باشد.
تنها، سيستم‌هايي كه به طور كامل همسان و مبتني بر قوانين Single Unix Specification مي‌باشند، مجاز به استفاده از اين نام تجاري شناخته مي‌شوند و باقي سيستم‌ها در طبقه‌بندي يونيكس مانند (Unix-like) جايدهي مي‌شوند. در دهه‌هاي ۱۹۷۰ و اوايل ۱۹۸۰، تاثير يونيكس در دايره‌هاي آكادميك (براي مثال نسخه‌هاي BSD كه محصول دانشگاه كاليفرنيا - Berkeley بود) موجب جنبش بزرگي از آن در گرايش‌هاي تجاري نيز گشت كه از مهمترين آنان مي‌توان به نسخه‌هايي چون Solaris از شركت Sun Microsystems و يا HP-UX و حتي IBM AIX اشاره كرد.
امروزه، به علاوه سيستم‌هاي تاييد شده يونيكس مانند سيستم‌هاي نامبرده به علاوه Apple Mac OS X، سيستم‌هاي يونيكس مانند هم بسيار پرطرفدار مي‌باشند كه از جمله آنان مي‌توان به سيستم‌عامل‌هاي معروفي چون Linuxها و يا BSDها اشاره كرد. گاهي اوقات يونيكس سنتي ممكن است به منظور توضيح و تفسير يكي از نسخه‌هاي يونيكس و يا سيستم‌عامل‌هايي كه يكي از خصوصيات Version 7 Unix يا Unix System V را دارا هستند، مورد استفاده قرار گيرد. شايان ذكر است كه زبان برنامه‌نويسي اصلي كه در يونيكس به كار رفته C مي‌باشد.
لينوكس: Linux
لينوكس به طور كلي ناميست كه به سيستم‌عامل‌هاي يونيكس مانندي كه براساس هسته لينوكس مي‌باشند، تعلق مي‌گيرد. پيشرفت و توسعه اين سيستمعامل را مي‌توان والاترين و برجسته‌ترين مثال از خانواده نرم‌افزارهاي آزاد و باز دانست، به طوري كه مي‌توان گفت تمام سورس و ساختار بستر اين سيستمعامل، تحت قوانين ذكر شده در اجازه‌نامه عمومي و همگاني گنو (GNU)، قابل ويرايش و پخش مجدد در سراسر دنيا و به صورت كاملا مجاني مي‌باشند. اين سيستمعامل غالبا به دليل استفاده‌هايش در سرورها مورد شناخت واقع مي‌شود. البته اين مسئله را نمي‌توان تاييد و يا تكذيب نمود، اما آن چيز كه پرواضح است، قدرت بالا و انعطاف‌پذيري فوق‌العاده اين سيستمعامل در سرورها و كلاينت‌هاي سطح بالا مي‌باشد.
اگرچه بايد گفت اين سيستمعامل بر روي انواع مختلفي از سخت‌افزارها، سيستم‌هاي درون ساختاري، موبايل‌ها و حتي ابركامپيوترها استفاده مي‌شود. در سال‌هاي اخير، نسخه‌هاي مختلف لينوكس كه قابليت نصب بر روي كامپيوترهاي روميزي و همراه را دارا هستند، به طور گسترده‌اي افزايش يافته‌اند. لينوكس اگرچه، اين افزايش را به صورت گسترده‌اي مديون نسخه بسيار محبوب Ubuntu براي كامپيوترهاي همراه است. Ubuntu نسخه‌اي از لينوكس است كه براساس نسخه پايه‌اي و اصلي گنو لينوكس Debian پايه‌گذاري شده است. هدف اصلي اين نسخه محبوب و البته علل اصلي محبوبيت آن را بايستي در نكاتي چون آساني مراحل نصب، كارآمدي، زيبايي گرافيكي و مثال‌زدني آن و البته پشتيباني اينترنتي بسيار قدرتمند و فراگير، جست‌وجو نمود؛ البته اين زيبايي و سادگي با اشكلاتي در سطح هسته سيستمعامل نيز همراه بوده كه خود نيازمند رسيدگي‌هاي ويژه‌اي مي‌باشد.
نام لينوكس، خود از Linux Kernel برگرفته شده است كه درواقع در سال ۱۹۹۱ توسط «لينوس تراوالدز» كه امروزه با عنوان بنيانگذار لينوكس شناخته مي‌شود، براي اين سيستمعامل انتخاب شد. نام‌هاي استفاده شده در اين سيستم اگرچه، از سيستمعامل GNU كه بنيان آن را «ريچارد استالمن» براي اولين بار در سال ۱۹۸۳ گذاشت، برگرفته شده‌اند، از جمله اين نام‌ها مي‌توان به Library و يا Utility اشاره كرد. گنو نام منتخب براي بنياد نرم‌افزارهاي آزاد يا GNU/Linux مي‌باشد. موارد زير را مي‌توان از نسخه‌هاي معروف لينوكس دانست:
Debian
IBM-Novell OpenSuse
RedHat Linux
RedHat Fedora Core
Ubuntu / Kubuntu
Sun Microsystems OpenSolaris
Xandros
Arch Linux
CentOS Enterprise Linux
سولاريس: Solaris
سولاريس سيستم‌عاملي ديگري بر پايه يونيكس است، در ابتدا، اين مسئله شايان ذكر است كه سيستم‌عامل‌هاي Solaris و OpenSolaris اگرچه هر دو از محصولات شركت Sun Microsystems بوده و بر پايه يونيكس بنا شده‌اند، داراي تفاوت‌هاي بسيار زيادي در سطح بستري سيستم مي‌باشند. سيستمعامل Solaris خوش‌آوازگي خود را در Scalability به خصوص در سيستم‌هاي SPARC مي‌داند. Scalability را مي‌توان به طور اختصار به عنوان يكي از خواص بسيار مهم يك سيستم، يك شبكه و يا حتي يك پردازش در علوم مخابرات و مهندسي نرم افزار دانست، كه در واقع بيان‌كننده توانايي آنها براي برخورد و رويارويي با ميزان نامشخص و در حال افزايشي از وظايف به صورتي كاملا منطقي و حساب شده است، به بيان ديگر اين نام به سيستم‌هاي آماده گسترش تعلق مي‌گيرد.
از علل ديگر محبوبيت سولاريس براي كاربران آن را مي‌توان خدمات نويني كه در اين سيستمعامل ارايه شده‌اند، دانست. از جمله اين خدمات مي‌توان به DTrace و ZFS اشاره كرد. سولاريس از سيستم‌عامل‌هاييست كه داراي مجوز Single Unix Specification مي‌باشند و به همين دليل نه تنها بر پايه يونيكس است، بلكه از نسخه‌هاي يونيكس نيز به حساب مي‌آيد. البته امروزه بيشتر كدهاي اين سيستمعامل تحت عنوان OpenSolaris به عنوان نسخه‌اي از لينوكس ارايه شده‌اند و در دسترس مي‌باشند. سولاريس به عنوان سيستم‌عاملي ايده‌آل براي استفاده در سرورها شناخته شده است، اما معمولا به لحاظ محيط گرافيكي بسيار ساده آن به كاربران معمولي و براي استفاده بر روي كامپيوترهاي شخصي توصيه نمي‌شود.
البته اين اعتقاد كم‌كم در حال فراگير شدن است كه سولاريس نياز به بروزرساني جدي دارد، اما از طرفي ديگر حضور OpenSolaris به عنوان يك لينوكس و سيستم‌عاملي با سورس باز كه بر پايه خود سولاريس بنا شده است، خود گمان اين مسئله را ايجاد مي‌كند كه شركت Sun احتمالا به مسئله بروزرساني توجه ويژه‌اي را اختصاص داده است. جديدترين نسخه اين سيستمعامل Solaris 10 مي‌باشد.
يونيكس بركلي: BSD
اين نام كه برگرفته شده از نام كامل Berkeley Software Distribution است، نسخه‌اي از يونيكس است كه به نام «يونيكس بركلي» نيز شناخته مي‌شود. اين سيستمعامل، ساخته و پرداخته گروه تحقيقات سيستم‌هاي كامپيوتري دانشگاه بركلي كاليفرنيا در ايالات متحده، بين سال‌هاي ۱۹۷۷ تا ۱۹۹۵، زماني آخرين نسخه پايدار آن معرفي شد، مي‌باشد. امروزه نام BSD به طور غير تنها، معمولا و نه هميشه به سيستم‌عامل‌هاي برگرفته شده از آن اتلاق مي‌شود. از جمله معروف‌ترين اين سيستم‌ها مي‌توان به FreeBSD و NetBSD و OpenBSD اشاره كرد. اين خانواده از سيستم‌عامل‌ها را نيز مي‌توان فوق‌العاده قدرتمند براي سرور ولي اين بار همچنين مفيد براي كاربران سطح بالا دانست. شايان ذكر است كه سيستم‌عاملي كه در حال حاضر توسط شركت Yahoo، صاحب و اداره كننده رسمي سايت
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
مورد استفاده قرار مي‌گيرد، FreeBSD مي‌باشد.
سيستمعامل مكينتاش: Apple Mac OS X
OS X سيستم‌عاملي است كه طراحي، پخش و فروش آن توسط شركت Apple به انجام رسيده، و از سال ۲۰۰۲ در تمام انواع كامپيوترهاي توليد اين شركت مورد استفاده قرار گرفته است. توليد اين سيستمعامل اگرچه، پس از توليد و ارايه آخرين سيستمعامل سبك كلاسيك Apple به نام Mac OS 9 صورت گرفت. Mac OS به عنوان سيستمعامل اصلي Apple از سال ۱۹۸۴ مورد توجه قرار دارد. شايان ذكر است كه «بيل گيتس» مديرعامل شركت مايكروسافت يك سال پيش از آن، در سال ۱۹۸۳، در كنفرانس بين‌المللي شركت Apple گفت: «به نظر من تا به حال تنها كامپيوترهايي كه تمام استانداردهاي ممكن را دارا هستند، كامپيوترهاي توليد شده توسط شركت Apple مي‌باشند.» البته اين اعتقاد كماكان در ميان كاربران Apple وجود دارد، كساني كه به هيچ وجه حاضر به تعويض كامپيوترهاي خود با هيچ مدل از مارك ديگر نيستند.
اما چرا؟ زيبايي، آساني در استفاده، هماهنگي و هارموني فوق‌العاده ميان سخت‌افزار و نرم‌افزار، قدرت، كيفيت و سرعت، و از همه مهمتر امنيت بسيار بالا در اين سيستمعامل، همه و همه از عوامل مهم و عللي به شمار مي‌روند كه موجب مي‌شود كاربران اين سيستم آن را عضوي جدا نشدني از خانواده درجه يك خود ببينند. اما Mac OS X به نوع خود در ميان سيستم‌عامل‌هاي Apple، انقلابي مهم به شمار مي‌رود. حرف X كه بيان كننده عدد ۱۰ در اعداد رومي است، به عنوان عضوي معروف و معرف نوع جديد اين سيستمعامل كه بر پايه يونيكس نيز مي‌باشد، شمرده مي‌شود. اين سيستمعامل بر پايه تكنولوژي ساخته شده توسط شركت سابق مديرعامل Apple آقاي Steve Jobs موسوم به NeXT در نيمه دوم ده هشتاد تا اوايل سال ۱۹۹۴، زماني Apple اين كمپاني را خريد، بنا شده است.
Mac OS X بر پايه Mach Kernel بنا شده است به همين سبب قسمت‌هاي مشخصي از سيستم‌عامل‌هاي FreeBSD و NetBSD در Nextstep يا در واقع هسته OS X به كار رفته‌اند. Nextstep سيستم‌عاملي شي‌گرا (Object-Oriented) بود كه توسط NeXT بنيان نهاده شد. در ششمين و جديدترين نسخه اين سيستمعامل، Mac OS X v10.5 كه سازگار با سيستم‌هاي داراي پردازشگرهاي (CPU) شركت Intel نيز مي‌باشند، داراي گواهينامه UNIX 03 مي‌باشد، و بنابراين از نسخه‌هاي مستقيم يونيكس محسوب مي‌شود. اولين نسخه از اين Mac OS X Server 1.0 در سال ۱۹۹۹ و چندي بعد نسخه روميزي و خانگي آن موسوم به Mac OS X 10.0 در سال ۲۰۰۱ وارد بازار شدند. نامگذاري نسخه‌هاي Mac OS X براساس نام گربه‌سانان بزرگ انجام مي‌گيرد؛ براي مثال، Mac OS X v10.5 به طور معمول از سوي Apple با عنوان Leopard يا پلنگ خوانده مي‌شود.
از سوي ديگر، نسخه سرور اين سيستمعامل موسوم به Mac OS X Server به لحاظ ساختاري شبيه نسخه روميزي آن است و داري ابزارهاي پيشرفته‌اي در زمينه مديريت شبكه مي‌باشد كه از جمله مهمترين آنان مي‌توان به Mail Transfer Agent و Samba Server و Xgrid Server و Domain Name Server و LDAP اشاره كرد. اين سيستمعامل از قبل بر روي كامپيوترهاي سرور توليد اين كمپاني، موسوم به سرورهاي Xserve نصب مي‌شود، اما تقريبا مي‌توان گفت كه قاليت نصب و هماهنگي بر روي تمامي كامپيوترهاي Apple اعم از سرور و روميزي را دارد.
Apple همچنين ۳ نسخه مخصوص از اين سيستمعامل را براي ۳ محصول ديگر خود، به جز كامپيوترها، نيز مورد استفاده قرار مي‌دهد، اين سه محصول شامل موارد مقابل مي‌شوند: سيستمعامل موسوم به iPhone OS براي گوشي‌ها موبايل iPhone و دستگاه‌هاي پخش موسيقي iPod Touch و در نهايت سيستم عامل بدون نام مورد استفاده در Apple TV. شايان ذكر است كه سورس اصلي خود اين سيستمعامل باز نمي‌باشد اما داراي كامپوننت‌هايي با سورس باز است. Mac OS X از قدرتمندترين و پيشرفته‌ترين انواع سيستمعامل در تمام سطوح از سرور تا كاربران مبتدي خانگي به شمار مي‌رود.
*عضو جامعه كامپيوتر بريتانيا (BCS) و انجمن بين‌المللي مهندسان برق و الكترونيك (IEEE)
عضو گروه هوش مصنوعي و معاون جامعه دانشجويي علوم كامپيوتر دانشگاه شفيلد، انگلستان
itna.ir
