نگاهي به خدمات ارزش‌افزوده در Mms
با سلام ...
سرويس MMS يا پيام‌هاي چندرسانه‌اي، به عنوان نسل بعدي سرويس SMS و به منظور برطرف كردن محدوديت‌هاي موجود در آن، و ارائه سرويس مناسب‌تر به كاربران شبكه تلفن همراه ارائه و ايجاد شد. به عبارت ديگر، اين سرويس، با ايجاد امكان ارسال پيام‌هاي(در تئوري) بدون محدوديت در اندازه، و همچنين بدون محدوديت در نوع محتويات، امكان بسيار مناسبي را براي كاربران فراهم مي‌كند.
اما همان‌طور كه در سرويس كوته‌پيام در كنار خدمات شخص به شخص(Person to Person Messaging) خدمات ارزش‌افزوده (Value Added Services) نيز از محبوبيت خاصي برخوردار شده‌اند، ايجادكنندگان و ارائه‌دهندگان MMS نيز امكان قراردهي خدمات ارزش‌افزوده(علاوه بر سرويس ارسال پيام شخص به شخص) را در اين سرويس در نظر گرفته‌اند. اما نكته جالب اينجاست كه پس از گذشت چند سال از ارائه سرويس MMS در مناطق مختلف جهان، نقش خدمات ارزش‌افزوده در ميزان موفقيت اين سرويس، به مرور پررنگ‌تر شده است.
در واقع همان‌طور كه در ادامه خواهيم گفت، به علت عدم استقبال گسترده مشتركين خدمات از سرويس MMS شخص به شخص، اپراتورهاي شبكه، اميد زيادي به ايجاد موفقيت در اين سرويس و ترغيب مشتركين شبكه به استفاده از آن از طريق ارائه خدمات ارزش‌افزوده روي آن دارند. اين در حالي است كه در مورد SMS همواره حجم اصلي پيام‌هاي ارسالي، متعلق به پيام‌هاي شخص به شخص بوده و پيام‌هاي ارزش‌افزوده، نسبت بسيار كمي از پيام‌هاي ارسال مشتركين را به خود اختصاص داده‌اند. البته به علت اينكه تعداد كوته‌پيام‌هاي ارسالي مشتركين، معمولا عدد بسيار بالايي است، به همان نسبت، ميزان استفاده از خدمات ارزش‌افزوده نيز بسيار بالا است و در نتيجه اين نوع خدمات نيز بسيار موفق و سودزا بوده‌اند.
مفهوم ارزش‌افزوده
هر چند كه شايد بسياري از خوانندگان اين مطلب، با اين مفهوم آشنا باشند، بد نيست در ابتدا يك تعريف كلي از مفهوم خدمات ارزش‌افزوده ارائه كنيم.
«خدمات ارزش‌افزوده» در مقابل «خدمات پايه» مطرح مي‌شوند. در واقع اگر كمي به عقب برگرديم و سرويس پايه در شبكه تلفن همراه را سرويس مكالمه در نظر بگيريم، خود خدماتي نظير SMS و MMS به نوعي خدمات ارزش‌افزوده هستند. به عبارت ديگر، شبكه تلفن همراه از ابتدا به منظور ارائه سرويس مكالمه ايجاد شده است و همچنان سرويس اصلي آن سرويس مكالمه است، اما اپراتورهاي شبكه و همچنين تدوين‌كنندگان استانداردهاي اين شبكه با استفاده از تجهيزات اين شبكه و يا اضافه كردن بخش‌هاي كوچكي(در مقايسه با كل شبكه) به آن امكان ارائه خدمات ديگر به مشتركين و به اين ترتيب به دست آوردن سود بيشتر توسط اپراتور شبكه را فراهم مي‌آورند. در نتيجه، اين خدمات به نوعي ارزش بيشتري را نسبت به خدمات پايه ايجاد كرده و به همين دليل خدمات ارزش‌افزوده ناميده مي‌شوند.
حال اگر خدمات SMS و MMS شخص به شخص را به عنوان خدمات پايه در نظر بگيريم، خدماتي كه باعث شوند ارزش بيشتري براي اين خدمات نسبت به حالت پايه ايجاد شوند، خدمات ارزش‌افزوده محسوب مي‌شوند. يعني ارائه اين خدمات باعث مي‌شود كه از طريق خدمات SMS و MMS علاوه بر درآمد پيام‌هاي شخص به شخص درآمد ديگري نيز ايجاد شده و علاوه بر افزايش درآمد و سود اپراتورهاي شبكه، موجب ايجاد موسسات و شركت‌هاي ديگري كه در سود اين خدمات شريك هستند نيز خواهد شد.
مقايسه SMS و MMS از نظر خدمات پايه
همان‌طور كه گفتيم MMS به عنوان نسل بعد از سرويس SMS و به نوعي با هدف جايگزين كردن آن ايجاد شده است. اما نوع نياز كاربران شبكه و ملاحظاتي نظير قيمت خدمات، كيفيت آنها و سهولت استفاده از آنها باعث شده است كه با وجود گذشت چند سال از ارائه سرويس MMS و پشتيباني اكثر گوشي‌هاي موجود در بازار از اين سرويس، كاربران همچنان ترجيح دهند كه براي اكثر ارتباطات شخص به شخص خود از سرويس SMS استفاده كنند و تنها در كاربردهاي بسيار محدودي استفاده از MMS را براي اين منظور ترجيح دهند.
اين موضوع باعث شده است كه تمامي محاسبات اوليه ايجادكنندگان سرويس MMS و همچنين ارائه‌كنندگان آن (اپراتورهاي شبكه تلفن همراه) در مورد موفقيت MMS اشتباه از آب در بيايد.
راه چاره
پس از مواجه شدن با اين وضعيت، سرمايه‌گذاران روي سرويس MMS به فكر پيدا كردن چاره‌اي براي حل اين مشكل و ترغيب كاربران به استفاده از سرويس MMS افتادند. پس از مطالعات گسترده در اين زمينه و بررسي علايق كاربران، اين نتيجه به دست آمد كه بهترين روش براي تحريك كاربران به استفاده از اين سرويس، نه در سرويس‌هاي شخص به شخص كه در سرويس‌هاي ارزش‌افزوده است. در نتيجه، حركت گسترده‌اي در ايجاد و ارائه سرويس‌هاي ارزش‌افزوده MMS ايجاد شد. تا جايي كه بيشتر حجم كنفرانس‌ها و نمايشگاه‌هاي مرتبط با اين موضوع، به ارائه سرويس‌هاي متنوع از اين نوع اختصاص يافت. مشابه با SMS عمده سرويس‌ها مربوط به بخش سرگرمي يا Entertainment مي‌شود.
در واقع اين نوع از سرويس‌ها هستند كه با استقبال بسيار بالايي از سوي مشتركين مواجه مي‌شوند و درآمد زيادي را به سوي سرمايه‌گذاران و ارائه‌دهندگان سرازير مي‌كنند.
اما در كنار سرويس‌هاي سرگرمي، سرويس‌هاي اطلاع‌رساني، تجاري و صنعتي نيز در اين زمينه مطرح شده و بخشي از بازار را به خود اختصاص داده‌اند. در ادامه به مرور انواع مختلف اين خدمات و مثال‌هايي از هريك از آنها خواهيم پرداخت.
خدمات سرگرمي
همان‌طور كه گفتيم با توجه به علاقه كاربران، عمده خدمات ارزش‌افزوده ايجاد شده براي MMS در دسته خدمات سرگرمي قرار مي‌گيرند. از ايجاد بازي‌هاي يك‌نفره و چندنفره گرفته تا سرويس‌هاي به اشتراك‌گذاري عكس، ارائه كارتون‌هاي كوچك به مشتركين، و خدماتي از اين نوع همه در دسته خدمات سرگرمي هستند. در حال حاضر سرمايه‌گذاري فراواني در اين زمينه صورت گرفته است و شركت‌هاي كوچك و بزرگ زيادي هستند كه در اين زمينه فعاليت مي‌كنند تا در آينده نزديك به نوعي در سودهاي پيش‌بيني شده براي اين خدمات شريك باشند.
خدمات اطلاع‌رساني
دسته ديگري از خدمات، خدمات اطلاع‌رساني هستند. اين دسته از خدمات كه در بستر SMS هم داراي موفقيت فراواني بوده‌اند، از بستر MMS براي انتقال اطلاعات موردنياز كاربران شبكه استفاده مي‌كنند. به طور مثال مي‌توان از خدمات اطلاعات شهري نام برد. همان‌طور كه با استفاده از SMS كاربران امكان ارسال يك تقاضا به شماره مخصوص خدمات و ارائه اطلاعات مورد نياز (مانند آدرس‌ها، شماره تلفن‌ها، يا به طور مثال وضعيت ترافيك نقطه‌اي از شهر) را دارند، MMS با برطرف كردن همه محدوديت‌هاي موجود در SMS امكان ارائه اطلاعات بسيار كامل‌تر و مفيدتري را براي كاربران فراهم مي‌كند.
نكته قابل توجه در اينجا تركيب SMS و MMS است. همان‌طور كه مشخص است در اين نوع خدمات معمولا تقاضاي كاربر به شكل يك SMS ارسال مي‌شود اما پاسخ سيستم به اين تقاضا مي‌تواند يك MMS باشد. به طور مثال در مورد اطلاعات ترافيك در هنگام تقاضاي كاربران به جاي اينكه اطلاعات تنها به صورت متن ارسال شوند، با استفاده از MMS امكان قرار دادن يك عكس از وضعيت ترافيك خيابان مورد نظر كاربر نيز وجود خواهد داشت كه مي‌تواند اطلاعات مفيدتري را براي كاربر فراهم كند. يا در كاربردي مشابه در صورتي كه كاربر نياز به دانستن مناسب‌ترين و خلوت‌ترين مسير براي رسيدن از نقطه‌اي از شهر به نقطه ديگري باشد، باز هم به جاي ارسال متن تنها (كه كاربر ناآشنا با مسيرها را ممكن است سردرگم كند) امكان ارسال بخشي از نقشه شهر و مشخص كردن مسير در آن وجود خواهد داشت كه قطعا سرويس مناسب‌تري براي كاربران محسوب مي‌شود.
مثال متفاوتي از اين نوع سرويس، ترجمه كلمات(dictionary) است. با استفاده از SMS كاربر مي‌تواند يك كلمه را ارسال كرده و معني آن را به صورت متن دريافت كند. اما در صورت استفاده از MMS براي اين سرويس امكان ارسال تلفظ كلمه مورد نظر به صورت صدا نيز وجود خواهد داشت.
مثال مشابهي، سرويس آيات قرآن است كه در كشورهاي اسلامي از جمله ايران در بستر SMS راه‌اندازي شده و قابل استفاده است. با استفاده از SMS اين سرويس به اين صورت است كه كاربر شماره سوره و شماره آيه را ارسال كرده و سپس متن آيه را به صورت SMS دريافت مي‌كند. اما با توجه به طولاني بودن برخي آيات و محدوديت SMS در اندازه پيام‌ها اين سرويس به طور كامل قابل ارائه نيست. اما با استفاده از MMS مركز خدمات مي‌تواند علاوه بر متن كامل آيه قرائت آن را به صورت صدا در پيام پاسخ گنجانده و در اختيار كاربر قرار دهد. به اين اضافه كنيد امكان انتخاب قاري مورد علاقه توسط كاربر و ارسال قرائت آيه با صداي آن قاري به سرويس را كه مي‌تواند به كامل‌تر شدن و مطلوب‌تر شدن آن براي كاربران كمك نمايد.
از اين نوع خدمات، مثال‌هاي بسياري را مي‌توان مطرح كرد و پس از كنار هم قرار دادن اين مثال‌ها نتيجه‌اي كه به سادگي مي‌توان گرفت، برتري غيرقابل انكار و اميدواركننده MMS بر SMS در حوزه خدمات ارزش‌افزوده است.
خدمات تجاري صنعتي
كاربرد ديگري كه شايد بر خلاف كاربردهاي مطرح شده در بالا با كاربران گسترده سروكار ندارد اما سرمايه‌گذاري روي آن توجيه شده است، استفاده از MMS و خدمات ارزش‌افزوده آن در كاربردهاي تخصصي، تجاري و صنعتي است. در واقع بستري كه MMS براي تبادل اطلاعات در اختيار قرار مي‌دهد به گونه‌اي است كه توجه مراكز تجاري و صنعتي را به خود جلب مي‌كند. بيان مثال‌هايي از اين نوع خدمات به درك بهتر آنها كمك مي‌كند.
مثال اول، استفاده از MMS به عنوان دزدگير است. در اين كاربرد، يك دستگاه شامل دوربين و تجهيزات ارتباط با شبكه تلفن همراه(از جمله سيم‌كارت) در محل مورد نظر(ساختمان يا اتومبيل) نصب مي‌شود. اين دستگاه به محض تشخيص دادن يك اتفاق غيرعادي در محل يك عكس گرفته و از طريق MMS آن را ارسال مي‌كند. به اين ترتيب امكان پيگيري مشكل به وجود آمده وجود خواهد داشت.
مثال ديگري از اين كاربرد، سرويس‌هاي آلارمينگ است. با روشي مشابه روش بالا اين سيستم با قرارگيري در يك سايت صنعتي(مانند كارخانه) در زمان‌هايي كه بروز خطايي در يك دستگاه صنعتي يا موارد مشابه رخ دهد عكسي از محيط يا دستگاه تهيه شده و از طريق MMS به مسئولين اين دستگاه ارسال مي‌شود تا از بروز خطا و نوع آن آگاه شده و اقدامات لازم را براي برطرف كردن آن انجام دهند.
مثال آخر اين نوع خدمات، مربوط است به روزنامه‌نگاري و وبلاگ‌نويسي. سرويسي كه هم به نوعي سرويس عمومي محسوب مي‌شود و هم سرويس تجاري صنعتي. در شبكه‌هايي كه اين سرويس ارائه شده است، با استقبال فراواني توسط كاربران شبكه تلفن همراه مواجه شده است. در هر دوي اين سرويس‌ها ويژگي اصلي اين است كه روزنامه‌نگاران، وبلاگ‌نويسان و حتي افراد عادي، به محض مواجه شدن با صحنه خاصي در شهر و مسير خود بلافاصله با دوربين تلفن همراه خود عكس آن را گرفته و به شماره اعلام شده براي اين خدمات ارسال مي‌كنند. اين شماره‌ها معمولا مربوط به خبرگزاري‌ها يا نشريات هستند و به اين ترتيب در كمترين زمان ممكن، مسئولين آن خبرگزاري يا نشريه به اطلاعات مورد نظر دست پيدا مي‌كنند و مي‌توانند آن را منتشر كنند. مشخص بودن شماره تلفن همراه فرستنده در اين خدمات نيز باعث مي‌شود كه امكان ارسال اطلاعات نادرست توسط افراد و سوءاستفاده از اين سرويس كاهش يابد. در مورد وبلاگ نيز وضعيت مشابه است. وبلاگ‌نويسان در هنگام حركت در شهر و بدون اينكه نياز به اتصال به شبكه باشد، مي‌توانند عكس، متن و هر نوع اطلاعات مورد نظر خود را به وبلاگ خود ارسال كنند. اين سرويس به حدي مورد توجه و استقبال كاربران قرار گرفته است كه نام موبلاگ(Moblog) نيز بر روي آن نهاده شده است.
جمع‌بندي
خدمات ارزش‌افزوده MMS در حال گسترده‌تر شدن هستند. به نظر مي‌رسد كه به زودي موفقيتي كه براي MMS پيش‌بيني مي‌شد ولي محقق نشده بود با استفاده از اين خدمات به دست آيد و MMS به مرور جايگاه خوبي را در ميان خدمات شبكه پيدا كند. متاسفانه در ايران هنوز(و قطعا حتي در يكي دو سال آينده) هيچ تجربه‌اي در استفاده از MMS و در نتيجه خدمات ارزش‌افزوده آن نداريم. اين موضوع علاوه بر محروم كردن كاربران(چه اشخاص و چه صنعت) از اين خدمات، امكان تشكيل شركت‌هاي توليدكننده و ارائه‌كننده اين خدمات را نيز از ما مي‌گيرد. با روند فعلي به نظر مي‌رسد كه زماني كه MMS در جهان به بلوغ كامل خود رسيد و نسل‌هاي بعدي آن نيز ايجاد و ارائه شدند، شبكه‌هاي تلفن همراه ايران تازه به ارائه MMS به كاربران بپردازند!
موفق باشيد ;)
