دانستني هايي درباره ي کلسترول
به طور کلي استروييد ها (چربيها) ترکيباتي هستند که داراي ساختمان اصلي سيکلوپنتانوپرهيدروفنانترن ( گونان ) مي باشند.داراي ساختارهاي چند حلقه اي هستند که در روي اسکلت اصلي در موقعيت هاي مختلف عوامل گوناگوني ممکن است استخلاف شوند و به اين دليل ترکيبات زيادي به نام کلي استروييد وجود دارند که فقط عده معدودي از آنها داراي اثار و خواص فارماکولوژيک بوده و موارد استعمال درماني دارند. سر دسته و ترکيبات اصلي اين گروه موادي هستند که داراي منشا طبيعي حيواني (مانند هورمون ها و اسيدهاي صفراوي ) يا گياهي (مانند گلوکزيدهاي قلبي و آلکوييدها ) مي باشند بعدها براي به دست اوردن اثر بهتر يا به علت اين که از راه استخراج و تهيه بعضي از اين اجسام به صورت دارو مواجه با اشکالاتي بودند مبادرت به سنتز و تهيه مشتقات جديد نمودند.
به منظور آشنايي با ساختمان استروييدها قدري درباره ترکيبات هيدروسيکليک صحبت ميکنيم. اين ترکيبات از کوچکترين حلقه يعني C3 H6
سيکلوپروپان شروع شده و ترکيبات مختلفي از اين ماده که اثر بي هوشي داردسنتز شده مثل سيکلوپروپيل متيل اتر با اثر حشره کشي و سيکلورفان با اثر آنتا گونيستي مرفين . ديگر ترکيبات مجتمع است که بيشتر در آلکالوييدهاي گل هاي پيرتروم شامل سينرين ها و پيرترين ها بوده که خاصيت ضد حشره قوی دارند. ترکیبات شول موگرا جزو سیکلوپنتان ها هستند که اثر ضد جذام دارند و در این دسته ترکیبات دیده می شود و مهم ترین این اسید ها عبارتند از : اسید هیدنوکارپیک ٬ اسید شول موگریک ٬ اسید ستوشول موگریک و اسید گولیک و چون اسید ها روغنی هستند میزان جذب و امولسیون شدن آنها در بدن کم است لذا برای بالا بردن حلالیت و قدرت امولسیونه آنها امروزه ترکیبات صابونی قلیایی یا استرها یا اترهای امینوالکل آنها را مورد استفاده قرار می دهند تا این ترکیبات اسیدی روغنی به صورت ذرات ریز میکروسکوپی پایدار شوند و بدین ترتیب مناسب برای تزریق شوند.
یکی دیگر از اشکالات این اسیدهای ضد جذام وجود باند مضاعف در حلقه ی سیکلوپنتن آنها ست که اثرات سمی و شوک را به وجود می آورد با هیدروزنه کردن این باند مضاعف می توان این نقیصه را برطرف کرد. ترکیبات گروه تا حدی اثرات دارویی دارند سرامد این گروه اینوزیتول می باشد که به قند حیوانی نیز معروف است و در اکثر بافت های بدن وخود دارد ولی کمبودش در بدن عوارضی ایجاد نمی نماید.
کلسترول از دسته ي چربيها (ليپيدها) است که به غشاي سلول استحکام و انعطاف مي دهد.
حالت طبیعی آن به صورت آزاد یا استریفه اغلب متصل به پروتئید های خون است در مغز ٬ غده فوق کلیوی ٬ زرده تخم مرغ ٬ رنگ های صفراوی و نخاع شوکی نیز وجود دارد.طرز تهیه : لانولین یا مغز استخوان را به وسیله قلیایی صابونی می کنند و کلسترول آزاد شده را از صابون تشکیل یافته به وسیله کلروفرم اتر یا اتر دوپترول استخراج می نمایند. کلسترول هنگام تهیه ی لسیتین از مغز گاو واسب یا زرده تخم مرغ به عنوان ماده ی ثانوی می باشد . عموما کلسترول تجارتی دارای ناخالصی هایی است که نه تنها مربوط به طرز تهیه و منشا آن است بلکه مربوط به فاسد شدن آن در نتیجه اکسیده شدن در مجاورت هوا و نور و تبدیل یافتن به متا و اکسی کلسترول می باشد. کلسترول يکي از عوامل تشکيل رسوب يا نوعي چرک بيولوژيک در جدار شريان ها به نام پلاک است که تنگ شدن شريانها و سخت شدن جريان اسيد خون به قلب را موجب مي شود. کلسترول به دو صورت در جريان خون وجود دارد جزء بد و مضر کلسترول را LDL و جزء خوب و مفيد آن را HDL مي نامند. اگر LDL موجود در خون اکسيد شود به شکل مسموميت زا در ميايد. که اين مسموميت زايي را مي توان با مصرف غذاهاي سرشار از مواد ضداکسيدکننده کاهش داد.از جمله انتي اکسيدانهايي که باعث کاهش سطح LDL در خون مي شوند ترکيباتي تحت عنوان فلاونهاي پلي متوکسيلات( PMFs) آنتي اکسيدانهايي هستند که به گروهي از مواد شيميايي گياهي به نام فلاونوئيدها تعلق دارند.فلاونوئيدها در انواع ميوه ها سبزيجات و چاي نيز موجودند. اين دسته از مواد در پوست مرکبات به صورت قابل جذب در بدن وجود دارد عصاره ي مرکبات حاوي مقدار جزئي از فلاونوئيدها است در حاليکه پوست آنها 20 برابر بيشتر داراي ترکيبات فلاون است. ماست هم در کاهش LDL موثرميباشد علاوه بر استفاده از اين مواد غذايي مفيد بايد در رژيم غذايي از محتواي کمتر چربي اشباع شده گنجانده شود.براي افزايش جزء مفيد کلسترول HDL توصيه مي شود از ماهيهاي چرب که سرشار از چربي امگا.3 هستند مثل ماهي قباد ٬سالمون٬تون و کيلکا استفاده شود.
