مديريت يك كامپيوتر با چند سيستم عامل
اشاره :
مقاله حاضر نشان مي‌دهد كه چگونه مي‌توان برروي يك سيستم بيش از يك محيط نرمافزاري داشت. اگر شما يك كاربر حرفه‌اي باشيد احتمالاً در نظر داريد كه برروي كامپيوترتان بيش از يك سيستم‌عامل داشته باشيد و با چند محيط نرمافزاري سروكار داشته باشيد. براي مثال شايد شما علاقمند باشيد كه بدون اختصاص دادن يك كامپيوتر به تنهايي و تمام وقت به سيستم‌عامل لينوكس، بتوانيد با آن كار كنيد و يا ممكن است قصد داشته باشيد قبل از انتشار يك نرم‌افزار مثلاً يك نسخه از سرويس پك‌ويندوز آن را در يك محيط كنترل شده، آزمايش كنيد و يا حتي در مجتمع‌هاي آموزشي كه همواره مراجعان مختلف نياز به آموزش سيستم‌عامل‌هاي مختلف و متفاوت از هم دارند، اين نياز احساس مي‌شود كه برروي يك كامپيوتر بيش از يك سيستم‌عامل وجود داشته باشد. و يا شايد شما مثلاً مسؤول تست و آزمايش نرم‌افزارهاي توليدي شركت‌تان باشيد كه نياز داريد براي كشف مشخصات و محاسن و يافتن نقاط ضعف، برنامه‌هاي مذكور را برروي سيستم‌عامل‌هاي مختلف آزمايش كنيد. در چنين شرايطي چندان منطقي نيست كه شما چند كامپيوتر مختلف در اختيار داشته باشيد بلكه بايد يك كامپيوتر كه داراي محيط‌هاي مختلف براي اجراست داشته‌باشيد و نرم‌افزار خود را در همه آن محيط‌ها آزمايش كنيد. در هرحال هدف و علت داشتن چندين سيستم‌عامل فعلاً مهم نيست. در اين مقاله قصد داريم نشان دهيم كه چگونه مي‌توان برروي يك سيستم به راحتي با چندين سيستم‌عامل مختلف كار كرد.
راه‌اندازي چندگانه (multibooting)
يك روش براي داشتن چندين سيستم‌عامل برروي يك كامپيوتر بدين‌صورت است كه سيستم‌عامل‌هاي مختلف به‌طور مستقل از هم، برروي ديسك‌هاي فيزيكي يا پارتيشن‌هاي منطقي مختلف نصب مي‌شود و زماني‌كه سيستم بوت مي‌شود يك منو با نام سيستم‌هاي عامل ظاهر مي‌شود و شما مي‌توانيد هر يك را كه خواستيد انتخاب كنيد و وارد همان سيستم‌عامل شويد. اولين نكته‌اي كه در اين مورد بايد مدنظر داشته باشيد، اين است كه براي داشتن راه‌اندازي چندگانه، ابتدا بايد فضاي حافظه را به تعداد سيستم‌عامل‌هايي كه مي‌خواهيد برروي كامپيوتر داشته باشيد، به قسمت‌هاي مجزا و جدا از هم تقسيم كنيد. و البته غير از اين قسمت‌ها، بايد قسمت‌هايي از حافظه‌تان را هم براي ذخيره داده‌ها و اطلاعاتتان كنار بگذاريد كه بعداً درباره اين موضوع دقيق‌تر صبحت مي‌كنيم.
Norton Partition Magic يكي از برنامه‌هاي كمكي است كه مديريت پارتيشن‌هاي چندگانه را تسهيل ميكند. اين
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
برنامه تحت ويندوز اجرا مي‌شود و حين انتقال اطلاعات پارتيشن‌ها از داده‌ها محافظت ميكند.
اگر كامپيوتر شخصي شما، بيش از يك هاردديسك دارد، تعريف و مشخص كردن اين فضاهاي جدا از هم براي هر سيستم‌عامل ساده است و مي‌توانيد هر هاردديسك را براي يك سيستم‌عامل كنار بگذاريد. اما غالباً كامپيوترهاي خانگي داراي يك هاردديسك هستند. پس شما در ابتدا مجبوريد آن را به چندين قسمت يا پارتيشن تقسيم كنيد.
اولين سكتور هر هاردديسك فضايي است كه تحت عنوان ركورد راه‌انداز اصلي (Master boot record) يا MBR شناخته مي‌شود. MBR شامل يك جدول پارتيشن (pantition table) است كه مشخص ميكند هارد چگونه بايد به چهار قسمت منطقي اصلي (primary) تقسيم شود از آن‌جايي كه چهار قسمت معمولاً كافي نيست، يك قسمت اصلي مي‌تواند تحت عنوان پارتيشن الحاقي (Extended Partition) در نظرگرفته شود. اين قسمت خود مي‌تواند چندين قسمت منطقي (logical partition) مختلف را تعريف كند. جدول تقسيم‌بندي همچنين نشان مي‌دهد كه كدام يك از چهار قسمت اصلي در حال حاضر پارتيشن فعال يا راه‌انداز به حساب مي‌آيد.
وقتي PC بوت مي‌شود، سيستم BIOS كامپيوتر كه در حافظه ثابت و بدون تغيير CMOS ذخيره شده است، به دنبال يك وسيله راه‌انداز مناسب كه مي‌تواند يك ديسك فلاپي يا CDRom باشد، مي‌گردد (با توجه به پيكربندي BIOS) اگر مناسب‌ترين و يا به عبارتي اولين وسيله راه‌اندازي مناسب تعريف شده روي BIOS شما، هاردديسك كامپيوتر باشد، BIOS قسمت MBR حافظه را مي‌خواند و شروع به اجراي تعدادي كد راه‌انداز كه در آنجا وجود دارد ميكند.
كد راه‌انداز (boot Code) به سراغ جدول پارتيشن مي‌رود تا پارتيشن فعال را مشخص سازد، سپس اطلاعاتي كه تحت عنوان volume boot sector شناخته مي‌شوند را در ابتداي آن پارتيشن load ميكند. در سيستم‌عامل‌هايي كه برپايه ويندوز NT هستند. مثل ويندوزXP ،load كننده سيستم‌عامل فايلي است كه تحت عنوان NTLDR ناميده مي‌شود.
اگر روي سيستم تك پارتيشني كار مي‌كنيد، مابقي فرآيند بسيار سرراست است. NTLDR يا معادل آن، بار كردن سيستم‌عامل را ادامه مي‌دهد. در يك سيستم چند پارتيشني، ابتدا از شما سئوال مي‌شود كه راه‌اندازي از كدام پارتيشن انجام شود. شما يا بايد راه‌اندازي را از همان پارتيشن فعال و سيستم‌عامل موجود در آن ادامه بدهيد و يا كنترل را به پارتيشن ديگر (و سيستم‌عامل ديگر) انتقال بدهيد. اين منو داراي يك بازه زماني است، كه پس از طي شدن اين زمان از پيش تعيين شده و انتخاب نشدن هيچ يك از گزينه‌هاي منو توسط شما، سيستم‌عامل پيش‌فرض به طور خودكار راه‌اندازي مي‌شود. اگر بخواهيد ببينيد كه چگونه منوي راه‌اندازي برروي سيستم ساخته مي‌شود مي‌توانيد نگاهي به محتويات فايل سيستمي C:/boot.ini بياندازيد يا كنترل پانل (Control Panel) را باز كرده و system را انتخاب و پس كليد Advanced را انتخاب كرده و دكمه setting را كه در start up and Recoveny قرار دارد فشار دهيد و به محتويات system start up نگاه كنيد.
پارتيشن‌بندي
حال اجازه بدهيد ببينيم كه پارتيشن‌ها چگونه مديريت مي‌شوند و چگونه مي‌توان چندين سيستم‌عامل را روي سيستم نصب كرد. ما قوياً توصيه مي‌كنيم كه ابتدا يك نسخه پشتيبان از سيستم‌تان تهيه كنيد و يك ديسك نجات (RescueDisk) هم قبل از دستكاري پيكربندي هاردديسك براي خودتان تهيه كنيد.
ويندوز به گونه‌اي ساخته شده كه توانايي مديريت پارتيشن‌ها را دارد، اما اين شيوه‌هاي مديريتي بسيار ابتدايي‌اند و ممكن است باعث ايجاد رفتارهاي مخرب شوند. يعني ممكن است مقداري از اطلاعاتي را كه اكنون روي حافظه‌تان مي‌باشد از دست بدهيد و احتمالاً در پروسه تبديل سيستم موجود به يك سيستم راه‌انداز چندگانه دچار مشكلات جدي گرديد.
به اين منظور مي‌توانيد مثلاً از ابزاري مثل8.0 Norton Partition Magic (با قيمت 95/69 دلار از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
)
كه به شما اجازه تغيير اندازه، حركت و دستكاري‌هاي ديگر پارتيشن‌ها را بدون ايجاد خرابي و مشكل مي‌دهد، استفاده كنيد. اين نرم‌افزار يك ويزارد دارد كه به‌طور خودكار شما را براي نصب يك سيستم‌عامل ديگر روي ماشيني كه در حال كار كردن برروي آن هستيد، راهنمايي ميكند.
نرم افزار Norton Partition Magic ويزاردي دارد كه به شما كمك ميكند كه پروسه نصب يك سيستم عامل جديد را به راحتي پشت سر بگذاريد.
اما اگر قصد استفاده از برنامه‌هاي كمكي را نداريد احتمالاً مجبوريد هاردديسك را دوباره پارتيشن‌بندي كنيد و سيستم‌عامل‌تان و ساير نرم‌افزارهاي كاربردي را برروي آن نصب كنيد
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
براي انجام اين كار، شما بايد سيستم‌تان را با CD ويندوز بوت كنيد. سپس پارتيشن فعلي ويندوز را حذف كنيد و بعد پارتيشن‌هاي جديدي با اندازه‌هاي مورد دلخواهتان ايجاد كنيد. سپس بايد فرآيند نصب ويندوز را در يكي از پارتيشن‌ها كامل كنيد. و بعد دوباره با CD سيستم‌عامل بعدي كه مي‌خواهيد روي ماشين‌تان نصب شود سيستم‌تان را بوت كنيد و آن سيستم‌عامل را هم روي يك پارتيشن ديگر نصب كنيد.
اگر سيستم‌عامل بعدي كه قصد نصب آن را داريد نسخه‌اي از Linux باشد، شما دو گزينه براي انتخاب در اختيار داريد: يكي (LILO (Linux Loader و ديگري GRand Unified Boot Loader) GRUB) مي‌باشد كه در حقيقت عملي مشابه NTLDR را راه‌اندازي انجام مي‌دهد و به شما اين اجازه را مي‌دهد كه در طي فرآيند بوت شدن و بالا آمدن سيستم، سيستم‌عامل خودتان را انتخاب كنيد.
داده‌ها را كجا ذخيره كنيم
زماني كه چندين پارتيشن روي هاردديسك خود داريد، با اين سؤال مواجه مي‌شويد كه حالا كجا بايد داده‌هايتان را ذخيره كنيد. اگر زمان زيادي را با يك سيستم‌عامل كاركرده باشيد، اين حس در شما ايجاد مي‌شود كه داده‌هايتان را در همان پارتيشن كه سيستم‌عامل درآن قرار دارد، ذخيره كنيد. اما اگر قصد داشته باشيد كه داده‌هايتان را به صورت متمركز نصب كنيد و به سيستم‌عامل خاصي وابسته نباشيد، بايد يك پارتيشن منطقي اضافي اختصاصي براي داده‌ها ايجاد كنيد. در اين صورت با هر سيستم‌عاملي كه بالا بيايد، آن سيستم‌عامل توانايي ديدن محتويات ساير پارتيشن‌هاي منطقي موجود روي هارد شما را دارد. براي مثال، ويندوز XP توانايي ديدن فايل‌هايي كه روي پارتيشن‌هاي FAT و NTFS قرار دارند را دارد. شما مي‌توانيد اين فرآيند را با نرم‌افزار Partition Magic كنترل كنيد يا در كنترل پانل ويندوز به Computer management و از آنجا به Storage و بعد (Disk Management (Local برويد، روي يك پارتيشن كليك راست كنيد و Change Drive leter را انتخاب و سپس paths را برگزينيد. (اگر plugin مديريت ديسك به‌درستي كار نكرد، شما ابتدا بايد به‌طور موقت فايروال ويندوز را در سرويس پك 2 غير فعال كنيد.)
لينوكس هم مي‌تواند FAT و در بعضي موارد NTFS را ببيند و به‌طور مستقيم به آن‌ها دسترسي داشته باشيد.
اگر شما ترجيح بدهيد كه بعضي پارتيشن‌هاي موجود را مخفي كنيد. اين مسأله با تغيير جدول پارتيشن با استفاده از Partition Magic و يا ساير نرم‌افزارها، امكان دارد. اما اين را بدانيد كه اين راه‌حل چندان مطمئني براي امنيت سيستم‌تان نيست چون اين پارتيشن‌هاي مخفي توسط هر كسي كه به ابزارهاي مشابه دسترسي داشته باشد، قابل ديدن هستند.
ماشين‌هاي مجازي
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
با VMWARE، شما مي توانيد چندين ماشين مجازي كه هركدام سخت افزار شبيه سازي شده خود را دارد، ايجاد كند.
يك شيوه متفاوت ديگر براي داشتن چندين محيط متفاوت برروي يك PC اين است كه بعضي از آن‌ها را در ماشين‌هاي مجازي (VMS) اجرا كنيم. ماشين‌هاي مجازي در حقيقت شيوه‌اي براي شبيه‌سازي كامل سخت‌افزار كامپيوتر از طريق نرم‌افزار است. زماني‌كه شما فقط يك سيستم‌عامل برروي كامپيوترتان داريد، مي‌توانيد يك ماشين مجازي هم داشته باشيد كه سيستم‌عامل مخصوص و مجزاي خود را روي ماشين اختصاصي خود داشته باشد. ماشين‌هاي مجازي داراي مزاياي زيادي‌اند، از جمله داشتن چندين سيستم‌عامل در كنار هم و به‌صورت متقارن، به طوري كه هر VM، مي‌تواند آدرسIP خاص خود و اتصال شبكه مجازي خود را داشته باشد و در نتيجه شما مي‌توانيد با اين ماشين‌هاي مجازي و IPهاي جدا از هم، يك شبكه كامپيوتري كوچك را با يك PC شبيه‌سازي كنيد.
يكي ديگر از مزاياي VM اين است كه شما از يك ماشين مجازي مي‌توانيد به عنوان نسخه پشتيبان سيستم‌تان استفاده كنيد. يك روش ديگر براي داشتن نسخه پشتيبان از سيستم استفاده از نرمافزاري مثل Norton Ghost 9.0
(99/96 دلار در
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
) است كه عملكرد آن دقيقاً مثل اين است كه از محتويات هارد ديسك عكس مي‌گيرد، آن‌ها را فشرده مي‌سازد و در يك فايل ذخيره ميكند.
يكي از مشكلات ماشين‌هاي مجازي پايين آوردن سرعت سيستم مي‌باشد. و ديگري هزينه اضافي است كه بايد بابت نرم‌افزار ماشين مجازي پرداخت شود. دو نرم‌افزار معروف ماشين مجازي براي PCها عبارتند:
UMware workstation (صد و هشتاد و نه دلار از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
) و Microsoft virtualpc (صد و بيست و نه دلار از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
) هردوي اين نرم‌افزارها يك كار مشابه را انجام مي‌دهند: شما يك ماشين مجازي جديد ايجاد مي‌كنيد، پارامترهايي از جمله مقادير RAM در فضاي هارد مشخص مي‌شود و سپس سيستم‌عامل انتخابي شما برروي ماشين مجازي نصب مي‌شود. پس از آن يك كنسول كوچك به شما اجازه مي‌دهد كه يك ماشين مجازي را براي شروع كردن انتخاب كنيد.
استفاده از امكانات يونيكس بدون يونيكس
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
در اين جا از نرم افزار virtual pc مايكروسافت به منظور اجراي mandrake Linux برروي سخت افزار مجازي استفاده شده است كه آن را در پنجره بالاي ويندوز xp مي بينيد.
گاهي اوقات نيازي نيست كه شما يك نسخه از يك سيستم‌عامل را روي PC خود داشته باشيد و فقط مي‌خواهيد به بعضي از ويژگي‌هاي خاص و توانايي‌هاي آن سيستم‌عامل دسترسي داشته باشيد.
براي مثال، اگر شما نياز به اجراي نرمافزاري كه برمبناي يونيكس است، داشته باشيد. استفاده از cygwin (رايگان از
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
) مناسب است. كتابخانه DDL پويايِ cygwin يك رابط برنامه‌نويسي شبيه به يونيكس ايجاد ميكند كه به بسياري از برنامه‌ها كه براي آن سيستم‌عامل طراحي شده‌اند اجازه اجرا شدن در محيط ويندوز را مي‌دهد. در اصل، آن برنامه‌ها تصور مي‌كنند كه به سرويس‌هاي يونيكس و توانايي‌هاي مورد انتظار دسترسي دارند. (cygwin فرمان‌هاي باينري را چندان خوب اجرا نمي‌كند لذا، شما مجبوريد كه آن‌ها را از كد اصلي دوباره كامپايل كنيد)
Cygwin همچنين يك shell خوب و جعبه ابزار كه به شما اجازه دسترسي كامل به خط فرمان يونيكس را مي‌دهد در اختيارتان قرار مي‌دهد. كه از دستور cmd.exe در اعلان ويندوز XP بسيار قوي‌تر و بهتر است (اين اعلان به شما اجازه دسترسي مستقيم به فايل‌هاي NTFS موجود ذخيره شده در خارج از cygwin را با ايجاد دايركتوري‌هاي like/cygdrive/c مي‌دهد.)
اين مقاله، فقط مي‌تواند گوشه چشمي به پديده مديريت چند سيستم‌عامل در يك ماشين باشد. به‌خصوص در سخت‌افزارهاي قديمي‌تر اين مديريت بسيار پيچيده‌تر مي‌شود كه موضوع آن در اين مقاله نمي‌گنجد. شما با به كار بردن يكي از تكنيك‌هاي بحث شده در اين مقاله، مي‌توانيد چندين سيستم‌عامل و محيط نرمافزاري را در ماشين خود داشته باشيد و به راحتي با آن‌ها كار كنيد و در وقت و هزينه خود نيز صرفه‌جويي نماييد.
منبع:ماهنامه شبكه
