ابر اطلاعات از فراز سرمان مي‌گذرد؛ بي‌آن كه ببارد
جلالي گفت: من امروز اثبات كرده‌ام كه امنيت ملي يعني پهناي باند، هر چه پهناي باند بيش‌تر باشد امنيت بالاتر مي‌رود. چنانكه ما در فضاي مجازي خليج فارس را از كف داديم چون پهناي باند بالايي نداشتيم.وي افزود: با تعاريف امروز سايت Youtube تامين كننده امنيت ملي كشورهاست.
[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]
ابر اطلاعات از فراز سرمان مي‌گذرد؛ بي‌كه ببارد
پريسا سجادی- فناوران
دومين نشست تخصصي كميته فناوري اطلاعات و ارتباطات از سري نشست‌هاي تخصصي كميسيون زيربنايي و توليدي مجمع تشخيص مصلحت نظام سه شنبه گذشته با سخنراني مهندس نصرالله جهانگرد، دبير پيشين شوراي عالي اطلاع‌رساني تحت عنوان برنامه چهارم، فناوري اطلاعات و ارتباطات، موفقيت‌ها، ناكامي‌ها و پيامدهاي آن برگزار شد. در اين نشست كه جمعي از نخبگان حوزه ICT حضور داشتند، جهانگرد گزارشي از پيشينه شكل‌گيري برنامه تكفا و ويژگي‌ها و تاثيرات آن در روند حركت فناوري اطلاعات و ارتباطات در كشور ارايه داد.وي گفت: مهم‌ترين دستاورد تكفا در سطح ملي، تدوين نخستين برنامه راهبردي در حوزه فاوا و مشخص شدن كف حركت و حداقل‌هاي لازم بود.
جهانگرد درباره پيشينه ورود فاوا به ايران گفت: در حالي كه در سال 84 ميلادي اينترنت در جهان جنبه تجاري پيدا كرده بود، در ايران تا دهه 70 اينترنت ابزاري ضد‌فرهنگي قلمداد مي‌شد. در چنين شرايطي برنامه توسعه كاربري فناوري اطلاعات و ارتباطات با همكاري شوراي عالي اطلاع‌رساني و شوراي عالي انفورماتيك تدوين شد. ما مدعي بوديم كه ICT يكي از محورهاي توسعه است و با تدوين تكفا نقش توسعه‌اي فاوا شكل گرفت. دبير پيشين شوراي عالي اطلاع‌رساني درباره وضعيت امروز فاوا در دنيا گفت: بر اساس گزارش ITU در سال 2007، ICT دو هزار ميليارد يورو از اقتصاد دنيا را به خود اختصاص داده و در رده دوم يا سوم بازار دنيا قرار دارد.وي در ادامه به معضل شكاف ديجيتالي پرداخت و گفت: هر اقتصادي كه بتواند يك نوآوري ايجاد شده در دانشگاه را هرچه سريع‌تر به محصول تبديل كند، پيشرفته‌تر است و شكاف ديجيتالي، ناشي از فاصله ميان نوآوري‌ها و تبديل به محصول است كه به همين منظور نظامات مختلفي طراحي شده است از جمله چرخه رشد SMEها، ايجاد مراكز رشد و پارك‌هاي تكنولوژي. وي گفت: فرار مغزها مساله‌اي است كه موجب از دست رفتن سرانه 100 ميليون تومان هزينه و يك ميليون دلار فرصت مي‌شود كه در سال‌هاي ابتدايي دهه 80 اين موج گسترده مهاجرت مغزها به كمترين ميزان خود رسيد.
ابري كه مي‌گذرد
جهانگرد گفت: در سال‌هاي ابتدايي دهه 80 ما در اجلاس‌هاي جهاني حضور فعال و پيوسته‌اي داشتيم و ايران در جامعه اطلاعات جايگاهي داشت. در حالي كه امروز اين حضور رنگ باخته و متاسفانه حضورمان در اجلاس‌هاي جهاني كه قطعا تصميمات مهمي در آن اتخاذ مي‌شود، بي‌قاعده و سازمان نيافته است.وي گفت: در جامعه اطلاعات مبادله ديتا مثل ابري است كه از فراز سر كشورها مي‌گذرد كه اگر آمادگي داشته باشيم از آن بهره‌مند مي‌شويم و در غير اين صورت اين ابر از بالاي سر ما خواهد گذشت.جهانگرد چند مولفه مهم در عصر اطلاعات را برشمرد و گفت: در جامعه اطلاعات چگونگي تبديل ثروت متحول شده و عوامل پايداري سيستم‌هاي بسته در همه حوزه‌ها حذف مي‌شود.همچنين در جامعه اطلاعات توزيع قدرت و مولفه‌هاي اقتدار تغيير يافته، اثر فاصله جغرافيايي و زماني در فعاليت‌ها به صفر مي‌رسد. وي افزايش پيچيدگي مسايل اقتصادي، اجتماعي و تغيير مديريت و سازماندهي را از ديگر مولفه‌هاي جامعه اطلاعات برشمرد و گفت: در اين نوع جامعه اقدام در سطح ملي بدون وجود تعامل در سطح جهاني بهينه نخواهد بود.
5 چالش توسعه
جهانگرد گفت: كشورهاي جهان سوم در مسير دستيابي به برنامه‌هاي توسعه استراتژيك با 5 چالش اساسي مواجه هستند كه اولين آن فقدان ديدگاه بلند مدت مشترك ميان رهبران و مديران ارشد در تدوين برنامه‌ها است. چالش دوم انتخاب روش clock time به جاي Natural time در تدوين برنامه‌ها است. وي افزود: فقدان حركت جمعي در ميان نخبگان، نبود فضاي يادگيري مناسب و همچنين قديمي بودن سيستم‌هاي مديريتي كشور سه چالش اساسي كشورهاي جهان سوم در دستيابي به برنامه توسعه راهبردي است.جهانگرد در خصوص قديمي بودن سيستم‌هاي مديريتي از وضعيت مديريتي ايران مثال زد و گفت: در ايران عمر سيستم‌هاي مديريتي بانكي به 35 سال پيش، اداري 40 سال پيش و نظامي به 45 سال پيش باز مي‌گردد.
وي گفت: در سال 80 با انجام مطالعات بين‌المللي، بررسي نقاط قوت و ضعف، فرصت‌ها و تهديدها، چارچوب‌هاي ارزشي و راهبردهاي شوراي عالي اطلاع‌رساني و شوراي عالي انقلاب فرهنگي و برنامه سوم توسعه، سند تكفا توسط شوراي عالي اطلاع‌رساني تدوين شد و با دريافت 130 ميليون دلار بودجه اجراي آن آغاز شد كه از اين اعتبار دبيرخانه شورا فقط 5/2 ميليارد تومان بودجه دريافت كرد. جهانگرد پاشنه آشيل ناكامي تكفا را نهادينه نشدن شوراي عالي اطلاع‌رساني به عنوان نهاد راهبر فاوا عنوان كرد. دبير پيشين شوراي عالي اطلاع‌رساني در خصوص ويژگي‌ها سند تكفا گفت: اين سند داراي چارچوب‌ها و سياست‌هاي حمايتي راهبردي بوده و حاوي قوانين، آيين‌نامه‌ها، دستور العمل‌‌ها و رويه‌ها است.همچنان كه راهبردهاي ملي توسعه سرمايه انساني، نظام مبادله اطلاعات كشور و درخت كدينگ پديده‌ها در سطح ملي در اين سند تعريف و سازماندهي شده است.وي افزود: شبكه دسترسي داده، استانداردهاي الزامي، امنيت فضاي سايبر، فرهنگ و محتواي ملي و نهاد راهبري هم افزا از جمله سر فصل‌هاي اصلي تكفا است.
وي گفت: كشور ما در حال حاضر در مرحله نخست توسعه قرار دارد يعني ICT را به عنوان يك كالاي اقتصادي پذيرفته‌ايم، پس بايد در همين مرحله تصميم‌گيري كنيم و بلندپروازي نكنيم. در ادامه اين نشست سعيدي ناييني، رييس سازمان نظام صنفي رايانه‌اي خطاب به جهانگرد علت سكوت وي در خصوص عملكرد سه سال اخير دولت فعلي را خواستار شد و سوال بعدي وي درباره چرايي برگزاري نشست‌هاي فاواي مجمع تشخيص مصلحت نظام و پرس‌وجو درباره اهداف و نتايج اين نشست‌ها بود. جهانگرد در پاسخ به سوال نخست سعيدي گفت: در شرايطي كه اظهار‌نظر فني به پاي سياسي‌كاري گذاشته مي‌شود، سكوت گزينه بهتر است.
در پاسخ به سوال دوم سعيدي، طريقت، مجري جلسه گفت: مجمع تشخيص مصلحت نظام تلاش مي‌كند با شاخص‌گذاري موفقيت‌ها و ناكامي‌ها دستيابي به اهداف سند چشم‌انداز را در حوزه‌هاي تخصصي بررسي كند. در همين راستا چهار نشست را در سال جاري پيش‌بيني كرده‌ايم كه به شش نشست هم خواهد رسيد. به همين منظور نزديك به 70 نفر از نخبگان حوزه ICT شناسايي شد. وي افزود: يكي از آخرين اقدامات مجمع تشخيص مصلحت نظام تعيين اصلي‌ترين شاخص براي برنامه پنج ساله پنجم بود كه ما شاخص خدمات الكترونيكي را با رقم 35 درصد رشد برگزيديم. طريقت گفت: اين نشست‌ها صرفا در راستاي سياستگذاري نيست بلكه بحث نظارت و بررسي مسايل و مشكلات از سوي نخبگان حوزه‌هاي كارشناسي نيز از اهداف برگزاري نشست‌ها است.
سفره‌اي كه 300 هزار آشپز كم داشت
طالبي مدير فناوري اطلاعات وزارت نفت از جمله حاضرين نشست بود كه خطاب به جهانگرد گفت: با اجراي سند تكفا ناگهان سفره گسترده‌اي با دنيايي از پروژه و كار باز شد كه اجراي آنها نيازمند حدودا 300 هزار نيروي انساني متخصص بود كه ما فاقد آن بوديم. البته در فرآيند تهيه سند تكفا بخش‌هايي به برنامه‌ريزي منابع انساني اختصاص يافته بود اما در نهايت نتيجه‌اي حاصل نشد. وي افزود: گسترش چنين سفره‌اي بدون وجود منابع انساني و با تكيه به نيروي خارجي كه با ارزش‌هاي ما هماهنگ نيست، طرحي است كه با هر حمايتي محكوم به زمين خوردن خواهد بود.
جهانگرد در پاسخ به طالبي گفت: در سند تكفا متناسب با وضعيت آن زمان براي آموزش عالي و آموزش و پرورش كشور برنامه‌ريزي شده بود. چنانكه كه از 120 هزار نفر ظرفيت دانشگاه‌ها 25 هزار نفر به حوزه IT اختصاص يافت و شرايط دانشگاه‌ها به گونه‌اي شد كه جريان مهاجرت متوقف شده بود در حالي كه امروز دوباره اين جريان شروع شده است.
12 زونكن بي‌خواننده
در ادامه اين نشست علي‌اكبر جلالي، استاد دانشگاه و صاحب نظر حوزه فاوا گفت: در نشست‌هاي مجمع تشخيص مصلحت نظام بحث هدايت و نظارت فاوا بايد مطرح و بررسي شود.وي افزود: در خصوص موضوع ICT روستايي تاكنون 12 زونكن مطالعاتي تهيه شده اما متاسفانه وزارت ارتباطات حتي حاضر به خواندن يك برگ از آن نيست. جلالي گفت: پروژه ICT روستايي كه در يونسكو مدل شده است در داخل كشور هيچ طرح اجرايي بر روي آن پياده نمي‌شود.جلالي با بيان اينكه در حوزه فاوا بايد دانايي فعلي را شكسته به سوي دانايي نوين گام برداريم، گفت: IT امروز با ديروز كاملا متفاوت است حتي تعاريف هم در اين حوزه مدام در حال تغيير هستند.
جلالي گفت: من امروز اثبات كرده‌ام كه امنيت ملي يعني پهناي باند، هر چه پهناي باند بيش‌تر باشد امنيت بالاتر مي‌رود. چنانكه ما در فضاي مجازي خليج فارس را از كف داديم چون پهناي باند بالايي نداشتيم.وي افزود: با تعاريف امروز سايت Youtube تامين كننده امنيت ملي كشورهاست. يوتيوب به كاربران در هر زمينه‌اي اطلاعات كاربردي مي‌دهد در حالي كه در كشور ما يوتيوب *-*-*-*-*- شده است. قدمياري از ديگر حاضران اين نشست بود. وي گفت: تا به حال جهت‌گيري ما در بخش ICT تقويت عرضه آن بوده است در حالي كه امروز ديگر نيازي به اين امر نيست بلكه بايد زمينه ايجاد تقاضا را فراهم كنيم؛ ايجاد تقاضا منجر به پاسخگويي خواهد شد.وي افزود: ما در حوزه IT بايد نگاه آمايشي داشته باشيم و متناسب با زير ساخت‌هاي فني و فرهنگي رفتار كنيم. وي گفت: مشكل اصلي ما در اجراي تكفا ضعف در تقسيم كار ملي بود.
حرفه‌اي‌ها را فراموش نكنيم
قنبري از جمله نخبگان حوزه ICT حاضر در اين نشست گفت: مستند كردن تجارب گذشته كار ارزشمندي است. ما در طول 4 برنامه توسعه گذشته همواره با اين مساله مواجه بوده‌ايم كه حذف افراد تاثيرگذار موجب ضرردهي شده است. پس با وجود همه اختلاف نظرها حرفه‌اي‌ها نبايد كنار بروند.در پايان اين نشست نصرالله جهانگرد، دبير پيشين شوراي عالي اطلاع‌رساني گفت: من امروز تلاش كردم مروري بر فعاليت‌هاي دو دهه اخير فاواي كشور داشته باشم تا در تدوين برنامه پنجم توسعه پيشينه‌اي در اختيار داشته باشيم.
وي افزود: ما در حوزه فاوا در بخش سخت‌افزار در لبه تكنولوژي قرار گرفته‌ايم و داراي جديدترين‌ها هستيم. در بخش نرم‌افزار با جديدترين‌ها فاصله داريم اما در بخش فكر افزار نه تنها جدا مانده‌ايم بلكه با آنچه در دنيا جريان دارد مخالفيم و اين تضاد در تصميمات اجرايي و مديريتي نهادينه شده است.
منبع:ایتنا
