چطور ویروس‌های تلفن همراه کار می‌کنند؟
ویروس تلفن همراه همانند ویروس‌های کامپیوتری یک برنامه قابل اجرا است که سیستم هدف را آلوده کرده و خود را در سیستم‌های دیگر گسترش می‌دهد.
اولین ویروس تلفن‌های همراه در سال ۲۰۰۴ به نام کابیر.اِی (Cabir.A) توسط گروهی از برنامه نویسان طراحی شد. هدف این ویروس تلفن‌های بلوتوث‌دار بود ولی هیچ فعالیت مخربی نداشت و فقط برای اثبات اینکه می‌توان ویروسی برای سیستم عامل تلفن همراه نوشت ، ساخته شد. در حال حاضر این ویروس‌ها خیلی دردسر ساز نیستند ولی در آینده همانند ویرویس‌های کامپیوتر به مشکل بزرگی تبدیل خواهند شد. در اینجا به کارکرد این ویروس‌ها و راه‌های مقابله با آنها اشاره می‌کنیم.
به همان صورت که ویروس‌های کامپیوتری توسط شبکه‌ها و اینترنت و ایمیل به سیستم‌های دیگر سرایت می‌کنند، ویروس‌های تلفن همراه نیز از طریق ارسال فایل توسط بلوتوث و ام.ام.اس ؛ به تلفن‌های دیگر نفوذ می‌کنند. در حال حاضر شایع‌ترین نوع آلوده شدن به این ویروس‌ها از طریق اتصال تلفن به کامپیوتر و اینترنت است.
یکی از دلایل فراگیر نبودن ویروس‌های موبایل به اندازه ویروس‌های کامپیوتر تعدد انواع مختلف سیستم عامل‌های موبایل‌ها است ولی در حال حاضر هدف اصلی بیشتر ویروس‌های تلفن همراه سیستم عامل سیمبین ( Symbian ) است.
این ویروس‌ها معمولاً در قالب برنامههای مختلف بازی و فیلم و فایل‌های آهنگ ظاهر می‌شوند. یکی دیگر از راه‌های نفوذ که آسیب پذیری دارندگان تلفن‌های همراه از این ویروس‌ها را افزایش می‌دهد دریافت این ویروس‌ها در قالب پیامک‌هایی با نام‌های افراد داخل دفترچه تلفن است و یا با موضوع‌هایی که قبلاً از دوستان دریافت کرده‌اند.
تنها باز کردن این پیامک‌ها و فایل‌ها به آلوده شدن تلفن شما نمی‌انجامد. اجرای برنامه نصب این برنامه‌ها برای فعال شدن ویروس ضروری است. این هم یکی دیگر از دلایل شایع نبودن این ویروس‌ها است.
تلفن‌هایی که تنها تماس برقرار و دریافت می‌کنند در معرض این ویروس‌ها نیستند و تنها تلفن‌های دارای بلوتوث هدف این ویروس‌ها قرار دارند.
این ویروس‌ها به سه طریق به سیستم‌های دیگر نفوذ می‌کنند و خود را منتشر می‌کنند:
۱) برنامههای دریافتی از اینترنت : تلفن‌های همراه یا خود توانایی اتصال به اینترنت را دارند و یا با اتصال به کامپیوتر می‌توانند به اینترنت متصل شوند. این همان طریقی است که ویروس‌ها کامپیوترهای شخصی را نیز آلوده می‌کنند؛ با ارسال فایل به صورت زنگ تلفن یا بازی و برنامه‌هایی از این قبیل.
۲) اتصال بلوتوث : وقتی بلوتوث تلفن همراه در حالتی روشن است که برای تمام تلفن‌های دیگر قابل رویت است، ویروس خود را برای تلفن‌های مجاور ارسال میکند.
۳) ام.ام.اس (پیام‌های چند رسانه‌ای) : همانند ویروس‌ها که با نفوذ به ایمیل خود را منتشر می‌کنند، ویروس‌های تلفن همراه نیز خود را در قالب یک ام.ام.اس ارسال می‌کنند. با باز کردن این پیام‌ها و نصب برنامههای آلوده ویروس فعال می‌شود و با نفوذ به شماره تلفن‌ها خود را ارسال میکند.
طریقه ضربه زدن اکثر این ویروس‌ها ساده است. اولین ویروس‌های تلفن همراه تنها یک برنامه بود که هدفش ارسال به تلفن‌های دیگر بود. ویروس‌های کنونی خسارات قابل توجهی می‌توانند وارد کنند. آنها با ارسال کردن خود به صورت ام.ام.اس به تمام شماره‌های داخل تلفن، هزینه بسیار زیادی را به صاحبان این تلفن‌ها تحمیل می‌کنند. اگر خیلی بدشانس باشید و تلفن شما به ویروس‌هایی مثل Locknut.B و Fontal. A آلوده شود، تمام برنامههای تلفنتان مختل می‌شود.
تعدادی از ویروس‌های تلفن همراه و نحوه خاسارت وارد کردنشان به این ترتیب می‌باشد:
▪ Cabir.A
ـ اولین گزارش فعالیت ویروس: ژوئن۲۰۰۴
ـ طریقه انتشار : بلوتوث
ـ خسارت وارده : ـــــــ
▪ Skulls.A
ـ اولین گزارش فعالیت ویروس : نوامبر ۲۰۰۴
ـ طریقه انتشار : فایل‌های دریافتی از اینترنت
ـ خسارت وارده : کارکرد تلفن را بجز دریافت و تماس تماس‌ها، مختل میکند
▪ Commwarrior.A
ـ اولین گزارش فعالیت ویروس : ژانویه ۲۰۰۵
ـ طریقه انتشار : بلوتوث و ام.ام.اس
ـ خسارت وارده : به تمام شماره‌های داخل گوشی ام.ام.اس های گران می‌فرستد
▪ Locknut.B
ـ اولین گزارش فعالیت ویروس: مارچ ۲۰۰۵
ـ طریقه انتشار: فایل‌های دریافتی از اینترنت
ـ خسارت وارده: حافظه ROM گوشی را خراب کرده و کارکرد گوشی را مختل میکند
▪ Fontal.A
ـ اولین گزارش فعالیت ویروس: آوریل ۲۰۰۵
ـ طریقه انتشار: فایل‌های دریافتی از اینترنت
ـ خسارت وارده : گوشی کاملاً قفل می‌شود
▪ برای جلوگیری از آلوده شدن به این ویروس‌ها رعایت چند نکته کافی است:
۱) فایل‌هایی که از محتوای آنها اطلاع ندارید را اجرا و نصب نکنید.
۲) بلوتوث خود را در حالتی قرار دهید که توسط همه قابل رویت نباشد.
۳) در سایت‌هایی که اطلاعاتی در مورد ایمنی کامپیوتر و تلفن همراه دارند، به دنبال نام فایل‌های مشکوک بگردید و از دریافت و نصب آنها خودداری کنید.
۴) برنامههای مفیدی برای ایمن کردن تلفن همراه وجود دارد. بعضی از این برنامه‌ها به صورت مجانی در سایت‌های ایمنی کامپیوتر و تلفن همراه وجود دارند.
گرچه شرکت‌های سازنده تلفن همراه و سیستم عامل برای مقابله با نفوذ این ویروس‌ها تلاش می‌کنند ولی این معضل متوقف نشده است و در آینده نزدیک، سازندگان این ویروس‌ها قادر به دسترسی به اطلاعات شخصی شما و حتی گوش دادن به تماس‌هایتان خواهند بود. با گسترش قابلیت پرداخت و انتقال پول توسط تلفن‌های همراه، این معضل کمی نگران کننده به نظر می‌رسد.
=============
رشید عسگری
روزنامه همشهری
