لينوكس قوي‌تر – آزادي بيشتر

لينوكس قوي‌تر – آزادي بيشتر

رضا عليجاني

جداي از محروميتها و تعللهاي موثر بر يونيكس، لينوكس پديدار گرديده و هر روز قدرتمندتر مي‌شود. نرم افزارها بايد رايگان باشند، اما نه در معناي تجاري، شما بايد نرم افزار را همراه با Source آن تهيه كرده تغييرات لازم را روي آن اعمال كنيد، اشكالاتش را رفع كنيد و يا آن را به شكلي كه مي‌خواهيد درآوريد.

برنامه‌ها اغلب كامل و دقيق نبودند و استفاده از كامپيوتر، نوشتن ابزاري كه شما نياز داشتيد را نيز دربرداشت. مشاركت بين، فروشنده و خريدار متناسب بود.

اين چگونگي پيشرفت Unix بود. آن اولين سيستم قابل نصب بر روي انواع Platformهاي متفاوت و قابل اجرا بر روي تعداد زيادي از انواع ماشينها بوده در اصل نوشتن برنامه به عنوان يك طرح (پروژه) شخصي توسط برنامه نويسان در AT&T متداول شد و با همكاريهاي بين محققين در دانشگاههاي مختلف آمريكا توسعه بيشتري داده شد.

همواره با ارزانتر و متداولترشدن كامپيوترها، نرم افزار جداي از سخت‌افزار فروخته شد و ارزش تجاري پيدا كرد. نوع ساختار و طريقه استفاده، از آن يك حرفه مرموز ساخت.

نسخه‌هاي مختلف از يونيكس ظاهر مي‌گرديد در حالي كه AT&T هنوز يونيكس خود را داشت و نسخه اداري از آن را توليد كرد، در اين ضمن با سرپرستي (رهبري) دانشگاه كاليفرنيا دربركلي كاربر روي يونيكس دانشگاهي غيرتجاري (سيستم توزيع بر كلي BSD) آغاز شد. به هر جهت اين ويرايش، رايگان نبود، چرا كه هنوز وابسته به كدهاي AT&T بود. كاربر روي نسخه رايگان AT&T شروع شد. اما معضلات برطرف نشد تا سال 1994 كه AT&T بعد از يك دعواي طولاني منحل گرديد در اين زمان علاوه بر شهرت بيشتر، Unix به عنوان يك محصول تجاري گران باقي ماند.

در جواب اين تجاري سازي در سال 1985 اساس نرم افزار رايگان (FSF) توسط ريچارد استالمن از موسسه فني ماساچست طرح ريزي شد. كه هدف آن به وجود آوردن يك نرم افزار رايگان مناسب بود مهمترين قسمت نرم افزار يك كامپيوتر OS آن مي‌باشد كه بدون آن شما قادر به انجام هيچ كاري نيستيد. FSF قصد طراحي نرم افزارهاي رايگان را داشت بشكلي كه از كدهاي AT&T استفاده ننمايد كه به طور اختصار GNU نام گرفت. اما كار به سرعت روي كامل كردن آن به شكل اساسي (از لحاظ اسكلت بندي) با باقيمانده سيستم GNU آغاز شد.

اگر بخواهيم دقيق شويم، Linux يك OS نيست. Linux خودش به تنهائي يك هسته مركزيست. لينوكس، interface كاربر، فايل مديريتي و هيچ چيز ديگري ندارد. تمام قسمتها جداگانه، برنامه‌هاي خارجي توسط سازمانهاي ديگر بخصوص طراح GNU تهيه مي‌شوند. اگر آنها توسط GNU تهيه نمي‌شد، Linux هرگز پديد نمي‌آمد. Linux با ابزارهاي GNU نوشته شد، توسط GNU حمايت (پشتيباني) شد و توسط مجوز GNU كپي رايت و زير سيستم شد. ابزارهاي پشتيباني و ويژگيهاي ديگري نيز بدست آورد. در سال اول از نسخه 01/0 به 12/0 ارتفاع يافت و سپس به ويرايش 9/0 جهش پيدا كرد و شمارش معكوس براي خاتمه كار اولين نسخه شروع شد. به زودي نسبتاً كامل شد.
روزهاي اوليه

توسط نسخه 0.95 لينوكس قادر به انجام كارهاي مفيدي بود. مثل getway اينترنتي هرچند كه حدود دو سال تهذيب و مثبت سازي قبل از نسخه 1 مورد تكرار و تاييد بود.

كاربران جديدتر بايد Source را download كنند و خودشان سيستم را جمع آوريد كنند. اولين نسخه اينستالي آن Patrick Volkerding’s sls بود كه بعدها به Yggdrasil تغيير نام داد.

اگرچه روز به روز آسانتر مي‌شد ولي Linux 1 همچنان يك hacker’s OS بود كه به يك كتاب مباني كامل و اطلاعات يونيكسي نياز داشت كه سيستم را بالا آورده و run كند و نرم افزار تجاري كوچكي نيز وجود داشت كه با آن بالا بيايد.

در سال 1996 با ارائه كرنل ويرايش 2.0 به بلوغ خود رسيد در اين زمان اين سيستم مي‌توانست بيش از 1GB از RAM و چندين پردازنده را پشتيباني نمايد و رقيبي براي نسخه تجاري يونيكس گرديد. در اين زمان انواع ويرايشهاي متفاوت آن از جمله Redhat، debian-caldra، Turbolinux – Openlinux عرضه گرديد.

امروزه لينوكس بر روي كليه PCها و Laptopها و حتي SMP Serverها و مكينتاش و آميگا نصب مي‌گردد. در سال 1999 ويرايش لينوكس 2.2 ارائه شد، كه در اين ويرايش پردازنده‌ها و حافظه بيشتري پشتيباني مي‌گرديد. به همچنين از پورتهاي USB پشتيباني شده و محيط ويندوزي بنام KDE براي كاربران در نظر گرفته شد كه نسبت به قبل استفاده كاربران را از آن آسانتر مي‌نمود.

خواص تشخيص و شناسايي سخت افزار از ديگر ويژگيهاي اين ويرايش بود در اين زمان ديگر نياز به كاربران متخصص جهت استفاده لينوكس نبوده و كاربران آن بدون نياز به هيچ كمك كاري، مي‌توانستند از آن استفاده نمايند.

در سال 2001 نسخه 2.4 آن به بازار عرضه شد. ين نسخه از چندين گيگابايت RAM و تعداد زيادي پردازنده پشتيباني مي‌كند و قابليت پياده‌سازي در بسياري از Platformها از جمله IBM 396 را دارد. لينوكس راه خود را به سوي آينده مي‌گشايد و آينده درخشاني براي آن پيش بيني مي‌گردد.