تلسکوپ مجازی به قطر کره زمین
تلسکوپ رادیویی آرسیبو در پورتوریکو به جمع دیگر تلسکوپهای آمریکای شمالی و جنوبی، اروپا و آفریقا برای بررسی همزامان آسمان پیوست. این تلسکوپها قرار است یک نقطه از آسمان را به طور همزمان رصد کنند و به این ترتیب یک تلسکوپ مجازی به قطر حدود 11000 کیلومتر تشکیل دهند.
همه ی این تلسکوپها عضو پروژه ی اکسپرس هستند و روز 22 ماه می (دوم خرداد ماه) اولین رصد خود را بر مبنای روشهای تداخلسنجی انجام دادند. در این روش چند تلسکوپ رادیویی از نقاط مختلف زمین یک منطقه از آسمان را به طور همزمان رصد مینمایند. حاصل کار نوعی تلسکوپ مجازی با قطری برابر حداکثر فاصله ی تلسکوپها از یکدیگر خواهد بود. این روش که "تداخل سنجی با خط مبنای بسیار بزرگ" نام دارد، قادر است تصاویری با کیفیت 100 برابر بهتر نسبت به تلسکوپهای عادی از منابع رادیویی کیهانی تولید نماید.
نتایج رصدی این تلسکوپ مجازی غولپیکر بلافاصله به بلژیک ارسال شد تا در کنفرانس شبکه های آموزشی و تحقیقاتی قاره ی اروپا نمایش داده شود. تیم تحقیقاتی تلسکوپ آرسیبو ارائه ی نتایج را بسیار موفقیت آمیز ارزیابی کرد. زیرا نرخ ارسال داده به مرکز پردازش سیگنالهای دریافتی از این تلسکوپ مجازی در موسسه ی مشترک در اروپا، 4 برابر بیشتر از میزانی بود که قبلا توسط این تیم در تلسکوپ آرسیبو حاصل شده بود.
مدیر JIVE معتقد است: «این نتایج در پیشبرد نجوم رادیویی بسیار حائز اهمیت هستند. این دستآوردها نه تنها نشان میدهند که تلسکوپهای آینده را میتوان طی همکاریهای بینالمللی شکل داد، بلکه میتوان آنها را درست به مانند ابزارهای عادی به کار گرفت با این تفاوت که اندازهی آنها در اندازههای ابعاد کرهی زمین است.»
پروژهی EXPReS، که بودجهی آن توسط اتحادیهی اروپا تامین شده است، قصد دارد تا در نهایت16 عدد از حساسترین تلسکوپهای رادیویی سراسر جهان را به پردازندهی مرکزی واقع در JIVE متصل نماید و به این ترتیب یک شبکهی VLBI (تداخلسنجی با خط مبنای بسیار بزرگ) واقعی ایجاد نماید. این روش جایگزین روش قدیمیتر انتقال داده به کمک جابهجایی هارد دیسکهای رایانهای خواهد شد. در نتیجهی این شیوهی جدید، منجمان قادر خواهند بود تا پس از گذشت تنها چند ساعت، و نه چند هفته، به نتایج رصدها دست یابند.
