پنج اس

پنج S معرف پنج کلمه ژاپنی است که در مدیریت کارگاه، دفتر، اداره، شرکت و حتی در خانه مورد استفاده قرار می گیرد.
منطق 5S این است که سازماندهی، تمیزی، نظافت، استاندارد و انضباط در محل کار به عنوان مبانی اثلی تولید یک محصول با کیفیت یا ارائه خدمات مرغوب بدون ضایعات یا حداقل ضایعات، مد نظر قرار گیرد.
1- ساماندهی Sort/seiri
سامان دهی اشیا عبارت است از جدا کردن اشیایی که برای کار لازمند و نگهداری تعداد کمی از اشیا غیر اساسی و کم مصرف برای استفاده در صورت لزوم در یک مکان مناسب و قابل دسترسی
2- تمیزی - آراستگی Set in order/seiton
تمیری نوعی مطالعه کارایی است. سوال این است که با چه سرعتی می توانید به اشیایی که نیاز دارید، دسترسی پیدا کنید و با چه سرعتی، آنهایی را که نمی خواهید دور بریزید.
چهار مرحله برای رسیدن به تمیزی:
گام اول: وضعیت موجود را تجزیه و تحلیل کنید.
گام دوم: مکانی که اشیا به آن تعلق دارند، مشخص کنید.
گام سوم: تصمیم بگیرید که چگونه اشیای غیر اساسی را کنار بگذارید
گام چهارم: از قواعد دور ریختن اشیا پیروی کنید.
3- نظافت Shine/ seiso
“هرکسی نظافتچی است” هر کسی از کارمند گرفته تا مدیر، باید در سازمان خود کار نظافت را انجام دهد.
چکیده شعارهای پاکسازی از این قرار است:
من چیزی را کثیف نخواهم کرد.
چیزی را در راه نخواهم ریخت
چیزی را پخش و پلا نخواهم کرد.
چیزها را به محض کثیف شدن، تمیز خواهم کرد.
برچسب هایی را که پاک شده است، بلافاصله خواهم نوشت.
چیزهایی را که کنده شده است، بلافاصله خواهم چسباند.
پاکسازی دقیف و منظم محیط کار- محل به محل، پرونده به پرونده، میز به میز- موجب تشخیص و شناسایی مسائل در فرایند تولید می گردد.
4- استاندارد سازی Standardize/ seiketsu
در اینجا تاکید بر مدیریت عینی و استاندارد سازی 5s است. ابتکار و مدیریت عینی جامع برای حفظ شرایط استاندارد به کار می رود تا به توان همیشه به راحتی و سرعت عمل کرد. نصب برچسب ها بر روی امور گوناگون یکی از روش های موثر در مدیریت عینی است. شفافیت، مجسم کردن شرایط، نقشه وجود مسایل و مشکلات از ابزارهای استاندارد سازی است.
5- نظم وانضباط Sustain/ shitshke
نظم و انضباط به معنی آموزش قابلیت انجام دادن کارها، به همان طریقی که باید انجام شوند، با آموزش افراد در مورد آنچه لازم است انجام دهند، عادات بد از بین می رود و انواع خوب آن شکل می گیرد. این فرایند موجب می شود که افراد به پیروی از قوانین عادت کنند. نظم و انضباط ابزار لازم برای گذراندن راحت زندگی است. خود انضباطی هم بسیار مهم است.
5 S را در همه جا می توان اجرا کرد و با بکار گیری آن، نتایج زیر را بدست آورد:
داشتن محل کار مرتب و تمیز
دسترسی آسان به اطلاعات، مواد و لوازم
افزایش سرعت انجام کار
جلوگیری از ضایعات
صرفه جویی در وقت، مواد و فضای اداری و انبار
هماهنگی و همکاری مطلوب بین کارکنان و واحد ها و تقویت کار گروهی
ایمنی بیشتر در محیط کار و محل های نگهداری لوازم و مواد
کارایی و کیفیت بیشتر

منبع و ترجمه از : Datum of Freedom