اولین 'کامپیوتر مدرن' شصت ساله شد.

[ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ]

شصت سال پیش در یک آزمایشگاه در شهر منچستر اولین "کامپیوتر مدرن" ساخته شد.

این کامپیوتر که "ماشین آزمایشی کوچک" یا "بیبی" (Baby) نام داشت اولین ماشینی بود که دارای حافظه برای ذخیره کردن یک برنامه بود.

این کامپیوتر که در ابعادی به اندازه یک اتاق ساخته شده بود این امکان را داشت تا بدون دستکاری در سخت افزار آن دستورات مختلفی را اجرا کند. این دستگاه راه را برای ساختن اولین کامپیوتر شخصی مدرن باز کرد.

اولین برنامه این کامپیوتر در تاریخ 21 جولای سال 1948 اجرا شد. "جف توتیل" یکی از سازندگان "بیبی" به بی بی سی گفت که گروه پس از اجرای برنامه بسیار هیجان زده بود و بعد از تبریک برای اجرای موفقیت آمیز این برنامه برای غذا خوردن به نهارخوری رفت.

قرار است دانشگاه منچستر و انجمن کامپیوتر بریتانیا از آقای توتیل و سه عضو دیگر گروه سازنده این کامپیوتر که اکنون در قید حیات هستند طی مراسمی تقدیر کند.

حافظه برای ماشین

"بیبی" جانشینی برای ماشین هایی نظیر ENIAC ساخته آمریکایی ها و "کلوسوس" Colossus ساخته دانشمندان بریتانیایی بود.

ENIAC برای این ساخته شده بود تا مسیر موشک های آمریکایی را محاسبه کند و وظیفه "کلوسوس" این بود که پیام های مرکز فرماندهی ارتش آلمان را، در طول جنگ جهانی دوم برای بریتانیایی ها رمز گشایی کند.

هر دوی این کامپیوترها امکان برنامه ریزی برای کارهای دیگر را هم داشتند اما این کار نیازمند ایجاد تغییرات سخت افزاری در شبکه سیم کشی این کامپیوترها بود.

طراحی و ساخت "بیبی" با هدف رفع این محدودیت انجام شد.

"کریس برتون" از "انجمن حفاظت از کامپیوتر" می گوید "بیبی" بر اساس برداشتی که ما امروز از کامپیوتر داریم، اولین کامپیوتر دنیا بود. این دستگاه یک سخت افزار بود که این امکان را داشت که برنامه های مختلفی را که به آن داده می شد اجرا کند.

نکته کلیدی که این امکان را به این کامپیوتر می داد، حافظه ای بود که از "لامپ پرتوهای کاتدی" یا CRT ساخته شده بود و می توانست یک برنامه را در خود ذخیره کند.

این حافظه به گفته آقای برتون مانند نسخه ای آنالوگ از حافظه "دی رم" (DRAM) یا حافظه دیجیتالی بود که در کامپیوترهای امروزی استفاده می شود.

در این حافظه آنالوگ از بار الکتریکی برای شناسایی اطلاعات بیناری استفاده می شد. بار مثبت به معنی عدد یک بود و بار منفی به معنی عدد صفر.

بارهای الکتریکی مختلف به وسیله یک شبکه فلزی که به صفحه لامپ وصل بود خوانده می شد و لامپ دیگری که به طور موازی به حافظه وصل بود، این اطلاعات را به صورت تصویری نمایش می داد.

با این ترتیب عدد یک به صورت یک خط و عدد صفر به صورت نقطه نشان داده می شد. از این طریق کسانی که با این کامپیوتر کار می کردند می توانستند تصویری از آنچه که در حافظه ذخیره شده بود را ببینند.

این حافظه به برنامه نویسان 1024 بیت یا 128 بایت فضا برای برنامه نویسی می داد. در این فضا هم برنامه و هم اطلاعات مورد نیاز برنامه باید ذخیره می شد. این مقدار در مقایسه با حافظه هایی که در کامپیوترهای امروزی به کار می روند بسیار ناچیز است. امروزه یک حافظه دیجیتال که یک گیگا بایت حجم دارد، هشت میلیارد بیت فضا در اختیار برنامه نویسان قرار می دهد.

دوران پر شور و شوق

با این حال حجم کم حافظه در اولین کامپیوتر مدرن جهان نتوانست مانعی برای دانشمندان دانشگاه منچستر باشد و آنها توانستند با در اختیار داشتن همین میزان حافظه، برنامه های بسیار پیچیده ای بنویسند. آقای برتون می گوید حتی با چنین محدودیتی هنوز می شود برنامه های جالب و پیچیده نوشت.

به گفته آقای برتون اگرچه این برنامه ها کارایی چندانی نداشتند، اما آن زمان کسی به کارایی این برنامه ها توجه نمی کرد بلکه این عملی بودن و اجرا شدن برنامه ها بود که مهم بود.

اولین برنامه برای این کامپیوتر توسط "تام کیلبرن" نوشته شد. هدف این برنامه این بود که بزرگترین "مقسوم علیه" یک عدد اول را پیدا کند.


این برنامه برای این نوشته شد تا ماشین با آن آزمایش شود. آقای توتیل به یاد می آورد اجرای برنامه آنقدر طولانی شد که گروه این فرصت را داشت تا تمام مدارها را در حال کار ببیند و مدارهایی را که درست کار نمی کردند پیدا کند.

انتخاب عدد اول به دلیل محدودیت های نمایشی کامپیوتر بود. بزرگترین "مقسوم علیه" یک عدد اول به جز خود آن عدد، عدد یک است. به این ترتیب اگر برنامه درست اجرا می شد باید به عدد یک می رسید. پس اگر کامپیوتر پس از انجام محاسبات، یک خط نمایش می داد که نماینده عدد یک بود، برنامه درست اجرا شده بود و کامپیوتر درست کار می کرد.

گروه در نهایت مهارت بیشتری پیدا کرد و به حجم حافظه کامپیوتر اضافه کرد. بعد از "بیبی" کامپیوتری به نام " منچستر مارک یک" Manchester Mark I و بعد از آن اولین کامپیوتر چند منظوره تجاری به نام " فرانتی مارک یک" Ferranti Mark I ساخته شد.

آقای برتون این دوران را هیجان انگیز، خارق العاده و پر شور می داند.

نمونه ای واقعی از اولین کامپیوتر مدرن جهان در موزه علوم و صنایع در منچستر به نمایش گذاشته شده است.