داجينگ و سوزاندن
داجينگ و سوزاندن يكي از قديمي ترين تكنيك هاي تاريكخانه اي بوده است. هدف از اين نوع ويرايش، تاريك كردن يا روشن كردن انتخابي برخي نواحي عكس است. در گذشته براي اين منظور موقع چاپ نگاتيو، به طور انتخابي، نور را فوكوس يا مهار مي كردند تا نواحي خاصي از تصوير را تاريك يا روشن نمايند.
در دنياي ديجيتال نيز، اين تكنيك داراي ارزش و كاربرد ويژه اي است. و ميخواهيم در اين نوشتار روش كاربردي و صحيح آنرا مرور كرده و بر تاثير آن در عكاسي ديجيتال تاكيد نماييم.
احتمالا تاكنون متوجه ابزارهاي Dodge tool و Burn Tool در نوار ابزار فتوشاپ شده ايد.
براحتي مي توان از اين دو ابزار استفاده نمود تا مناطق دلخواهي از عكس را تاريكتر يا روشنتر نمود. ابزار burn براي تيره نمودن و ابزار dodge براي روشن نمودن بكار مي رود. كافيست ابزار مورد نظر را انتخاب كنيد و با اعمال آن روي روي مناطق خاص تصوير، تاثير آنرا ببينيد.
براي كنترل بيشتر اين دو ابزار، گزينه هاي تنظيمي خاصي وجود دارد.
همان گونه كه مشاهده مي شود، مي توان اندازه براش آنها را تعيين كرد. همچنين مناطق تحت تاثير آنها را مشخص نمود ( Shadow ، Midtone و Highlight ) و نيز شدت تاثير آنها را با گزينه Exposure كنترل كرد. تركيب اين گزينه ها مي تواند كنترل خوبي براي نحوه تاثير اين ابزارها به كاربر بدهد. چرا كه اين ابزارها اطلاعات تصويري را تغيير داده و بازگرداندن اين اطلاعات مشكل و گاه غير ممكن است. مثلا اگر highlight را انتخاب نماييد، ابزار burn بيشتر روي مناطق روشن تاثير مي گذارد و مناطق ديگر (حتي اگر براش شما روي آنها كشيده شود) كمتر تحت تاثير قرار خواهند گرفت.
اگر روي يك منطقه خاص چند بار از اين ابزارها استفاده نماييد، تاثيرشان شديد تر خواهد شد. براي كنترل اين مساله، هم ميتوان از براش هاي بزرگتر متناسب با منطقه خاص عكس استفاده نمود و هم تاثير آنها را با گزينه exposure تحت كنترل قرار داد.
توصيه ديگر براي استفاده از اين ابزارها اين است كه بهتر است براشهاي نرم را انتخاب كنيد و موقع استفاده، از ضربات متعدد براش استفاده كنيد تا هر موقع كه از نتيجه آن راضي نبوديد، بتوانيد با undo يا history يك يا چند مرحله به عقب بازگرديد.
همانطور كه متوجه شديد، اين روش مستقيما روي عكس تاثير دارد و شايد براي كسانيكه عادت دارند اطلاعات اصلي عكسشان دست نخورده باشد، چندان جذاب نباشد. در ادامه، روشي را باهم مرور خواهيم كرد كه اولا تاثيرش قابل كنترل تر بوده و ثانيا يك روش Non- destructive يا غير تخريبي محسوب ميگردد. يعني اطلاعات لايه اصلي عكس را تغيير نداده بلكه كليه ويرايشها به صورت يك لايه جديد اضافه ميگردد.
روش غير تخريبي براي داجينگ و سوزاندن
ابتدا از طريق Layer > New > Layer … لايه جديد ايجاد كنيد. در پنجره تنظيم ايجاد لايه جديد، طبق شكل، دقت كنيد كه براي Mode گزينه overlay را انتخاب كرده و گزينه Fill with overlay natural color به حالت انتخاب شده باشد.
يك لايه جديد كه با رنگ خاكستري 50% پرشده است در مد overlay روي لايه اصلي عكس قرار مي گيرد. خاصيت اين لايه به گونه اي است كه هر جاي آن را نسبت به رنگ خاكستري 50% تيره تر كنيم، لايه زيرين را در همان مناطق تيره خواهد كرد و هر جا را كه روشن كنيم، همان نواحي را در لايه زيرين روشنتر مي كند. از همين خاصيت استفاده ميكنيم تا تاثير dodging و burning را روي لايه اصلي عكس اعمال نماييم.
با فشردن دكمه D رنگهاي پيش زمينه و پس زمينه را به حالت پيش تعريف شده خود يعني سياه و سفيد باز گردانيد. حال يك براش نرم با اندازه مناسب و opacity حدود 10 درصد انتخاب كنيد. لايه رويي را انتخاب كرده و براي تيره نمودن مناطق دلخواه از رنگ سياه و براي روشن كردن از رنگ سفيد استفاده كنيد و روي عكس بكشيد.
حتما متوجه شديد كه اين روش در همان زمان انجام نيز تاثيرات بهتر، دقيقتر و يكنواخت تري روي عكس اعمال مي كند. اما اين تنها يكي از مزاياي اين روش براي dodging و burning است.
مزاياي روش غير تخريبي dodging و burning :
- تاثير دقيقتر و تحت كنترل تر موقع انجام آنها
- تاثير يكنواخت تر و طبيعي تر موقع انجام
- كنترل دقيق ويرايش با تعيين Opacity براش: هر چقدر بيشتر باشد، تاثير ويرايش هم بيشتر است. در ابتدا بهتر است با مقادير 10-20 % شروع كنيم. حتي براي دقت بيشتر ميتوان، ابتدا با Opacity هاي كمتر شروع كرد و در ادامه در مناطق مورد نياز Opacity را بيشتر نمود.
- امكان تغيير اثرات آثار در هر زمان: هر گاه در فر آيند ويرايشي، از تغييرات انجام شده راضي نبودبد براحتي امكان اصلاح وجود دارد. مثلا اگر منطقه اي زيادي روشن شده است، ميتوان روي لايه رويي با اعمال براش تيره، كمي روشنايي آنرا كم نمود.
- امكان حذف كلي تاثير اين ويرايش : براي اينكار كافي است كه لايه رويي را حذف كنيد و تمام آثار آنرا بدين روش از بين ببريد.
- امكان تعيين ميزان تاثير اين ويرايش : با تنظيم opacity اين لايه براحتي ميتوان تاثير كلي اين ويرايش را بر عكس تنظيم نمود.
تصوير اوليه
تصوير پس از dodging و burning
نمايي از لايه overlay در اين ويرايش
خلاصه
روش dodging و burning بر خلاف level و curve كه تاثيرشان را روي همه مناطق اعمال مي كنند، براي انجام تغييرات روشنايي موضعي و ناحيه اي استفاده مي شوند. روش معمول استفاده از ابزارهاي dodging و burning فتوشاپ، هر چند كه راحت و سهل الوصول است اما كنترل كافي بر ميزان تاثير اين ويرايش را در اختيار كاربر نمي گذارد و بعلاوه چون روشي تخريبي است، گاهي بازگشت به حالت اوليه غير ممكن است. روش غير تخريبي با استفاده از يك لايه overlay نه تنها اين مشكلات را ندارد كه واجد مزاياي فراواني است كه شرح كاملش در مقاله آمده است.
