سپندارمذگان، روز زن و پاسداشت مهر و شيدايی خجسته باد
سپندارمذگان، روز زن و پاسداشت مهر و شيدايی خجسته باد
در سالنامه ايراني 3745 اين روز بنام جشن سپندارمذگان نامگذاري شده است.
ريشه واژه:
نام اين روز به اوستايی "سپنته ارمئيتی" يا "سپنته ارمتی" است، كه واژه ارمئيتي/ارمتی به چم (معنی) فروتنی و فداكاری و پيشوند "سپنته" آن به چم سپند (مقدس) در پارسی است. به اين روز در پهلوی "سپندارمذ" گويند.
سپندارمذ كيست؟
سپندارمذ پنجمين امشاسپند در اوستا است و در گاهان از او چون پرورش دهنده آفريدگان ياد می شود و مردم در راستای او است كه پارسايی می يابند. او ايزد بانوی زمين است و زمين نماد شيدايی است چون با فروتنی، فداكاری و گذشت به همه مهر می ورزد. زشت و زيبا را به يك چشم مي نگرد و همه را چون مادري در دامان پر مهر خود می پروراند و آرامش مي دهد. از همين روي در فرهنگ كهن ایران، سپندارمذ را نماد زمين و گرامي داشت مهر و شيدايي می پنداشتند، چون این دو در كنار هم رنگ پيدا مي كردند.
انگيزه جشن سپندارمذگان:
همسانی زن و مرد در ايران باستان يكی از آيين سپند و جدايی ناپذير فرهنگ ايران بود. زنان ايران باستان پادشاه، فرمُدار (وزير)، مهساز (مهندس) و سركرده سپاه مي شدند. ولي این همسانی تنها به كارنامه امپراتوري گذشته ايران بسنده نمی شود و ريشه های كهن فرهنگی داشت. در اوستا، زن از جايگاه بلند و ارجمندي برخوردار است، برای نمونه در اوستا می خوانيم: دختران در گزينش همسر آزادند و پدر و مادر نمي توانند دخترانشان را وادار به پيوند با كسي که او دوستش نمي دارد بکنند.
از همين روي چون در آيين كهن ايران، زن از جايگاه والايي برخوردار بود، ايرانيان باستان اين روز را براي بزرگداشت زن، سپندارمذ، ايزد بانوي زمين برگزيدند و جشن سپندارمذگان را هر سال برگزار مي كردند.
چگونه جشن سپندارمذگان برگزار می شد؟
در ايران باستان در اين روز زنان به شوهران خود مهر ارمغان مي دادند و مردان، زنان و دختران را بر تخت شاهي نشانده و به آنها پيشکشي مي دادند. اين پيشكشی می توانست از يك شاخه گل تا هر چيز ديگري با‌شد.
گزيده ی گفتار:
اين جشن نشان از ارزش و جايگاه زن در فرهنگ كهن ايران است. كوتاه سخن اين جشن ديدگاه روشن ايرانيان باستان به زن در زمانی است كه او در جهان از جايگاهی برخوردار نبود و به او تنها همچو كنيز نگاه می كردند. اين گونه بود که گروه مردماني توانستند سده هاي دراز، جهان را شيفته و گيراي فرهنگ فرهيخته و زيباي خود کنند.
امروزه نيز زرتشتيان همچنان گذشته اين روز را به نام روز زن و روز مادر جشن می گيرند.
بياييد با خود آشتی كنيم
بياييد پس از سالها لغزش و جدايي، با خود آشتی كنيم !
بيایيد باردگر همه با هم با هر آيين، دين، باور، گروه و انديشه ای، بدون پي ورزي (تعصب) با خود آشتی كنيم !
بياييد با بازشناخت ژرف فرهنگ گذشته، پالايش زبان و برپايی جشن های خودمان، دگربار ايرانی شويم و با خود آشتی كنيم!
بياييد و براستی بياييد نخستين گام را برداريم و با خود آشتی كنيم تا شايد و شايد بتوانيم فرهنگ امروزمان را پالايش كنيم، آنگاه دوباره سخنی برای گفتن خواهيم داشت، چون بيگمان سزاوار جايگاه والا هستيم!
هميشه شاد، سربلند و پيروز باشيد
جشن سپندارمذگان بر همگان و به ويژه بانوان ایران زمین خجسته باد
