مقدمه ای بر سیستم مدیریت محتوا (Content Management System)

زمان خود را برای مدیریت محتوای اطلاعات صرف کنید و نه برای فناوری های مدیریتی درآغاز، ساختار وب بسیار ساده بود. شما می توانستید مرورگر موزاییک(Mosaic) را برای جستجو به کارگیرید. از یک ویرایشگر متن برای ساخت صفحات وب استفاده می کردید، و اگر فردی فنی نبودید احتمالا از وجود آن نیز خبر نداشتید. اما بسیاری می دانستند که حتی افراد غیر فنی نیز اطلاعات مفیدی برای به اشتراک گذاشتن دارند. از اینجا بود که سیستم مدیریت محتوا،CMS،متولد شد.


● CMS چیست؟

وب، ذاتاً ابزاری برای اشتراک اطلاعات می باشد. به منظور فراهم آوردن زمینه ای جهت نمایش اطلاعات (یا همان محتوا) در طیف وسیعی از سیستمها، متخصصین، زبان HTML را توصیه کردند. این زبان نحوه نمایش اطلاعات را به سیستمها دیکته می کند. از دید سیستم بسیار مهم بود که

این روش کمکی باشد برای جدا کردن اطلاعات از قالب بندی انحصاری از دیدگاه افرادی که می خواستند اطلاعاتی را به نمایش بگذارند، این مورد حرکت بزرگی نبود آنها باز هم نیاز داشتند HTMLرا یاد بگیرند، تا بتوانند اطلاعات خود را منتشر کنند. CMS می تواند ایجاد و انتشار اطلاعات را برای هماهنگی تیم هایی متشکل از نویسندگان و ویراستارها، برای کنترل، استفاده مجدد از اطلاعات ساده تر کند.

CMSها برای حل این معمای دشوار توسعه یافتند. CMSبه شما کمک می کند تا مطالب خود را ایجاد و در یک منبع مشترک ذخیره سازی نمایید، و محتویات متنی و تصویری سایت خود را به صورت کاملاً پویا و online بروزرسانی کنید. از آن پس نیز در مدیریت ارتباطات بین اجزا به شما کمک می کند (به عنوان مثال ردیابی محلی که آنها در سلسله مراتب سایت گنجانده شده اند).

به عنوان مثال، با دریافت مقاله جدید به مدیریت سایت پیغامی ارسال می شود که با مراجعه به سایت و ورود توسط نام کاربری معتبر خود می توان مقالات اضافه شده را مشاهده نمود و تصمیم بر حذف و یا اضافه شدن به محتوای سایت نمود.

نهایتاً، این اطمینان را می دهد که هر جزء محتوایی در زمان انتشار به شکل صحیح و مناسب خود مرتبط شده است. در عین حال بعضی از CMSها تسهیلاتی برای دنبال کردن وضعیت اجزاء محتوا به واسطه پروسه های ویرایشی و جریان کاری فراهم می کنند،به عنوان مثال:

آنها می توانند مطالب را در قالبی استاندارد بدون نیاز به دانش HTML , و یا دیگر زبانها ایجاد و ویراستاری کنند .

هماهنگی تیم کاری نویسندگان و ویراستارها (مثلا در یک زمان تنها یک نفر در حال ویراستاری یک مطلب خواهد بود)

کنترل و کیفیت اطلاعات (مثلا با اطمینان حاصل کردن از درستی شکلهایی که الصاق می شود و تغییرات در اطلاعاتی که قبل از انتشار محتوا تایید می گردند.

استفاده مجدد از اجزاء اطلاعاتی یکسان در سایتها و قالبهای مختلف و متعدد برایمثال برایاضافه نمودنیک مقالهبه سایت فقطکافی استبوسیله یکمرورگر سایترا بازنمایند. بر روی دکمه «اضافهنمودن مقاله»کلیککنند، فضاییباز می شودکه قادر خواهند بود مقاله موردنظر را درآن تایپنموده ویاآن را کپی کنند، سپسبروی دکمه«تائید» کلیککنند تامقاله موردنظر در سایتاضافه شود.در واقع برای بروز رسانی سایت تنها تخصصی که لازم است، نحوه مرور کردن سایتها در اینترنت و کار با نرم افزار مرورگری همچون موزیلا می باشد.


● CMSچگونه پیشرفت کرده است؟

از سال ۱۹۹۶، بسیاری وب سایت ها را با ویرایش فایل HTML و upload آن در کارسازهای وب مدیریت می کردند. این کار همان قدر که برای کاربر غیرحرفه ای سخت بود برای سازمانها نیز ساخت پیام های دائمی کاری مشکل بود. با وجود هجوم بالای شرکتها برای داشتن صفحات وب، این مساله خود معضلی بود- آنها می خواستند که مطالب خود را منتشر کنند، اما در عین حال نسبت به خارج شدن کنترل از دست خود نگران بودند.

CMSهای اولیه برای برخورد با این مشکل تولید شدند. تعداد زیادی از سیستمهای بزرگ و پر هزینه به دلیل واگذاری اجازه کنترل محتوای سازمان به گروه های کوچکی از افراد عادی بسیار موفق شدند.

فروش CMSدر سال های ۹۶-۹۹ افزایش یافت چنانکه تقاضای زیادی برای جنبش dotcom شد و آنها بعضی از ابزارهای خبره حرفه ای خود را تولید کردند.

در سال ۲۰۰۰، جنبش dotcom فروکش کرد و CMS نیز همراه با آن از رونق افتاد. در سال های ۲۰۰۰-۲۰۰۳ اولین موج اتحاد عمده فروشان و سرعت پیشرفت کاهش یافت. اگر چه در این دوره تعدادی از فروشندگان دریافتند که بسیاری از سازمانها نیازی به ابزارهای بسیار پیشرفته ندارند- آنها به ابزاری ارزان و در عین حال مناسب نیاز داشتند. دومین موج فروشندگان CMS شروع به ارایه این ابزارها نمودند. در طول دوره دومین موج، نرم افزارهای رایگان مدیریت اطلاعات وارد شدند. در این بین وب به واسطه باز بودن، مشارکت و تواناییهای بسیار CMS توسعه یافت. اکنون یک توسعه بازاری از نرم افزارهای آزاد CMS وجود دارد. برخیاز اینها توابعی ساده و پایه ای برای سازمانهای کوچک و مستقل مهیا کردندو برخی دیگر فعالیتهای پیشرفته تر برای سازمانهای پیچیده تر.


● چرا نرم افزارهای آزادCMS اهمیت دارند؟

جنبش dotcom توجه زیادی به فروشندگان اختصاصی داشت. این مورد منجر به سرمایه گذاری عظیمی برای توسعه این سیستم ها شد. به هر حال، بسیاری از جنبه های مدیریت محتوا برای نرم افزارهای باز مناسب است. با نگاهی دقیق تر در می یابیم که :
وب در کارهای گروهی و باز پیشرفت کرد.

این هماهنگی خوبی برای مدل نرم افزار باز است: نرم افزار آزاد با کارگروهی توسعه می یابد و به توسعه دهندگان آن حقوقی اعطا می شود، این بدان معناست که نرم افزارهای آزاد CMS توانایی بالقوه ای برای پشتیبانی، ایجاد و به اشتراک گذاری مطالب گروهی در وب سایتهای گروهی دارد.


CMSبه افراد حرفه ای نیز کمک می کند.

توسعه دهندگان نیاز به مستندسازی سیستم هایشان دارند. آنها همچنین نیاز دارند تا در پروژه ها با یکدیگر تعامل داشته باشند. ابزارهای مدیریت محتوای مناسب به این امر کمک می کند، بنابراین آنها مشوقی برای توسعه و بهبود این ابزارها دارند. بسیاری از توسعه دهندگان از در اختیار قرار دادن محصولات خود خرسند هستند، مخصوصا که موجب می شود آنها بتوانند از ابزارهای دیگران استفاده کنند. این امر پایه ای برای بسیاری از پروژه های نرم افزار آزاد است.

بسیاری از سازمانهای کوچک و آگاه نیاز به مدیریت محتوا دارند. وب سایتها بزرگتر از دامنه ها و سازمانهای بزرگ و مجهز نیستند. تعداد زیادی از سازمان و افراد هستند که پایین بودن قیمت مجوزهای اولیه را بسیار جذاب می بینند.

هیچ فروشنده ای بر CMSهای تحت وب حاکمیت ندارد. حتی زمانی که اولین موج از فروشندگان، تقریبا جوان بودند و هیچ تسلطی بر بازار توسط فروشندگان نواحی دیگر وجود نداشت (مثل سیستم های ERP و یا CRM). بنابراین بسیاری از سازمانها نرم افزارهای رایگان CMS را خطری برای نوع انحصاری آن نمی دیدند.


● نرم افزارهای آزاد CMS بزرگ چه هستند؟

انواع زیادی از این دست وجود دارد. CMSها به دو دسته تقسیم می شوند:

۱) سیستمهای ساده ای که به افراد مستقل و سازمانها اجازه ایجاد محتوا و بارگذاری آسان آن را در وب سایت می دهد.

۲) سیستمهای سطح بالا و پیچیده تری که برای نصب و مدیریت به کار می روند، اما امکان همکاری تیمهای بزرگی از ویراستاران محتوا را- کسانی که در وب سایتهای مختلف کار می کنند- می دهد.

در اینجا تعدادی از بزرگترین نرم افزارهای آزاد CMS را لیست کرده ایم. این لیست جامع نیست اما به شما دیدگاهی در مورد آنچه پیرامون آن بحث شد می دهد:

▪ PHP-nuke، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] که از اولین های خانواده CMSها است، و برای اخبار و سایت های همکاری زیاد استفاده می شود.

▪ Mamvo/Joomla، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] که به دلیل سادگی استفاده از آن مورد قبول عوام قرار گرفته است.

▪ OpenCMS، [ برای مشاهده لینک ، با نام کاربری خود وارد شوید یا ثبت نام کنید ] که CMS پیچیده و به زبان JAVA است. بیشتر توسط سازمان هایی مورد قبول واقع شد که احتیاج به همکاری بین برنامه های کاربردی JAVA ی خود با وب سایت داشتند.


● چگونه یک نرم افزار آزاد CMS را انتخاب کنیم؟

معیارهای مختلفی برای انتخاب یک CMS وجود دارد. در اینجا چند نکته برای بررسی بیشتر وجود دارد:

بازدیدکنندگان سایت شما چه کسانی هستند؟ چه اطلاعاتی را با آنها به اشتراک خواهید گذاشت؟ سایت هایی با اطلاعات ساده نیاز به ابزارهای مختلفی برای پشتیبانی از فعالیتهای گروهی وسیع خود دارند. به علاوه، اگر شما سایتهای مختلفی برای بازدیدکنندگان متفاوت دارید، نیاز به ابزارهای پیشرفته بیشتری خواهید داشت.


● چند نفر سایت را مدیریت خواهند کرد؟

اگر که شما تنها گرداننده سایت هستید، بنابراین نیازی به مکانیزم های کارهای گروهی و جریان کاری پیچیده نخواهید داشت. تیم های بزرگتر نیاز به این قبیل ابزار دارند.

● افراد سازمان شما به چه نوع تعاملاتی عادت کرده اند؟

اگر که افراد گروه شما قرار است که از پروسه ها و کنترلهای قراردادی استفاده کنند، جریان کاری بسیار ساختارگرا را خواهند پذیرفت. در سازمان هایی غیر رسمی اگر یک CMS ای این امر را تحمیل کند، ممکن است به یک فاجعه تبدیل شود.


● آیا شما نیاز به وب سایتی دارید که با دیگر برنامه های کاربردی کامل شود؟

برای مثال اگر شما احتیاج به نمایش لیست صورت کالا دارید، به سیستم واسطی که CMS را پشتیبانی کند نیز نیاز دارید.


● چه مهارتهایی در پشتیبانی از CMS دارید؟

هر CMS ای احتیاج به فضایی برای استقرار دارد و نیاز به کارهایی مثل پشتیبان گیری خواهد داشت. CMS ای انتخاب کنید که با تواناییها و مهارت های شما و یا همکارانتان سازگاری داشته باشد.


● آیا انجمن فعالی در این زمینه وجود دارد؟

سیستمهای نرم افزار آزاد هنگامی پیشرفت می کنند که یک انجمن فعال آنها را توسعه داده و به سوالات یکدیگر پاسخ دهند. CMS را انتخاب نکنید مگرآنکه با گروه پشتیبانی آن سازگاری داشته باشید.

توجه داشته باشید که این لیست با افراد و محتوا شروع شد. در انتخاب یک CMS، با فناوری شروع نکنید. بر مخاطبین خود و اطلاعاتی که با آنها به اشتراک خواهید گذاشت، تمرکز کرده و سپس ابزاری برای نیل به این هدف بیابید.


● نرم‌افزارهای آزاد CMS چه هدفی دنبال می کنند؟

ما هم اکنون قاطعانه به سمت سومین موج از CMSها می رویم . نرم افزارهای آزاد CMS این موج را به دو سمت هدایت می کنند:


۱) اولی ایجاد محتوا و همکاری شخصی که با ابزارهایی شبیه Wiki و Blogها در حال حرکت رو به جلو است.

بسیاری از این ابزارها از ابتدا به عنوان برنامه کاربردی مستقل توسعه یافتند و هنگامی که اشکالات آنها به سرعت آشکار شد، به صورت گروه های بزرگتر CMS متحد شدند. این اتفاقی است که می افتد و CMS های آزاد به تولید قابلیتهای جدید برای سیستم های مدیریت محتوای شخصی ادامه می دهند.

۲) ثانیاً بسیاری از نرم افزارهای آزاد CMS سطح بالا در حال توسعه قابلیتها برای مدیریت دیگر اطلاعات مشارکتی هستند. سازمانها در حال افزایش قدرت مدیریت زیاد اسناد، رکوردهای مالی و حقوقی، پستهای الکترونیکی و دیگر اطلاعات هستند که افراد می سازند. هدف مدیریت اطلاعات ابزاری است که توسط CMS تهیه می شود تا بتوان منابع را به اشتراک گذاشت و ارتباط آشکاری بین اسناد ساختارهای جریان کاری و کارهای گروهی ایجاد کرد. نرم افزارهای آزاد CMS شروع به هماهنگی و همکاری ابزارهای خود برای مقابله با این چالش نموده اند.