تصور كنيد! iPhone؛ براي انقلابي دوباره
وسوسه iPhone
تقريباً مي‌توان گفت iPhone از لحاظ زماني بيش از ساير محصولات اپل موضوع داغ شايعات بوده و از اين لحاظ ركوردار است. درواقع از سال‌ها قبل كه اپل اين نام را به عنوان يك علامت تجاريِ ثبت شده بين‌المللي تصاحب كرده بود، 1 اين تصور وجود داشت كه شايد روزي اپل به توليد تلفن‌هاي همراه نيز روي بياورد.
به‌اين‌ترتيب، طي دو سه سال اخير اين شايعه به تناوب شنيده مي‌شد و در عين حال به‌رغم اين پيشينه تاريخي طويل اپل نيز در يكي از موفقيت‌آميزترين پرده‌پوشي‌هاي خود همچنان توانسته بود تا آخرين لحظات پيش از معرفي، صحت يا پوشالي بودن چنين شايعه‌اي را مخفي نگه دارد.
دليل آن‌كه بايد اين پنهان‌كاري را موفقيت‌آميز ناميد آن است كه توسعه چنين محصولي صرفاً توسط اپل امكانپذير نبود و نياز به كار مشترك روي چنين محصولي وجود داشت. در كنار اين، بحث اپراتوري كه وظيفه ارائه خدمات آن را بر‌عهده بگيرد و موضوعاتي از اين دست، محرمانه نگهداشتن توسعه آن را نيز بسيار دشوار مي‌كرد، اما اپل در نهايت از پس اين كار بر‌آمد؛ كاري كه البته به لطف تقويت روش‌هاي امنيتي در اين شركت امكانپذير شده بود.
چه آن‌كه در اين راستا گفته مي‌شد برخي از مديران ارشد اپل در همايش سخنراني جابز و هنگام معرفي iPhoneنجوا‌كنان از اين سخن مي‌گفتند كه اولين بار است چنين محصولي را مشاهده مي‌كنند! حتي مديران ارشد ياهو و گوگل كه در كار توسعه نرم‌افزار براي تلفن همراه اپل مشاركت داشته‌اند نيز تا لحظاتي پيش از معرفي رسمي آن نمي‌دانستند كه در حال ساخت برنامه براي چه چيزي هستند.
در عين حال وجود يك تفاوت عمده ميان مك‌ورلد 2007 با اين همايش در چند‌سال اخير تقريباً از يك هفته پيش از شروع آن مشخص شده بود؛ اپل يك هفته پيش از آغاز مك‌ورلد و در اقدامي كه فقط پيش از وقايع سرنوشت‌ساز تاريخ اين شركت روي مي‌دهد، صفحه خانگي سايت خود را تغيير داده و ضمن قراردادن تصوير بزرگي از آرم شركت كه از پشت به آن نورتابيده شده بود، اين جمله را در بالاي صفحه قرار داده بود: «سي سال نخست تنها يك شروع بود. به سال 2007 خوش آمديد.»
طراحي به سبك اپل
iPhone يك تلفن Quad-band با پشتيباني از شبكه‌هاي GSM و EDGE است كه دو عملكرد عمده ديگر نيز دارد. اين دستگاه در واقع يك آي‌پاد و نيز ابزاري براي اتصال به اينترنت است. تلفيق اين سه ويژگي با استفاده از مهارت‌هاي طراحي اپل و ابداعات انحصاري اين شركت، منجر به طراحي و توليد محصولي شده است كه از همان نگاه اول توجهات را به خود جلب مي‌كند.
يك صفحه نمايش 5/3 اينچي با وضوح 320*480 پيكسل و تراكم 160 پيكسل در اينچ (ppi) اغلب سطح رويي iPhone را به خود اختصاص داده است. دو بخش بالا و پايين نمايشگر كه همچون نمونه سياهرنگ آي‌پاد از جنس پلاستيك و به رنگ سياه با لايه‌اي براق است، ظاهري ساده و جذاب به iPhone بخشيده‌اند.
تنها دكمه فيزيكي سطح رويي دستگاه در پايين نمايشگر تعبيه شده است و مهم‌ترين كاربرد آن، بازگشت به صفحه اصلي رابط گرافيكي iPhone است. درواقع تعبيه يك صفحه نمايش لمسي در اين تلفن و استفاده از يك رابط گرافيكي و لمسي ويژه تعامل با آن را از طريق همين صفحه نمايشگر و بدون نياز به كليدهاي فيزيكي براي اعداد و حروف امكانپذير ساخته است.
iPhone به لحاظ ابعاد كمي بلندتر از نمونه استاندارد آي‌پاد است، اما از نظر عرض و ضخامت تقريباً مشابه آن است. به‌رغم پيچيدگي‌هاي سخت‌افزاري iPhone، ضخامت آن تنها 6/11 ميلي‌متر است و همين ضخامت اندك آن را به يكي از نازك‌ترين تلفن‌هاي هوشمند همراه تبديل كرده است.
سطح پشتي و جانبي iPhone از جنس آلومينيوم و با پرداختي صيقلي است. البته بخش پاييني سطح پشتي از جنس پلاستيك و سياهرنگ است. يك دوربين دو مگاپيكسلي نيز در گوشه بالاييِ سطح پشتي دستگاه تعبيه شده است. در لبه فوقاني يك درگاه 5/3 ميلي‌متري هدفون و دكمه sleep/wake قرار دارد.
لبه پايين دستگاه نيز به رابط آي‌پاد، بلندگو و ميكروفون اختصاص يافته است. در لبه سمت چپ iPhone نيز دكمه‌هاي كم يا زياد كردن صدا و نيز قطع يا پخش صداي زنگ آن قرار گرفته‌اند.
يكي از ويژگي‌هاي جالب iPhone، بهكارگيري يك سنسور ويژه براي صرفه‌جويي در مصرف برق در آن است. با استفاده از اين سنسور به‌محض اين‌كه iPhone را به گوش خود نزديك مي‌كنيد، نمايشگر آن خاموش مي‌شود تا از مصرف بيهوده برق و كاهش زمان در حال كار دستگاه جلوگيري شود.
از نظر سخت‌افزاري iPhone يك سيستم پيشرفته محسوب مي‌شود. در اين دستگاه از يك پردازنده با معماري ARMساخت شركت سامسونگ استفاده شده است. به‌علاوه، يك DSP نيز براي پردازش جلوه‌هاي ويژه بي‌درنگ در اين دستگاه به‌كار رفته است تا كاربر در هنگام كار با iPhone وقفه و تأخيري احساس نكند.
بهكارگيري ماجول بلوتوث 2 و تراشه واي‌فاي قابليت‌هاي شبكه‌اي تلفن همراه اپل را كامل مي‌كنند، اما استفاده از حافظه‌هاي فلش چهار و هشت گيگابايتي در دو نمونه معرفي شده iPhone تكميل‌كننده ويژگي‌هاي سخت‌افزاري آن است. البته اين‌ها فقط بخشي از ماجرا است. در واقع بخش مهمي از جذابيت‌هاي iPhone در سيستم نرم‌افزاري و تعاملي آن نهفته است.
رابط بصري ملموس!
يكي از مهم‌ترين مشكلات تلفن‌هاي هوشمند امروزي در نحوه تعامل با آن‌ها نهفته است. قلم‌هاي ويژه، صفحات كليد، نمايشگر‌هاي لمسي و بسياري از فناوري‌هايي كه تاكنون براي ايجاد يك روش ارتباطي كار‌آمدتر با تلفن‌هاي هوشمند، سلولي، PDAها و ديگر دستگاه‌هاي كوچك ديجيتال به كار گرفته مي‌شوند، همچنان به اندازه كافي تكامل نيافته‌اند و از اين‌رو بسياري از شركت‌ها سرگرم تلاش براي تغيير اين وضعيت هستند. داعيه اپل تحول اين وضعيت با استفاده از يك راه‌حل يكپارچه نرم‌افزاري و سخت‌افزاري منحصربه‌فرد است.
اپل در iPhone از نسخه ويژه‌اي از سيستم‌عامل Mac OS X استفاده كرده است. با اين حساب همه خلاقيت‌هايي كه طي ساليان دراز در رابط بصري اين سيستم‌عامل به كار رفته است، به شكلي بهينه شده براي يك دستگاه جيبي با صفحه نمايش كوچك قابل استفاده است.
اپل با استفاده از تجربيات خود كه حاصل سال‌ها كار روي محصولاتي چون آي‌پاد، MAC OSX و شايد پيش از همه اين‌ها نيوتن، است توانسته است يك رابط گرافيكي بسيار كارآمد و خوش‌ظاهر طراحي كند كه با استفاده از فناوري‌هاي سخت‌افزاري iPhone، تجربه كار با چنين محصولاتي را به سطحي جديد ارتقا خواهد داد.
در اين ميان به كارگيري فناوري‌هاي انحصاري ثبت شده، نقشي كليدي را در اين روش نوين تعاملي ايفا مي‌كنند. يكي از مهم‌ترين اين فناوري‌ها در امكان كار با iPhone از طريق قرار دادن دو انگشت روي نمايشگر آن نمود پيدا مي‌كند.
برخلاف روش‌هاي تعاملي لمسي كنوني كه فقط يك تماس (لمس با يك انگشت) را تشخيص مي‌دهند، سيستم تعاملي اپل براي تماس‌هاي همزمان بيشتر نيز كنش‌هاي جديدي تعريف كرده است. همين امر دنياي كار با iPhone را كاملاً متحول مي‌كند. براي درك بهتر اين قابليت‌ها در ادامه مطلب مثال‌هايي از مزاياي اين فناوري مطرح خواهند شد.
البته براي آشنايي بهتر بد نيست سري به پايگاه وب اپل بزنيد و نمايشي از نحوه كار با iPhone را تماشا كنيد.
به اين ترتيب، استفاده از Mac OSX به عنوان سنگ بناي نرم‌افزاري iPhone راه را براي ارائه نرم‌افزارهايي چون مرورگر safari، تقويم و widgetهايي چون نمايش‌دهنده وضعيت آب‌‌وهوا، نمايش‌دهنده وضعيت سهام و ... را فراهم كرده است، اما در ادامه به شكلي جزئي‌تر به مهم‌ترين قابليت‌هاي iPhone نگاهي خواهيم داشت.
iPhone يك تلفن است!
همان‌طور كه پيشتر اشاره شد، iPhone از شبكه‌هاي GSM ،EDGE پشتيباني مي‌كند. نخستين نكته قابل توجه در اين‌جا عدم پشتيباني iPhone از شبكه‌هاي G3 است. اپل انتخاب اين شبكه‌ها را گستره كاربرد آن‌ها را در سراسر دنيا عنوان مي‌كند و در عين حال مي‌گويد كه در آينده از شبكه‌هاي سريع‌تر G3 نيز پشتيباني خواهد كرد. (برخي كارشناسان بر اين باورند كه پشتيباني از G3 در مدل‌هاي كنوني iPhone از طريق ارتقاي نرم‌افزاري ميسر خواهد بود.)
كرير اين تلفن هوشمند در ايالات متحده شركت cingular خواهد بود. در واقع اپل طي قراردادي انحصاري با اين شركت نخستين نسل از تلفن‌هاي خود را همراه با سرويس كه به مدت دو سال از سوي cingular ارائه مي‌شود، عرضه خواهد كرد.
برقراري ارتباط تلفني از طريق يك صفحه شماره‌گيري مجازي صورت مي‌گيرد. درعين حال با استفاده از فهرست تلفن‌هاي ثبت شده نيز به راحتي مي‌توان شماره‌هاي مورد نظر را انتخاب نمود و تماس برقرار كرد. اپل امكان گفت‌وگوي سه نفره را نيز در iPhone گنجانده است.
به منظور ارسال SMS يك نرم‌افزار پيغام‌رساني فوري كه از نظر ظاهري شبيه iChat است، در دسترس است. از طريق صفحه‌كليد مجازي آن مي‌توان به ارسال پيغام پرداخت.
برنامه هوشمند تشخيص كلمات كه در اين نرم‌افزار تعبيه شده است، علاوه بر حدس زدن كلمه مورد نظر شما، پس از تايپ چند حرف از آن، اشتباهات معمولي مانند تايپ جابه‌جاي دوحرف را به طور خودكار اصلاح مي‌كند. در نظر داشته باشيد كه به‌رغم شباهت ظاهري پيغام‌رساني فوري iPhone به iChat، اين نرم‌افزار براي ارسال پيغام از همان سرويس SMS اپراتور شبكه استفاده مي‌كند.
iPhone؛ يك پخش‌كننده چند‌رسانه‌اي
طبيعتاً يكي از جذاب‌ترين ويژگي‌هاي iPhone قابليت استفاده از آن به عنوان آي‌پاد است. تعبيه حافظه‌هاي فلش چهار و هشت گيگابايت در آن در كنار يك رابط كاربري جذاب كار كردن با آن به عنوان يك پخش‌كننده فايل‌هاي صوتي و تصويري را حتي از نمونه‌هاي فعلي آي‌پاد جذاب‌تر مي‌كند. فهرست‌هاي پخش از طريق حركت عمودي انگشت روي نمايشگر iPhone قابل پويش هستند.
iphone
نمايشگر ال‌سي‌دي
5/3 اينچ با وضوح 320*480
(160 پيکسل در اينچ)
سيستم عامل
Mac OS X
ظرفيت ذخيره‌سازي
چهار/هشت گيگابايت
(حافظه فلش)
پشتيباني از شبکه‌هاي GSM
Quad-band
(850، 900، 1800 و 1900 مگاهرتز)
شبکه‌هاي بي‌سيم
Wi-Fi (استاندارد 802.11b/g)
بلوتوث2، EDGE
دوربين
دو مگاپيکسل
مدت زمان کار با باتري
پنج ساعت در حالت مکالمه، تماشاي ويديو، مرور وب
شانزده ساعت در حالت پخش موسيقي
ابعاد
115 ميلي‌متر طول، 61 ميلي‌متر عرض، 6/11 ميلي‌متر ضخامت
وزن
135 گرم
قيمت
499 دلار براي مدل مجهز به حافظه چهار گيگابايتي
599 دلار براي مدل مجهز به حافظه هشت گيگابايتي
به منظور سهولت استفاده بيشتر طراحان اپل عناوين فهرست‌هاي متني مختلف را تا حد امكان به سمت لبه‌هاي صفحه نمايش iPhone منتقل كرده‌اند تا بتوان از بخش‌هاي مياني نمايشگر براي كنترل آن استفاده نمود.
هنگام پويش منوهاي كنترل آي‌پاد آيكون‌هايي چون videos ،songs ،Artists ،playlist و ... در پايين صفحه ظاهر مي‌شوند. يك فهرست الفبايي نيز براي دسترسي سريع به موارد مورد نظر وجود دارد.
يكي از جالب‌ترين ويژگي‌هاي iPhone از طريق تعبيه يك سنسور شتاب‌سنج در آن حاصل شده است. اين سنسور به نحوي برنامه‌ريزي شده است كه متناسب با تغيير وضعيت فيزيكي iPhone از حالت خوابيده (Landscape) به ايستاده (Portrait) و بر‌عكس، نحوه‌نمايش تصاوير را تغيير مي‌دهد. به‌عنوان مثال، هنگام تماشاي عكس عريض در حالتي كه iPhone را به حالت ايستاده گرفته‌ايد، نوارهاي سياهرنگي در بالا و پايين هر عكس مشاهده خواهيد كرد.
براي مشاهده بزرگ‌تر عكس به‌گونه‌اي كه ديگر نوارهاي سياهرنگ نيز ديده نشوند و تمام عكس نيز قابل رويت باشد، كافي است iPhone را بچرخانيد و آن را به حالت خوابيده در دست بگيريد. همين! نه به فشردن كليدي نياز است و نه هيچ كار اضافه ديگري. به اين مي‌گويند يك روش اپلي!
اين قابليت در زمان استفاده از iPhone به‌عنوان آي‌پاد نيز كاملاً مفيد است. هنگامي كه آن را از حالت ايستاده به حالت خوابيده در دست مي‌گيريد، مرورگر آي‌پاد به‌طور خودكار محيط جست‌وجوي coverflow را نمايش مي‌دهد كه به سادگي و با حركت افقي انگشت روي نمايشگر مي‌توانيد ميان پوشش‌هاي جلد سي‌دي‌هاي مختلف جست‌وجو نماييد و موارد مورد نظر خود را انتخاب كنيد.
استفاده از iPhone براي مرور وب
قابليت اتصال به اينترنت يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي iPhone است. اپل با تعبيه مرورگر safari در iPhone امكان مرور صفحات اينترنت به وسيله اين دستگاه را فراهم كرده است. با باز كردن يك صفحه وب روي نمايشگر iPhone نسخه كوچك شده‌اي از تمام آن صفحه را مشاهده خواهيد كرد. دوبار ضربه زدن با انگشت روي ناحيه‌اي از صفحه كه مي‌خواهيد آن را بزرگ‌تر ببينيد، باعث بزرگ‌نمايي آن ناحيه مي‌شود.
البته روش ديگري كه براي اين‌كار وجود دارد، استفاده از سيستم تعامل با تماس همزمان دو انگشت است. براي بزرگ‌تر كردن تصوير كافي است دو انگشت خود را طوري روي صفحه حركت دهيد كه از يكديگر دور شوند؛ همين. از اين ساده‌تر نمي‌‌شود! براي كوچك‌تركردن يك تصوير نيز كافي است عكس اين روش عمل كنيد. دو انگشت خود را روي نمايشگر به هم نزديك كنيد.
يكي از قابليت‌هاي جالب iPhone، سازگاري با سرويس‌هاي ايميل ياهو و گوگل است. اين دو شركت در توسعه اين قابليت براي iPhone با اپل همكاري كرده‌اند. نكته قابل توجه ديگر، سازگاري و يكپارچگي سرويس Google Maps با iPhone است. حال قابليت بزرگ‌نمايي و كوچك‌نمايي نقشه‌ها با استفاده از تماس دو انگشت را تصور كنيد!
نكات ديگر
به عنوان تجهيزات جانبي اپل يك Earphone مجهز به ميكروفون و كليدي براي رد يا پاسخ به يك تماس نيز عرضه خواهد كرد. دومين وسيله جانبي، يك هدست بي‌سيم است كه از استاندارد بلوتوث 2 براي انتقال صدا استفاده مي‌كند. اپل مدعي است كه در حالت شارژ كامل باتري، مي‌توان تا شانزده ساعت به شنيدن موسيقي پرداخت يا تا پنج ساعت به تماشاي ويديو، برقراري ارتباط تلفني يا گشت‌زني در اينترنت پرداخت.
البته صحت اين ادعا پس از عرضه آن مشخص خواهد شد. نكته مهم درباره باتري iPhone غير‌قابل تعويض بودن آن است. اپل همچون نمونه‌هاي مختلف آي‌پاد قابليت تعويض باتري را فداي طراحي ظريف و استادانه iPhone كرده است.
نكته ديگر در مورد iPhone آن است كه نمي‌توان از آهنگ‌هاي موجود در iTunes به عنوان صداي زنگ موبايل استفاده كرد. اين مسئله احتمالاً به دليل محدوديت‌هاي قانوني اعمال شده از سوي شركت‌هاي ضبط موسيقي است.
منطبق‌سازي محتواي iPhone با كامپيوتر از طريق iTunes صورت مي‌گيرد. با اين حال بايد ديد كه آيا اين كار صرفاً از طريق نرم‌افزار پخش اپل صورت خواهد گرفت يا اين‌كه اپل راهكارهاي نرم‌افزاري ديگري را نيز براي اين‌كار ارائه خواهد كرد.
نكته مبهم ديگر درباره iPhone، قابليت برقراري ارتباط صوتي از طريق VoIP است. طبيعتاً چنين قابليتي به موافقت اپراتور iPhone نيز بستگي خواهد داشت؛ چرا كه در تغيير درآمد اين شركت نيز تأثير خواهد گذاشت.
اما موضوع مهم‌تر درباره iPhone، امكان توسعه نرم‌افزار براي آن است. اپل در نخستين واكنش نسبت به اين پرسش قابليت توسعه نرم‌افزار از سوي شركت‌هاي ديگر را تقريباً منتفي و در خوشبينانه‌ترين حالت بسيار محدود دانسته است و دليل اين برخورد بسته را عدم تمايل به درگير شدن با مسئله ناسازگاري و بروز اشكالا‌ت نرم‌افزاري مشابه دنياي كامپيوترهاي شخصي مي‌داند.
به زعم اپل، عدم توسعه نرم‌افزار در يك محيط بسته و كنترل شده منجر به از دست رفتن تجربه كاربري مناسبiPhone و ايجاد اشكال در عملكردهاي اصلي آن خواهد شد.
به هر حال اپل گام بزرگ ديگري را براي گسترش قلمرو فعاليت‌هاي خود و نفوذ به بازار محصولات خانگي و سرگرمي برداشته است و درنظر دارد تا پايان سال 2008 ميلادي با فروش ده ميليون iPhone حدود يك درصد بازار تلفن‌هاي هوشمند را از آن خود كند؛ برنامه‌ريزي‌اي كه البته تحقق آن به عوامل مختلفي از جمله چگونگي و زمان توزيع اين محصول در خارج از ايالات‌متحده نيز بستگي خواهد داشت. به گفته اپل iPhone در ايالات متحده در ماه ژوئن، در اروپا در سه ماهه چهارم سال 2007 و در آسيا در سال 2008 توزيع خواهد شد.
در انتها بايد گفت كه با عرضه iPhone بسياري از ابهامات و جزئيات ديگر اين محصول مشخص خواهد شد. بنابراين فعلاً نمي‌توان در مورد آن قضاوت كرد. فعلاً تنها يك چيز مشخص است: iPhone نيامده جنجالي در دنياي تلفن‌هاي هوشمند ايجاد كرده است.
پي‌نوشت:
1- مدت كوتاهي پس از آن كه اپل iPhone را در مك‌ورلد معرفي كرد، جنجال بزرگي بر سر اين نام درگرفت. سيسكو اعلام كرد كه اين نام تجاري در ايالات متحده از سوي اين شركت ثبت شده است. اين ادعا صحت دارد و سيسكو اين نام را در اين كشور به ثبت رسانده است. همين موضوع سبب شده است تا اين شركت، اپل را به شكايت حقوقي تهديد كند.
در عين حال با توجه به اين‌كه اپل اين نام را در خارج از ايالات متحده به ثبت رسانده است، دو شركت سرگرم مذاكره براي حل اين مشكل هستند.
