ازن تراپی چیست ؟

● تعریف کلی :
ازون (Ozone) کلمه یونانی است به معنی «بو» و بالاحض «بو تند» اطلاق می شود. اوزن ( ) مولکولی با اتم سه اتم اکسیژن است مولکول اکسیژن ( ) دارای دو اتم اکسژن است اما تفاوت در یک اتم اکسیژن در این دو مولکول تفاوتهای اساسی را در این دو مولکول بوجود آورده است.
● چرخه ازون
در استراتوسفر ( Stratospher ) مولکول های تازه اوزن مدام با واکنشهای شیمیایی و دریافت انرژی لازم از پرتوهای خورشید ، به مولکول و اتم اکسیژن تجزیه می شوند (O۳&#۶۱۶۶۴; O۲ + O) . این اتمهای اکسیژن که بسیار فعالند، طی مدت زمان کوتاهی کمتر از کسر ثانیه ، از هم جدا و به مولکولهای اکسیژن متصل می شوند و تشکیل مولکولهای سه اتمی اکسیژن ، یعنی ازون ، می‌دهند. غیر از این چرخه طبیعی ، طی واکنشهایی با ازت و هیدروژن و کلر تولید شده در سطح و رها شده به اتمسفر ، از بین می‌رود.
● اهمیت ازون در حیات بشر
اگر فضانوردی ، در ارتفاع زیاد ، به این سیاره خانه ما نظاره کند، نوار نازک آبی رنگی که دور زمین را فراگرفته ، نظرش را جلب خواهد کرد. این پوشش شفاف ، حیات را در جو زمین تأمین می‌نماید. حیات ، بصورتی که ما می‌شناسیم، تنها با پوشش حفاظتی ازون میسر می‌شود. بدون وجود اوزن ادامه ی زندگی امکان ناپذیر است. تشعشعات خورشیدی ، یکنواخت نیست. این تشعشعات ، شامل اشعه‌ای به نام اشعه ماورای بنفش است.
چنانچه تمامی این تشعشعات به سطح زمین می رسید، وجود حیات در روی زمین امکان ناپذیر است. زیرا این تشعشعات حامل مقدار زیادی انرژی مرگ‌زا برای موجودات زنده است. خوشبختانه تنها بخش ناچیزی از اشعه ماورای بنفش خورشید به سطح زمین می‌رسد. قسمت اعظم این اشعه ، انرژی خود را در ارتفاع ۲۰ تا ۳۰ کیلومتری سطح زمین و در جو آن از دست می‌دهد. در این عمق از جو فراگیرنده زمین، مقادیر متنابهی ازون موجود است و این ازون، اشعه ماورای بنفش را جذب می کند.
● رایحه تازگی بعد از رعد و برق
پس از رعد و برق ، تنفس شما با آسودگی بیشتری صورت می‌گیرد. هوا پاکیزه و مملو از تازگی است. علت این است که رعد و برق ، باعث تولید گاز اوزن در جو می شود و همین گاز است که هوا را تازه‌تر می‌نماید.
● انسان و نابودی لایه اوزن
فعالیت انسانها بر روی زمین در سپر حفاظتی اوزن ، اثر می‌گذارد. از نیمه قرن بیستم ، فعالیت انسان روی زمین موجب بروز ضایعاتی در لایه اوزن شده و به نظر می‌رسد که حیات روی کره زمین در معرض مخاطره قرار گرفته است. در واقع انسان ناخواسته هوا را با مواد شیمیایی آلوده می‌کند و سپر حفاظتی خود را از بین می‌برد. در اواسط دهه ۱۹۷۰ ، دانشمندان به امکان تاثیر پرواز هواپیماهای سریع السعیر و یا فوق سرعت صوت و مواد شیمیایی موجود در قوطی‌های عطر پاش روی لایه اوزن پی بردند.
هواپیماهای مافوق صوت ، در ارتفاعات بسیار زیاد که هوا رقیق‌تر و مقاومت آن در برابر بدنه هواپیما کمتر است ، پرواز می‌کنند و ازت فعال موجود در دود خروجی از موتور هواپیما اثر ضایع کننده بر روی لایه اوزن دارد. گازهای کلرو فلوئورو کربن (CFC) نیز که در خنک کننده ها و دستگاههای تهویه مورد استفاده قرار می‌گیرد، روی اوزن استراتوسفری خطرناک می‌باشد. هر اتم کلر آزاد شده از این گازها ، حدود یک صد هزار مولکول اوزن را ضایع می‌کند و با مصرف این گازها طی یک دهه مقادیر زیادی ازون از بین رفته و تراکم این گاز در استراتوسفر کاهش یافته است.
● نقش ازون در ضد عفونی آب
آبی که می‌آشامیم، کلریزه است. این آب مضر است، در حالی که طعم آن نیز نامطبوع‌تر از طعم آب چشمه است. آب آلوده به ازون ، عاری از هر گونه باکتری زیان‌آور است و طعم آن نیز بر ذایقه ، خوشایندتر است.
● مضرات گاز ازون
ازون از واکنش با مواد شیمیایی آلوده کننده‌ای که در سطح زمین ، تولید و متصاعد شده‌اند، دوباره وارد تروپسفر (Tropospher) می‌شود و به سطح زمین می‌رسد. در این حالت ، ازون نقش مخرب و آلوده کننده دارد. چون همراه با مواد شیمیایی دیگر بافتهای حیاتی ، حیوانی و گیاهی را به شدت ضایع می‌کند. ازون ، در ارتفاع کم از سطح زمین ، همراه دود و بخار موجود در هوا در بسیاری از شهرهای بزرگ و صنعتی جهان ، موجب تشدید آلودگی می‌گردد. ازون در نقاط پایین اتمسفر یعنی تروپسفر ، مانند گازهای گلخانه‌ای عمل می‌کند و افزایش تراکم آن در این ناحیه در بالا بردن حرارت عمومی کره زمین موثر است (گرم شدن زمین).
"ازن سطح زمین" مقاومت بدن را کاهش می دهد و موجب سرماخوردگی و ذات الریه، آسیب دیدگی بافت ریه، تپش قلب، بیماری های ریوی و گلودرد می شود.
سلامت کودکان، افراد مسن و کسانی که سابقه بیماری های قلبی، ریوی و آسم دارند به شدت "توسط ازن سطح زمین" که بسیار خطرناک است تهدید می شود حتی افراد سالم که تمرینات سخت و سنگین انجام می دهند و کارگرانی که در فضاهای باز کار می کنند هم ممکن است تاثیرات مضر "ازن" را تجربه کنند.
ازن در هوای تهران نیز زیاد یافت می شود این گاز یک ماده اکسید کننده قوی با قابلیت واکنش زیاد است فعالیت شیمیایی بالای ازن موجب بروز مشکلاتی از قبیل از بین رفتن بافت ریه و کاهش عملکرد و حساس شدن آنها نسبت به سایر آلاینده ها می شود. وجود ازن در هوا موجب بروز ناراحتی هایی در افراد مسن ، مبتلا به بیماری های تنفسی و کودکان می شود. قرار گرفتن ۶ تا ۷ ساعت در برابر غلظت پایین این گاز باعث کاهش توان ریه ها ، توام با عوارضی مانند درد قفسه سینه و سرفه می شود
● ازن تراپی چیست ؟
ازن مورد استفاده در علم پزشکی میبایست ازن خالص باشد، میزان غلظت ازن میبایست بین ۱-۱۰۰ µg/ml باشد.
میزان ازن مورد استفاده در ازن تراپی میبایست توسط پزشک تعیین گردد. در ازن تراپی ازن مورد استفاده بلحاظ خصوصیت باکتری کشی، قارچ کشی و بازدارنده رشد ویروسی خود بعنوان ضدعفونی کننده زخمها و در معالجه بیماریهای باکتریای و قارچی استفاده میگردد.
از دیگر خصوصیات ازن میتوان بعنوان تسریع کننده چرخه گردش خون و معالجه عارضه های موجود در دستگاه yaralar گردش خون نام برد. ازن اگر در میزان کم استفاده گردد؛ میتوان بعنوان ماده تقویت کننده بدن از آن نام برد، با استفاده ازن سلولهای دفاعی بدن سلولهای پیام آوری بنام سیتوکین در بدن تولید میکند ، وظیفه این (Messenger) رساندن اطلاعات بصورت زننجیره ای به تمامی قسمت دفاعی بدن میباشد.
● عمومأ ازن تراپی در کدامین بیماریها اعمال میگردد:
عمومأ ازن تراپی وضعیتهای پاتولوژیکی را بهبود بخشیده و یا بطور کلی معالجه میکند. در این خصوص بسیار مقاله و تحقیق مشاهده شده است، همچنانکه در اروپا انجمنی تحت عنوان (Medical Society for Ozone Application in Prevention and Therapy) تاسیس گشده است. در این روش اطمینان، عملی بودن، موثر بودن و ارزان بودن بچشم میخورد.
از بیماریهای که بدین روش معالجه میگردد میتوان از :
▪ نارسائی گوارشی
▪ آنتی ایجینگ و استرسهای روزمره
▪ تقویت و افزایش مقاومت بدن سالمندان
▪ معالجه چشم و تقویت در بینائی سالمندان
▪ معالجه سرطان ؛ البته ازن به تنهای در معالجه سرطان موثر نمیباشد بلکه با استفاده از ازن سلولهای بدن تقویت شده و به روش معالجه اصلی سرطان کمک مینماید.
▪ معالجه قارچهای و لزیونهای پوستی
▪ معالجه زخمهای عفونی بخصوص زخمهای که بابستری شدن طولانی در بیمارستانها بوجود میاید
▪ معالجه بیماریهای روده ای همچون کولیت و پروکتیتیس
▪ معالجه بیماریهای با منشا ویروسی( Herpes simplex (facial herpes), herpes zoster (shingles))
▪ معالجه بیماریهای کبدی(Hepatit A, B, C)
▪ معالجه بیمریهای مفصلی
▪ معالجه رماتیسم و پلی آرتریتهای مزمن
در معالجه بیماریهای فوق ازن تراپی همراه با دستورات پزشک معالج میتواند مفید باشد ولی به تنهایی و خارج از دستور پزشک توصیه نمیگردد.



دکتر نریمان عزتی،دکتر رامین عزتی، سیما دخ

بانک مقالات فارسی