انواع صفحه كليدهای كامپيوتری
قطعا پيشرفت همگام نرم‌افزار و سخت‌افزار، شرط لازم براي توسعه همه جانبه IT است و در اين بين اگر يكي از بخش‌ها دچار نقصان شود، به طور حتم بخش ديگر نيز متضرر خواهد شد. امروزه كه توليد تجهيزات كامپيوتري رشد روزافزوني پيدا كرده است، صفحه كليدها نيـــز با پيروي از اين قاعــده، تنــوع بسياري يافته‌اند. در اين مقاله قصـــد داريــم 5 مدل از صفحه كليدها را كه هر كدام كاربردهاي مختلفي دارند، به طور مختصر معرفي كنيم.
اگر شما از آن دستـــــه افرادي هستيد كه مايليد هر از چند گاهـــــي دور از مانيتور خود در پشت ميــز كامپيوتر بنشينيد يـــا از مرتب كردن مداوم سيم‌هـــــا و كابل‌هاي به هم گره خـــــورده پشت كامپيوتر خسته شده ايد، خريد يك صفحه كليد بي‌سيم برايتان مفيد خواهد بود.
صفحه كليدهــاي بي‌سيم دقيقا همانند صفحه كليدهاي معمولي عمل مي‌كننـــــد با اين تفاوت كه در نوع بي‌سيم، داده‌هاي تايپـــــي از طريق پرتوهاي مادون قرمـــــز به كامپيوتر منتقل مي‌شوند. در واقع به هنگام تايپ، پرتويي از اطلاعـــــات از صفحه كليد به يك دستگاه گيرنده متصل بـــــه كامپيوتر فرستاده مي‌شود. استفاده از اين نوع صفحه كليد باعث مي‌شود تا حداقل يك سيم از سيم‌هاي به هم گره خورده كامپيوتر شما كم شود. همچنيـن خريد ماوس بي‌سيم به همراه صفحه كليد بي‌سيم در بين خريداران متـــــداول است تا بدين ترتيب دو تا از سيم‌هاي پشت ميز كامپيوتر كاهش يابند.
فناوري بي‌سيم به شما اين امكان را مي‌دهد تا ماوس يا صفحه كليد بي‌سيم خود را در مكان‌هايي قرار دهيد كه دستيابي بـــــه آن موقعيت‌ها از طريق صفحه كليد معمولي امكان‌پذير نيست؛ بـــــا اين وجود گيرنده مادون قرمز بايد جايي گذارده شود كه پرتوي مادون قرمز را به راحتي دريافت كند. البتـــــه مقدار و اندازه اين فاصله بستگي به مدل صفحه كليد بي‌سيم شما دارد، پس قبل از خريد، كالاي مورد نظر را از اين لحاظ به دقت بررسي كنيد. در ضمن به اين نكتـــــه توجه داشته باشيد كه اگر صفحـــــه كليد بي‌سيم در مسير مناسب و در راستاي گيرنده نباشد يا اگر خط ديد بين صفحه كليد با گيرنده توسط چيزي حائل شود، آن گاه ديگر هيچ نوع علامت يا پيامي به كامپيوتر فرستاده نمي‌شود.
بنابراين اگـــــر در منزل شما مانعي بين صفحـــــه كليد و فرستنده وجود نـــــدارد، اين نوع صفحه كليد مي‌تواند وسيله‌اي مناسب براي كامپيوتر خانگي شما محسوب شـــــود، زيرا انعطاف‌پذيري بيشتري در كار با كامپيوتر فراهم مي‌كند و به علاوه از سيم‌هاي مزاحم نيز ديگر خبري نخواهد بود.
صفحه كليد طبي
امروزه هـــــر كسي در محل كار يا خانه به هر حال به ميزان متفاوت با صفحـــــه كليد سرو كـــــار دارد و از ايـــــن رو با فشارهــاي وارده به دست، مچ و انگشتان كه در اثر تايپ وارد مي‌شـــــود، آشنـــــاست. صفحـــــه كليدهـــــاي طبي يا ارگونـــــوميك (Ergonomic) طـــــوري طراحـي شده‌اند تا هنگام تايپ از اين فشارها كاسته و صفحه كليدي راحت و مناسب براي انجام فعاليت كاربر فراهم آورند. همچنين اين صفحه كليدها با طراحي خاص خود سعي دارند برخي دردها مانند آسيب‌ديدگي مچ دست را كه بر اثر استفاده مكرر از صفحه كليد به‌وجود مي‌آيد، برطرف كننـــــد. استفاده از اين وسيله نه تنها به سلامت جسماني كمك مي‌كند، بلكه با طراحي فوق‌‌العـــــاده‌اي كه متخصصان روي آن اعمال كرده‌انــد، براي سلامت و آرامش ذهنـــــي نيز مفيد است؛ به همين خـــــاطر از طرف روان پزشكان و متخصصان مراقبت‌هاي بهداشتي، استفاده از آنها توصيه مي‌شود.
بعضي اوقات در ســـــاخت و طراحـــــي اين نوع صفحـــــه كليـد از چيدمان غيرمعمول Dvorak به جاي چيدمان استاندارد Qwerty استفاده مي‌شود، زيرا اعتقاد بر اين است كه چيدمان Dvorak باعث كاهش درد و فشار روي دستان و انگشتان مي‌شود.
تعـــــريف دقيق و خاصي از صفحه كليدهاي طبي ارائه نشده است، اما مـــــدل‌هاي مختلف آن طـــــوري طراحي شده‌اند كه استفاده از آنها به مراتب ساده‌تر از صفحه كليدهاي تخت استاندارد است. برخـــــي از صفحه كليدهاي طبي قسمت ميانـــــي قابل تنظيمي دارنــد و بين دو نيم چپ و راست آن نيز چند اينچي فاصله وجود دارد، در حالي كه برخي ديگر از اين صفحه كليدها، صفحه‌اي دايره‌اي شكل دارند و يا در برخي ديگر از آنها جاي مناسبي براي كف دستان طراحي شده است.
طراحي موسوم به «دست باز» يكي از فاكتورهاي مهم در صفحه كليدهاي طبي است. اين ويژگي با ايجاد فاصلـــــه مناسب بين دستان حين تايپ، كار با صفحه كليــد را براي كاربر آسان‌تر مي‌كند. به محض اينكه يك تايپيست به اين نوع صفحه كليد عادت كند، حتما راحتي كار با آن را تاييد خواهد كرد.
صفحه كليدهاي طبي چندين مسئله را مـــــورد توجه قرار مي‌دهند. آنها نه تنها از فشار كار كـــــردن با ماوس و بخش عددي صفحه كليد مي‌كاهند، بلكه از دردهاي ناشي از كمي فاصله دستان و مچ‌ها در صفحه كليدهاي معمولي نيز جلوگيري مي‌كنند. در صفحه كليدهاي عادي، انگشتان كوچك دست‌ها (كه ضعيف‌ترين انگشتان دست هستند) نيز براي فشردن دكمه‌ها به كار گرفتــه مي‌شوند كه اين مسئله باعث آسيب‌ديدگي آنها و بروز مشكلاتي مي‌شود. به علاوه مشكلات حاصل از برخورد دست‌ها و وضعيت نامتقارن آنها كه در صفحه كليدهاي معمولي ايجاد مي‌شود، با استفاده از صفحه كليدهاي طبي رفع خواهند شد.
در مجموع، صفحه كليد طبي وضعيتي كاملا طبيعي براي تايپ فراهم مي‌كند و از فشار عضلاني روي انگشت، مچ و دست نيز مي‌كاهد.
صفحه كليد نوراني
صفحه كليد نـــــوراني با ايجاد نور ضعيفي در زير كليدها بـــــاعث مي‌شــود تا آنها حتي در تاريكي به خوبي ديده شوند; به گونه‌اي كه ديگر نيازي به منابع نوري براي مشاهده بهتر صفحه كليد نخواهيد داشت.
كار كردن با كامپيوتر در شب و استفاده از نور صفحه نمايش براي ديدن صفحه كليد، براي اكثر افراد لذت‌بخش است، اما افرادي كه از اين وضعيت لذت نمي‌برند، بايد بدانند روشن كردن لامپ اضافي با ايجاد شعاع نوري نامطلوب، حساسيت چشم را بالا مي‌برد و در عين حال دقت براي ديدن كليدهاي صفحه كليد نيز آسيب‌جدي به چشم وارد مي‌كند; در چنين وضعيتي صفحه كليد نوراني مي‌تواند مشكلات را حل كند. البته كاربرد اين صفحه كليد صرفا در منزل نيست و مي‌توان براي نمايش‌هاي چندرسانه‌اي در اتاق جلسات يا سالن‌هاي كنفرانس تاريك نيز از آن استفاده كرد.
طراحي و حالت نورپردازي زيرصفحه‌اي در اين نوع صفحه كليدها مدل‌هاي مختلفي دارد. برخي مدل‌هاي آن در طبقات فوقاني خود شفاف يا نيمه شفاف هستند و كليدهاي آنها با حروف الفباي مشكي حك شده است و به علاوه يك صفحـــــه پرتوافشان نيز در پايين آن قرار دارد. در طـــــول روز كه نيازي به نور صفحه كليد نيست، صفحه كليد نوراني دقيقا مثل يك صفحه كليد معمولي عمل مي‌كند، اما زماني كه كليد مربوط به نور زيرصفحه‌اي آن را بزنيد قسمت فوقاني صفحه كليد كاملا روشن و نوراني مي‌شود.
نوع ديگـــــر صفحه كليدهاي نوراني مانند تلفن‌هاي همـــــراه، از زير كليدهاي آن نور ســـــاطع مي‌شود; اين نوع صفحه كليدها معمولا به رنگ مشكي و بـــا حروف الفباي سفيد طراحي مي‌شونـــــد و در روز ماننـــــد صفحه كليدهاي استاندارد هستنـــــد. زير تك تك كليدهاي اين صفحه كليدها، ديودهاي LED وجود دارد و زماني كه دكمه فعال كردن نور زيرصفحه‌اي را فشار دهيد، به جاي روشن شدن كل صفحه كليد، تنها حروف الفباي موجـــود روي آن روشن مي‌شود. مدل‌هاي جديد اين صفحه كليدها نور كمتري ساطع مي‌كند و در مواردي كه نياز به تمركز داريد يا در جلسات سخنراني، باعث حواس پرتي نخواهد شد. به هر حال اينكه كاربران كدام مدل را انتخاب كنند بستگي به سليقه و نظر خودشان دارد. فرضا افرادي كه مي‌خواهند در جايي تاريك كار كنند ممكن است مدلي را كـــــه حروف الفباي آن نسبتا نوراني است، ترجيح دهند. يكي از ويژگي‌هاي مهم در انتخاب صفحه كليد نوراني، توانايي خاموش كردن نورپردازي آن است. حتي برخي از مدل‌ها، قابليت تنظيم ميزان نـــــور را دارند كه اين مسئله كار كردن با اين نوع صفحه كليدها را در شرايط مختلف، آسان‌و لذت‌بخش مي‌كنند. گفتني است صفحه كليدهاي نوراني برحسب نوع، كيفيت، كارآيي و سبك قيمت‌گذاري مي‌شوند و انواع آنها از 25 دلار تا 120 دلار در بازار موجودند.
صفحه كليد كوچك
صفحه كليـــــد كوچك همـــــان‌‌طور كـــــه از نــام آن پيداست نوعــي صفحه كليد كم حجم با طراحي فشرده است كه قابليت حمل در آن اهميت فراوانـــــي دارد. صفحـــــه كليدهاي كوچك كه اغلب «ميني كي بورد» ناميـــــده مي‌شوند معمولا 84 تا 89 كليد با كارآيي همان 101 كليد استاندارد در صفحه كليدهاي معمولي را دارند و طول آنها 13 اينچ 333 سانتي‌متر) يا كمتر است. در مقايسه با صفحه كليد معمولي كه 18 اينچ 466سانتي‌متر) طول دارد، اين نوع صفحه كليدها به طور محسوسي كم‌حجم‌ترند. البته از لحـــــاظ فني هر صفحه كليـــــدي كه فضاي كمي را اشغال كند، بدون توجه به تعداد كليدهاي موجود در آن، صفحه كليد كوچك يا ميني ناميده مي‌شود.
در اوايل دهه 80 ميلادي، IBM اولين صفحه كليدهاي PC/XT تجاري را با 83 كليد طراحي كرد، اما اين نوع صفحه كليد فضايي معادل صفحه كليدهاي امروزي اشغال مي‌كرد. با عرضه اولين كامپيوتر PC/AT، شركت IBM طراحي و چيدمان صفحه كليد آن را تغيير داد. صفحه كليد جديد PC/AT همانند صفحـــــه كليدهاي امروزي بود و فقط كليدهاي تابعي )F-keys( بـــــه صورت دسته‌بندي شده در دو ستون در سمت چپ صفحه كليد قرار گرفته بودند و هنوز هم 84 كليد داشت.
زماني كه IBM آخرين مدل كامپيوتر PC/AT را در سال 1986 معرفـــــي كرد، صفحه كليد پيشرفته‌اي با 101 كليد را نيز به بازار عرضه كرد (همان مدل استانداردي كه صفحه كليدهاي امروزي بر اساس آن ساخته شده‌اند.) اين نوع صفحه كليد علاوه بر كليدهاي تابعي (كه در بالاي آن قرار داشت) داراي كليدهاي مكان‌نما، بخش عددي و ديگر كليدها بود.
در نهــايت، طراحي صفحـــــه كليدهـــــا در مسير رشد و تـــــرقي قرار گرفت و صفحه كليدهاي 104 كليدي به همراه كليدهاي تابع مخصوص ويندوز، صفحه كليدهاي چندرسانه‌اي، صفحه كليدهاي طبي قابل برنامه‌ريزي، صفحه كليدها با گوي جهت‌ياب و يا صفحه كليدهاي لمسي به بازار عرضه شدند.
صفحـــــه كليدهاي كوچك در واقع پاسخ به رشد تقاضا در بازار كاربردهاي سيار است و به ويژه براي توسعه شبكه‌هاي محلي (LAN) به كار مي‌رود.
در حال حاضر متخصصان شبكه، نمايندگان فروش و مديـران مي‌توانند به راحتي اين صفحه كليد را در كيف دستي خود قرار دهند و از آن در مـــــراكز كاري، ادارات يا در سمينارهاي ارائه مطالب استفاده كننـــــد. جالب اينكه خيلي از كاربران به خاطر كم حجم بودن اين صفحه كليد، در منزل نيز از آن استفاده مي‌كنند. گوناگوني و تنوع در بين صفحه كليدهاي كوچك هماننـــــد صفحـــــه كليدهاي استاندارد است و چيدمان آن نيز برحسب مدل تغيير مي‌كند. به هر حال رضايت از اين صفحه كليد بستگي به سليقه شخصي دارد.
البته اين نكته را فراموش نكنيـــــد كه صفحـــــه كليد كوچك با صفحه كليد فشرده تفـــــاوت دارد. صفحه كليد فشرده، نوعي صفحه كليد استاندارد با همان 101 كليد است، با اين تفاوت كه قدري فشرده شده و فضايي تقريبا 16 اينچــي 400 سانتي‌متر) اشغال مي‌كند، اما آن‌قدر كوچك هم نيست كه بتوان آن را صفحه كليد كوچك ناميد.
صفحه كليد بازي
دنياي بازي‌هاي كامپيوتري دائما رو به رشد است و هر روز بازي‌هاي پيچيده و مهيجي به بازار عرضه مي‌شوند. اين امـــــر باعث بروز برخي مشكلات بـــــراي افراد علاقمند به بازي‌هـــــاي كامپيوتري شد؛ چـــــرا كه بازي‌هاي پيچيده به دستگاه‌هاي كنتــرل كننده پيچيده نيز نياز داشت. براي مثال، دستگاه‌هاي كنترل كننده يا صفحه كليدهايي كه بــراي بازي‌هاي قديمي مثل Pac-Man يا Tetris استفاده مي‌شدند، به هيچ وجه براي بازي‌هاي امروزي مناسب نيستند.
اين مشكل را صنعت بازي‌هاي كامپيوتري با سفارش صفحه كليدهاي مخصوص بازي‌هاي كامپيوتري به نوعي حل كـــــرد. اين صفحه كليدهـــــا در واقع مدل سفارشـــــي صفحه كليدهاي استاندارد موجـــــود در بسياري از شركت‌ها و منازل هستند. توليدكنندگان صفحه كليـــــد بازي از طرح و مدل صفحه كليدهاي معمولي استفاده كرده و با ايجاد اصلاحاتي در آن، سعي مي‌كنند طراحي آن را به نحوي تغيير دهند كه براي انجام بازي‌هاي كامپيوتري مناسب شود.
بسياري از صفحه كليدهاي مخصوص بازي‌هـــــاي كامپيوتري داراي كليدهاي قـــــابل برنامه‌ريزي هستند كه هـــــر عملكردي را به آنها تخصيص دهيد، آن را انجام خواهند داد. به علاوه صفحه كليدهاي بازي اغلب با جوي استيك (Joystick) به بازار عرضه مي‌شوند. اين وسيله اگر تواما با ماوس استفاده شود، به كاربر امكان كنترل چندين محور حركتي را مي‌دهد.
در دنياي امروزي كه آسايش و رفاه اغلب يكي از عوامل موثر در خريد يك جنس نسبت به ساير اجناس است، سعي شده صفحه كليدهاي مخصوص بازي متناسب با استانداردهاي پزشكي (طبي) عرضه شوند تا كار كردن با آنها براي كاربر آسان‌تر بوده و سلامتي وي كمتر به خطر افتد. از موارد رشد استانداردهاي پزشكي در صفحه كليدهاي مخصوص بازي‌هاي كامپيوتري مي‌توان به انحناي صفحه كليد براي تنظيـــــم جـــــاي دست و تهيه محافظ مچ براي جلوگيري از آسيب‌ديدگي مچ دست اشاره كرد. همچنين رشد استانداردهاي پزشكي منجر به جابه‌جايي برخي كليدهاي كاربردي روي صفحه كليدهاي بازي شد؛ به گونه‌اي كه به جاي قرار دادن كليدهاي مهم در جاهاي دور از دسترس يا نامناسب، توليدكنندگان تمامي هدف خود را بر پايه استفاده آسان از كليدهاي اصلي بنا كردند. بـــــه عنوان مثال دراين صفحه كليدها براي انجام عمل چرخيدن در بازي به جاي فشار آوردن روي انگشت كوچك دست براي فشردن كليد مربوطه، سعي شده اين عمل از طريق كليدي كه استفاده آن براي كاربر آسان‌تر است، انجام شود.
ويژگي ديگر بسياري از صفحه كليدهاي بازي، برچسب‌هاي مخصوص آنهاست. اين برچسب‌ها به همراه صفحه كليدها ارائه شده و كار چسباندن آنها روي صفحه كليد بر عهده كاربر گذارده شـــــده است. البته اكثر علاقمندان بـــــه بازي‌هاي كامپيوتري ترجيح مي‌دهند تـــــا صفحه كليد خـــــود را بـــــا اين‌گونه برچسب‌ها شلوغ نكننـــــد و به راحتي كاربرد هر يك از كليدها را به خاطر مي‌سپارند. از اين رو برچسب نمي‌تواند عامل موثري در خريـــــد صفحه كليد و برتري آن نسبت به ساير صفحه كليدها باشد؛ فراموش نكنيد كه عوامل اصلي در خريد صفحه كليد مخصوص بازي‌هاي كامپيوتري متناسب بودن آن با استانداردهاي پزشكـــــي، طرز چيدمان و قابليت تنظيم و برنامه‌ريزي كليدهاي آن است.
