بررسی اجمالی و مقایسه دو سیستم عامل عمومی ویندوز و لینوکس
ویندوز و لینوکس انواع مختلفی دارند. تمامی انواع ویندوز را مایکروسافت تولید می کند، اما توزیع متنوع لینوکس از سوی شرکت های متعددی مانند Linspire، Red Hat، SuSE، Ubunta، Mandriva، Knoppix، Slackware و Lycoris صورت می گیرد. ویندوز دو خط اصلی دارد که می توان آنها را Win۹x که شامل ویندوزهای ۹۵، ۹۸، ۹۸SE، Me و کلاس NT که ویندوزهای NT، ۲۰۰۰ و XP را در خود جای داده است، اشاره کرد. ویندوز در واقع کار خود را با نسخه ۳.x آغاز کرد و پس از چند سال ویندوز ۹۵ را روانه بازار کرد.
انواع لینوکس به عنوان توزیع از آن یاد می شود. تمامی توزیع های لینوکس که در چارچوب زمانی یکسان منتشر شده، از یک هسته اصلی(مهمترین بخش سیستم عامل) تبعیت می کنند. تفاوت آنها در نرم افزارهای اضافی ارائه شده، واسطه گرافیکی کاربر، فرایند نصب، قیمت، اسناد سازی و پشتیبانی های فنی است. ویندوز و لینوکس هر دو در desktop و ویرایش های سروری ظاهر می شوند.
لینوکس می تواند کارایی خود را بالا برد که ویندوز نمی تواند. نسخه های هدفمند ویژه از لینوکس وجود دارد. به عنوان مثال NASLite نسخه ای از لینوکس است که بااستفاده از یک فلاپی دیسک، رایانه قدیمی را تبدیل به یک فایل سرور می کند. این نسخه از لینوکس قادر به اتصال به شبکه، تقسیم فایل ها و عملکرد به عنوان یک وب سرور است.
● واسطه گرافیکی کاربر در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
ویندوز و لینوکس قادر هستند به ارائه واسطه گرافیکی کاربر و واسطه خط فرمان بپردازند. واسطه گرافیکی کاربر ویندوز از ویندوز ۱/۳ به ویندوز ۹۵، ویندوز ۲۰۰۰ و ویندوز XP تغییر یافته است و انتظار می رود در نسخه بعدی ویندوز که جایگزین XP خواهد شد، دوباره تغییر کند.
لینوکس به طور نمونه به ارائه دو واسطه گرافیکی کاربر، KDE و Gnone می پردازد. در توزیع های عمده لینوکس، لیندوز موجب شده واسطه کاربر شباهت بیشتری به ویندوز داشته باشد. همچنین XPde for Linux نیز در شباهت لینوکس به ویندوز نقش موثری دارد. واسطه گرافیکی کاربر در سیستم های لینوکس اختیاری است و حال آن که این واسطه جزء جدایی ناپذیرOS در ویندور است. سرعت، کارایی و اطمینان در اجرای یک سرور به جای لینوکس که فاقد واسطه گرافیکی کاربر است، افزایش یافته است و این در حالی است که دیگر نسخه های سرور ویندوز قادر به انجام چنین عملی نیستند. در واقع واسطه گرافیکی کاربر در لینوکس، اجرا و کنترل از راه دور را برای یک رایانه لینوکس آسانتر و طبیعی تر از رایانه ویندوز جلوه می دهد.
● واسطه نمای متنی در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
این واسطه به عنوان یک مفسر دستوری نیز شناخته شده است. کاربران وینداز برخی اوقات از آن به عنوان یک اعلان از سوی DOS نیز یاد می کنند. کاربران لینوکس آن را به عنوان یک برنامه واسطه معرفی می کنند. هر نوع از ویندوز به یک مفسر دستوری مجهز است، اما انواع مختلف ویندوز از مفسرهای مختلفی نیز برخوردارند. به طور کلی، مفسرهای دستوری ویندوز سری ۹x شباهت زیادی به یکدیگر دارند و نسخه های کلاس NT نیز مفسرهای دستوری مشاهبی را در خود جای داده اند. اما تفاوت هایی در بین این دو دسته از ویندوز وجود دارد. لینوکس مانند دیگر نسخه های یونیکس، از مفسرهای دستوری چندگانه پشتیبانی می کند، اما معمولاً از یک نوع که به عنوانBASH شناخته می شود، استفاده می کند. از دیگر مفسرها می توان از Korn shell، Bourne shell، ash و C shell یاد کرد.
● هزینه ها در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
برای یک desktop و یا کاربرد خانگی، می توان گفت لینوکس خیلی ارزان و یا رایگان است در حالی است که ویندوز گران است. در کاربرد سرور نیز لینوکس در مقایسه با ویندوز بسیار ارزان است. مایکروسافت اجازه می دهد، یک کپی از ویندوز تنها برای یک رایانه استفاده شود. برای اولین بار در ویندوز XP، آنها با استفاده از نرم افزاری به اعمال این قانون(در ابتدا فعال سازی تولید ویندوز و سپس ویندوز Genuine) می پردازند. در مقایسه، تنها با یک بار خرید لینوکس، شما می توانید در هر چند رایانه با هیچ گونه هزینه اضافی از آن استفاده کنید.می توان کتاب لینوکس و سیستم عامل که شامل کتاب است را به رایگان تهیه کرد. همچنین می توان لینوکس را به صورت رایگان از فروشندگان آن مشروط بر این که به یک ارتباط اینترنتی پر سرعت و یک CD burner مجهز باشید، و یا از سایت دانلود کرد.
● دستیابی به سیستم عامل
برای دستیابی به لینوکس باید رایانه ای جدید را که لینوکس از پیش بر روی آن نصب شده خریداری کرد. لیندوز که در حال حاضر لینسپایر نامیده می شود، لیست تمامی فروشندگانی که رایانه هایی مجهز به لیندوز را به فروش می رسانند، ارائه می دهد. اگر شما خواستار نصب لینوکس هستید، می توانید به خرید رایانه ای بدون سیستم عامل از Dell و یا Wal-Mart که برای نصب انواع لینوکس کامل است، اقدام کنید.
نصب ویندوز همیشه یکسان است و این در حالی است که توزیع های مختلف لینوکس برنامه های نصب خود را دارند که حتی این امر می تواند در نسخه های مختلف توزیع یکسان، تغییر یابد.
● اجرای برنامه از طریق سی دی لوح فشرده در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
یکی از کارهایی که لینوکس می تواند انجام دهد و ویندوز نمی تواند، اجرا شدن از روی سی دی است. برای اجرا، ویندوز باید ابتدا بر روی دیسک سخت نصب شود. اگر نصب ویندوز در مقطعی قطع شود، نمی توان رایانه را راه اندازی کرد. برنامه ای رایگان با نام BartPE وجود دارد که می تواند برخی از برنامه های ویندوز را از طریق سی دی bootable اجرا کرد.
به طور عادی، لینوکس نیز از طریق یک دیسک سخت اجرا می شود، اما تعداد خیلی کمی از نسخه های لینوکس هستند که بدون نصب شدن بر روی دیسک سخت، کاملاً از طریق سی دی اجرا می شوند.
در نسخه های لینوکس مبنی بر سی دی، کاربرد از دیسک سخت متفاوت است. برخی از آنها مانند لیندوز، هیچ چیزی را بر روی دیسک سخت حک نمی کنند و تجربه لینوکس را به راحتترین و امنترین نحو امکان می سازند.
● نرم افزار کاربردی در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
در مقایسه لینوکس و ویندوز می توان گفت، نرم افزارهای کاربردی بیشتری برای ویندوز موجود است.
▪ کسب نرم افزار کاربردی:
اگر به خرید یک کپی از ویندوز بر روی CD-ROM اقدام کنید، نمی توانید به نرم افزارهای کاربردی آن دسترسی پیدا کنید. اما اگر به خرید یک یا چند کپی از لینوکس بپردازید، می توانید نرم افزارهای کاربردی آن را به صورت رایگان دریافت کنید. رایانه ای جدید به همراه ویندوزی که از پیش بر روی آن نصب شده نیازمند به نرم افزارهای کاربردی دارد. هر توزیع لینوکس با انواع متعددی ارائه می شود. هر چه نسخه گرانتر باشد، نرم افزارهای بیشتری نیز خواهد داشت.
● نصب نرم افزارهای کاربردی سیستم عامل ویندوز و لینوکس
نصب کاربردها تحت ویندوز در حالی که استاندارد نشده اند، معمولاً همسان است. نصب نرم افزار تحت لینوکس در هر توزیع متغایر است و به راحتی، سادگی و آشکاری ویندوز نمی باشد. لیندوز به کاربران اجازه می دهد به نصب نرم افزارها در شرایطی شبیه به بهنگام کردن ویندوز بپردازند. در لینوکس کاربردها پس از دانلود شدن، به طور خودکار نصب می شوند که این سرویس دهی به صورت رایگان صورت نمی پذیرد.
● ویروس ها و جاسوس ها:
انواع مختلفی از برنامه های نرم افزاری بد اندیش وجود دارد که معمولترین آنها به عنوان ویروس و جاسوس نامیده می شوند. جاسوس در ویندوز به مشکلی بزرگ تبدیل شد در حالی که مایکروسافت به خرید یک شرکت نرم افزاری ضد جاسوس اقدام کرد و تولیدات خود را با عنوان برنامه ضد جاسوس مایکروسافت در سال ۲۰۰۵ روانه بازار کرد. بخش عظیمی از این نرم افزارهای مخرب در ویندوز عمل می کنند.
● کاربران و اسم رمز سیستم عامل ویندوز و لینوکس
لینوکس و ویندوز ۲۰۰۰/XP هر دو نیازمند نام کاربر و اسم رمز و زمان ره اندازی هستند. ویندوزهای XP و ۲۰۰۰ و لینوکس از نمونه های متعدد و یا طبقه های مختلفی از کاربران حمایت می کنند. لینوکس و ویندوز می توانند کاربران را به گروه های مختلف دسته بندی کنند و مزایا را برای یک گروه نسبت به یک کاربر ارائه می دهند. اما فایل ها در لینوکس تنها متعلق به یک کاربر و یا گروه، معین شده است.
● خطاهای برنامه ای سیستم عامل ویندوز و لینوکس
تمامی نرم افزارها خطاهای برنامه های دارند و خواهند داشت. لینوکس در داشتن خطاهای نرم افزاری کمتر در مقایسه با ویندوز شهرت دارد. تفاوت در اسلوب شناسی ها توسعه ای OSمی تواند به توضیح این که چرا لینوکس از ثبات بیشتری برخوردار است بپردازد. ویندوز از سوی برنامه نویسانی طراحی می شود که اشتباهات آنها به دلیل این که مایکروسافت به انتشار کدهای اصلی خود برای ویندوزنمی پردازد، مخفی می ماند. در مقایسه لینوکس از سوی هزاران برنامه نویس در سراسر جهان طراحی می شود. آنها به انتشار کد منبع برای سیستم عامل می پردازند و هر برنامه نویس علاقمند می تواند به بررسی آنها اقدام کند.
● محدودیت های نرم افزاری در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
برنامه ای که از سوی لینوکس نوشته شده نمی تواند تحت ویندوز عمل کند و بالعکس. این امر یک قانون است، اما می توان گفت که چندین استثنا نیز وجود دارد. این استثناها نصب یک سیستم عامل را بر روی دیگری فراهم می سازد. به عنوان مثال، در رایانه ای که با لینوکس اجرا می شود می توان به نصب کپی از ویندوز پرداخت. در ویندوز OS که تحت لینوکس اجرا می شود نیز می توان به نصب تمامی برنامه های ویندوز اقدام کرد. در آن واحد یک رایانه می تواند با دو سیستم عامل اجرا شود.
● ابزارهای سخت افزاری پشتیبانی شده توسط سیستم عامل ویندوز و لینوکس
در مقایسه ابزارهای سخت افزاری پشتیبانی شده می توان گفت، سخت افزار بیشتری در استفاده از ویندوز کار می کند و این به دلیل این است که فروشندگان سخت افزاری راه اندازهای بیشتری برای ویندوز می نویسند که این امر در لینوکس صدق نمی کند. هنگامی که ویندوز XP به بازار ارائه می شود، بسیاری از دستگاه های جانبی موجود فعالیت نخواهد کرد، زیرا XP به راه اندازهای جدید نیاز دارد و فروشندگان انگیزه کمی برای نوشتن راه انداز برای سخت افزارهای قدیمی دارند.
● سخت افزاری که OS بر روی آن عمل می کند:
لینوکس در بسیاری از پایگاه های سخت افزاری قابل اجرا است که این امر در ویندوز امکان پذیر نیست. به عنوان مثال، ویندوز NT تا هنگامی که مایکروسافت ذهن خود را تغییر نداده باشد، در MIPS CPU قابل اجرا است.اما برای لینوکس کسی وجود ندارد تا ذهن خود را تغییر دهد. لینوکس در دامنه وسیعی از رایانه ها اجرا می شود. به دلیل تواناییش در اجرا شدن بدون واسطه گرافیکی کاربر، از سخت افزار کمتری در مقایسه با ویندوز نیاز دارد. لینوکس می تواند در رایانه های شخصی بسیار قدیمی نیز اجرا شود.
● کاربران متعدد در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
لینوکس سیستم چند کاربری است که ویندوز این گونه نمی باشد. ویندوز طوری طراحی شده که در یک زمان یک کاربر می تواند از آن استفاده کند. دیتابیس هایی که تحت ویندوز اجرا می شوند، موجب می شوند چند کاربر همزمان به آن دسترسی داشته باشند، اما سیستم عامل تنها برای سر و کار داشتن با یک نفر ساخته شده است. لینوکس مانند دیگر گونه های یونیکس برای سر و کار داشتن با چندین کاربر همزمان طراحی شده است.
● شبکه بندی سیستم عامل ویندوز و لینوکس
هر دو سیستم می توانند تی سی پی و یا آی پی را اجرا کنند. لینوکس می تواند شبکه بندی ویندوز را انجام دهد که این بدین معنی است که لینوکس می تواند در شبکه ویندوز رایانه ها ظاهر شود و در فایل ها و چاپگرها سهیم شود. لینوکس می تواند بر روی شبکه بندی ویندوز شرکت کنند که این مسئله برای ویندوز نیز صادق است.
● تقسیم بندی دیسک سخت سیستم عامل ویندوز و لینوکس
ویندوز باید از سوی یک تقسیم بندی ابتدایی بوت شود. اما لینوکس می تواند یا از طریق یک تقسیم بندی اولیه و یا از طریق تقسیم بندی استدلالی قرار گرفته در یک تقسیم بندی توسعه یافته بوت شود. ویندوز باید از سوی اولین سخت افزار بوت شود و لینوکس می تواند از سوی هر نوع دیسک سخت در رایانه به این امر اقدام کند.
● فایل های ذخیره شده بر روی دیسک سخت:
ویندوز برای این گونه فایل ها از فایل مخفی استفاده می کند که این فایل ها مانند OS در تقسیم بندی یکسان قرار می گیرد. لینوکس از تقسیم بندی اختصاصی برای فایل های ذخیره شده در دیسک سخت استفاده می کند.
● سیستم فایل ها در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
ویندوز در سیستم فایل ها از FAT۱۲، FAT۱۶، FAT۳۲ و یا NTFS استفاده می کند که بهترین انتخاب است.سیستم های فایلی FAT قدیمی تر هستند. لینوکس نیز سیستم های فایلی مخصوص به خود دارد. سیستم دیفالت که برای لینوکس استفاده می شود ext۲ است که هم اکنون به ext۳ تغییر یافته است.
▪ درجه بندی فایل ها:
ویندوز و لینوکس از راه کاری متفاوت در درجه بندی فایل های خود استفاده می کنند. ویندوز از درجه بندی فایل ها بر مبنای حجم استفاده می کند، لینوکس طرحی یکپارچه را به کار می بندد. ویندوز برای نشان دادن ابزارها و تقسیم بندی های سخت افزاری متفاوت از حروف الفبا استفاده می کند. تحت ویندوز شما باید از حجم یک فایل برای انتخاب آن مطلع باشید. در لینوکس تمامی دایرکتوری ها به دایرکتوری اصلی ضمیمه شده است. در لینوکس استانداردی در این که کدام دایرکتوری های فرعی برای کدام ابزار استفاده می شود، وجود ندارد و این در حالی است که دیسک A همیشه برای فلاپی درایو استفاده می شود و دیسک سی بخشی از تقسیسم بندی بوت شده است.
● فایل های مخفی سیستم عامل ویندوز و لینوکس
هر دو سیستم از فایل مخفی، فایل هایی که کاربر در هنگام لیست کردن در یک دایرکتوری آنها را نمی بیند، برخوردار هستند.
● Case
Case با دستورات همانگونه که با اسامی فایل ها یکسان است. هنگامی که به دستوری در یک DOS وارد می شویم dir با DIR یکسان است، اما در لینوکس dir دستوری متفاوت با DIR می باشد.
▪ راه انداز چاپگر:
اجرای چاپگر بر روی یک رایانه خیلی قدیمی و یا نسخه جدید ویندوز ممکن است عمل کند و یا عمل نکند. اما این در مقایسه با لینوکس که از چاپگرهای خود حمایت نمی کند، شرایطی بهتر است.
▪ داده های کاربر:
برنامه های ویندوز موجب می شود اطلاعات کاربران را در هر کجا ذخیره کنند. این امر هارد را برای پشتیبانی از فایل های داده های کاربر غیر ممکن می سازد. لینوکس تمامی داده های کاربر را در دایرکتوری ذخیره می کند که شرایط را برای جابجایی از یک رایانه قدیمی به یک رایانه جدید آسانتر می سازد.
● خاموش کردن در سیستم عامل ویندوز و لینوکس
در هر دو سیستم باید دستور داده شود تا عمل خاموش شدن انجام گیرد. خاموش کردن ویندوز از سوی بخش استارت و با انتخاب شات داون صورت می گیرد. لینوکس نیز می تواند با دستور شات داون خاموش شود. دستور شات داون می تواند با خاموش کردن فوری سیستم همراه باشد و یا رایانه را در زمانی داده شده در آینده خاموش کند.
● انتخاب لینوکس به جای ویندوز:
پیش بینی ها از آینده روشن لینوکس خبر می دهند. دلیل این امر، رایگان بودن، بیشتر شدن کاربرد آن، استفاده از Open Office به عنوان یک تولید شگفت آور، شباهت زیاد آن به واسطه گرافیکی کاربر، کیفیت بالا و مقاومت آن در برابر هزاران ویروس و کرم ویندوز نام برده شده است.
آفتاب
