شبکه جهانی نمی تواند محلی شود

اینترنت همان گونه که از نام آن بر می آید شبکه یی است از دیگر شبکه ها. این ابرشبکه حاوی تقریباً تمامی شبکه های دانشگاهی ، دولتی، تحقیقاتی، تجاری و شخصی جهان است. اما «اینترنت ملی» چیست؟ اگر در گوگل به دنبال معنای این واژه (چه به انگلیسی و چه به فارسی) بگردید جواب این است؛ واژه مورد نظر پیدا نشد.
اگر این روزها پیگیر اخبار آی تی در کشور باشید عبارت «اینترنت ملی» هر روز به گوش تان خواهد خورد و تا به حال هم هیچ مسوولی توضیحی درباره معنا و مفهوم و چیستی آن به هیچ خبرنگاری نداده است. اگر بخواهیم با توجه به مصاحبه ها و نظرات مختلف اینترنت ملی را معنا کنیم دو مفهوم به ذهن خواهد رسید؛ مفهوم اول عبارت است از ایجاد یک زیرساخت قوی در سطح کشور برای ارتقای سرعت و کاهش قیمت پهنای باند و هدایت بهینه اطلاعات، مفهوم دوم متاسفانه چیزی نخواهد بود به جز سیستمی متشکل از یک شبکه داخلی برای محدود کردن دسترسی کاربران شبکه به سایت های درون کشور و قطع ارتباط با اینترنت.
مورد اول همان چیزی است که اکثر کشورهای جهان در طول سال های اخیر آن را در کشور خود پیاده کرده اند. حتی می توان گفت که پیدایش اینترنت به مفهوم امروزی حاصل به هم پیوستن این شبکه های وسیع کشوری بوده است. شکی نیست که این شبکه کمک خواهد کرد ترافیک داخلی نیازی به دور زدن در مسیرهای خارج از کشور نداشته باشد، دسترسی به اینترنت همگانی تر و ارزان تر شود، کیفیت خدمات بالا رود و ایمنی فعالیت های کشوری افزایش یابد. این سیستم ترکیبی است از ستون فقرات یا Backbone و «نقاط تبادل کشوری» یا IXP. ستون فقرات عبارت است از یک زیرساخت انتقال اطلاعات در سطح کشور، و نقاط تبادل کشوری هم سوئیچ هایی هستند که داده را به شکل بهینه در کشور جابه جا می کنند. راه اندازی این گونه سیستم ها موضوعی شناخته شده و سرراست است و نه نیازی به اسم های ابتکاری مانند «اینترنت ملی» دارد و نه نیازی به بودجه های کلان و کارهای کارشناسی چندین ساله.
فرض دوم برای معنا کردن واژه «اینترنت ملی» شبکه یی است محدود در یک کشور که در آن امکان دسترسی به اطلاعات خارج از این شبکه فراهم نیست.
در این حالت پهنای باندی در داخل کشور ارائه می شود که به پهنای باند جهانی اینترنت متصل نیست و به شکل کامل توسط دولت کنترل شده است. در این شبکه می توانید وبلاگ بنویسید، می توانید سایت داشته باشید، می توانید ای میل بفرستید و می توانید هر کاری که روی «اینترنت» انجام می دهید را بکنید؛ مادامی که طرف مقابل شما، سایت مورد نظر شما، خواننده وبلاگ شما و... فقط و فقط در داخل کشور و دارای مجوز استفاده باشد.
اگر «اینترنت ملی» به معنای «شبکه محدود به داخل ایران» باشد هر کاری هم که بتوان در آن کرد، نمی توان آن را «شبکه یی از شبکه ها» یا «اینترنت» نامید.به این نکته توجه کنید که وب یا به شکل کامل تر «شبکه یی به وسعت جهان» ترکیبی است از لینک های متقابل سایت ها به یکدیگر. اگر شروع به حذف سایت ها از این شبکه بکنید، مشغول حذف معنای شبکه از اینترنت هستید. روزهای نخست وب هنوز سایت ها ارتباط چندانی با هم نداشتند و به همین دلیل برای استفاده از اینترنت باید کتابچه یی را سفارش می دادید که نام، موضوع و آدرس هر سایت در آن نوشته شده بود؛ این کتابچه، کتابچه زرد اینترنت خوانده می شد ولی هیچ وقت فروش چندانی پیدا نکرد، چرا که اینترنت واقعاً به سمت «شبکه» شدن رفت و همین که وارد بخشی از این تار عنکبوت بزرگ می شدید هر سایت شما را به سایت بعدی راهنمایی می کرد. ایجاد چیزی مثل «اینترنت ملی» یعنی پاره کردن این تارعنکبوت بزرگ و پیشنهاد اینکه مردم فقط از یک نخ آویزان باشند.
اگر قرار است ایران به مرحله تولید علم برسد و سهمی در جهان مجازی ایفا کند باید پیوندهای خود را با جهان گسترش دهد. قانون جدید «ساماندهی» وب سایت های ایرانی که بنا بر آن اگر سایتی به سایت های سانسور شده لینک دهد، سانسور می شود عمیقاً مخالف روح اینترنت است و مثل همان «اینترنت ملی» حذف کننده ایران از شبکه جهانی است. فرض کنید من مطلبی بنویسم درباره یک فرد مشهور و لینکی بدهم به صفحه MySpace وی. بعد از مدتی دولت تصمیم می گیرد MySpace را ***** کند و من که پیش از این به آن سایت لینک های زیادی داده ام هم ***** می شوم. ۱۰ نفر هم هستند که به سایت من لینک داده اند و سانسور می شوند.
کافی است به هر یک از آن ۱۰ نفر هم ۱۰ نفر لینک داده باشند تا هزار نفر ***** شوند و در تلاش چهارم یا پنجم «روبات هوشمند» همه اینترنت فارسی سانسور خواهد بود جز آنهایی که تا به حال به هیچ کس لینک نداده اند و در نتیجه کسی هم آنها را نمی شناسد. این سناریو شاید غیرمنطقی به نظر برسد ولی فراموش نکنید که گوگل سه چهار روز قبل سانسور بود. شاید فقط و فقط به این خاطر که به همه صفحات موجود در اینترنت لینک داده بود.

جادی اسعدی