اريگامي

اريگامي


اريگامي چيست؟ محسن موسوی زاده




( اُري) به معني با انديشه تا دادن و( كامي) به معني كاغذ است.تركيب آنها با يكديگر كلمه اريگامي را ميسازد. بنابراين اريگامي هنر و انديشه ي تا دادن كاغذ (يا صفحاتي از جنس پلاستيك ، فلز و مواد ديگر) براي خلق شكل هاي مختلف ، مي باشد.اين شكل ها تعداد زيادي ازحيوانات ، پرندگان ، ماهي ها،وسايل بازي، وسايل دكوري، شكل هاي هندسي و اشكالي در ارتباط با گرافيك ، معماري ، صنعت و ... را شامل مي شوند.اريگامي طيف بسيار گسترده اي از كودكان پيش دبستاني تا اساتيد دانشگاه را در بر مي گيرد.تمام مردم مي توانند از آن لذت برده و با خلق طرحهاي جديد به تاريخ اريگامي بپيوندند. اريگامي مدرن، در چند ساله اخير(از سال 1950 ميلادي به بعد) با انتشار كتابهاي آقاي يوشيزاوا (Akira Yoshizava) ، استاد اريگامي از ژاپن، رنسانس خودش را شروع كرد. اكنون اريگامي كاربردهاي مهمي در هنر، علم و صنعت پيدا نموده است.



تاريخچه





كاغذ در سال 105 ميلادي (حدود 1900 سال قبل) توسط آقاي تسايي لون كه وزير كشاورزي چيني ها بوداختراع شد. چند سال بعداز آن بود كه توليد كاغذ افزايش يافت و در اختيار توده مردم قرار گرفت. از اين زمان بود كه هنرتا دادن كاغذ در ‌چين شروع شد. آنها چندين قرن اسرار توليد كاغذ و تادادن آنرا نزد خود حفظ نمودند ،تا بعد به كره و ژاپن راه يافت ،در ژاپن بود كه كار تا دادن كاغذ كاملتر شد و به صورتي رواج پيدا نمود كه جزئي از زندگي مردم گرديد، و سالها بعد از آن بود كه به كشورهاي اروپايي راه پيدا نمود.در كشورهاي اروپايي اين هنر با علم مدرن آميخت و با حمايت دانشگاهها و تشكيل انجمنهاي بزرگ و قوي اريگامي (مانند دانشگاه معروف ام.آي.تي در آمريكا،دانشگاه كمبريج در انگلستان و ... ) تحولي جديد يافت.




Crane پرنده دريايي سمبول اريگامي است.





سمبل اريگامي پرنده دريايي است ، كه سمبل بين المللي صلح نيز مي باشد.در ژاپن هر بچه اي عاقبت ساختن پرنده دريايي را مي آموزد. الينور كوئر (Eleanor Coerr)كسي است كه با نوشتن كتاب "ساداكو و هزار پرنده دريايي كاغذي ، به اين سمبل عموميت داد. اين كتاب كه بصورت گسترده اي منتشر گرديد ، داستان دختر جواني بنام ساداكو را بازگو مي كند كه در اثر تشعشعات راديواكتيو بمب باران اتمي ژاپن توسط آمريكا در جنگ جهاني دوم، صدمه ديده بود. در پايان جنگ او در بيمارستاني تحت درمان قرار گرفت.چند سال بعد سرطان خون او عود كرد. دوست او با در دست داشتن يك پرنده دريايي كاغذي به ملاقاتش رفت.او به ساداكو گفت كه پرنده دريايي سمبل سلامتي است و اگر او بتواند هزار پرنده دريايي بسازد ، حالش خوب خواهد شد. دوست او ساخت پرنده دريايي را به او آموخت. كار ساده اي نبود ، اما وقتي كه ساداكو در ساخت اولين پرنده دريايي مهارت يافت ، شروع كرد به ساختن 999 تاي ديگر. او دليرانه مصمم شده بود كه آنها را بسازد . ساختن پرنده دريايي چنان فكر او را بخود مشغول مي كرد كه از بيماريش يادش مي رفت.مصمم بودن او و كارش توجه پرسنل بيمارستان و بازديدكنندگان را به خود جلب نمود و آنها نيز مجلات ، پاكتهاي عكسهاي راديوگرافي و ديگر كاغذهايي كه بدستشان ميرسيد را براي او مي آوردند تا او بتواند كارش را كامل كند. وقتي ديدكه بيماران ديگر نيز به اين كارعلاقه مند شده اند او كارش را متوقف كرد و شروع به آموزش ساختن پرنده دريايي به ديگر بيماران نمود تا آنها هم بتوانند اين كار را انجام دهند.جنگ موجب بيماري او شده بود، ساداكو همانطور كه پرنده دريايي را مي ساخت ، پيام صلحش را به همه جا گسترش ميداد. بزودي او صد پرنده دريايي را ساخت. حال او بهتر شده بود و او توانست از بيمارستان مرخص شده و به خانه برگردد. اما ، بيماري او مجدداً عود نمود . توانش به حدي كاهش يافت كه متاسفانه ديگر قادر نبود كار ساختن بقيه پرنده هاي دريايي را تمام كند. با كمتر از 700 پرنده دريايي كامل شده ، ساداكو به حالت كما افتاد و سپس مرد. وقتي همكلاسي هايش فهميدند كه او قادر نبوده روياي خودش را كامل كند ،همه تصميم گرفتند تا درست كردن پرنده دريايي را بياموزند. بزودي آنها توانستند كار ساختن هزار پرنده دريايي ساداكو را تمام كنند و به روياي او تحقق بخشند.


بچه ها تصميم گرفتند به تمام كودكان ديگر ژاپني نامه نوشته وداستان ساداكو را به آنها گفته و از آنها خواستند با جمع آوري پولهايشان بناي ياد بودي براي ساداكو و گسترش پيام صلح او بسازند. وقتي دولت ژاپن از اين طرح مطلع شد تصميم گرفت يك پارك در هيروشيما را بنام پارك صلح تغيير نام دهد. آنها در اين پارك بناي عظيمي ساختند و شبيه پرنده دريايي ساداكو يك پرنده دريايي بزرگ ساخته و روي اين بنا قرار دادند. همكلاسيهاي او تصميم گرفتند بخاطر احترام گذاشتن به ساداكو نوشته اي بر روي پايه اين بناي ياد بود، نصب نمايند.اين متني است كه آنها انتخاب كردند:


اين فرياد ماست.اين خاسته ي ماست.صلح در دنيا.


بنابراين شما ميبنيد ،عملكرد يك نوجوان ، تمام مردم دنيا را آگاه مي سازد كه آنها به صلح نياز دارند.وقتي شما اولين قدمها را در اريگامي برداشتيد،دستهاي شما خواهد توانست پرنده دريايي را بسازد.دستور ساخت آنرا خوهيد ديد .






فايده و كاربردهاي اريگامي




1 - ايجاد ارتباط عاطفي


در يكي از بررسي هاي انجام شده حدود ده خانواده در نظر گرفته شد. به افراد خانواده ها اطلاعات اوليه اريگامي و ساخت چند شكل ساده آموزش داده شد ، با توجه به رفتار و لغات بكار برده شده درگفتگوي بين اعضاي خانواده در قبل از آموزش و بعد از آن ، مرواده هاي بين اعضاي خانواده خلاق و دوستانه ترشده بود. همين كار با چند گروه دانش آموز و بعد به صورت تك نفره نيز صورت گرفت. ايجاد روابط اجتماعي دوستانه تر و ايجاد علاقه به شكل ساخته شده از طرف سازنده ي آن ، نيز به خوبي قابل مشاهده بود .


2 - تمام انسانها به حل مشكل يا معما علاقه مند هستند، بخصوص انسانهاي اهل علم ،طراحي، مهندسي ، گرافيك ، رياضي ،فيزيك و غيره ،كه عاشق حل مسائل علمي و ذهني مي باشند. دنياي اريگامي از اين بابت يكي از سرآمد ترين و هيجان انگيزترين علم و هنري است كه بشر به آن دست يافته است.صرف نظر از كارآمدي و كار آيي آن براي بسياري از علوم ، تمرين بسيار خوبي براي ايجاد خلاقيت و ذوق مثبت و سازنده در تمامي افراد از كودكان تا بزرگسالان است.اريگامي بيش از آنكه يك علم يا يك هنر باشد ، يك نياز براي انساني است كه مي خواهد خلاق و پويا باشد. ما چه بخواهيم و چه نخواهيم اريگامي جزء مهمي از دنياي حال و مخصوصاً آينده ي ما خواهد بود. تا كنون بدلايل مختلف از جمله عدم وجود خلاقيت ها و فرهنگ سازي هاي مناسب و كار آمد، در رسانه ها از جمله راديو و تلويزيون ، روزنامه ها و غيره ، اطلاع رساني و بستر سازي مناسب در اين زمينه انجام نشده است. مثلاً براي تهيه كنندگان برنامه هاي تلويزيوني ساخت برنامه هاي كم محتوي آسان تر است، تا ساخت برنامه هاي ناب و كارآمدي كه حاصل تحقيق ، مطالعه و استفاده از طرح هاي صاحب نظران باشد. روزنامه هاي ما نيز ترجيح مي دهند و برايشان ساده تر است كه به حوادث روزمره بپردازند تا به علوم و فرهنگ هايي كه توسعه آنها موجب رشد و پويايي جامعه مي گردد. با اين ديد ، هر دو رسانه در جذب ايده و طرح هاي نو و كار آمد ، چندان ابتكار عملي ندارند . بنا بر اين تمام افراد خوش فهم با يد با استفاده از امكانات پيشرفته دنياي ارتباطات ، به پيشرفت جامعه كمك كنند و كم كاري رسانه ها را پر نمايند. بجاي چشم دوختن بدست اين و آن و اينكه مدام بپرسيم ديگران براي ما چه كاري كرده اند خوب است كه گاهي به اين بينديشيم كه ما براي كشور و مردم مان چه كاري انجام داده ايم و مي توانيم انجام دهيم.


3 - رشد نظم و ترتيب بهتر در كارها. 4- افزايش مهارت دست ها 5- هماهنگي انديشه و عمل .


6 - ايجاد علاقه به ساخت شكل ها و مدلهاي اريگامي و ترجيح دادن آن به انجام بعضي بازي هاي كامپيوتري و ديدن بعضي برنامه هاي تلويزيوني ، و ... تا حد زيادي قابل ثبت و مشاهده بود.اين كارها با امكانات بسيار كمي انجام شد، تحقيقات علمي تر و بهتر دراين زمينه نياز به امكانات بيشتري دارد ، كه فعلا اين امكانات را در اختيار نداريم .


7- ارزان بودن


با توجه به زمينه هاي گسترده شكل هاي اريگامي( كاغذوتا ) و ارزان بودن و حتي مجاني بودن ابزار (كه كاغذ است و حتي مي توان از مجلات و روزنامه ها و كاغذهاي باطله نيز استفاده نمود.) مي توان با دسته بندي اين اشكال آنها را در سنين مختلف و در درسهاي مختلف بكار برد. اين درسها مي توانند زندگي حيوانات ، هندسه ، زيست شناسي، دنياي دايناسورها و … باشند.بديهي است تركيب كار اريگامي با ديگر هنرها و وسايل آموزشي و آزمايشگاهي ، فرآيند آموزشي را متنوع تر، شاد و اثر بخش تر خواهد نمود.


8 - از مزيتهاي بسيار مهم اريگامي زياد شدن شوق و علاقه به طبيعت و موجودات زنده است .تاوقتي خود ما يك خرگوش را نساخته ايم پي به اهميت زندگي و حياط او نمي بريم، ولي هنگامي كه براي ساخت آن زحمت زيادي كشيديم از آفريدن كاغذي آن بسيار لذت خواهيم برد و تازه پي مي بريم كه يك حيوان واقعي چه عظمت و حقوقي دارد. دراين صورت نه تنها هرگز راضي به اذيت و آزار آنها نخواهيم شد بلكه بيش از پيش به آنها عشق خواهيم ورزيد . براي اينكه مردم به طبيعت ، به حيوانات و به انسانها عشق بورزند بايد نخست از يك جايي تمرين عشق ورزي را شروع نمايند يكي از مهمترين ، ارزان ترين وساده ترين راه ها ساخت شكل ها توسط اريگامي يا كاغذ و تا است . بايد كارمهم برنامه ريزان آموزشي ، تدوين برنامه هاي درسي به گونه اي باشد كه در پايان فرآيند هربرنامه آموزشي تغبير رفتار مطلوب درجهت ايجاد خلاقيتهاي بيشتر ، عشق و اميد به زندگي ، كارايي مفيدتر در زمينه درس ارائه شده و … صورت گيرد . يكي از مؤثرترين راه ها ، اجراي برنامه هايي است كه بطور غير مستقيم موجب چنين تغييرات مفيدي در فرگيران شود . آموزش اريگامي همگام با فلسفه و تاريخچه ي صلح و دوستي آن مي تواند يكي از كارآمدترين روشها براي رسيدن به اهداف ذكر شده باشد . براي نتيجه گيري مطلوبتر بايد به عنوان يك واحد درسي از پيش دبستاني تا انتهاي دانشگاه به گونه مناسبي در محتوي درسها گنجانده شود .


9- مي توان انجمن هاي غير دولتي متفاوتي از دوستاران اريگامي تشكيل داد و با حمايت هاي دولت، اين هنر را عمومي تر نمود . اين انجمنها مي توانند يكي از بهترين مكانها براي گذراندن اوقات فراغت تمام اقشار جامعه از كودكان تا بزرگسالان باشد . اريگامي تنها علم و هنر مورد نياز بشر نيست، لذا بايد پاسخگوي نياز جامعه به علوم و ديگر هنرها، نيز بود.


10- اريگامي را مي توان براحتي جايگزين بسياري از اسباب بازي هايي نمود كه نقشي در رشد خلاقيت و كارايي افراد ندارند . وقتي بصورت آزمايشي دروس اريگامي به افراد مختلف تدريس مي شد به وضوح ملاحظه مي گرديد كه افراد كار با اريگامي را به بسياري از بازي هاي ديگر ترجيح مي دهند.


11- بسياري اوقات انسانها در دنياي تصورات خودشان زندگي مي كنند نه در دنياي واقعي. كار با اريگامي وموجودات ساخته شده با آن مي تواند دنياي خيال انگيز و آرامي را فراهم كند . انسانها به چنين آرامشي براي مقابله برخي با استرسهاي دنياي واقعي نياز دارند.


12- تمركز حواس ، مديتيشن وذن از ديگر كاربردهاي مفيد و مهم اريگامي است در اين حالت است كه امكان تلقينهاي مثبت فراهم مي شود و فرصتي بدست مي آيد تا خلاقيت هاي دروني شكوفا شود و قابليتهاي خودشان را آشكار نمايند.


13- كمك به ساخت الگوهاي هنري و صنعتي به دليل قابليت آسان شكل گيري و به عمل در آمدن ايده ها از ديگرمزاياي اريگامي است.


14 – اريگامي بر اساس گسترش صلح ودوستي بين تمام ملتها رواج پيدا نمود.معمولاً كساني كه در زمينه اريگامي فعاليت ميكنند انسانهاي صلح جويي هستند و اريگامي نيز به شدت اين حس را تقويت مي كند.


اميد وارم كه در آينده توفيقي حاصل شود تا به صورت كامل تري امتيازات اريگامي را ارئه نموده و به كمك مردم خوب سراسر دنيا بتوانيم طرح هاي مفيدديگري را نيز ارائه و اجرا نماييم.


15 - - به قول تاكتوشي نوجيما مدرس دانشگاه كيوتو و استاد اريگامي « تئوري اريگامي را مي توانيم براي همه چيز استفاده كنيم چونكه همه جا هست.» او مردم را در حالي تصور ميكند كه در مبلهاي تا شو خود نشسته اند و در هنگام زلزله خانه هاي آنها بجاي فرو ريختن ، فقط مقداري تا مي شوند. نوجيما با استفاده از اصول اريگامي، در حال كار روي طرح است كه استفاده انرژي در ماهواره ها را بهينه مي سازد.


16 - آچيرو هاگيوارا دانشمند ژاپني، در حال پيدا نمودن راهي است كه قسمت تاشونده اي در خودرو ها ساخته شود تا انرژي تصادف بجاي تخريب در آن قسمتها جذب شود.


17 - رابرت لنگ كيسه هوايي براي خود رو ها طراح نموده است براحتي در هنگام تصادف باز شده و سرنشين ها را از صدمه ديدن محافظت مي كند.


18 - ساختمان بزرگترين تلسكوپ فضايي جهان بنام چشم شيشه اي ، بر اساس قوانين اريگامي طراحي گرديده است. اين تلسكوپ مثل يك گل باز ميشود. مساحت اين تلسكوپ در حالت باز، بيشتر از مساحت يك زمين فوتبال مي باشد..اين تلسكوپ بر اساس نرم افزار «تري ميكر» كه استاد بنام اريگامي و، پژوهشگر سابق ناسا آقاي رابرت لنگ آنرا طراحي نموده است، و با همكاري دانشمندان لابراتوا رلارنس ليورمور در كاليفرنيا ساخته شد.


19 - ساختمان كتابخانه عمومي شهر سياتل بر اساس اريگامي ساخته شده است.طراح اين بنا رم كولهاس آلماني و جوشا راموس هستند. يكي از كاربردهاي اريگامي ساخت بناهاي زيبا و مقاوم در برابر زلزله است.


20 - اريگامي در ساخت نقشه ها، چادر ها، ظرفهاي غذا و گنبد استاديومها كمك شايان توجهي كرده است.


21 - اريگامي دنياي رياضيات، مهندسي و علوم و هنرهاي ديگر را دچار تحول كار آمدتري نموده است.


يافته هاي جديد


اريگامي فوايد زيادي دارد از جمله ، هماهنگي بين چشم و دست ، مهارت در كارهاي فكري كه نياز به انجام ترتيب و توالي خاص دارد ، مهارت در دقت ، افزايش شكيبايي و صبر ، افزايش مهارتهاي خاص جسماني ، افزايش نتيجه گيري هاي منطقي و رياضي و ...


وقتي مشغول ساخت مدلهاي اريگامي هستيد چون مجبوريد با هر دو دست كار كنيد ،تمام مغز شما در حال فعاليت است. طبق آخرين تحقيقاتي كه دكتر كاترين شماكوف و يوري شماكوف روي مغز انجام داده اند ، وقتي هر دو دست مشغول انجام كاري هستند ، مغز پالسهاي محرك بيشتري را دريافت مي كند. در نتيجه كرتكسهاي مغز افزايش يافته و شاهد به روز خلاقيتهاي بيشتري، در افرادي كه اريگامي كار مي كنند ، خواهيم بود.